สังขตะ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ

…รมมีราคะและศรัทธาเป็นต้น ทั้งที่เป็นภายนอก จากภายในนั้น ด้วยอำนาจแห่งบุคคล ฤดู และโภชนะเป็นต้น เป็น สังขตะ โดยเป็นธรรมเกิดแต่ปัจจัย และเป็นอสังขตะ โดยเป็นปฏิปักษ์ ต่อสังขตะนั้นด้วย ตามกำเนิด คือความสมควรแก่…

ในเนื้อหาได้กล่าวถึงความหมายและหน้าที่ของกาล ซึ่งประกอบด้วยอดีต ปัจจุบัน และอนาคต รวมถึงการแสดงถึงปัจจัยที่สำคัญต่าง ๆ ที่เกี่ยวกับกรรมและธรรม นอกจากนี้ยังได้กล่าวถึงบัญญัติและการแยกแยะนามและรูป รวมถึ

… สัจจะ อินทรีย์ และ ปฏิจจสมุบาทเป็นต้น หรือว่าซึ่งอริยสัจคือทุกข์ โดยอรรถ (4) คือ ปีฬนะ ( บีบคั้น ) สังขตะ (อันปัจจัยปรุงแต่ง ) สันตาปะ ( แผดเผา ) วิปริณาม (แปรปรวน ) ซึ่งอริยสัจคือสมุทัย โดยอรรถ (๔) คือ อา…

…ัย นิโรธ และมรรค โดยมีการประมวลมาในรูปแบบที่ชัดเจน การอธิบายธรรมอย่างลึกซึ้งด้วยอรรถที่เกี่ยวข้องกับสังขตะและเหตุการณ์ในการเข้าถึงพระนิพพานนั้นช่วยให้เข้าใจว่าจะต้องมีการประมวลมา การผูกพันกับทุกข์ และการหน่…

…ที่เรียกนิพพานนั้น เป็นภาวะที่ไม่มี การเกิดขึ้น และไม่มีการเป็นไป ปราศจากการปรุงแต่งของเหตุปัจจัย (อสังขตะ) พระสัมมา สัมพุทธเจ้าทรงยืนยันว่าภาวะเช่นที่กล่าวนี้มีอยู่จริง เพราะถ้าภาวะนี้ไม่มีอยู่แล้ว การที่จ…

พระพุทธพจน์ชี้ให้เห็นถึงภาวะนิพพาน ว่าเป็นภาวะที่ไม่เหมือนกับสิ่งที่มีในโลก ไม่มีการเกิด หรือตายเช่นเดียวกับสิ่งมีชีวิตและวัตถุอื่นๆ นิพพานเป็นภาวะที่ปราศจากการเคลื่อนไหว ไม่มีการกระทำหรือผลของกรรม ทั

…้หมุนไป) และวิบัติ (ความหมุนกลับ) นิวัตตนะ (เหตุให้หมุนกลับ) เป็นลักษณะโดยลำดับกัน อันนี้ มีความเป็นสังขตะ ต้นหา (ความกระหาย) และความเป็นสังขตะ ทัสสนะ (ความเห็นตามเป็นจริง) เป็นลักษณะโดยลำดับกันอย่างนั้น" ว…

เนื้อหานี้พูดถึงลักษณะต่างๆ ของความรู้สึกและอาการที่เกิดขึ้นภายใต้สภาวะจิตใจ รวมถึงความเป็นจริงของการกระตุ้นและความต้องการทางอารมณ์ โดยแบ่งออกเป็นลักษณะต่างๆ ที่เกิดขึ้นในปัจจุบันและเพิ่มเติมเกี่ยวกับ

…ัสใน) ภารสูตร โดยเป็นผู้ดำ ตาม (ที่ตรัสใน) ขชชนีปรายา โดยเป็นของไม่เที่ ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตา เป็นสังขตะ และเป็นผู้ฆ่า ตาม (ที่ตรัสใน) ยมกสูตร ส่วนว่าโดยสังเขปในที่นี้ รูปพึงเห็นเหมือนก่อนฟองน้ำ เพราะไม่ผ…

เนื้อหาเกี่ยวกับกรรมที่บุคคลทำและวิญญาณที่เกิดขึ้นตาม สภาพของอุปาทานขันธ์ซึ่งเปรียบเสมือนคุกที่ทำให้ประสบทุกข์ ในการชี้แจงโดยการใช้เปรียบเทียบกับสิ่งต่างๆ เช่น ข้าวและการปรุงอาหาร เพื่อให้เข้าใจถึงธรร

