ปัญจกฌาน : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ

…อุเบกขาเวทนา เอกัคคตา คำที่เหลือมีนัยดังกล่าวแล้วในปฐมฌาน นี่เป็นนัย ในจตุกฌาน ( ฌานหมวด ๔ ) ก่อน [ ปัญจกฌาน ฌานหมวด ๕ ] ส่วนว่าพระโยคาวจรผู้จะยังปัญจกฌานให้เกิด ออกจากปฐม ฌานอันช่ำชองแล้ว ( พิจารณา) เห็นโทษใ…

…ของพระผู้มีพระภาคเจ้า โดยมีการอธิบายถึงองค์ประกอบต่างๆ ของจตุตถฌาน และความสัมพันธ์ระหว่างจตุตถฌานกับปัญจกฌาน รวมถึงการพัฒนาจิตใจจากปฐมฌานไปยังทุติยฌาน โดยเน้นความสำคัญของการละทิ้งโสมนัสและการเข้าถึงธรรมที่ละเ…

…่นแก้วฉะนั้น พร้อมกับ ความปรากฏแห่งปฏิภาคนิมิตนั้นแหละพระโยคาวจรนั้น ก็จะบรรลุ อุปจารฌาน และจตุกฌาน ปัญจกฌาน โดยนัยที่กล่าวแล้วนั้นแล อาโปกสิณ จบ * สุทธวตเถน หมายถึงผ้าไม่มีสี เพราะถ้าเป็นผ้ามีสี สีอาจตกทำให้…

…สนอน้ำเพื่อให้เกิดวิธีการภาวนาที่ถูกต้อง ซึ่งจะนำไปสู่การเข้าถึงญาณต่างๆ เช่น อุปจารฌาน, จตุกฌาน และปัญจกฌาน โดยการภาวนาในลักษณะที่เป็นกลาง ไม่สนใจถึงสีหรือลักษณะของน้ำ.

…สาทอง ฉะนั้น พร้อมกับความปรากฏแห่งปฏิภาคนิมิตนั้นแหละ พระโยคาวจร นั้นก็จะบรรลุอุปจารฌาน และจตุตกฌาน ปัญจกฌาน โดยนัยที่กล่าว แล้วนั้นแล เตโชกสิณ จบ [วาโยกสิณ] พระโยคาวจรแม้นใคร่จะเจริญวาโยกสิณ จึงถือเอานิมิตใน…

เนื้อหานี้กล่าวถึงการทำสมาธิในเตโชกสิณและวาโยกสิณ โดยอธิบายนิมิตที่เกิดขึ้นจากการภาวนา รวมถึงการใช้ไฟและลมในกระบวนการทำสมาธิ อธิบายถึงการปรากฏแห่งอุคคหนิมิตและปฏิภาคนิมิตที่มีลักษณะเฉพาะ การภาวนาในระด

…ะการ ๕ อย่าง ด้วยความต่างแห่งการประกอบด้วยองค์ฌาน ท่านอาจารย์จึงกล่าวคำว่า วิตกก ฯลฯ สหิต เป็นต้นฯ [ปัญจกฌานจิต] ปฐมฌานกุศลจิต ประกอบด้วยธรรมเหล่านี้ คือ วิตก ๑ วิจาร ๑ ปีติ ๑ สุข ๑ เอกัคคตา ๑ จึงชื่อว่า วิตั…

เนื้อหานี้อธิบายถึงจิตในกามภพและประเภทต่างๆ ของจิต โดยแบ่งเป็นจำนวน ๕๔ รวมทั้งอธิบายถึงธรรมที่เกี่ยวข้องกับอกุศลวิบากและกุศลวิบาก เช่น อกุศลจิตและกุศลจิต พร้อมรายละเอียดของปฐมฌานกุศลจิตที่ประกอบด้วยธร

…มฐานมีรูปาวจรฌานได้ (คือประกอบในรูปาวจรฌาน, ให้สำเร็จรูปาวจรฌาน) ๒๖ อย่าง คือ กสิณ ๑๐ และอานาปานะ มีปัญจกฌานได้ (ประกอบในปัญจกฌาน) ฯ อสุภ ๑๐ และกายคตาสิต มีปฐมฌานได้, อัปปมัญญา ๒ ข้างต้นมีเมตตาเป็นต้นมีฌานหมว…

ในเรื่องของสัปปายะ มีความแตกต่างในแต่ละประเภทของจริต โดยมีการแยกประเภทกรรมฐานตามจริตที่ต่างกัน เช่น กายคตาสติและอานาปานะที่เหมาะกับคนประเภทที่แตกต่างกัน โดยอุปจารภาวนาและอัปปนาภาวนาก็มีบทบาทในกรรมฐานแ

