หน้าหนังสือทั้งหมด

เจโตปริยญาณและปุพเพนิวาสานุสสติญาณ
203
เจโตปริยญาณและปุพเพนิวาสานุสสติญาณ
…ากโทสะ ก็รู้ว่าจิตปราศจากโทสะ จิตมีโมหะ ก็รู้ว่าจิตมีโมหะ หรือจิตปราศจากโมหะ ก็รู้ว่าจิตปราศจากโมหะ จิตหดหู่ ก็รู้ว่าจิตหดหู่ หรือจิตฟุ้งซ่าน ก็รู้ว่าจิตฟุ้งซ่าน จิตเป็นมหรรคต ก็รู้ว่าจิต เป็นมหรรคต หรือจิตไม…
ภิกษุที่มีจิตเป็นสมาธิบริสุทธิ์สามารถกำหนดรู้ใจของสัตว์อื่นได้ โดยสามารถสังเกตจิตของบุคคล ว่ามีราคะ โทสะ โมหะ หรือไม่ ขณะเดียวกันยังสามารถระลึกชาติได้ในอดีตทั้งหลาย โดยมีความสามารถในการมองเห็นจิตใจและ
การพิจารณาจิตตามธรรมวินัย
31
การพิจารณาจิตตามธรรมวินัย
…า จิตปราศจากโทสะ หรือจิตมีโมหะ ก็รู้ชัดว่า จิตมีโมหะ หรือจิต ปราศจากโมหะ ก็รู้ชัดว่า จิตปราศจากโมหะ จิตหดหู่ ก็รู้ชัดว่า จิตหดหู่ หรือ จิตฟุ้งซ่าน ก็รู้ชัดว่า จิตฟุ้งซ่าน จิตเป็นมหัคคตะ ก็รู้ชัดว่า จิตเป็นมหั…
ในธรรมวินัยนี้ ภิกษุจำเป็นต้องรู้ชัดเกี่ยวกับสถานะของจิต ไม่ว่าจะเป็นราคะ โทสะ และโมหะ หรือสภาพอื่นๆ ผ่านการพิจารณาความจริงในจิตของตนเอง การรู้ชัดในนิวรณ์ 5 ประการ เช่น กามฉันทะ พยาบาท หรือวิจิกิจฉา ท
ความเข้าใจเกี่ยวกับถีนมิทธะและการแก้ไข
56
ความเข้าใจเกี่ยวกับถีนมิทธะและการแก้ไข
…สมาธิ 2. สาเหตุของจีนมิทธะ เกิดมาจากความไม่ยินดี ความเกียจคร้าน ความอ่อนเพลีย การกิน อาหารมากเกินไป จิตหดหู่ นอกจากนี้ยังมีสาเหตุมาจากที่พักผ่อนไม่เพียงพอ หรือทำงานหนัก มาตลอดทั้งวัน 3. วิธีแก้ไขถีนมิทธะมีหลา…
ถีนมิทธะ คืออาการง่วงเหงาหาวนอนที่เกิดจากหลายสาเหตุ เช่น ความเกียจคร้าน, อาการหดหู่, การพักผ่อนไม่เพียงพอ วิธีแก้ไขมีหลายประการ เช่น การใช้ความเพียร, การปรับเปลี่ยนอิริยาบถ, นึกถึงความสว่าง, การอยู่กล
การดูใจและการรู้จิต
152
การดูใจและการรู้จิต
…ิตปราศจากโทสะ จิตระคนด้วยโมหะ ก็ทราบชัดว่าจิตระคนด้วยโมหะ จิตปราศจากโมหะ ก็ทราบชัดว่าจิตปราศจากโมหะ จิตหดหู่ ก็ทราบชัดว่าจิตหดหู่ จิตฟุ้งซ่าน ก็ทราบชัดว่าจิตฟุ้งซ่าน จิตเป็นมหัคคตะ ก็ทราบว่าจิตเป็นมหัคคตะ (หม…
บทความนี้นำเสนอแนวคิดการดูใจตนเองตามหลักพุทธศาสนา ทำให้เข้าใจอารมณ์และสภาพจิตใจ อาทิ ราคะ โทสะ โมหะ การรู้จักดูใจตนเองช่วยในการพัฒนาและแก้ไขข้อบกพร่องภายใน เป็นการแสดงถึงความสำคัญของการมองตัวเองให้มาก
