อกุศล : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 17 / 20

…ิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 232 ที่เว้นจากเจตนาอันสหรคตด้วยอุทธัจจะ ๆ มีคำถามว่า "อันเหตุอะไร ในคำนี้ว่า "อกุศลธรรมที่สหรคต ด้วยวิจิกิจฉา แม้ทุรพลกว่าอกุศลกรรมทั้งหมด เพราะเว้นจากอธิโมกข์ ย่อมชักปฏิสนธิมา อกุศลก…

ในอภิธัมมัตถสังคหบาลี พบว่าพูดถึงอกุศลธรรมที่สหรคตและกรรม มีการเจาะลึกถึงความหมายอันซับซ้อนของกรรมแต่ละประเภท โดยเฉพาะการเว้นจากเจตนาที่ไม…

…ยอุทธัจจะขึ้น แล้วทรงยก แม้วิบากแห่งจิตตุปบาทที่สหรคตด้วยอุทธัจจะนั้นขึ้นไว้ อย่างนี้ว่า "ใน สมัยใด อกุศลจิตที่สหรคตด้วยอุเบกขา สัมปยุตด้วยอุทธัจจะ ปรารภ อารมณ์ คือ รูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ ธรรมารมณ์ หร…

ในหน้าที่ 234 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี พบว่าพระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสถึงธรรมอันทัสสนะที่ควรละ โดยเฉพาะราคะ โทสะ โมหะ และกิเลส อีกทั้งการภาวนาเกี่ยวกับจิตตุปบาทที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ ซึ่งการตรัสเช่นนี้ชี้ให้เ

…้ว ในปกรณ์ชื่อปรมัตถมัญ ชุสาเป็นต้น และโดยพิเศษ ในฎีกาแห่งอภิธัมมาวตาร ชื่ออภิมัตถ ปกาสินี ฯ [อธิบายอกุศลกรรมจะอำนวยผลที่น่าใคร่ไม่ได้เป็นต้น] สองบทว่า สพฺพตฺถาปิ กามโลเก ความว่า (อกุศลกรรมทั้ง หมด ๑๒ อย่า…

เนื้อหาในบทนี้สำรวจการทำงานของอกุศลกรรมและผลที่เกิดขึ้นในชีวิต โดยใช้กรณีศึกษาต่าง ๆ เช่น การพบเจอพระมหาโมคคัลลานเถระ รวมถึงคำสอนของพระ…

…ทสะ) ในชวนขณะ และเหตุ ๒ ในนิกันติ ขณะ และเหตุ ๒ ในปฏิสนธิขณะว่า "เมื่อความถึงพร้อมด้วยคติมีอยู่ เมื่อกุศลกรรมพึงให้ปฏิสนธิเป็นญาณวิปยุต วิบากเป็นญาณวิปยุต ย่อมเกิดขึ้น เพราะปัจจัยแห่งเหตุ ๖ ประการ" ฉันใด ต…

ในหน้า 240 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลีมีการกล่าวถึงปฏิสนธิขณะแห่งกุศลกรรม และสิ่งที่เกี่ยวข้องกับญาณสัมปยุต โดยชี้ให้เห็นว่ากุศลกรรมเป็นปัจจัยที่ทำให้เกิดวิบากอย่างไร มีการอภิปรายเรื่องเหตุ 6 ประการในการเก

…ิตแห่งทุคติ ฯ นิมิตแห่งคติ ชื่อว่าคตินิมิตฯ บทว่า กมุมพเลน ความว่า ด้วยอกนุภาพแห่งกรรมที่เป็นกุศลและอกุศล ที่ให้เกิดปฏิสนธิ สองบทว่า ฉนฺนํ ทุวารานํ ความว่า บรรดาทวารที่เกิดขึ้นทั้ง 5 ตาม สมควรแก่ความเกิด โ…

…249 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี ว่าด้วยนิมิตแห่งทุคติและคตินิมิต ซึ่งเกี่ยวข้องกับผลของกรรมที่เป็นกุศลและอกุศล ที่มีผลต่อการเกิดใหม่ของวิญญาณ โดยกล่าวถึงสถานการณ์ที่กุศลจิตและอกุศลจิตเกิดขึ้นในเวลาเดียวกัน นอกจ…