…? คือสงบระบับเอง ดังพระผู้พระภาคเจ้าตรัสไว้ว่า "อถกิฎิทั้งหลาย เพราะธรรมเหล่านี่ย่อมประสมสิ่งที่เป็นสังขตะ เพราะเหตุนี้ ธรรมเหล่านั้นจึงได้ชื่อว่า สงบระบับ (แปลว่าธรรมผูประสม?) ดังนี้ [ลักษณะ...แห่งสงบระบับ…

…ที่มีการประสมในธรรมชาติภายใต้แนวคิดสงบระบับ โดยอ้างอิงถึงพระธรรมคำสอนที่สอดคล้องเกี่ยวกับการประสมของสังขตะและคุณสมบัติของสงบระบับ ซึ่งเป็นสิ่งที่ทำให้เกิดการมองเห็นธรรมชาติต่างๆ ได้อย่างชัดเจน โดยเฉพาะการปร…

…ที่นับว่าเป็นที่ระงับแห่งทุกข์ ทั้งมวล โดยนัยพระบาลีอย่างนี้ว่า "ดูกรภิกษุทั้งหลาย ธรรมทั้งหลาย เป็นสังขตะก็ดี อสังขตะก็ดี มีประมาณเพียงใด วิราคธรรม เรากล่าว ว่าเป็นเลิศแห่งธรรมเหล่านั้น วิราคธรรมนี้คืออะไร…

ในบทความนี้มีการกล่าวถึงการเจริญอุปสมานุสติสำหรับโยคาจรภิกษุ โดยเน้นที่การเข้าถึงและระลึกถึงคุณสมบัติต่างๆ ของพระนิพพาน ที่เป็นการระงับทุกข์ โดยอ้างอิงถึงคำสอนทางพระบาลี เรื่องวิราคธรรม เป็นธรรมที่สำค

…จจัย แปลว่า) เพราะวิชาชาเป็นปัจจัย [สังขาร] ธรรมทั้งหลายใดมุ่งแต่งแต้ม (สิ่งต่าง ๆ) ให้เป็น (อย่าง สังขตะขึ้น เหตุนี้ ธรรมทั้งหลายมันจึงชื่อสังขาร (แปลว่าสังขารผู้ปรุงแต่ง) แต่สังขารมี ๒ อย่าง คือ วิชาชาอั…

คำว่า 'วิชาชา' และ 'สังขาร' มีความหมายลึกซึ้งในศาสตร์ของกรรม ซึ่งวิชาชาเป็นปัจจัยในการสร้างสังขารทั้งหลาย โดยมีหมวดหมู่ต่าง ๆ เช่น บุญฤักสังขาร อนุญฤาณสังขาร และเมนซากสังขาร อธิบายถึงการแต่งแต้มของธรร

…วามว่าง ๆ หมายถึงปรมัตถธรรมที่อธิบายไว้ในพระอิทธิธรรมบางก็แสดงว่า พระพุทธองค์ชี้ชัดว่าธรรมภายในเป็นอสังขตะ มีได้เกิดจากการปรุงแต่ง จึงประกอบด้วยคุณสมบัติอันดีงาม ได้แก้ ความสุขที่แท้จริง ความเที่ยงแท้ ตัวตน…

บทความนี้กล่าวถึงธรรมกายซึ่งเป็นสภาวะภายในอันบริสุทธิ์และไร้ขอบเขตของจิตวิญญาณตามคำสอนของพระพุทธองค์ ธรรมกายประกอบด้วยพระพุทธคุณและเป็นสภาวะที่ทุกคนสามารถเข้าถึงได้ กล่าวถึงความหมายของธรรมภายในและความ

…าล ๑ กตัตตารูปในปฏิสนธิกาล ๑ ฯ [สังคหคาถา] ธรรมทั้งหลาย มีกาล ๓ และพ้นจากกาล เป็นภายในและภายนอก เป็นสังขตะและ เป็นอสังขตะด้วยตามกำเนิด ฉะนี้ ตั้งอยู่ โดยอาการ ๓ อย่าง ด้วยอำนาจแห่ง บัญญัติ ๑ นาม ๑ รูป ๑ ชื่…

บทความนี้กล่าวถึงความสำคัญของปัจจัยที่ทำให้เกิดวิบากและธรรม รวมถึงการเชื่อมโยงความสัมพันธ์ระหว่างจิตและเจตสิกที่มีผลต่อการเกิดของรูปและวิญญาณ ธรรมทั้งหลายสามารถแบ่งออกได้ตามลักษณะและกาลเวลา แต่ทั้งหมด

