ปัญจวิญญาณ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 1 / 2

… หทยวัตถุโน จ ปฏิสนธิวิญญาเณน สรุปฺปนฺนสฺส ปุเรชาตกตาภาวโต วุตต์ 2 วัตถุน ปวตฺติยนฺติ ฯ ปัญจาลพนานิ ปัญจวิญญาณ วีถิยาติ จ อิท อารมฺมณปุเรชาตนิทเทเส อาคติ สนฺธาย วุตต์ ฯ ปญฺหาวาเร ปน เสกฺโข วา ปุถุชฺชโน วา จกฺขุ…

ในบทความนี้นำเสนอการวิเคราะห์และตีความเกี่ยวกับอุปสรรคและปัจจัยที่ส่งผลต่อเจตนาในทางอภิธรรม รวมถึงการอภิปรายเกี่ยวกับนามรูป และการปฏิสนธิของวิญญาณที่มีอิทธิพลต่อการเกิดขึ้นของเจตนา นอกจากนี้ยังกล่าวถึ

…ปวัตินับแห่งวิถีจิตในมโนทวาร ในวิสัยปวัติสังคหะนี้ ก็บรรดาอารมณ์มีอนิฏฐารมณ์เป็นต้นนี้ ในอนิฏฐารมณ์ ปัญจวิญญาณ สัมปฏิจฉันนะ สันตีรณะ และตทาลัมพนะ เป็นอกุศล วิบากเท่านั้น แม้ในทวารทั้งปวง ฯ ในอิฏฐารมณ์เป็นกุศลวิ…

เนื้อหาในหน้านี้กล่าวถึงการศึกษาอภิธัมในส่วนของอัปปนาและความสัมพันธ์กับกุศลและอกุศล โดยเฉพาะการแบ่งประเภทอัปปนาตามที่เกี่ยวข้องกับบ่อนบุญและจิตวิญญาณ เช่น อัปปนาที่เกิดจากโสมนัสรวมถึงการวิเคราะห์หลักก

…ชอบใจปาน กลาง)ฯ จริงอยู่ ท่านอาจารย์จักแยกกล่าวอติอิฏฐารมณ์ไว้ต่างหาก ฯ สัมพันธ์ความว่า ในอิฏฐารมณ์ ปัญจวิญญาณ สัมปฏิจฉันนะ สันตีรณะ และตทาลัมพนะ เป็นกุศลวิบาก ๆ แต่ในอิฏฐารมณ์สันตีรณะและ ตทาลัมพนะ สหรคตด้วยอุเ…

ข้อความนี้อธิบายเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา โดยเน้นไปที่การเกิดของกิริยาชวนะในรูปแบบต่าง ๆ และวิเคราะห์ผลทั้ง ๓ ที่เกิดในวิถีสมาบัติ เช่น สุขปุญญมหา อัปปนา ของกิริยาชวนะที่สั

…คคลไม่พึงให้สำเร็จได้โดยประโยค (ความขวน ขวาย) ฯ ส่วนวิบากจิตเป็นเพียงการตกไป (ในรูปารมณ์เป็นต้น ของ ปัญจวิญญาณ) การรับและการพิจารณาเป็นของรู้ได้ยากทีเดียว ฯ ความ ที่ปัญจวิญญาณสัมปฏิจฉันนจิตและสันตีรณจิตเหล่านั้…

บทนี้กล่าวถึงความหมายของวิปากปัจจัยและอาหารปัจจัยในบริบทของอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยมุ่งเน้นถึงการเข้าใจธรรมชาติของจิตและกรรมที่ส่งผลต่อชีวิต การมีอาหารเป็นปัจจัยในการดำเนินชีวิต และบทบาทของกรรมที่เป็นเ

…โยติ ปทสฺส วิเสสน์ ฯ [๒๗๘] อญฺญ์ การณ์ ญาเป็นโต อธิเจตถาติอาทิมาห์ ฯ อปิจ อถวา เอตฺถ อวิตกฺกจิตเตสุ ปัญจวิญญาณ....อภิโรหนฺติ ฯ อปิชาติ นิปาโต อถวาติ สททตฺเถ วตฺตติ ฯ กสมา ฯ อภิธมฺมาวตารฎีกาย วุฒิตสฺส อถวาติ ปทส…

เนื้อหานี้นำเสนอการศึกษาอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยาบนหน้าที่ 412 ซึ่งประกอบด้วยอรรถาธิบายถึงการเข้าใจธรรมะในรูปแบบต่างๆ และการพัฒนาจิตตภาวนา เนื้อหายังมีการพูดถึง สถานะและวัตถุของการศึกษาอภิธมฺม.ตลอดจนการวิเ