…ุเกิดแห่งรูป) บรรดาสมุฏฐาน ๔ เหล่านั้น จิต ทั้ง ๒๐ คือ กามาวจรจิต ๒๐ และรูปาวจรจิต ๕ ที่กุศลกรรมและ อกุศลกรรมตกแต่ง ย่อมยังรูปที่มีกรรมเป็นสมุฏฐาน ให้เกิดขึ้นทุก ขณะ ๆ เริ่มต้นแต่ปฏิสนธิ ในอัชฌัตติกสันดาน …

เนื้อหาเกี่ยวกับการจำแนกรูปในอภิธัมมัตถสังคหะ ซึ่งมีการแบ่งรูปออกเป็น ๒ อย่างตามสมควรทั้งภายในและภายนอก โดยการพิจารณาจากเหตุที่สำคัญ ๔ ประการคือ กรรม จิต ฤดู และอาหาร ซึ่งส่งผลต่อการเกิดรูปอย่างต่อเนื

…อเอา อิริยาบถและวิญญัติต่างหากจากรูป ฯ งหลายทรง คำว่า เตรส ความว่า โสมนัสชวนจิต ๑๓ คือ จากกุศล ๔ จากอกุศล ๔ จากกิริยา ๕ ฯ ปุถุชนย่อมหัวเราะด้วยกุศลจิตและ อกุศลจิต ๔ ฯ พระเสขะย่อมหัวเราะด้วยจิต ๖ เว้นจิตที่…

บทความนี้นำเสนอการวิเคราะห์คำว่า 'จิตที่ช่วยค้ำจุนอิริยาบถ' ในบริบทของอภิธัมมัตถ และอธิบายถึงความสำคัญของจิตที่เกี่ยวข้องกับสุขภาพจิตในพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะในเรื่องการหัวเราะและความสุขของบุคคลในระดับต

…ขาร)ฯ [อธิบายสังขารเป็นต้น] ન્ สภาพที่ชื่อว่าสังขาร เพราะอรรถว่า ปรุงแต่สังขตธรรม ได้แก่ กุศลกรรมและอกุศลกรรม นสังขารนั้นมี ๓ อย่าง คือ ปุญญาภิ สังขาร ๑ ๆ อปุญญาภิสังขาร ๑ อเนญชาภิสังขาร ๑ ฯ บรรดาสังขาร ๓,…

เนื้อหาในหน้า 359 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลีนี้อธิบายเกี่ยวกับสังขาร รวมถึงประเด็นสำคัญเช่น อวิชชาเป็นปัจจัย และการแบ่งประเภทของสังขารออกเป็น 3 ประเภท ได้แก่ ปุญญาภิสังขาร, อปุญญาภิสังขาร และอเนญชาภิสังขา

…กล่าวคำมีอาทิว่า ปุริมานิ ชวนานิ ฯ ก็เมื่อในอาทิพจน์นี้ มีคำที่ไม่พิเศษอยู่ บัณฑิต พึ่งเห็นกุศลชวนะ อกุศลชวนะ และอัพยากตชวนะ เฉพาะฝ่ายโลกิยะ เท่านั้น เพราะไม่ได้ยกโลกุตตรชวนะขึ้นเป็นอาเสวนปัจจัย ฯ ก็เพราะ …

เนื้อหานี้ศึกษาเกี่ยวกับปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับนามและรูป โดยพิจารณาข้อสรุปที่กล่าวถึงอาการ ๒ อย่าง รวมถึงการสอบถามถึงความเป็นอาเสวนะหรือปัจจัยในการเกิดขึ้นของจิต และผลกระทบของกรรมที่มีต่อสภาพของจิตในเร

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 381 ฉะนั้น อกุศลธรรมมีราคะเป็นต้น และกุศลธรรมมีศรัทธาเป็นต้น อันสำเร็จในสันดานของตน หรือฤดูและโภชนะเป็นต้น อันบุคลพึ…

บทความนี้สำรวจความสัมพันธ์ระหว่างกุศลธรรมและอกุศลธรรมในบริบทของอภิธรรม โดยให้ความสำคัญกับธรรมชาติของปัจจัยที่ส่งผลต่อจิตใจและการกระทำ กุศลและอกุศลธรร…

