หน้าหนังสือทั้งหมด

คำศัพท์และแนวคิดในธรรมะ
547
คำศัพท์และแนวคิดในธรรมะ
…ว์ออกไปจากกองทุกข์ ผู้คุมนรก, ผู้ลงโทษสัตว์นรก สุขไม่เจืออามิส, สุขไม่ต้องอาศัยเครื่องล่อหรือกามคุณ ความดับทุกข์ คือ ดับตัณหาได้สิ้นเชิง, ภาวะปลอดทุกข์ นิโรธสมาบัติ การเข้านิโรธ คือ ดับสัญญาความจำได้หมายรู้ …
เนื้อหาเกี่ยวกับคำศัพท์ทางธรรมะที่สำคัญ เช่น นิมนต์, นิโรธ รวมถึงแนวคิดเกี่ยวกับความดีและกรรมในทางพุทธศาสนา นอกจากนี้ยังมีข้อมูลเกี่ยวกับพระผู้เป็นครูที่สูงสุดคือพระสัมมาสัมพุทธเจ้า และคำอธิบายของหลัก
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - ความเข้าใจในภวังคบาตและจิต
143
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - ความเข้าใจในภวังคบาตและจิต
…ั้นก็เป็นภวังคบาต (จิตตกภวังค์) ฯ ก็อารมณ์ที่มาสู่คลองไม่พอถึงการเกิดขึ้นแห่งโวฏฐัพพนะผ่านไปใกล้ต่อ ความดับ ชื่ออติปริตตารมณ์ ฯ ในอภิปริตตารมณ์นั้น มีเพียงภวังคจลนะ เท่านั้น ฯ วิถีจิตไม่เกิด ฯ วิสัยปวัติที่เ…
เนื้อหานี้อธิบายเกี่ยวกับวิถีจิตตุปบาทและภวังคบาต ในการศึกษาอภิธัมมัตถ โดยนำเสนอความยาวของจิต อารมณ์ และการเกิดขึ้นของอติมหันตารมณ์ต่อเนื่องถึงภวังคบาต และความสัมพันธ์กับอารมณ์ที่หลากหลาย รวมถึงการวิเ
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา
370
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา
…โดยสักว่าพยัญชนะเท่านั้น ไม่ ใช่โดยอรรถ ฯ แท้จริง ความต่างกันก็โดยสักว่าพยัญชนะเท่านั้นอย่างนี้ ว่า ความดับโดยเป็นธรรมสามารถในอันยังธรรมอื่นให้บังเกิดขึ้น โดย ๆ ન ไม่มีระหว่างแห่งการดับของธรรมก่อน และการเกิด…
ในบทนี้ได้กล่าวถึงความต่างกันระหว่างปัจจัยสองประเภทคืออนันตรปัจจัยและสมนันตรปัจจัย โดยชี้ให้เห็นว่าไม่ควรเชื่อถือความแตกต่างนี้โดยเฉพาะเมื่อพิจารณาจากพยัญชนะเท่านั้น แต่ควรเข้าใจในอรรถของธรรมที่มีการด
ความไม่เที่ยงของวิญญาณในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
429
ความไม่เที่ยงของวิญญาณในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
…ญญาณ ไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตา ดังนี้ แต่เมื่อสัมมสนญาณ เกิดขึ้นแล้ว พิจารณาอยู่ซึ่งความเกิดและความดับในสังขารเหล่านั้น นั่นแหละ ด้วยอุทยัพพยญาณ โดยอาการ ๕๐ ทัศ ด้วยสามารถเห็น เกิดดับขันธ์ละ ๑๐ คือเห็นเ…
ในเนื้อหานี้พูดถึงความไม่เที่ยงของวิญญาณและตัวตน โดยวิญญาณมีลักษณะเป็นอนัตตา ต้องพิจารณาความเกิดและดับในสังขาร ด้วยอุทยัพพยญาณ และสามารถเห็นความเกิดและดับในรูปขันธ์ต่าง ๆ เช่น เวทนา สัญญา และสังขาร มี
นว วิปสฺสนาญาณานิ
431
นว วิปสฺสนาญาณานิ
…ะอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 431 นว วิปสฺสนาญาณานิ ความว่า ญาณเหล่านี้ คือญาณที่รู้ความเกิด และความดับของขันธ์ทั้งหลาย ชื่อว่าอุทยัพพยญาณ ญาณที่ปล่อย ความเกิด เพ่งเพียงความดับ ชื่อว่าภังคญาณ ญาณที่เพ่งอ…
เนื้อหานี้กล่าวถึงญาณต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับวิปัสสนา เช่น อุทยัพพยญาณ, ภังคญาณ, ภัยญาณ และอื่นๆ ซึ่งเป็นกระบวนการพิจารณาและเห็นอาการของขันธ์ที่มีโทษ รวมถึงการพ้นจากทุกข์และการบรรลุธรรมในมรรคที่สูงขึ้น
สมเด็จพระญาณสังวร และหลักธรรมของพระพุทธศาสนา
167
สมเด็จพระญาณสังวร และหลักธรรมของพระพุทธศาสนา
…ะพุทธเจ้าทรงตรัสรู้พระธรรม คือทรงตรัสรู้อริยสัจจ์ ๔ ได้แก่ ทุกข์ ทุกขสมุทัยเหตุเกิด ทุกข์ ทุกขนิโรธ ความดับทุกข์ ทุกขนิโรธคามินีปฏิปทา ทางปฏิบัติให้ถึงทางดับทุกข์ ตามที่แสดงนี้ธรรม คือสัจจะ ความทุกข์ จริงเป็…
บทความนี้พูดถึงสมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราชสกลมหาสังฆปริณายก และการรับพระราชทานเพื่อประดับพระปัญญาบารมี นอกจากนี้ยังกล่าวถึงความสำคัญของธรรมและวินัยในชีวิต โดยเน้นที่ความแตกต่างระหว่างกุศลธรรมกั
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสฺว
97
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสฺว
ประโยค๘ - วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสฺว (ตติโย ภาโค) - หน้าที่ 97 อินฺทฺริย สจฺจนิทฺเทโส ติกโมโต อรูป [๑] อสิถิลปรกฺกมสิทเธน ญาณวิเสเสน อธิคมนียโต สพฺพญญวจนโต จ ปรมตฺเถน [๒] นาวิชุชมาน ฯ วุตตกเหต อต
…คฺคสฺสที่นำเสนอปรัชญาและแนวทางการปฏิบัติในศาสนา โดยเน้นที่การทำความเข้าใจในความรู้ที่เกี่ยวกับทุกข์ ความดับทุกข์ และการเข้าถึงนิพพาน ซึ่งมุ่งหวังให้ผู้อ่านได้สัมผัสถึงหลักธรรมที่สำคัญของพระพุทธศาสนาและเส้นทา…
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑ - สรรพกิเลส และปหานะ
108
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑ - สรรพกิเลส และปหานะ
…แห่งสมาธิ) เป็นไปเพื่อความเต็มรอบ (แห่งสมาธิ) เป็นไปเพื่อความหน่ายโดย ส่วนเดียว เพื่อสำรอกราคะ เพื่อความดับ เพื่อความสงบระงับ เพื่อ ความรู้ยิ่ง เพื่อความรู้พร้อม เพื่อนิพพาน” ดังนี้ ก็แลธรรมใน ๕ ประการมีปหาน…
ในบทความนี้วิเคราะห์และอธิบายเกี่ยวกับศีลและปหานะ วิสุทธิมรรคแสดงให้เห็นว่าศีลและการละกิเลสมีบทบาทสำคัญในการนำจิตไปสู่ความสงบและการเข้าถึงนิพพาน การละกิเลสตามที่ได้เรียนรู้จากทำปหานะจะช่วยให้เกิดความไ
การดับทุกขินทรีย์ในฌาน
185
การดับทุกขินทรีย์ในฌาน