…ห่งปฏิสนธิจิต ภวังค์ และจุติ ชื่อว่าทวารวินิมุตจิต (จิตพ้นจากทวาร)ฯ บรรดาจิตเหล่านั้น จิต ๓๖ คือ ทวิปัญจวิญญาณ และมหัคคตชวนะ โลกุตตรชวนจิต ชื่อว่าเอกทวาริกจิต (จิตที่เป็นไปในทวารเดียว) ตามสมควร ฯ ส่วน มโนธาตุ ๓…

บทความนี้นำเสนอรายละเอียดเกี่ยวกับทวารทั้งห้าตามอภิธัมมัตถสังคหะ ได้แก่ จักขุทวาร, โสตทวาร, มานทวาร, ชิวหาทวาร, กายทวาร, และมโนทวาร โดยอธิบายถึงการเกิดของจิต ๔๖ ภายใต้ปัญจทวารและทวารวินิมุตจิตที่มีงาน

…ระจักษ์ ฉะนั้น ฯ ๆ [อธิบายอุปาทายรูปมีโคจรรูปเป็นต้น] รูปเป็นต้นที่ชื่อว่าโคจรรูป เพราะเป็นอารมณ์ของปัญจวิญญาณ ฯ ที่ชื่อว่าโคจร เพราะอรรถว่า เป็นที่เที่ยวไปแห่งโคคืออินทรีย์ ฯ จริงอยู่ คำว่า โคจรนี้ เป็นชื่อแห่…

…องบุคคล โดยอ้างถึงความเชื่อในสัณฐานของรูปธรรมจากอาจารย์ต่างๆ ซึ่งแสดงถึงการเชื่อมโยงระหว่างอารมณ์และปัญจวิญญาณ ผ่านการรับรู้ในการจับต้องของเหลวและโคจรรูปที่สัมพันธ์กับสรรพสิ่งในสภาพที่อยู่รวมกัน

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 293 ทวิปัญจวิญญาณ เพราะไม่มีความประกอบด้วยองค์ฌานอันเป็นปัจจัย พิเศษ ในการให้รูปเกิด ย่อมยังรูปให้เกิดไม่ได้ เพราะฉะน…

บทความนี้กล่าวถึงการเกิดของจิตทั้งสองประเภท คือ ปฏิสนธิจิตและจุติจิต โดยเฉพาะอย่างยิ่งว่าจิตเหล่านี้ไม่มีความสามารถในการทำให้รูปเกิดขึ้นได้ เนื่องจากไม่มีองค์ฌานอันเป็นปัจจัยพิเศษ ข้อความนี้อิงตามคำสอ

…อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 72 ในจิตได้เพียง ๕๕ คือ ในกามาวจรจิต เว้นทวิปัญจวิญญาณ (เสีย ๑๐ คงเหลือ ๔๔) และปฐมฌานจิต ๑๑ ส่วนวิจารเกิดในจิต ๖๖ คือ ในจิตที่วิตกเกิดเหล่านั้น (๕๕) และใน…

เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกาในหน้าที่ 72 เน้นการวิเคราะห์จิตและเจตสิกต่างๆ โดยมีการแบ่งประเภทจิตตามที่เห็นในตำรา ศึกษาเรื่องการเกิดของอารมณ์ภายในจิตที่สัมพันธ์กับวิจาร,

…เกิดแล้วด้วยสามารถแห่งความเป็นไปเนือง ๆ ในสันดานแห่งจิตมีวิตก ชื่อว่าความคุ้นเคยในอธิการนี้ ฯ อนึ่ง ปัญจวิญญาณแม้ไม่มีวิตก ก็ขึ้นสู่อารมณ์ได้ ด้วยกำลังแห่งวัตถุกับ อารมณ์กระทบกัน และทุติยฌานเป็นต้น ย่อมขึ้นสู่อ…

เนื้อหานี้พูดถึงการเข้าใจจิตและอารมณ์ โดยการเปรียบเทียบการเข้าถึงพระราชวังของชาวบ้านกับจิตที่สามารถขึ้นสู่อารมณ์ได้ถึงแม้ไม่มีวิตก นอกจากนี้ยังอธิบายถึงความสำคัญของวิตกและวิจารในกระบวนการจิตภาวนา ซึ่ง

