สัมประโยค : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ

…ัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 91 ว่า เป็นนิวรณ์ เพราะเป็นมิทธะ เหมือน มิทธะนอกนี้ ฯ ก็เพราะท่านกล่าวถึง สัมประโยค จึงตกลงว่า มิทธะนั้นมิใช่รูป เพราะพระผู้มีพระภาคตรัสสัมประโยคแห่ง อรูปขันธ์ ฯ อนึ่ง มิทธะเป็นรูป ย่…

เนื้อหานี้อธิบายเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา โดยเน้นการศึกษาเกี่ยวกับนิวรณ์และความแตกต่างของรูปและอรูปขันธ์ รวมถึงธรรมชาติที่เกี่ยวข้องกับสัทธา สติ หิริ และโอตตัปปะ ซึ่งมีบทบา

…1 พรรณนาความปริเฉทที่ ๒ [ข้อความเบื้องต้น] ท่านพระอนุรุทธาจารย์ ครั้นจำแนกจิตโดยประเภทแห่งภูมิ ชาติ สัมประโยค สังขาร ฌาน อารมณ์ และมรรค ตามควรอย่างนี้ก่อน แล้ว เพราะบัดนี้มาถึงวิภาคแห่งเจตสิกเข้าโดยลำดับ เพื่อ…

…่ลักษณะของเจตสิกที่มีความเกิดและความดับในที่เดียวกันกับจิต ซึ่งเรียกว่า เอกุปปาทนิโรธ ไปจนถึงการแสดงสัมประโยคและสังคหะที่เกี่ยวข้องด้วยอาการต่าง ๆ เพื่อสร้างความเข้าใจในธรรมชาติเชิงพุทธศาสตร์ ซึ่งเป็นฐานสำคัญใ…

…hāva) [8] พระอรหันต์ถูกทำให้สำเร็จโดยผู้อื่น41, มีความไม่รู้, กังข, พิจารณาโดยผู้อื่น42 และมรรคต้องสัมประโยคกับการเปล่งเสียง [9] มรรค คือ การเปล่งคำว่า all [10] อุปกรณ์ คือ การเปล่งคำว่า all [11] เพื่อที่จ…

เนื้อหานี้กล่าวถึงธรรมในพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะความสัมพันธ์ระหว่างพระโพสดาบันกับพระอรหันต์ รวมถึงสถานะของธรรมและการปฏิบัติที่เกี่ยวข้อง เช่น การเปล่งเสียงว่า all และการใช้ปัญญาเพื่อประหาณทูฏ์. นอกจากนี้

…ลี่ยนไป และเป็นสังขารทุกข์ ชื่อว่า เวทนานุปัสสนาฯ อนึ่ง การตามเห็นจิตซึ่งแตกต่างกัน โดยความต่าง แห่งสัมประโยคและภูมิ ด้วยอำนาจแห่งสราคจิตและมหัคคตจิตเป็นต้น (คือการเห็นแจ้งด้วยอำนาจบริกรรม) ชื่อว่าจิตตานุปัสสน…

เนื้อหานี้เจาะลึกเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา โดยอธิบายความสำคัญของการเห็นจิตและธรรมจากลักษณะต่างๆ ผ่านจิตตานุปัสสนาและธัมมานุปัสสนา รวมถึงการอธิบายสัมมัปปธานและอิทธิบาทที่เกี

…ะนิพพานที่ชื่อว่าสุญญะนั่นแล ชื่อว่าสุญญตะ เพราะเป็นธรรมชาตว่างจากราคะ โทสะ และโมหะ โดยอารมณ์และ โดยสัมประโยค ชื่อว่าอนิมิตตะ เพราะเว้นจากนิมิตมีราคะเป็นต้น โดยอาการอย่างนั้น ชื่อว่าอัปปณิหิตะ เพราะเว้นจากที่ต…

เนื้อหาเกี่ยวกับการตีความหมายของอุปาทิในอภิธัมมัตถสังคหบาลี อุปาทิเป็นสิ่งที่ถูกยึดไว้มั่น และเป็นชื่อของเบญจขันธ์ ที่มีความเกี่ยวข้องกับกิเลสและนิพพาน การศึกษารายละเอียดต่าง ๆ เช่น อุปาทิเสส และสอุปา

