ปญฺจ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 109 / 129

… อฏฺฐกิจจตุตา ฯ สมาธิ จตุฏฺฐาโน สมาธินฺทฺริยสมาธิพลสมาธิสมโพชฌงฺคสมมาสมาธิวเสน จตุกิจฺจตฺตา ฯ ปญฺญา ปญฺจฏฺฐานา วีมีสิทธิปาทปัญญินทรีย ปญฺญาพล ธมฺมวิจยสมโพชฌงฺคสมมาทิฏฐิวเสน ปญฺจกิจจตุตา ฯ สทฺธา ทุฏฺฐานา ส…

บทความนี้นำเสนอแนวคิดหลักเกี่ยวกับอภิธรรมอย่างละเอียด โดยประยุกต์ใช้หลักการต่างๆ เช่น สติ สมาธิ และปัญญา ในการพัฒนาและทำความเข้าใจโลกของอภิธรรมนั้น ๆ พร้อมทั้งเชื่อมโยงแนวทางการพัฒนาจิตใจไปสู่ความเข้า

…ทโย ปญฺเจวาติ วุตต์ รูป ปาทานกฺขนฺโธติอาทิ ฯ สพฺพสภาคธมุมสงฺคหตุถญฺหิ สาสวา อนาสวาปิ ธมฺมา อวิเสสโต ปญฺจกฺขนฺธาติ เทสิตา ฯ วิปสฺสนา- ภูมิสนฺทสฺสนตฺถิ ปน สาสวาว อุปาทานกฺขนฺธาติ ฯ ยถา ปเนตฺถ เวทนาทโย สาสวา…

เนื้อหาในหน้าที่ 226-227 ของอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียาเน้นการสำรวจคุณสมบัติของเวทนา สัญญา สงฺขารา และวิญญาณ์ ในมุมมองทางอภิธรรม โดยเน้นความสำคัญของการระบุและอธิบายปรากฏการณ์ด้านจิตวิญญาณ รวมถึงแนวคิดเกี่ยว

…เรน ฆาเน ปฏิบัญญัติ ฯ ตทนนุตร์ ปน ปเทสวุฒิติสามญฺเญน ชิวหายตน์ วุตติ ฯ ตโต สพพฏฐานิก กายายตน์ ฯ ตโต ปญฺจนฺนมปี โคจรคุคหณสมตถ์ มนายตน์ ฯ ยถาวุตฺตานํ ปน อนุกุกเมน เตสํ เตสํ อารมฺมณานิ รูปายตนาที่นิวุตตานี ฯ…

เนื้อหานี้ประกอบด้วยการศึกษาเกี่ยวกับอภิธานศัพท์ในอภิธัมมบท โดยมีการอธิบายถึงการเกิดและอายตนที่เกี่ยวข้องกับกายและอารมณ์ และอธิบายถึงความสัมพันธ์ระหว่างอารมณ์และสสารทุกข์ รวมถึงการเข้าใจเจตนารมณ์ที่ส่

…านํ กมฺมปนิสสยปจฺจเยหิ ปจฺจยตฺตปริยาย เหตุวา สพฺพสตฺตานํ อาหารฏฐิติกตา วุตตา น อาหารปัจจัยภาวโตติ ฯ ปญฺจ ปสาทาติอาทีสุ นน อิตถินทริยปุริสินฺทฺริยา น คริตาติ ฯ สจฺจํ น คริตา ฯ ยูทิปิ เตส์ ลิงคาทีห์ อนุวตฺต…

เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา ที่สำรวจความเข้าใจในหลักการและปรัชญาของอภิธรรม ซึ่งนอกจากจะครอบคลุมถึงหลักการปฏิบัติ ยังมีการเน้นย้ำเรื่องอาการและปัจจัยที่มีผลต่อจิตใจ ทำให้ผู้เรียนสามารถเข้าใจค

…ธี สหชาติ ทุวิธ์ ปุเรชาติ เอกวิธี ปุจฉาชาตญฺจ ปจฺจยชาติ อาหาเร กวฬิกาโร อาหาโร รูปชีวิตินทรียนติ อย ปญฺจวิโธปิ อตฺถิปจฺจโย อวิคตปจฺจโย จ โหติ ฯ ปจฺจุปฺปนฺนสภาเวน อตฺถิสภาเวน ตาทิสสฺเสว ธมฺมสฺส อุปถัมภกฤตา…

เนื้อหาในอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียากล่าวถึงการวิเคราะห์ปัจจัยต่างๆ ที่ส่งผลกระทบต่อชีวิต ยกตัวอย่างการอุปมาและการเชื่อมโยงกับรูปและนาม สอดคล้องกับอธิบายที่เกี่ยวข้องกับอุปทานและปัจจัยที่สร้างสรรค์ธรรมชาติ

