สำรวมจักขุนทรีย์ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ

…งให้อยู่ในอาการสักแต่ว่าเห็น ไม่เก็บเอาไปนึกคิด ปรุงแต่งต่อไป เพราะจะทำให้กิเลสเฟื่องฟูขึ้นในใจได้ “สำรวมจักขุนทรีย์” แปลว่า “สำรวมตา” แต่ไม่ได้หมายความว่าให้ปิดตาไม่ต้องดูอะไร เพราะ เป็นสิ่งที่เป็นไปได้ยาก แต่หมายถึ…

เนื้อหาเน้นการสำรวมใจไม่ให้ถูกอนุพยัญชนะและกิเลสเข้าครอบงำ โดยยกกล่าวถึงข้อสอนจากพระพุทธองค์เรื่องอภิชฌาและโทมนัสซึ่งส่งผลต่อความทุกข์ใจ ใจที่ไม่สำรวมย่อมมีโอกาสเผชิญกับความทุกข์หลายรูปแบบ การพิจารณาแ

…ู่สักแต่ว่าเห็น ไม่เก็บไปคิดนึกปรุงแต่งวิพากษ์วิจารณ์ต่อไปอีก เพราะจะทำให้กิเลสกามเฟื่องฟูขึ้นในใจ “สำรวมจักขุนทรีย์” โดยรูปศัพท์ แปลว่า “สำรวมตา” แต่ทั้งนี้มิได้หมายความว่าจะต้องปิดตา เพื่อ ไม่ดูอะไร เพราะเป็นสิ่งที…

บทความนี้พูดถึงความหมายของการเห็นและฟังผ่านจักษุและโสตที่สัมพันธ์กับวิญญาณ รวมถึงการสำรวมจักษุนทรีย์ด้วยสติ เพื่อหลีกเลี่ยงการถือนิมิตและอนุพยัญชนะ ซึ่งอาจก่อให้เกิดกิเลส และอธิบายถึงอกุศลธรรมอันลามก

…ือนิมิต ไม่ถืออนุพยัญชนะได้ ก็เพราะมีสติ กำกับใจ มีสติคุ้มครองใจไม่ให้คิดเรื่องไร้สาระ นั่นคือมีสติ สำรวมจักขุนทรีย์ แต่ถ้าสำรวมไม่ได้ คือหยุดความคิดไม่ได้ เกิดชอบใจหรือพอใจรูปที่ตนเห็น ก็จะเกิดอภิชฌา คือ ความ ๑๗๙

บทความนี้อธิบายความสำคัญของการรักษามนินทรีย์และการสำรวมจิตใจให้พ้นจากการครอบงำของอภิชฌาและโทมนัส โดยชี้ให้เห็นถึงการคุ้มครองทวารในอินทรีย์ เช่น การใช้สติในการมองเห็นสิ่งต่าง ๆ โดยไม่ปรุงแต่งหรือกำหนดค

…อินทรีย์ทั้งหลาย เธอ เห็นรูปด้วยจักษุแล้วจงอย่าถือเอาโดยนิมิต อย่าถือเอาโดยอนุพยัญชนะ จงปฏิบัติเพื่อสำรวมจักขุนทรีย์ อันมีการเห็นรูปเป็นเหตุ ซึ่งบุคคลผู้ ไม่สำรวมอยู่ จึงถูกอกุศลบาปธรรมคืออภิชฌาและโทมนัสครอบงำได้ จง …

ขั้นตอนที่ 2 ในการปฏิบัติธรรมตามคำสอนของพระพุทธเจ้า คือการคุ้มครองทวารในอินทรีย์ทั้งหก ได้แก่ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ เพื่อป้องกันการเกิดอกุศลบาปธรรมอย่างอภิชฌาและโทมนัส การรักษาความสำรวมในอินทรีย์ไม่ใ

…อินทรีย์ทั้งหลาย เธอเห็นรูปด้วยจักษุแล้ว จงอย่าถือเอาโดยนิมิต อย่าถือเอาโดยอนุพยัญชนะ จงปฏิบัติเพื่อสำรวมจักขุนทรีย์ อันมีการเห็นรูปเป็นเหตุ ซึ่งบุคคลผู้ไม่สำรวมอยู่ จึงถูกอกุศลบาปธรรมคืออภิชฌาและโทมนัสครอบงำได้ จงรั…

บทนี้เสนอการฝึกอบรมภิกษุในพระพุทธศาสนา โดยคำนึงถึงการรักษาศีลและความสำรวมในอินทรีย์แต่ละด้าน เช่น การเห็น การได้ยิน การลิ้มรส พร้อมกับการฝึกปฏิบัติเพื่อให้มีสติสัมปชัญญะในทุกขณะ รวมถึงการเลือกที่พักสง

…ย มหาบพิตร ภิกษุในธรรมวินัยนี้ เห็นรูปด้วยจักษุแล้ว ไม่ถือนิมิต ไม่ถืออนุพยัญชนะ เธอย่อมปฏิบัติเพื่อสำรวมจักขุนทรีย์ (สำรวมตา) ที่เมื่อไม่สำรวมแล้วจะเป็นเหตุ ให้อกุศลธรรมอันลามก คือ อภิชฌา และโทมนัสครอบงำ... ภิกษุฟัง…