การวิเคราะห์จิตในวิสุทธิมรรค
178
การวิเคราะห์จิตในวิสุทธิมรรค
…ทั้งปวง จิตที่เหลือชื่อวีตโมหจิต (จิต ปราศจากโมหะ) ส่วนจิตที่ (ตก) ไปตามถีนมิทธ ชื่อว่า สังขิตตจิต (จิตหดหู่) จิตที่ (ตก) ไปตามอุทธัจจะ ชื่อว่า วิกขิตตจิต (จิตฟุ้งซ่าน) จิตที่เป็นรูปาวจรและอรูปาวจร ชื่อว่า มห…
บทความนี้อธิบายถึงประเภทของจิตตามที่กล่าวในวิสุทธิมรรค โดยเน้นถึงจิตที่มีอาการต่าง ๆ เช่น สโมหจิต ซึ่งเป็นจิตที่มีโมหะ ออกุศลจิต ๑๒ ดวงก็ถือเป็นสโมหจิต และแบ่งประเภทจิตที่แตกต่างกัน เช่น วีตโมหจิต, สั
ญาณกำหนดรู้ใจผู้อื่น
134
ญาณกำหนดรู้ใจผู้อื่น
…ศจากโทสะก็รู้ว่าจิตปราศจากโทสะ จิตมีโมหะก็รู้ว่า จิตมีโมหะ หรือจิตปราศจากโมหะก็รู้ว่าจิตปราศจากโมหะ จิตหดหู่ก็รู้ว่าจิตหดหู หรือจิตฟุ้งซ่านก็รู้ว่าจิตฟุ้งซ่าน จิตเป็นมหรคต (บรรลุฌานระดับต่างๆ) ก็รู้ว่า จิตเป็…
บทความนี้กล่าวถึงการรู้ใจผู้อื่นโดยการใช้ญาณกำหนดรู้ ซึ่งเป็นความสามารถของพระพุทธเจ้าที่สามารถรับรู้ความคิดและสภาวะจิตของผู้อื่นได้ เช่น การเข้าใจถึงความรู้สึกของสัตว์และบุคคลอื่นเมื่อจิตสะอาดไร้ซึ่งก
ความรู้เกี่ยวกับเจโตปริยญาณ
242
ความรู้เกี่ยวกับเจโตปริยญาณ
…ต ปราศจากโทสะ จิตมีโมหะก็รู้ว่าจิตมีโมหะ หรือ จิตปราศจากโมหะก็รู้ว่าจิตปราศจากโมหะ จิต หดหู่ก็รู้ว่าจิตหดหู่ หรือจิตฟุ้งซ่านก็รู้ว่าจิตฟุ้งซ่าน จิตเป็นมหรคต (บรรลุฌานระดับต่าง ๆ) ก็รู้ว่า จิตเป็นมหรคต หรือจิต…
เนื้อหานี้พูดถึงการน้อมจิตเพื่อเข้าใจเจโตปริยญาณ โดยการสังเกตสภาวะจิตใจที่เป็นจริง เผยให้เห็นถึงวิธีการรู้จักใจของสัตว์หรือบุคคลอื่น ซึ่งรวมถึงการรู้สภาวะต่าง ๆ ของจิตอาทิ ราคะ โทสะ โมหะ ตลอดจนการหลุด
อภิญญา 6 และผลของการทำสมาธิในพระพุทธศาสนา
91
อภิญญา 6 และผลของการทำสมาธิในพระพุทธศาสนา
…ู้ว่าจิตปราศจากโทสะ จิตมีโมหะ รู้ว่าจิตมีโมหะ หรือจิตปราศจากโมหะ รู้ว่าจิตปราศจากโมหะ จิตหดหู รู้ว่าจิตหดหู่หรือจิตฟุ้งซ่าน รู้ว่าจิตฟุ้งซ่าน จิตเป็นใหญ่ รู้ว่าจิตเป็นใหญ่ หรือจิตไม่ใหญ่ รู้ว่าจิตไม่เป็นใหญ่ …
ในบทความนี้จะกล่าวถึงอภิญญา 6 ตามคำสอนของพระพุทธเจ้า ซึ่งเป็นความรู้ที่ผลงจากการทำสมาธิ โดยมีอิทธิวิธีหลายประการ รวมถึงการฟังเสียงทิพย์ การรู้ใจของผู้อื่น และความสามารถในการระลึกชาติ บทเรียนจากการทำสม