…อมชักปฏิสนธิมา อกุศลกรรมที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ แม้มีกำลังกว่า อกุศลกรรมที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉานั้น เพราะสัมประโยคด้วยอธิโมกข์ ย่อมไม่ชักปฏิสนธินั้นมา ?" แก้ว่า "เพราะไม่มีการให้ปฏิสนธิเป็น สภาพ" ฯ ก็เฉพาะในกรรมมีก…

ในอภิธัมมัตถสังคหบาลี พบว่าพูดถึงอกุศลธรรมที่สหรคตและกรรม มีการเจาะลึกถึงความหมายอันซับซ้อนของกรรมแต่ละประเภท โดยเฉพาะการเว้นจากเจตนาที่ไม่ส่งผลให้เกิดปฏิสนธิ เช่น อกุศลกรรมที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉาและอุท

…ีการ สงเคราะห์ (การประมวล) ๓ อย่าง ในอเหตุกจิต มีการสงเคราะห์ (การประมวล) ๔ อย่าง ฯ บัณฑิต ครั้นทราบสัมประโยคที่กล่าวไว้ด้วยอำนาจการกำหนดจิต และการสงเคราะห์ (การประมวล) ที่กล่าวไว้ด้วยอำนาจการกำหนด เจตสิกราสี …

เนื้อหานี้เกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา เน้นการประมวลธรรมและการรวมกลุ่มประเภทต่างๆ ของจิตตามอภิธรรม ที่กล่าวถึงการแสดงความแตกต่างของจิตในบริบทต่างๆ โดยแบ่งอย่างชัดเจนตามคุณลักษ

…นอน และไม่แน่นอนอย่างเดียว ไม่ได้ยกเจตสิกบางเหล่าขึ้นแสดงโดยชื่อว่าเยวาปนกะ ดังนี้แล ฯ [อธิบายเจตสิกสัมประโยคกับจิต] บัดนี้ เพื่อจะแสดงสัมประโยคด้วยอำนาจการกำหนดจิตว่า บรรดา ธรรมมีผัสสะเป็นต้น ธรรมนี้มีได้ในจิ…

เนื้อหานี้ให้ความเข้าใจในธรรมที่เกี่ยวกับเจตสิกและการแสดงออกของจิต โดยเน้นถึงเจตสิกที่แน่นอนและไม่แน่นอน รวมถึงการพิจารณาในลักษณะต่างๆ ของเจตสิกที่มีอยู่ในจิต. นอกจากนี้ยังมีการอภิปรายถึงความสัมพันธ์แ

…มซึ่งบังเกิดเพราะอาศัยวัตถุ นั่นแล ชื่อว่าอาลัมพนะ เพราะฉะนั้น นามเหล่านั้น ก็ไม่มีการ รังเกียจในการสัมประโยคแม้กับอาลัมพนะนั้น เพราะฉะนั้น ธรรม เหล่าใด มีความรังเกียจในสัมประโยค ธรรมเหล่านั้นนั่นแล แม้เป็น วิ…

…รวิเคราะห์อัตถิปัจจัยและอวิคตปัจจัย โดยอธิบายความหมายและบทบาทของนามรูปและอารมณ์ที่เกิดจากวัตถุ ในการสัมประโยค ธรรมต่างๆ ที่ไม่มีการรังเกียจ หากมีอัตถิปัจจัยและอวิคตปัจจัยระบุเอาไว้ ถึงแม้พระนิพพานจะไม่มีลักษณะ…

…------------ ๒๐๒ ความหมายของศัพท์ ----------------------------- ๒๐๔ บทที่ 5 ◎ การเปล่งประโยคและการสัมประโยค ---------------- ๒๓๗ วิธีเปล่งประโยคกັตจับเป็นคำมวลจาก ---------------- ๒๙๙ วิธีเปล่งประโยคมวลจากเป…

เนื้อหาเกี่ยวกับการใช้ศัพท์ต่าง ๆ เช่น อล, ปรมิ, อิติด, อปร, และอื่น ๆ รวมถึงการเปล่งประโยคและการสัมประโยคในภาษาไทย โดยมีตัวอย่างที่แสดงวิธีการสร้างประโยคในลักษณะต่าง ๆ และการตีความความหมายของศัพท์เพื่อการส…