…ลมพนูป ฯเปฯ คจฉันตีติ วุตต์ ฯ น หิ โส โกจิ ปจจโย อตฺถิ โย จิตตเจตสิกาน อารมฺมณภาว์ น คจฺเฉยฺย สักสก ปญฺจยุปฺปนฺนสฺส จ อุปนิสสัยภาว์ น คจฺฉติ ฯ กมุมเหตุกตฺตา จ โลกปปวตฺติยา ผลเหตุปจารวเสน สพฺเพปิ ปจฺจยา กม…

เนื้อหานี้กล่าวถึงอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา และอภิธรรมมาตวิภาวินี มีการอธิบายถึงความสำคัญของแต่ละคำและธรรมชาติของการเกิดขึ้นและความสัมพันธ์ของเหตุการณ์ต่างๆในชีวิต อภิธรรมถือเป็นพื้นฐานของการเข้าใจจิตใจมน

…กฺกมภาวนาวเสน อารุปปสมาธิ ฯ อปปนาปฺปตฺตสฺเสว หิ จตุตถชุฌานสมาธิโน อารมฺมณมยุตสมติกฺกมนมตฺติ" โหติ ฯ ปญฺจกช ฌานานิ เอเตสมตฺถ ตตฺถ นิยุตตานีติ วา ปญฺจกชุฌานิกานิ ฯ อสุภภาวนาย ปฏิกกูลารมฺมณฑิตา จณฑโสตาย นทิย…

เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา อธิบายเรื่องการปฏิบัติสมาธิและผลที่เกี่ยวข้องกับอารมณ์ เช่น ความสบายใจและความปวดร้าว รวมถึงการพัฒนาอารมณ์ใหม่ๆ เพื่อนำไปสู่การเกิดผลดีในการปฏิบัติธรรม โดยนำเสนอวิ

…ุนาคต กลยาณมิตติ อุปสงฺกมิตวา อตฺตโน ปกติจริยานุกุล กมฺมฏฺฐานํ เหตุวา อฏฐารสวิธ อนนุรูป์ วิหาร ปหาย ปญฺจยุคสมนนาคเต อนุรูปวิหาเร วิหรนฺตสฺส เกสนขหรณาที่ ขุททกปลิโพธูปจเฉท์ กตฺวา กสิณ- มณฑลาที่ ปุรโต กตฺวา…

บทเรียนจากอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา และ อภิธมฺมตฺถวิภาวินี เน้นการใช้เทคนิคการภาวนาและสมาธิเพื่อพัฒนาอารมณ์และจิตใจให้อ่อนโยนและมีปัญญา เนื้อหาครอบคลุมการสำรวจวิธีการและนิมิตต์ในการฝึกสมาธิร่วมสมัย เพื่อใ

…าวนาย นิพฺพตฺตตฺตา ภาวนามย์ ฯ สมปุปิตนฺติ สฏฐ อปฺปิติ ฯ ตโต ปฏฐายาติ ปฏิภาคนิมิตตุปฺปตฺติโต ปฏฐาย ๆ ปญฺจสุ ฌานเคสุ เอเกการมุมเณ อุปฺปนฺนาวชุชนานนุตร์ จตุปญฺจชวนกติปยภวงฺคโต ปร์ อคนตวา อปราปร์ ฌานงคา วชฺชน…

เนื้อหาในบทนี้กล่าวถึงการศึกษาอภิธรรมและการปฏิบัติธรรมตามแนวทางที่ถูกต้อง โดยยกตัวอย่างถึงการทำฌานและการปฏิบัติอย่างมีระเบียบแบบแผนเพื่อให้ได้ผลทางจิตวิญญาณ มีการวิเคราะห์วิธีการต่างๆ เช่น การใช้การทร

…ๆ นวมปริจเฉทวณฺณนา หน้าที่ 265 อภิญญาวเสน ปวตฺตมานนฺติ อภิ วิเสสโต ชานนตฺเถน อภิญญาสงฺขาตอิทธิวิธาทิปญฺจโลกิยาภิญญาวเสน ปวตฺตมาน ฯ อภิญญาปาทุก ฯเปฯ วุฏฐหิตวาติ กสิณานุโลมาทีห์” จุฑทสากาเรหิ จิตต์ ปริทเมตว…

เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา และวจนะที่สำคัญในเรื่องอภิญญาและอิทธิวิธญาณ ซึ่งนำเสนอแนวคิดที่เกี่ยวข้องกับการปฏิบัติและการรู้จักลักษณะของอภิญญาในชุดวิทยาศาสตร์ทางจิตเพื่อความเข้าถึงความเป็นจริ

…ตาติ ฯ อฏฐกถายนฺตาว สนฺตติอทธานปจฺจุปฺปนฺนาลมพนตา โยชิตา ฯ อานนฺทาจริโย ปน ภณติ ปาทุกชฺฌานโต วุฏฐาย ปญฺจุปฺปนฺนาทวิภาค อกตวา เกวล์ อิมสฺส จิตต์ ชานามิจฺเจว ปริกมุม กสฺวา ปุนปิ ปาทุกชฺฌานํ สมาปชฺชิตวา วุฏฐ…

เนื้อหานี้นำเสนอเกี่ยวกับอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียาและอภิธมฺมตฺถวิภาวินี โดยวิเคราะห์ความรู้เกี่ยวกับจิตและอารมณ์ตามหลักของพระพุทธศาสนา และการปฏิสัมพันธ์ระหว่างจิตและความรู้สึกในสถานการณ์ต่างๆ ที่มีผลต่อกา

…ณ ผสฺโส กกฺขลลกฺขณา ปฐวีติอาทินา วิตถารโต นมนลักขณ์ นามิ รุปปนลักขณ์ รูปนติอาทินา สังเขปโต จ ปริคคห ปญฺจตฺตลกขณาทิวเสน ปริจฺฉิชช คหณ์ ทุกขสัจจววตฺถาน ทิฏฐิ วิสุทธิ์ นาม นามรูปโต อญฺโญ อตฺตา นาม นตฺถิติ ทส…

บทความนี้เน้นการศึกษาและวิเคราะห์เกี่ยวกับอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา ซึ่งเป็นแหล่งข้อมูลสำคัญในทางอภิธรรมที่ช่วยให้ผู้ศึกษาเข้าใจถึงจิตสำนึก การกระทำ และผลกระทบจากการกระทำในแง่ของธรรมชาติของสังขารต่างๆ การ

…ีกา - หน้าที่ 269 อภิธมฺมตฺถวิภาวินี หน้าที่ 270 เอว์ สาธารณาสาธารณวเสน ตีสุ อทธาสุ นามรูปปปวตฺติยา ปญฺจกฺขาทสิทฺธสฺส กมมาทิปจฺจยสฺส ปริคคหณ์ สมุทยสัจจววตถาน กงขาวิตรณวิสุทธิ์ นาม อโหสิ นุ โข อหมที่ตมทธาน…

เนื้อหาในบทนี้พูดถึงอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียาและการวิเคราะห์ประเด็นสำคัญของอภิธรรม. แสดงให้เห็นถึงหลักการและวิธีการปฏิบัติในด้านต่างๆ และความสำคัญของการเข้าใจในอภิธมฺมตฺถ. ในแต่ละส่วนมีการเชื่อมโยงกับความ

…มตฺตสฺส วิปริณามลกขนมตฺตสฺส จ ทสฺสเนน ขณ วเสน จาติ เอเกกสฺมึ ขนเธ ปจฺจยวเสน จตุธา ขณวเสน เอกธา จาติ ปญฺจธา อุทย์ ปัญจธา วยนฺติ ทสทสอุทยพพยทสฺสนาเสน สมปญฺญาสากาเรหิ อุทยพพยญาเณน อุทยพพย์ สมนุปสฺสนฺตสฺส อาร…

บทความนี้กล่าวถึงอภิธรรมและแนวทางการเรียนรู้การปฏิบัติผ่านวิปัสสนา เพื่อเข้าใจธรรมชาติของรูปและนาม พร้อมทั้งพูดถึงสมุทยาและนิโรธ การสร้างความเข้าใจเกี่ยวกับอารมณ์ความรู้สึกและการศึกษาพื้นฐานของอนุปัสส

…ะโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 55 ต่างชาติฯ ก็ด้วย ปิ ศัพท์ ในบทว่า ปญฺจปิ นี้ ท่านรวบรวมนัย ที่ต่างกัน มีอาทิอย่างนี้ว่า นวกนัยล้วน ๆ ด้วยอำนาจจตุกกนัยและ ปัญจกนัย นวกนัย …

บทที่ 55 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี รวมประเด็นต่างๆ เกี่ยวกับนวกนัยและความแตกต่างในวิบากจิตที่เกี่ยวข้องกับการปฏิบัติของพุทธศาสนา เช่น การเข้าใจอารมณ์และปฏิปทาที่ส่งผลต่อการบรรลุธรรม รวมถึงการแสดงออกของจิ

