อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา : หน้า 11/595

ประโยค - อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา นาม อตฺถโยชนา (ตติโย ภาโค) - หน้าที่ 11 ฉฏฐปริจเฉทตฺถโยชนา หน้า 11 นิปาตสมุทาโย ฯ ปฐวาทิธมฺมา มหนฺตา หุตวา ปาตุภูตา ชาตา นิพฺพตฺตา อิติ ตสุมา ปฐวาทธมมา มหาภูตา ฯ วา อปโร นโย ฯ ปฐวาทธมมา มหาภูตา ฯ สมานา" มายาการาที่หิ มหาภูเตหิ สมานา อิติ ตสฺมา ภูตธมฺมา มหาภูตา ฯ อภูเตน อตจฺเฉิน มนาปวณฺณสัณฐานาทินา สตฺตานํ วิญฺจกตฺตา มหนฺตานิ ภูตานิ เอเตสุ ภูตรูเปส อตฺถิ อิติ ตสฺมา ภูตธมฺมา มหาภูตา อิติ สมมตา กณิตา ปณฺฑิเตรีติ โยชนา ฯ มหนฺตา ปาตุภูตาติ ทวย์ ธมฺมาติ วิเสสน์ ฯ อิตติ เหตุ ฯ มหา...มาติ ธมฺมาติ วิเสสน์ ฯ มหาภูเตหิ สมา มหาภูตสมา ฯ อิติติ เหตุ ฯ วาสทฺโท วิกปุโป ฯ วญจกตฺตาติ ภูตานีติ เหตุ ฯ อภูเตนาติ วญจกตฺตาติ ตติยาวิเสสน์ ฯ มหาภูตาตีติ สมมตาติ ปเท อากาโร” ฯ สมฺมตาติ กมฺมวาจก ฯ [๘] อถวา ภูตรูปานิ มหา....นุนตาน อุปาทายรูปานิ เอเตสุ ภูตรูเปส ภวนฺติ อิติ ตสฺมา ภูตรูปานิ ภูตานิ จ ภูตรูปาน มหาภูตานิ นาม ฯ ปาตุภวน์ ปาตุภาโว มหนฺติ ปาตุภาโว มหนฺตปาตุภาโว ๆ กลุ่มธารโย ฯ จสทฺโท น เกวล ภูตานิ มหาภูตานิ นาม ฯ อถโข ภูตานิปิติ ญาเปติ ฯ มหา... โตติ มหนฺตานีติ เหตุ ฯ มหนฺตานีติ สัญญา ฯ เอเตสูติ ภวนฺตีติ อาธาโร ฯ อุปาทา ๑. อติเรกปท์ มญฺเญ ฯ ๒. มหาภูตาติ ปท์ อิติ ปเท สรุป์ ฯสมมาติ ปเท อากาโรติ วิตถารนโย ฯ ๓-๔ มหนฺต... ฯ อภิ.๑๕๑