…สมานาเจตสิก] મૈં ๆ บทว่า กå เป็นคำถามที่เป็นไปโดยความเป็นใคร่เพื่อจะกล่าว สรุป (ธรรม ๕๒) และอาการคือสัมประโยค (ที่ท่านกล่าวไว้ในคำว่า ประกอบกับจิต) ฯ ธรรมที่ชื่อว่า ผัสสะ ด้วยอรรถว่าถูกต้อง ๆ ผัสสะ นี้นั้น มีก…

บทความนี้กล่าวถึงเจตสิกธรรมว่ามีความสัมพันธ์กับจิตและรูปธรรมอย่างไร โดยเน้นการเกิดและดับร่วมกันในที่เดียวกัน รวมถึงหลักการทางภูมิศาสตร์ของธรรมที่มีลักษณะเฉพาะ คำว่า เอกนิโรธ และ เอกวัตถุ รวมไปถึงเสน่ห

… บาททั้งหมด กทั้งหมด ตามสมควร, สังคหะ ๓๓ อย่าง ท่านอาจารย์กล่าวไว้ โดยพิสดารอย่างนี้ ฯ ผู้ ศึกษาทราบสัมประโยคและสังคหะ แห่งเจตสิก ที่ไม่แยกกันกับจิตอย่างนี้แล้ว จึงยกความต่าง แสดงประเภท (แห่งเจตสิก) ในเท่ากับจ…

บทความนี้กล่าวถึงการวิเคราะห์และศึกษาเกี่ยวกับอเหตุกจิต ๑๘ และเจตสิกที่เกี่ยวข้อง โดยใช้ธรรม ๑๒, ๑๑, ๑๐ และ ๒ เป็นฐานในการเข้าใจธรรมอย่างลึกซึ้งและช่วยให้ผู้ศึกษาสามารถทราบถึงความแตกต่างในการทำงานของเ

…อาจารย์กล่าวว่า ก็ในบรรดากามาวจรจิตนี้ ในจิตที่สหรคตด้วยอุเบกขา ไม่มี กรุณา มุทิตาฯ ส่วนปัญญา ถึงการสัมประโยค (ประกอบเข้า) ในจิต ๔๓ คือ ในกามาวจรจิตที่ประกอบด้วยญาณ ๑๒ และในจิตที่ เป็นมัคคตะและโลกุตตระ ๓๕ (มหั…

ในหน้าที่ 73 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี อธิบายเกี่ยวกับอกุศลเจตสิก 14 ประกอบลงในอกุศลจิต 12 ผ่านอาการ 5 อย่าง รวมทั้งการกระทำของเจตสิกในโลภมูลและโทสมูล อีกทั้งยังชี้ให้เห็นถึงโสภณเจตสิกที่ประกอบกับโสภณจิต

…ม ๕๒ อย่าง คือ อัญญสมานา ๑๓ อกุศล ๑๔ และโสภณ ๒๕ (ท่านเรียกว่า เจตสิก) ฯ ต่อจากนี้ไป ข้าพเจ้าจะกล่าว สัมประโยคแห่งเจตสิกเหล่านั้น ที่ไม่แยก กันกับจิตตามที่ประกอบได้ในจิตตุปบาททั้ง หลาย เฉพาะดวงหนึ่งๆๆ สัพพสาธาร…

เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลีอธิบายถึงเจตสิกและการจัดหมวดหมู่ต่างๆ เช่น กายปาคุญญตา และจิตปาคุญญตา รวมถึงการประมวลผลเจตสิกที่มีผลต่อจิต บทวิเคราะห์ในเนื้อหาที่จะกล่าวถึงเจตสิก และการรวมกับปัญญิน

…กว่า ตน ท่านลงมติไว้ 4 ประการ อย่างนี้ คือ โลกุตตรกุศลจิต กล่าวคือ มรรค ๔ มี ๔ อย่าง โดยความต่างแห่งสัมประโยคของอัฏฐิงคิกมรรค ทั้ง 4 มีโสดาปัตติมรรคเป็นต้น ด้วยความสามารถละสังโยชน์ได้อย่างนี้ คือ ละสักกายทิฏฐิ…

