อาโปกสิณ: การปฏิบัติเพื่อหลีกเลี่ยงโทษ : หน้า 195/324

บุคคลรองเอา ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 193 เมื่อจะหลีกละกสิณโทษทั้ง ๔ อย่าพึงถือเอาน้ำที่มีสีเขียว เหลือง แดง ขาว สีใดสีหนึ่ง ส่วนน้ำ (ฝน) ใด (ตกลงมา) ยังไม่ถึงพื้นดิน อาในอากาศด้วยผ้าสะอาด หรือน้ำอื่นที่ใสสะอาดอย่างนั้น ก็ได้ จึงบรรจุน้ำนั้นให้เต็มบาตรหรือกุณฑี ( หม้อน้ำ ) เสมอขอบปาก แล้ว (นำไป ) ตั้งในที่ว่างที่กำหนด มีประการดังกล่าวแล้ว นั่งให้สบาย ไม่ต้องพิจารณาสี ( ของน้ำ) ไม่ต้องใส่ใจลักษณะ ( ของมัน) พึงทำให้มันเป็นสิ่งเสมอกันกับที่อาศัย ( ของมัน คือนึกเสียว่า สีนั้นเป็นอันเดียวกันกับน้ำซึ่งเป็นที่อาศัยของมัน) ตั้งจิตไว้ใน บัญญัติธรรม ( คือโลกโวหาร )ตามที่เป็นคำใช้กันมาก ภาวนาไปว่า อาโป อาโป โดยที่เป็นนามเด่นในบรรดานามของน้ำทั้งหลาย เช่น อมพุ อุทก์ วาริ สลิล เมื่อเธอภาวนาไปอย่างนั้น นิมิตทั้ง ๒ ย่อม จะเกิดขึ้นตามนัยที่กล่าวแล้วนั้นโดยลำดับแต่ว่าในอาโปกสิณนี้ อุคคหนิมิตจะปรากฏเหมือนว่ายังไหวอยู่ ถ้าน้ำนั้นเป็นน้ำเจือด้วยฟอง ด้วยต่อม อุคคหนิมิตก็จะปรากฏเป็นอย่างนั้นเหมือนกัน ชื่อว่ากสิณ โทษปรากฏ ส่วนปฏิภาคนิมิตปรากฏเป็นดวงนิ่งแจ๋วเหมือนพัดใบตาล แก้วที่คนวางไว้ในอากาศ และเหมือนวงแว่นแก้วฉะนั้น พร้อมกับ ความปรากฏแห่งปฏิภาคนิมิตนั้นแหละพระโยคาวจรนั้น ก็จะบรรลุ อุปจารฌาน และจตุกฌาน ปัญจกฌาน โดยนัยที่กล่าวแล้วนั้นแล อาโปกสิณ จบ * สุทธวตเถน หมายถึงผ้าไม่มีสี เพราะถ้าเป็นผ้ามีสี สีอาจตกทำให้น้ำกลายเป็นน้ำสีไป ไม่ใสสะอาด