…่ธรรมชาตินั้น ทำได้ยาก ดังนี้บ้าง ฯ จิตที่ชื่อว่าสัมปฏิจฉันนะ เพราะอรรถว่า รับอารมณ์มีรูปเป็นต้น ที่ปัญจวิญญาณรับแล้ว โดยความเป็นไปด้วยอาการนั้น ๆ จิตที่ชื่อว่าสันตีรณะ เพราะอรรถว่า ใคร่ครวญ คือพิจารณารูป ตามที…

เนื้อหาในหน้าที่ 37 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกาทบทวนคำถามเกี่ยวกับความหมายของทุกข์และสุข รวมถึงอธิบายวิบากเป็นผลจากกุศลและอกุศล โดยมุ่งเน้นที่การขุดค้นสุขทางกายและจิตที่ถูกบรรยายไว

…ฐารสเหตุเกส เหตุกวิรหโต มคฺคงคานิ น ลพภนฺติ ฯ เหตุปจฺฉิม มคฺคงคนติ หิ วุตฺตนฺติ อิมมา มนส์ นิธายาห์ ปัญจวิญญาณสูติอาทิ ฯ ฌาน คานิ น ลภนฺตีติ สมพนฺโธ ฯ อธิโมกขวิรหโต วิจิกิจฉาจิตฺเต เอกคุคตา จิตตฏฐิติ มตต์ น ปน …

เนื้อหาดังกล่าวเกี่ยวกับการวิเคราะห์และอธิบายหลักการของอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา รวมถึงแนวคิดต่างๆ ที่เกี่ยวกับจิตและวิธีการในอภิธรรม การประพฤติปฏิบัติในการใช้สติและการควบคุมอารมณ์ เนื้อหาเปิดเผยการดำเนิน

… ก็ความต่างแห่งฐานของกิจเหล่านั้น พังทราบโดย ๑๐ ฐาน ด้วยอำนาจแห่งปฏิสนธิฐาน ภวังคฐาน อาวัชชนฐาน และ ปัญจวิญญาณฐานเป็นต้นฯ บรรดากิจเหล่านั้น จิต ๑๕ คือ สันตีรณ จิตที่สหรคตด้วยอุเบกขา ๒ มหาวิบากจิต ๘ และรูปารูปวิ…

เนื้อหานี้อธิบายถึงประเภทต่างๆ ของอกุศลและกุศล โดยระบุตัวอย่างของจิตที่ถูกแบ่งตามเหตุและกิจต่างๆ เช่น โลภะ โทสะ โมหะ รวมถึงกิจที่สัมพันธ์กับจิตประเภทต่างๆ และรายละเอียดเพิ่มเติมเกี่ยวกับการจำแนกจิตตาม

…na*) ของอริยมรรค 4 ด้วยหนึ่ง[ขนฺฐ]ของอันตกิณปัญญา (antikaprajñā*) ที่ปรากฏขึ้น(abhisa-maya*) [2] ในปัญจวิญญาณภาย (pañcavijñānakāya*) มีทั้งคะและวิภาคะ36 [3] รูปและอุปภาพต้องอาศัยญาณ 6(saḍvijñānakāya)37 [4] อ…

…ดถึงความแตกต่างของลักษณะของอริยมรรค 4 โดยใช้หลักการและวิธีการในพระพุทธศาสนา ซึ่งสำรวจข้อมูลเกี่ยวกับปัญจวิญญาณและลักษณะของญาณ 6 ในการทำความเข้าใจ ธรรมลักษณะ เพิ่มการวิเคราะห์จากการศึกษาและหลักสูตรต่างๆ ที่เกี่ย…

…ึ้นทุก ขณะ ๆ เริ่มต้นแต่ปฏิสนธิ ในอัชฌัตติกสันดาน (ความสืบต่อภายใน) ฯ จิตทั้ง ๒๕ เว้นอรูปวิบากและทวิปัญจวิญญาณ เกิดขึ้นอยู่เริ่มต้นแต่ ปฐมภวังค์ทีเดียว ย่อมยังรูปมีจิตเป็นสมุฏฐานให้เกิดขึ้น ฯ บรรดาจิต ๓๕ นั้น อ…

เนื้อหาเกี่ยวกับการจำแนกรูปในอภิธัมมัตถสังคหะ ซึ่งมีการแบ่งรูปออกเป็น ๒ อย่างตามสมควรทั้งภายในและภายนอก โดยการพิจารณาจากเหตุที่สำคัญ ๔ ประการคือ กรรม จิต ฤดู และอาหาร ซึ่งส่งผลต่อการเกิดรูปอย่างต่อเนื