…เท่านั้น ฯ ปัญจฌานมี อยู่แก่กรรมฐานมีปฐวีกสิณเป็นต้นเหล่านั้น หรือกรรมฐานมีปฐวีกสิณ เป็นต้น ประกอบในปัญจกฌานเหล่านั้น เพราะฉะนั้น จึงชื่อว่าปัญ จกฌานิกะ ๆ จิตย่อมเป็นไปในอสุภกรรมฐานนั้น ด้วยกำลังแห่งวิตก อย่า…

บทความนี้เสนอแนวทางการเจริญกรรมฐานโดยมีกสิณเป็นต้น และวิเคราะห์ความสำคัญของการมีสมาธิและอัปปนาในการละกิเลส บรรยายถึงกรรมฐานที่มีลักษณะเฉพาะ เช่น อสุภกรรมฐาน และถึงวิธีการฝึกอบรมจิตเพื่อให้ถึงอัปปนาในร

…ต้น โดยจำแนกตามภูมิมี กามาวจรสมาธิเป็นต้น และโดยจำแนกตามอิทธิบาทที่เป็นอธิบดี เป็น ๕ โดยเป็นองค์แห่งปัญจกฌานในปัญจกนัย แล้ว ในสมาธิเหล่านั้น สมาธิส่วนที่เป็นอย่างเดียว มีความตื่นอยู่ (ทุกะ ( สมาธิหมวด ๒ ) ที่…

เนื้อหาในบทนี้สำรวจถึงประเภทของสมาธิในวิสุทธิมรรค แบ่งออกเป็นหลายรูปแบบ เช่น สมาธิที่สัมปยุตด้วยปีติและนิปปีติกสมาธิ นอกจากนี้ ยังจำแนกสมาธิตามประสบการณ์และความรู้ โดยให้ความสำคัญกับการปฏิบัติเพื่อการ

…วิตก และวิจารล่วงไป สมาธิเป็นองค์แห่งฌาน ๕ นั้น จึงเป็นสมาธิ ๕ พึงทราบความที่สมาธิเป็น ๕ โดยเป็นองค์ปัญจกฌานอย่างนี้แล [ความเศร้าหมองและความผ่องแผ้วแห่งสมาธิ และ ก็แลคำเฉลยในปัญหาข้อว่า " อะไรเป็นความเศร้าหมอ…

บทความนี้นำเสนอการแบ่งประเภทของสมาธิในวิสุทธิมรรค เช่น ฉันทสมาธิ, วิริยสมาธิ และจิตตสมาธิ พร้อมทั้งอธิบายถึงความเศร้าหมองและความผ่องแผ้วแห่งสมาธิ รวมทั้งแหล่งข้อมูลที่เกี่ยวข้องในวิภังค์เพื่อให้ผู้สนใ

…ึงควรแม้นพระ มหาสาวกนั้นไม่มี ตนใคร่จะถือกรรมฐานบทใด ก็พึงถือเอาในสำนัก พระขีณาสพผู้ที่ทำจตุกฌานหรือปัญจกฌานให้เกิดด้วยอำนาจ

ในบทความนี้ พบกับคำอธิบายเกี่ยวกับกัลยาณมิตร ผู้ที่เป็นมิตรที่ดีและมีคุณสมบัติในการช่วยเหลือผู้อื่น โดยอิงตามพระพุทธพจน์ กัลยาณมิตรเป็นผู้ที่มีคุณธรรม และเมื่อมีกรรมฐานในสำนักที่ถูกต้อง ตามแนวทางของพร

…ดียว ฯลฯ เข้าถึงปฐมฌานอยู่" ดังนี้ พระโยคาวจรผู้ใดเคยบวชในพระศาสนาหรือว่าบวชเป็นฤษี ทำ จตุกฌาน หรือ ปัญจกฌานในปฐวีกสิณ ให้เกิดมาแล้วแม้ในอดีตภพ นิมิตในดินที่มิได้แต่ง ( ดังกล่าว) ในคำอรรถกถาโบราณนั้น คือใน ๑.…

เนื้อหาเกี่ยวกับการจำแนกรูปแบบนิมิตในพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะอย่างยิ่งในพระมหาฎีกาที่ระบุถึงนิมิตที่เกี่ยวกับดินที่มีที่สุด ทั้งนี้จะต้องมีการระบุขนาดและลักษณะที่ถูกต้องเพื่อให้เกิดความชัดเจนในจิตใจของผู