การปฏิบัติสมาธิและอัปปนาโกศล 10 ประการ
79
การปฏิบัติสมาธิและอัปปนาโกศล 10 ประการ
…่ 2 ฉลาดในการรักษานิมิตที่เกิดแล้วมิให้เสื่อม (ฉลาดรักษา) 4. ประคองจิตในเวลาควรประคอง คือ ถ้าเห็นว่าจิตหดหู่ ท้อถอย ตกไปในความเกียจคร้าน ต้องประคองจิตใจด้วยการเจริญธรรมะ 3 ประการ คือ 1) ธัมมวิจยะ นึกถึงธรรมะท…
การปฏิบัติสมาธิเป็นเรื่องสำคัญที่ต้องเจริญภาวนาในทุกอิริยาบถ ผู้ปฏิบัติควรสังเกตอิริยาบถที่เหมาะสม และปฏิบติตามอัปปนาโกศล 10 ประการเพื่อสร้างความก้าวหน้าในวงการภาวนา โดยเริ่มจากการชำระร่างกายและเครื่อ
การพัฒนาจิตใจและสมาธิ
60
การพัฒนาจิตใจและสมาธิ
…้ ใจบางคนไม่ชื่นบาน ไม่เบิกบาน ซึม หน้าตาไม่สบาย เพราะเกิดความท้อแท้ใจ หมดกำลังใจ ในเรื่องของความที่จิตหดหู่ ท้อแท้ หรือเบื่อหน่ายนี้ มีผู้อธิบายไว้ว่า เกิดจากการที่เราทำอะไร แล้วไม่เห็นผล หรือไม่ได้ผลตามต้อง…
ในงานเขียนนี้พูดถึงปัญหาต่างๆ ที่เกิดขึ้นเมื่อเราพยายามที่จะบรรลุธรรม เช่น ความเหนื่อยล้าและความขี้เกียจ รวมถึงการกินอาหารที่มากเกินไปซึ่งอาจทำให้เกิดความง่วงซึม นอกจากนี้ยังมีการแก้ไขปัญหาเหล่านี้เพื
อารมณ์และผลของสมถกัมมัฏฐาน
40
อารมณ์และผลของสมถกัมมัฏฐาน
…รมณ์ จดจ่ออยู่กับอารมณ์ใดอารมณ์หนึ่งโดยเฉพาะ เมื่อวิตก เกิดขึ้นแล้ว ย่อมข่มถีนมิทธนิวรณ์ คือ ความที่จิตหดหู่ ท้อถอยจากอารมณ์ที่เพ่ง วิตกนี้ทำให้ผู้ปฏิบัติ ไม่เกิดอาการง่วงหลับ เคลิบเคลิ้มในขณะทำสมาธิ บทที่ 2 …
การเจริญสมถกัมมัฏฐานต้องรักษาจิตให้มีอารมณ์เดียว อารมณ์ของสมถะทำให้จิตสงบ มี 40 วิธีแบ่งเป็น 7 หมวด โดยการปฏิบัติอย่างต่อเนื่อง จะทำให้จิตเกิดสมาธิ ส่งผลให้กิเลสสงบ โดยมีองค์ฌาน 5 ที่ช่วยข่มนิวรณ์ 5 จ
การเจริญสัมโพชฌงค์ในสมัยจิตหดหู่
111
การเจริญสัมโพชฌงค์ในสมัยจิตหดหู่
…ลายกราบทูลว่า " ข้อนั้นหามิได้ พระพุทธ เจ้าข้า " ตรัสต่อไปว่า " ฉันนั้นนั่นแล ภิกษุทั้งหลายในสมัย ใดจิตหดหู่อยู่ ในสมัยนั้น (กาลนั้น )มิใช่กาลที่จะเจริญปัสสัทธิ สัมโพชฌงค์ มิใช่กาลที่จะเจริญสมาธิสัมโพชฌงค์ มิ…
ในช่วงที่จิตหดหู่ การเจริญสัมโพชฌงค์บางอย่างจะไม่เหมาะสม เช่น ปัสสัทธิสัมโพชฌงค์ และสมาธิสัมโพชฌงค์ เนื่องจากจิตจะยาก…