…ที่ 209 ทิฏฐิวิสุทฺธินิทฺเทโส จกฺขุ ปน นิสสาย รูป์ อารภ ปวตฺติ จิตต์ จกฺขุวิญญาณธาตุ นามาติ เอว เทว ปัญจวิญญาณานิ ปญฺจ วิญญาณธ ธาตุโย โหนฺติ ฯ ตีณ มโนธาตุจิตฺตานิ เอกา มโนธาตุ ฯ อฏฐสฏฐี มโนวิญญาณ ธาตุจิตฺตานิ ม…

เนื้อหาในบทความนี้กล่าวถึงธาตุวิญญาณและการรับรู้ตามแนวทางของพุทธศาสนา ซึ่งอธิบายถึงความสัมพันธ์ระหว่างจิตใจและการรับรู้ผ่านประสาทสัมผัสต่างๆ รวมถึงการจัดแบ่งธาตุต่างๆ ที่มีผลต่อจิตใจ และวิธีการทำความเ

…์ จาติ อ....กา” ฯ เหตุกโต วีรโห เหตุการโห ๆ เหตุ ปจฺฉโม ยสฺมี มคฺคงเค ต เหตุปจฺฉิม ๆ หิสทฺโท ทฬห์ ฯ ปัญจวิญญาณานนติ อภินปาต มตฺตตตาติ ภาวโยโค ฯ วิตกการเหนาติ อภินิปาตมตฺตตฺตาติ ตติยาวิเสสน์ ฯ อารมุมเณสูติ อภินิ…

เนื้อหานี้เกี่ยวกับการวิเคราะห์และระบุลักษณะของจิต 16 ประเภทในอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา โดยเฉพาะในด้านวิริยาธรรมและพลังจิต ประกอบด้วยความรู้และความเข้าใจในมิติต่างๆ ของจิตและการปฏิบัติธรรมเพื่อให้เข้าถึงกา

…น้า 221 อาจริเยน วุตต์ ฯ อาจริเยน ปน กิมตถ์ มนสิกสฺวา ปญฺจ- วิญญาณสูติอาทิ วุตฺตนฺติ ปุจน์ สนธายาห์ ปัญจวิญญาณานนติอาทิ ฯ ปญฺจวิ...ภาเวน ภควตา น อุทธฏาน ฯ หิ สจจ์ วิตกกปัจฉิม ฌานงค์ ภควตา วุตติ ฯ ทวิปญ...วเสน น…

เนื้อหาในหน้าที่ 221 จะกล่าวถึงหลักการและเทคนิคในการเข้าใจอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา โดยอธิบายถึงการใช้ปัญญาในการวิเคราะห์จิตและการจัดการกับอารมณ์ เช่น อุเบกขาเหมือนในการจัดการทุกข์และสุข พร้อมทั้งการเข้าถึ

…ติ เหตุ ปกจิตโต ๆ รูปาทิก โคจ...นาม ฯ กสมา ฯ ปญจ...วโต ฯ ปญฺจ จ ตานิ วิญญาณานิ จาติ ปญฺจวิญญาณานิ ฯ ปัญจวิญญาณาน วิสโย ปญจ...สโย ฯ ปญฺจวิญญาณวิสัยสุส ภาโว ปญฺจ...ภาโว ฯ ปญฺจ...วโตติ โคจรรูป์ นามาติ เหตุ ฯ เอต์ …

เนื้อหาในหน้าที่ 35 ของอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา อธิบายเกี่ยวกับการใช้คำและความหมายต่าง ๆ ที่สัมพันธ์กับการศึกษาอภิธรรม เพื่อให้ผู้อ่านเข้าใจปรัชญาและหลักการต่าง ๆ ได้ดียิ่งขึ้น การอธิบายใช้ตัวอย่า

…วาเร อปปวตฺตนโต เอกจิตตาฬิส จิตตานี ปวตฺตนฺติ ฯ ปญฺจทวาเร อาเวนิกานิ ปัจเจกานิ ปัญจทวาราเวณิกา ฯ ทวิปัญจวิญญาณานิ จ มโนธาตุตตย์ จ ทวิปญฺจวิญญาณ มโนธาตุตตย์ ทวีปญจ...ตฺตยสุส วโส ทวิปญจ...วโส ฯ อภิ.๑๔๒

บทนี้พูดถึงแนวคิดและแนวทางในการทำความเข้าใจเกี่ยวกับอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา โดยเฉพาะในส่วนที่เกี่ยวข้องกับมโนทวาริกจิตและการทำงานต่างๆ ของมัน ผ่านการอธิบายความสำคัญของอารมณ์และการตอบสนองในทางจิตใจ นอกจาก