…ัจจัยมีจักษุกับรูปเป็นต้น, ก็โดยพิเศษ (โดยเฉพาะ) กุศลย่อมเกิดโดย จตุกกสมบัติมีโยนิโสมนสิการเป็นต้น, อกุศลย่อมเกิดโดยปริยายตรงกัน ข้ามแห่งจตุกกสมบัติมีโยนิโสมนสิการเป็นต้นนั้น, วิบากย่อมเกิดด้วย อำนาจแห่งกุ…

เนื้อหานี้พูดถึงกระบวนการเกิดของนามรูปในพระพุทธศาสนา โดยเจาะลึกถึงเหตุการณ์ที่เกิดจากอวิชชา ตัณหา อุปทาน และกรรม ทั้งยังแสดงถึงปัจจัยที่ส่งผลต่อการเกิดของนามและรูป รวมถึงการวิเคราะห์กระบวนการต่างๆ เพื

…่คำกลางเช่นนี้ เมื่อจะกล่าวแต่ลำพัง เพื่อจะให้เข้าใจความ จึงต้องประกอบเข้ากับศัพท์อื่น เช่นกามฉันทะ อกุศลฉันทะ กุศลฉันทะ กัตตุกัมยตาฉันทะ ด้วยประการฉะนี้ ๒ ขุ. ปี ๒๕/๓๐ ๓. ม. ม. ๑๓/๖๐๕.

บทความนี้พรรณนาถึงพระคุณพิเศษ 3 ประการของสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส ได้แก่ กัตตุกัมยตาฉันทะ ซึ่งหมายถึงความพอใจที่จะทำบุญและทำความดี บุคคลัญญุตา ซึ่งกล่าวถึงการมีจิตใจที่ดีและสามารถทำควา

…บในสมณะ ความไม่ปฏิบัติชอบในพราหมณ์ความไม่อ่อนน้อมต่อตระกูลผู้ใหญ่ในตระกูล ก็ได้ถึงความแพร่หลาย เมื่ออกุศลธรรมบถและอธรรมปฏิบัติเหล่านี้ถึงความแพร่หลาย วรรณะ ของสัตว์เหล่านั้น คือของมนุษย์เหล่านั้น ก็เสื่อมถ…

เนื้อหาพูดถึงความแพร่หลายของอกุศลธรรม เช่น การลักทรัพย์ การฆ่าสัตว์ การพูดเท็จ และประพฤติผิดในกาม ซึ่งส่งผลกระทบต่อความเสื่อมถอยของอา…

…นที่ตั้ง เมื่อทรง สั่งสอนเวไนยสัตว์ ก็ทรงอนุวัตรโดยการแก่อัธยาศัยกาลแลเวลา คนเหล่าใดมีสันดารหนาด้วย อกุศล ก็ทรงแสดงทุจริตแลผลของทุจริต ทำจิตใจให้เกิดสังเวชแล้วแล ละเว้นเสีย ชนเหล่าใดมีใจ กอปรด้วยกุศล ก็ทรง…

สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ได้เผยแพร่แนวทางการปกครองที่ถูกต้องและเป็นธรรมด้วยอุบายโกศล ทั้งยังสอนให้กษัตริย์ และประชาชนปฏิบัติตนตามหลักธรรมเพื่อให้เกิดความเจริญรุ่งเรืองและความสุข เป็นการเน้นถึงความสำคัญขอ

…กุสลาติกโตติ สพฺพาเนว หิ ธุดงคานิ เลขปุถุชฺชน- ขีณาสวาน วเสน สิยา กุสลาน สิยา อยากตานิ นตฺถิ ธุดงค์ อกุศลนฺติ ฯ โย ปน วเทยย ปาปิจโฉ อิจฉาปกโต อารญณิโก ๑. ม. ม. ๑๒/๒๐๓

บทความนี้นำเสนอแนวคิดและผลประโยชน์ที่เกิดจากการปฏิบัติธุดงค์ในพระพุทธศาสนา โดยเน้นถึงการวิเคราะห์ที่เกี่ยวข้องกับสุขภาพจิตและความสงบในชีวิตประจำวัน โดยอธิบายถึงการรักษาสมาธิและวิธีการที่ส่งผลต่อการเจร

