ความสำคัญของพระอภิธรรมปิฎกในพระพุทธศาสนา : หน้า 13/30

ออกเป็นพระสุตตันตปิฎก ๒๑,๐๐๐ พระวินัยปิฎก ๒๑,๐๐๐ ส่วนพระอภิธรรมปิฎก มีมากถึง ๔๒,๐๐๐ เพราะฉะนั้น อภิธรรมปิฎกจึงมีความ สำคัญมาก ที่พวกเราเหล่าพุทธศาสนิกชนควรหา โอกาสศึกษาและรับฟังจากผู้ที่ได้ศึกษามาอย่าง ดีแล้ว ในสมัยที่พระผู้มีพระภาคเจ้าของเราได้ ตรัสรู้ธรรมเป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้าใหม่ๆ พระองค์ก็ทรงย้อนกลับมาพิจารณาพระอภิธรรม ทบไปทวนมาถึงความรู้อันสุขุมลุ่มลึกนี้นานถึง สัปดาห์ เพื่อจะให้ทรงแตกฉานและรู้แจ้งยิ่งๆ ขึ้นไป แล้วทรงนำไปแนะนำสั่งสอนเหล่าเวไนยสัตว์ให้รู้ แจ้งเห็นจริงตามพระองค์ไปด้วย สมัยนั้นพระพุทธ องค์ทรงนั่งขัดสมาธิ (Meditation) เสวยวิมุตติสุข ๑ สัปดาห์ ต่อจากนั้นพระพุทธองค์เสด็จ จงกรม ณ รัตนจงกรมซึ่งอยู่ระหว่างรัตนบัลลังก์กับ ที่เสด็จประทับยืน ใช้เวลา ๑ สัปดาห์ พอสัปดาห์ที่ ๓ เหล่าเทวดาเนรมิตเรือนแก้วขึ้น พระผู้มีพระภาค เจ้าเสด็จนั่งขัดสมาธิที่เรือนแก้วนั้น ทรงพิจารณา อภิธรรมปิฎกคือสมันตปัฏฐาน ซึ่งมีนัยที่ไม่สิ้นสุด ตลอด ทรงใช้เวลานานถึง ๑ สัปดาห์ทีเดียว เนื่องจากว่าบุคคลอื่นไม่มีปรีชาสามารถ พอที่จะกล่าวจำแนกอภิธรรมปิฎกได้ เพราะเป็น วิสัยของพระพุทธเจ้าเท่านั้น เมื่อทรงจำแนกได้ อย่างละเอียดละออ แล้วค่อยๆ นำมาถ่ายทอดให้ เหล่าพระสาวกได้รับฟังกัน เช่นพระองค์ทรง พิจารณาสมันตปัฏฐานอนันตนัย ๒๔ อย่าง ว่า มีชื่อเรียกว่าอะไรบ้าง พระองค์ทรงกำหนดรู้หมด ทบไปทวนมา ทรงพิจารณาปฏิจจสมุปปบาททั้ง อนุโลมและปฏิโลมจนชำนาญ ทรงทราบว่า ธรรมนี้ ชื่อสติปัฏฐาน อริยมรรคมีองค์ ๘ ขันธ์ ๕ อายตนะ ๑๒ ธาตุ ๑๘ อินทรีย์ ๒๒ อริยสัจ ๔ เหตุ ๙ อาหาร ๔ ผัสสะ ๗ เวทนา ๗ สัญญา ๗ เจตนา ๗ จิต ๗ ธรรมทั้งหมดเหล่านี้ แบ่งเป็นกา มาวจรธรรม รูปาวจรปรียาปันนธรรม อรูปาวจร อปริยาปันนธรรม โลกิยธรรม โลกุตตรธรรม พระองค์ทรงมีพระปรีชาญาณเป็นเยี่ยม จึงจำแนก ได้อย่างละเอียดละอออย่างนี้ P การพิจารณาพระอภิธรรมปิฎกของพระ สัมมาสัมพุทธเจ้า ทำให้เข้าใจได้ว่า พระอภิธรรมมี