…ทั้งปวง ชื่อว่าอัจจุตะ เพราะไม่มีความเคลื่อน ชื่อว่าอัจจันตะ เพราะก้าวล่วงส่วนสุด คือที่สุด ชื่อว่าอสังขตะ เพราะไม่ถูกปัจจัยปรุงแต่ง ชื่อว่าอนุตตระ เพราะไม่มี ธรรมที่ยิ่งกว่าตน หรือเพราะไม่มีธรรมที่ยิ่ง ซึ่…

เนื้อหาเกี่ยวกับการตีความหมายของอุปาทิในอภิธัมมัตถสังคหบาลี อุปาทิเป็นสิ่งที่ถูกยึดไว้มั่น และเป็นชื่อของเบญจขันธ์ ที่มีความเกี่ยวข้องกับกิเลสและนิพพาน การศึกษารายละเอียดต่าง ๆ เช่น อุปาทิเสส และสอุปา

…ได้ ทั้งการตัดกิเลสขาดเด็ดได้ เป็นต้นเล่า ก็มีอยู่ในโลก เพราะฉะนั้น ธรรมอย่างหนึ่งซึ่งตรงกันข้าม กับสังขตะและสมมติธรรม เป็นอารมณ์ของมรรคและผล ซึ่ง (ต่างก็) ทำหน้าที่ตัดกิเลสขาดเด็ดและระงับซ้ำ (เรียก) ชื่อว่…

บทความนี้กล่าวถึงการแสดงความเข้าใจในนิพพานผ่านคำสอนของอาจารย์ โดยเน้นการทำให้แจ้งเกี่ยวกับธรรมชาติและการตัดกิเลส พร้อมการวิเคราะห์เชิงครรลองที่สามารถเกิดขึ้นในผู้ปฏิบัติจริง จากนั้นการอธิบายถึงนิพานซึ

… พระโบราณาจารย์ทั้งหลายจึงได้ กล่าวไว้ว่า ความที่ชาติเกิดจากปัจจัยบางอย่างโดย- ปริยาย (และ) ความเป็นสังขตะ พระผู้มี พระภาคตรัสไว้ในธรรม ๓ อย่าง มีชาติ เป็นต้น ในพระบาลี เพราะสังขตธรรม (๓ อย่าง มีชาติเป็นต้น…

เนื้อหานี้กล่าวถึงอภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา โดยนำเสนอความสัมพันธ์ของสังขตธรรมและปัจจัยที่ก่อให้เกิดการเกิดในเชิงอภิธัมมะ พระโบราณาจารย์อธิบายถึงการกำหนดนับรูปเป็นหมวดและบทบาทต่างๆ

…ัยตามที่เป็นของตน ฯ ที่ชื่อว่าสาสวะ เพราะประกอบด้วยอาสวะมีกามาสวะเป็นต้น ที่ปรารภตนเป็นไป ที่ชื่อว่าสังขตะ เพราะถูกปัจจัยทั้งหลายปรุงแต่ง ฯ ที่ชื่ ที่ชื่อว่าโลกิยะ เพราะเกี่ยวข้องในโลก กล่าวคืออุปาทานขันธ์ …

เนื้อหานี้กล่าวถึงรูปธรรมจำแนกตามลักษณะต่าง ๆ เช่น อเหตุกะ, สปัจจยะ, สาสวะ และอัชฌัตติกรูป พร้อมการอธิบายเกี่ยวกับการเข้าใจในธรรมชาติของรูปตามหลักอภิธัมมะ โดยเน้นบทบาทของอารมณ์และการอิงอาศัยของจิตในกา

…ที่ 261 [รูปวิภาค] ก็แล รูปทั้งหมดนี้ แม้มีอย่างเดียวเช่นนี้ (คือ) เป็นอเหตุกะ มีปัจจัย มีอาสวะ เป็นสังขตะ เป็นโลกิยะ เป็นกามาวจร ไม่มีอารมณ์ ละไม่ได้เลย ก็ถึงความแตกต่างกันมากหลาย ด้วยอำนาจรูปที่เป็น ภายใน…