บทนี้อธิบายถึงโลกุตตรจิตซึ่งเป็นจิตที่มีความประเสริฐที่สุด โดยได้เสนอมุมมองเกี่ยวกับการตัดกิเลสและการบรรลุถึงสัมมาสมาธิผ่านมรรค ๔ อธิบายถึงความแตกต่างของจิตและผลของการกระทำที่เกิดจากกุศลจิต อธิบายการเ

…วิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 43 ถึงความทุกข์มีทุกข์ในอบายเป็นต้น และจากจิตที่ชื่อว่าอเหตุกะ เพราะ ไม่มีการสัมประโยคกับเหตุ มีประมาณ ๕๓ ด้วยสามารถแห่งกามา- วจรจริต ๒๔ มหัคคตจิตและโลกุตตรจิต ๓๕ อีกอย่างหนึ่ง จิตทั้ง ๕…

บทอ่านจากอภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา แสดงถึงความทุกข์ที่เกี่ยวข้องกับจิต โดยเฉพาะอย่างยิ่งจิตที่ไม่มีสัมฤทธิ์กับเหตุ สรุปถึงการแบ่งประเภทจิตเป็นหลายรูปแบบ พร้อมทั้งการวิเคราะห์เกี่ยว

…นแห่ง รูปมีหทัยวัตถุเป็นต้น เป็นไป และรูปเหล่าใดที่กำลังเกิดด้วยอาศัยนาม นั่นเอง มีความรังเกียจในการสัมประโยค นามและรูปก็เป็นวิปปยุตต ปัจจัยแก่นามและรูปเหล่านั้นนั่นเอง, ส่วนรูปรังเกียจในการสัมประโยค

…ี้ให้เป็นไปตามธรรมชาติของมันและไม่เป็นปัจจัยที่ส่งผลต่อการมีอยู่ของนามและรูป ต่างมีความรังเกียจในการสัมประโยคเช่นเดียวกัน

การแปลงประโยคและการสัมประโยค ๒๒๓ ความไทย : เราส่งน้ำมันไปเพื่อสงบ(โรค)เพียงครั้งเดียวเท่านั้น กัมม. : มยา เอกาวาเนวุ วูปสมุตุติ…

บทความนี้นำเสนอวิธีการแปลงประโยคจากดัตวาจากเป็นกัมมาวาจาก และกฎเกณฑ์ในการใช้สัมประโยคในภาษาไทย โดยมีตัวอย่างการเปลี่ยนประโยคไทยเป็นภาษากัมมวดี พร้อมทั้งข้อสังเกตเพื่อความเข้าใจที่ชัดเจน…

…ือที่เรียกว่า มีโมหะเป็นมูล ด้วยอรรถว่า จิตเหล่านี้ มีโมหะล้วนๆ เท่านั้นเป็นมูล มี ๒ โดยความต่างแห่งสัมประโยค, อกุศลจิต มี ๑๒ ด้วยประการฉะนี้ อกุศลวรรณนา จบ ฯ (อธิบายอเหตุกจิต) ท่านอาจารย์ครั้นจำแนกอกุศลแม้มี …

เนื้อหานี้อธิบายเกี่ยวกับจิตที่เป็นปฏิปักษ์ต่อกุศลจิตซึ่งเรียกว่าอกุศล โดยเปรียบเทียบเหมือนชนที่เป็นคู่ปรับกับมิตรและอธิบายถึงการจำแนกประเภทของอกุศลจิตที่มี 12 ประเภท เน้นความแตกต่างของมูลและอาการของจ

…รณ์ คือสำเร็จแล้ว หรือที่ท่านอาจารย์รวบรวมเข้าถือเอากล่าวไว้แล้ว แม้ โดยประการทั้งสิ้น คือโดยอาการมีสัมประโยคเป็นต้น แม้ทั้งหมด คือ โดยอาการมีสัมประโยคกับโสมนัสอุเบกขา และทิฏฐิเป็นต้น มีสัมประ โยคกับปฏิฆะเป็นต…

บทความนี้วิเคราะห์ภาวะแห่งจิตที่แตกต่างกันในบริบทของอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยเฉพาะการพิจารณาจิตที่มีสภาพฟุ้งซ่านและโมหะ รวมถึงการใช้ศัพท์ที่เกี่ยวข้องในการแสดงความสัมพันธ์ระหว่างคำพูดและจิต โดยเน้นความห