…ที่ถึงอัปปนา ย่อมไม่มีความเป็นไปอันปราศจากโสมนัส ในกาลบางคราวเลย เพราะฉะนั้น ท่านอาจารย์จึงกล่าวว่า ปญฺจมชฺฌา นวชฺชิมหคฺคตติตฺเตสุ ฯ จิตที่ชื่อว่ามหัคคตะ ด้วยอรรถว่า ถึงความ เป็นใหญ่ เพราะเป็นจิตปลอดจากนิ…

ในบทนี้กล่าวถึงหลักการของอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา โดยเน้นการศึกษาเกี่ยวกับจิตและอารมณ์ที่เกี่ยวข้องกับการเกิดขึ้นของอารมณ์ของตน. กล่าวถึงการวิจารณ์การเกิดและการไม่เกิดของอารมณ์ที่ม

…กขาสหคตา ได้แก่ ธรรมที่สหร ด้วยอุเบกขา ซึ่งเข้าร่วมฐานแห่งสุข เว้นเสียจากวิตกวิจารปีติและสุขฯ บทว่า ปญฺจกชุฌานวเสน ความว่า ตามอำนาจแห่งฌานหมวด ๕ ที่ ทรงแสดงด้วยสามารถแห่งบุคคลผู้มีฌานไม่แก่กล้านัก ซึ่งเจร…

บทความนี้พูดถึงคำว่า อัญญสมานเจตสิก และโสภณเจตสิก ในอภิธัมมัตถสังคหและอภิธัมมัตถวิภาวีนี โดยวิเคราะห์ธรรมที่เกี่ยวข้องกับอุเบกขาและความสงเคราะห์ต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นในจิต ซึ่งเกี่ยวพันกับฌานหมวด ๕ และการ

… ปี" ดังนี้ พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสหมายเอาหมู่มนุษย์ผู้เกิด อยู่ในกาลทุกวันนี้ ฯ 9 สองบทว่า ทิพฺพานิ ปญฺจวสฺสสตาน ความว่า ๕๐ ปี ของ มนุษย์ เป็นวันหนึ่งของพวกเทวดาฯ เพราะกำหนดเดือนและปีโดย อนุรูปแก่วันนั้น …

ในเนื้อหานี้กล่าวถึงการกำหนดอายุของมนุษย์และเทวดา ความยาวของการดำรงอยู่ในภุมมเทวดา บางชนิดมีอายุได้แค่ 9 วันในขณะที่บางชนิดอาจอยู่ได้จนถึงชั่วกัลป์ ทว่ามนุษย์ถือว่ามีอายุเฉลี่ยไม่เกิน 200 ปี พระพุทธเจ

…้เกิดด้วยฉันทะเป็นต้น ที่ประณีต ชื่อว่าปณีตฌาน ดังนี้แล ฯ พอทีไม่ต้องกล่าวให้ชักช้านัก ฯ က สองบทว่า ปญฺจมชฺฌานํ ภาเวตวา ความว่า บุคคลเจริญ ปัญจมฌานแม้ทั้ง ๓ ที่ยังไม่ถึงความเป็นอภิญญา (ที่ยังไม่ได้ชื่อว่า…

ในคัมภีร์อภิธัมมัตถสังคหบาลีได้มีการกล่าวถึงการเจริญฌาน โดยเฉพาะมัชฌิมฌานและปณีตฌาน ซึ่งเป็นส่วนสำคัญในการเข้าถึงอภิญญา จากการเจริญปัญจมฌาน บุคคลสามารถพัฒนาจิตถึงขั้นวิญญาณได้ ที่สำคัญคือการทำความเข้า

…อยู่ พระผู้มีพระภาคตรัสไว้ว่า มัคคังคะ (องค์มรรค) มีเหตุเกิด ตามหลัง ดังนี้ จึงได้กล่าวคำเป็นต้นว่า ปญฺจวิญญาเณสุ ฯ เชื่อมความ ด้วยคำว่า ไม่ได้องค์ฌานฯ ท่านอาจารย์ทำไว้ในใจว่า เอกัคคตาใน จิตที่สัมปยุตด้วย…

ในบทนี้มีการอธิบายถึงการตรัสของพระผู้มีพระภาคเกี่ยวกับองฌานและปัญจวิญญาณ โดยมีการกล่าวถึงสมาธิและอาการต่างๆ ของจิต นอกจากนี้ยังนำเสนอความแตกต่างระหว่างอเหตุกจิตและจิตปกติ เกี่ยวกับการเกิดของอธิบดีในจิ