เนื้อหาเกี่ยวกับคำศัพท์ต่างๆ ในการปฏิบัติธรรมที่เกี่ยวข้องกับอินทรียสังวรศีล ซึ่งพระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ให้คำแนะนำเกี่ยวกับการสำรวมระวังอายตนะทั้ง 6 ได้แก่ ตา หู จมูก ลิ้น กาย และใจ โดยมีการเปิดรับอารม

…ถือนิมิต ไม่ถืออนุพยัญชนะได้ ก็เพราะมีสติ กำกับใจ มีสติคุ้มครองใจไม่ให้คิดเรื่องไร้สาระ นั่นคือมีสติสำรวมจักขุนทรีย์ แต่ถ้าสำรวมไม่ได้ คือหยุด ความคิดไม่ได้ เกิดชอบใจหรือพอใจรูปที่ตนเห็น ก็จะเกิดอภิชฌา คือ ความโลภอยา…

เนื้อหาเกี่ยวกับการสำรวมมนินทรีย์ที่ทำให้ใจปลอดจากทุกข์และกิเลส โดยการมีสติคุ้มครองใจในการรับรู้ต่างๆ ทั้งนี้ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ชี้แนะแนวทางการรักษามนินทรีย์เพื่อหลีกเลี่ยงจากอภิชฌาและโทมนัสที่เป็

…รมหาบพิตร ภิกษุในธรรมวินัยนี้ เห็นรูปด้วยจักษุแล้ว ไม่ถือนิมิต ไม่ถืออนุพยัญชนะ เธอย่อม ปฏิบัติเพื่อสำรวมจักขุนทรีย์ ที่เมื่อไม่สำรวมแล้ว จะเป็นเหตุให้อกุศลธรรมอันลามก คืออภิชฌาและ โทมนัสครอบงำนั้น ชื่อว่ารักษาจักขุน…

บทความนี้กล่าวถึงหลักการของอินทรียสังวรในธรรมวินัย และความสำคัญของการรักษาจักขุนทรีย์และมนินทรีย์ โดยภิกษุจะต้องฝึกจิตให้มีสติสัมปชัญญะในทุกกิจกรรมทั้งการเดิน การทาน การนั่ง การพูด เพื่อป้องกันอการเกิ

“ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุเป็นผู้อยู่ด้วยความไม่ประมาทอย่างไร ภิกษุ สำรวมจักขุนทรีย์อยู่ จิตก็ไม่แส่ไปในรูปทั้งหลายที่พึงรู้แจ้งด้วยจักษุ ภิกษุนั้น มีจิตไม่แส่ไปแล้ว ปราโมทย์ก็เกิด เมื…

ในพระพุทธศาสนา ภิกษุมีหน้าที่ในการสำรวมใจและไม่ประมาท โดยมีวิธีการต่าง ๆ ที่ช่วยให้จิตตั้งมั่น เช่น การระมัดระวังด้วยจักขุนทรีย์ โดยไม่แส่ไปในรูปต่าง ๆ และสำรวมด้วยลิ้นและใจ ซึ่งทำให้เกิดความสุขและสงบ

…สทั้งหลาย ธรรม ทั้งหลายอันเป็นบาปเป็นกุศล จะพึงไหลไปตามภิกษุผู้ไม่สำรวม จักขุนทรีย์อยู่ เพราะเหตุไม่สำรวมจักขุนทรีย์อันใด ย่อมปฏิบัติเพื่อปิด กั้นเสียซึ่งจักขุนทรีย์นั้น รักษาจักขุนทรีย์ ถึงความสำรวมในจักขุนทรีย์ เธอ…

ในบทนี้มีการอธิบายถึงศีล ๔ ประเภท เช่น ปาฏิโมกขสังวรศีล ซึ่งเน้นการสำรวมของภิกษุไม่ให้ละเมิดศีลและการรักษาวินัย อาทิเช่น การไม่ถือเอานิมิตและอนุพยัญชนะ โดยมีการยกตัวอย่างการรักษาจักขุนทรีย์และอารมณ์ที

…มน เป็นต้น มีวินิจฉัยว่า ธรรม ทั้งหลายมีอภิชฌาเป็นต้นเหล่านั้น จึงไหลไปตาม คือพึงติดตาม บุคคลนั้นผู้สำรวมจักขุนทรีย์ คือเป็นผู้มีจักษุทวารอันไม่ปิด ด้วย บานประตูคือสติอยู่ เพราะเหตุใด คือเพราะเหตุแห่งการไม่สำรวม จักข…

…เกี่ยวกับการบรรลุพระอรหัตของพระเถระที่ยืนอยู่ในที่นั้นและการถามหาหญิงที่เดินไป เรื่องราวเกี่ยวกับการสำรวมจักขุนทรีย์ และวิธีการปิดจักขุนทรีย์ด้วยบานประตูคือสติ ว่าด้วยความสำรวมในจักขุนทรีย์และการเข้าใจธรรม ในการปรากฏ…