…ทั้ง ๑๒ อย่าง อธิบายถึงความแตกต่างระหว่างรูปภายในและรูปภายนอก พร้อมทั้งปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อความเป็นสังขตะ โลกิยะ และกามาวจร รูปต่างๆ เช่น อัชฌัตติกรูป และพาหิรรูป ถูกนำมาเปรียบเทียบเพื่อชี้ให้เห็นถึงลักษณะ…

…งนามและรูปนั้น ไม่มีสิ หาไม่ เพราะเหตุนี้ พระอาจารย์ทั้งหลายจึงกล่าวคำประพันนี้ว่า "ธรรมทั้งหลายเป็นสังขตะ อ่อนแอโดยลำพัง ตน เกิดด้วยพระองค์ตนไม่ด้าย ทั้งตั้งอยู่อย่างดังกล่าว ของตนก็ไม่ได้ด้วย มันมีปกติเป็…

…พาธรรมอื่นเป็นปัจจัย ข้อความยังยกตัวอย่างการอาศัยกันเหมือนเรือกับคนในทะเล โดยเน้นว่าธรรมทั้งหลายเป็นสังขตะและไม่มีอำนาจจากตัวเองที่สามารถเกิดขึ้นได้ตามลำพัง นอกจากนี้ยังกล่าวถึงการครอบงำของสัญญาและสมโมหภูมิ…

…นตัย[กรม] [19] พระสูตรทั้งหลายที่ถกตรัสโดยพระพุทธเจ้ามีความหมายที่ ชัดแจ้งสมบูรณ์(nitartha)51 [20] อสังขตะทั้ง 9 ชนิด มีดังนี้52 ① ปฏิสังขยายโรฌ(pratisamkhyā-nirodha) ② อปฏิสังขยายโรฌ(apritisamkhyā-nirodha)…

เนื้อหานี้ให้การบรรยายเกี่ยวกับอสังขตะที่มีอยู่ 9 ชนิดและความหมายของพระสูตรที่พระพุทธเจ้าได้ตรัสออกมา ซึ่งเป็นการสำรวจความเข้าใจในด้านธรรม…

…มุ่งหวัง คือจัดสรร ให้ธรรมที่สัมปยุตด้วยตนเป็นไปในอารมณ์ หรือถึงความขวนขวายใน การปรุงแต่งสิ่งที่เป็นสังขตะ ๆ จริงอย่างนั้น เจตนานี้แล พระผู้มีพระ

เนื้อหาในอภิธัมมัตถสังคหบาลีกล่าวถึงธรรมชาติที่ชื่อว่าเวทนา ซึ่งหมายถึงการรับรู้และเสวยรสแห่งอารมณ์ มีการพูดถึงความสัมพันธ์ระหว่างเวทนากับการเสวยรสของอารมณ์ เช่น สุขเวทนา, สัญญาที่เป็นการรู้จำอารมณ์ แ

…วล โดยชอบ และด้วยพระองค์เอง ฯ จริงอยู่ พระองค์ ทรงรู้แล้ว คือทรงรู้แล้ว ซึ่งธรรมชาติต่างโดยสังตะและอสังขตะ แม้ทั้งสิ้น โดยชอบ ด้วยสามารถแห่งอันรู้ตลอดซึ่งลักษณะพร้อมทั้งกิจ ตามความจริง ด้วยพระองค์ทรงค้นคว้า…

เนื้อหานี้นำเสนอความสำคัญของอภิธัมมัตถสังคหะซึ่งเกี่ยวกับพระสัมมาสัมพุทธเจ้าและการตรัสรู้ของพระองค์ โดยนำเสนอการอธิบายทั้งในด้านวินิจฉัยและความหมายทางธรรม รวมถึงการชี้ให้เห็นถึงคุณสมบัติของพระสัมมาสัม

ธรรมะ ประช พระปิยทัสสีพุทธเจ้า (๓) ២៥៨ ๒. ธรรมทั้งหลาย ที่เป็นสังขตะมีประมาณเท่าใด อริย มรรคมีองค์ ๘ ปราชญ์กล่าวว่าเป็นยอดแห่งธรรมทั้งปวงนั้น สัตว์เหล่าใดเลื่อมใสในอริย…

เนื้อหานี้ได้กล่าวถึงอริยมรรคมีองค์ ๘ ซึ่งถือว่าเป็นยอดแห่งธรรมทั้งหมดที่นำไปสู่ผลอันเลิศ ทั้งยังพูดถึงวิราคธรรมที่ช่วยให้เกิดความสงบและสิ้นทุกข์ เช่นเดียวกับความสำคัญของสงฆ์สาวกของพระพุทธเจ้าในฐานะที