…โต วิตกกจริ โตติ ฯ ตตฺถ ยสฺมา ราคจริตสฺส กุสลปปวตฺติ สมเย สุทธา พลวตี โหติ ราคาส อาสนุนคุณตา ยถา หิ อกุศลปกฺเข ราโค สินิทโธ นาติลโข เอว์ กุสลปกฺเข สทฺธา ยถา ราโค วัตถุกาเม ปริเยสติ เอว สทฺธา สีลาทิคุเณ ปริ…

…ทางธรรมเพื่อเข้าใจวิธีการที่จิตใจดำเนินไปในทิศทางที่ดีหรือไม่ดี การอธิบายตั้งอยู่บนพื้นฐานของกุศลและอกุศล การแยกแยะออกจากราคจริตต่าง ๆ เช่น โทสจริตและโมหจริต ชี้ให้เห็นว่าการระมัดระวังในทางเข้าถึงความรู้แล…

…ุกามปกเขฯ กิเลสกามปกฺเข ปน ฉนฺโท จ ราโคติ จ เอวมาทีห์ อเนกเภโท กามจุฉนฺโทเยว กาโมติ อธิปเปโต ฯ โส จ อกุศลปริยาปนโนปิ สมาโน ตตฺถ กตเม กามา ฉนฺโท กาโมติอาทินา” นเยน วิภงฺเค ฌานปฏิปักขโต วิสุ วุตฺโต ฯ กิเลสกา…

บทนี้กล่าวถึงวิสุทธิมคฺค การวิเคราะห์กิเลสและการปฏิบัติธรรมเพื่อความสงบ การแยกแยะระหว่างปัจจัยที่ก่อให้เกิดกิเลสและการเสริมสร้างความเข้าใจในหลักธรรมที่จัดเพื่อพัฒนาความสงบสุขในจิตใจ เทคนิคและแนวทางการ

… ทุติเยน อวิชชาย ติสมปยุตตกานญฺจ อใจ ปฐเมน โลภสมปยุตตกานํ อฏฺฐินน์ จิตตุปปาทาน ทุติเยน เสสาน์ จตุนน อกุศลจิตตุปปาทาน วิกขัมภนวิเวโก วุตโต โหติ เวทิตพฺโพ ฯ อย ตาว วิวิจฺเจว กาเมหิ วิวิจจ อกุสเลหิ ธมฺเมหิติ …

เนื้อหานี้กล่าวถึงวิสุทธิมคฺคและการวิเคราะห์เรื่องต่างๆ เช่น กาม อกุสล และการพิจารณาธรรมในด้านต่างๆ โดยนำเสนอการวิเคราะห์จิตและแนวทางในการหลีกเลี่ยงอกุสลจิต มีการอ้างอิงถึงการปฏิบัติธรรมเพื่อให้เห็นปั

…ถ ปน ๆ ปาฏิบุคคลิกนเยน วิจิกิจฉุทธจฺจสหคตทวยเมว สโมห์ ๆ โมหสฺส ปน สพฺพากุสเลสุ สมฺภวโต ทวาทสวิธมฺปิ อกุศลจิตต์ สโมห์ จิตฺตนฺติ เวทิตพฺพ์ ฯ อวเสส์ วีตโมห์ ฯ ถีนมิทธานุคติ ปน สงฺขิตฺติ ฯ อุทธจจานุคติ วิกขิตต…

เนื้อหาวิเคราะห์รายละเอียดเกี่ยวกับวิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล ซึ่งรวมถึงการพิจารณาเกี่ยวกับความแตกต่างของ จิตต์แต่ละประเภทและผลกระทบที่เกิดจากการทำงานร่วมกัน โดยมีการเน้นถึงความสำคัญของการเข้าใจเ

…สงฺเขยยานิ เอโก มหากปุโป โหติ ฯ เอว วาเตน วินาโส จ สณฺฐหนญฺจ เวทิตพฺพิ ฯ การณา เอว์ โลโก วินสตีติ ฯ อกุศลมูลการณา ฯ อกุศลมูเลส หิ อุสสนเนส เอว์ โลโก วินสฺสติ ฯ โส จ โข ราเค อุสสนุนตเร อคฺคินา วินสฺสติ โทเส…

บทความนี้สำรวจการศึกษาเกี่ยวกับอกุศลมูลและความเชื่อมโยงกับการดำรงอยู่ โดยมีการกล่าวถึงการดับทุกข์และความเข้าใจในรูปแบบต่างๆ การวิเคราะห์…