…เพ่ง ) ดูที่ (ดิน) ที่เขาไถแล้ว นิมิตขนาดเท่าที่ ( ที่ดูเห็น ) นั้นได้เกิดขึ้น ท่านขยายนิมิตนั้น ยังปัญจกฌานให้เกิดแล้วเจริญวิปัสสนามีฌานเป็นปทัฏฐาน ได้บรรลุ พระอรหัต ส่วนพระโยคาวจรผู้ใดมิได้ทำบุญญาธิการไว้อย…

เนื้อหานี้กล่าวถึงพระโยคาวจรที่มีความพร้อมในภาวนาและวิธีแต่งวงกสิณโดยใช้ดินที่ถูกต้องเพื่อไม่ให้เกิดโทษ ดินที่ใช้งานต้องมีสีและคุณสมบัติที่เหมาะสมรวมถึงการเลือกสถานที่ในการแต่งวงกสิณให้เหมาะสมสำหรับกา

…นนากาสกสิณ จบ พระทศพลผู้สรรพธรรมทส ( ทรงเห็นธรรม ทั้งปวง ) ได้ตรัสทศกสิณ ซึ่งเป็นเหตุแห่ง จตุกฌานและปัญจกฌานในชั้นรูปาวจร ดัง พรรณนามาฉะนี้ บัณฑิตได้ทราบทศกสิณนั้น และนัยะในการเจริญกสิณเหล่านั้นนี่ดังนี้แล้ว …

เนื้อหาเกี่ยวกับการปฏิบัติของโยคาวจรในวิสุทธิมรรคว่า โยคาวจรที่ต้องการเรียนรู้เกี่ยวกับอากาสกสิณสามารถใช้ช่องต่างๆ ในการทำสมาธิได้ โดยการสร้างช่องที่เหมาะสมและใช้การภาวนาเป็นเครื่องช่วย อธิบายถึงการสร

… โดยลำดับที่กล่าวแล้วในปฐวีกสิณนั่นแล [วิธีเจริญวิปัสนาต่อ] [กำหนดนามรูป] ก็แล ภิกษุผู้มีจตุกฌานหรือปัญจกฌานเกิดแล้วอย่างนี้ เป็นผู้ ใคร่จะเจริญกรรมฐานโดยวิธีสัลลักขณา (คือวิปัสนา) และวิวัฏฏนา (คือมรรค) แล้วบ…

บทความนี้กล่าวถึงวิธีการเจริญวิปัสนาและกรรมฐานตามหลักการในวิสุทธิมรรค โดยยกตัวอย่างการรักษานิมิตและการเจริญฌานให้เกิดปัญญาภายใน เพื่อช่วยให้ผู้ปฏิบัติสามารถเข้าถึงความบริสุทธิ์ทางจิตวิญญาณ ยกตัวอย่างก

…าบ้าง" ดังนี้ เพราะเหตุ นั้นอัปปมัญญาทั้ง 4 ก็เป็นจตุกฌานิกา (เป็นไปในฌานทั้ง ๔ ใน จตุกนัย) หรือเป็นปัญจกฌานิกา (เป็นไปในฌานทั้ง ๕ ในปัญจกนัย เท่า ๆ กัน) บุคคลนั้น เป็นผู้อันภิกษุทั้งหลายพึงว่ากล่าวว่า "ท่านอ…

ในบทนี้กล่าวถึงการเจริญสมาธิจากหลักการของอัปปมัญญาทั้ง 4 ซึ่งรวมถึงการมีวิตกและวิจาร และการปฏิบัติที่เกี่ยวข้องกับสุขและอุเบกขา นอกจากนี้ยังมีการติชมการพูดที่ไม่ถูกต้องเกี่ยวกับสมาธิและการเข้าใจพระพุท

…างนั้นแล้ว เมื่อนั้นเธออย่า เพิ่งพอใจด้วยสมาธิแต่เพียงนั้น เมื่อจะยังมูลสมาธินี้ให้ลุถึงจตุกฌาน หรือปัญจกฌานในอารมณ์อื่น ๆ (ต่อไป) พึงเจริญ (สมาธินี้) โดย นัยว่า "สวิตกฺกมฺปิ สวิจาร์ - สมาธิมีทั้งวิตก มีทั้งว…

…าะคุณธรรม เช่น เมตตาและกรุณา โดยมีการแนะนำให้ปฏิบัติสมาธิที่มีวิตกและวิจาร ก่อนที่จะลุถึงจตุกฌานหรือปัญจกฌาน พร้อมทั้งการใช้พรหมวิหารในการเจริญสมาธิและการพัฒนาจิต เป็นต้น. สามารถศึกษาข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ dmc…