วิภัชธรรม: การศึกษาธาตุและวิญญาณ
…ู้หนึ่ง กำหนดนามรูปตามอายตนะ ๑๒ กำหนด
อย่างไร กำหนดแต่จักประสาท เว้นรูป ๕ ตามนัยที่กล่าวใน (ตอน)
จักฐานเสียง ว่าเป็นจักขายตนะ และกำหนดโสดาธาตุ มนธาตุ ชิวหา-
ธาตุ กายธาตุ ตามนัยที่กล่าวใน (ตอน) จักฐานดังนี้เหม…
ในตอนจบของวิภัชธรรม แสดงถึงการพิจารณาธาตุ ๑๘ ที่ประกอบด้วยวิญญาณธาตุและจิตโนธาตุต่าง ๆ โดยแบ่งแยกตามลักษณะของกายและนาม รวมถึงการใช้ปรัชญาในการวิเคราะห์เหตุและผล เพื่อเข้าใจความสัมพันธ์ระหว่างธาตุกับวิ