ข้อความต้นฉบับในหน้า
ราชบัณฑิตยสถาน แผนกฏหมาย
๗๐๙๗๙
อ า ก ข ค ง พ ง พ ย ร ศ ส
อิอิ จ ฉ ช ฌ ญ ฎ ฏ ฐ ฑ ฒ ณ เม
อ ด ฎ ฎ พ น ร ส ฎ ฎ ฏ ฎ ฎments
อ ท ธ น ม ฎ ถ นี้ เกิดที่ศรีสะ, ปูนมาถือ เรียกว่า มุฑธะ
ลก ท ธ น ส ค ฎ ฎ ฎ ฎ เรียกว่า ทนุตฺฐา
อุ ป พ ฎ ส ฎ ฎ ฎt
ศ คิด เรียกว่า นาลกฤษฐานชา
อักษรเหล่านี้ นอกจากพยัญชนะที่สูงวรรณะ ๔ ตัว คือ ง ณ น ม เกิดในฐานอันเดียว ส่วนพยัญชนะที่สูงวรรณะ ๔ ตัว เกิดใน ๒ ฐาน คือ ฐานของคน ๆ และฐานของ ก เรียก ฐานฐานานุฐานฐาน
เอ เกิดใน ๒ ฐาน คือ คอ และ เพศกาน เรียกว่า กุณฑลุโล
โอ เกิดใน ๒ ฐาน คือ ฟัน และ ริมฝีปาก เรียกว่า กุณโรคุโร
อ เกิดใน ๒ ฐาน คือ ฟัน และ ริมฝีปาก เรียกว่า ทนุตฺฐา ฐาน ๓ ที่ประกอบด้วยพยัญชนะ ๔ ตัว คือ
ณ เช่น ปฏุโม = คำถาม , สุตนท์ = ประกอบเสา
ณ เช่น อุณาโพท = น้ำร้อน, กุนฑนตฺโต = มีดตำ
ณ เช่น หูนฺา = การอาบน้ำ, หูนฺาโก = ช้างกัลบ
ม เช่น พรุมฺมา = พระนม, คุมฺเหนา = อ.ท่าน ท., อนามาท = แกเราท.
ย เช่น นิคฺกุณฺยา = มีมผู, วุขนฺเด = อันน้ำพัดไป
ล เช่น ลุคฺฺเทด = อันน้ำพัดไป
ว เช่น อิทฺฑา = คัน, อุปฺมยุทธนา = เจาะกันอยู่
พ เช่น รูปโต = ออกแล้ว, มูฑฺโต = ทองแล้ว
พยัญชนะ ๗ ตัว คือ ณ ณ ม ย ล ว ดังกล่าวข้างต้นนี้ ท่านกล่าวว่า “เกิดแต่ก” เรียกว่า “อุตฺรวา” แต่ไม่ได้ประกอบด้วยพยัญชนะเหล่านี้ ก็เกิดในคอ ตามฐานเดิมของตน
ข้อสังเกต นักศึกษามือได้อ่านตอนจบแล้ว บางรูปอาจจะนึกสงสัยว่า บ้างท้ายของฐานหรือที่เกิดแห่งอักษร ทำไมบางแห่งเป็น “ชา” เช่น “กนฺธฺรา, ตาลุรา” เป็นคำว่า บางแห่งเป็น “โซ” เช่น “ กุณฺธวาลโ, กณฺฑุรฺโว” เป็นต้น