วัดอาทิตย์พุทธและพระอัญญาโกฏิญาณะ : หน้า 22/40

วัดอาทิตย์พุทธ พระอัญญาโกฏิญาณะเป็นพระสงฆ์รูปแรกในพระพุทธศาสนา เมื่อพระองค์พระภาคเจ้าทรงจอดยศพระมหากรุณาในหมู่สัตว์ผู้ยืนตายเป็นตายเกิดอยู่ในภาพสาม จึงทรงตรวจดูหมู่สัตว์ด้วยพุทธิญาณ ทรงเห็นหมู่สัตว์ที่มีเลงเหนียวก็มี เกิดเสมามากก็มี มันเท็รเกล้าก็มี มือนฯที่อ่อนนิ่ม มีน้อมก็มี สอนยากก็มี เหมือนดอกบัวที่เกิดและเจริญเติบโตในน้ำบางพวกก็อยู่ในน้ำน้ำบางพวกก็อิ่มเอม บางพวกก็พ้นจากน้ำนั่นคือ บางจำพวกยังไม่พร้อมที่จะบาน บางจำพวกก็พร้อมที่จะบาน เช่นเดียวกันกับหมู่สัตว์ที่พอสมดีก็ได้มีอยู่ จึงทรงรับอาราธนาของท้าวสมมติพิราม เมื่อท้าวสมมติพิรามกลับไปสู่พรหมโลก แล้ว พระองค์พระภาคเจ้ายังทรงรู้ว่าธรรมนี้ได้เร็ว ทรงดำริว่า "อาพาธและอุทธจารเป็นผู้ฉลาดเฉลียว มีเลิศเบาบางนาน หากได้ฟังรวมก็จะรู้ว่าธรรมได้เร็ว" จะควรแสดงธรรมแก่ท่านทั้งสองก่อน" เทวดาต้นหนึ่งทรงบรรพพระดำรงของพระองค์ พระองค์จึงอัญเชิญจากวิมานมามากบูชาพระองค์ ครั้นพระองค์พระภาคเจ้าเสด็จเข้าไปยัง ด้วยพุทธานุภาพจึงทำให้เหล่าปัญจะดับองค์นั้นไม่ตั้งอยู่ในกิฏิภาของตน ต่างลูกชั้นต่อรองพระองค์พระภาค