…ือในที่นี้ " ดังนี้เล่า แก้ว่า " เพราะความนิโรธใน ตัวฌานนั้นๆ เป็นอภิสัยนิโรธ ( ดับสนิทเลย) แท้จริง ความดับแห่ง องค์เหล่านั้นในตัวฌานมีปฐมฌานเป็นต้น เป็นความดับสนิท หาใช่ ความดับสามัญไม่ ส่วนความดับในอุปจารข…
เนื้อหาเกี่ยวกับการดับทุกขินทรีย์ในฌาน การสร้างความเข้าใจในความดับสนิทที่เกิดขึ้นในฌานและการวิเคราะห์ทุกขินทรีย์ที่เกิดขึ้น เช่น โทมนัสสินทรีย์ สุขินทรีย์ และโสมนัสสิ…
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑
43
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑
…สูตรนี้ว่า "ดูกรภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้ประกอบด้วยธรรม 5 ประการ เป็นผู้อาจเพื่อทำให้แจ้งซึ่งสีติภาวะ (ความดับเย็น) อัน ยอดเยี่ยม ธรรม ๖ ประการคืออะไรบ้าง คือภิกษุในธรรมวินัยนี้ ข่มจิตในสมัยที่จิตควรข่ม ๑ ยกจิต…
ในวิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ กล่าวถึงการปฏิบัติธรรมของภิกษุที่มีอธิจิตต โดยมีธรรม ๖ ประการ ที่ช่วยในการเข้าถึงสีติภาวะอันยอดเยี่ยม จิตของภิกษุต้องถูกตั้งอย่างถูกต้องเพื่อห่างไกลจากอาสวะ และเพื่อให้สาม
วิสุทธิมรรค: การเข้าใจสุขและจิตตสังขาร
135
วิสุทธิมรรค: การเข้าใจสุขและจิตตสังขาร
…งนี้ เพื่อแสดงวิปัสนาภูมิ ข้อว่า ปสฺสมฺภย์ จิตฺตสงฺขาร นั้น ความว่า ระงับ คือคบ จิตตสังขารที่หยาบ ๆ ความดับจิตตสังขารนั้น พึงทราบโดยนัยที่ ๑. มหาฎีกาว่าแบ่งเป็น 4 ตอน ๆ แรก ๔ อาการ และตอสอง ๕ อาการ (แต่อาวชฺ…
หนังสือการแปลวิสุทธิมรรคในเนื้อหานี้ เน้นการเข้าใจเกี่ยวกับสุขปฏิสเวทีและจิตตสังขารภายในพระพุทธศาสนา ซึ่งแบ่งแยกเป็นฌานต่าง ๆ วิเคราะห์และอธิบายในแง่ของสมถะและวิปัสนา การศึกษาเนื้อหาของมหาฎีกาภายในวิส
วิทยาธีรมรรคแปล: อายยะและอุปะยะ
36
วิทยาธีรมรรคแปล: อายยะและอุปะยะ
…วทำอุปมาว่า “อายยะ ได้แก่ความเกิด เหมือนเวลาที่น้า (ชม) ขึ้นในหลุมเขาบูด ไหวร่มฝั่งน้ำ อุปะยะ ได้แก่ความดับขึ้น เช่นเดียวเวลาที่น้ำเต็ม (หลุม) สมดั่งได้แก่ความเป็นไป เหมือนเวลาที่น้ำล้น (หลุม) ไปนะนั้น” และใ…
บทความนี้พูดถึงแนวคิดเกี่ยวกับอายยะ (ความก่อขึ้น) และอุปะยะ (ความดับขึ้น) ในวิทยาธีรมรรค โดยอธิบายด้วยอุปมาที่ช่วยในการเข้าใจความหมายของแนวคิดเหล่านี้ ต้องอาศัยการสังเก…
วิถีธรรมและการปฏิบัติธรรม
169
วิถีธรรมและการปฏิบัติธรรม
…ักรธรรมที่พึ่งกำหนดรู้ ธรรมที่พึงจะทำให้แจ้ง และธรรมที่พึงทำให้มีขึ้น ๑ แห่งวัดกองดันทา (ตัว) ดันทา ความดับดันทา และอุบาลดับดันทา ๑ จึงฉันโดยมีจำนวนไม่หย่อนไม่ยังในร้อยสี่นี้ พึงทราบดังกล่าวมานี้ [โดยลำดับ]…
เนื้อหานี้พูดถึงการเข้าใจในหลักการและวิธีการที่จะดับทุกข์ตามพระธรรมของพระผู้มีพระภาคเจ้า โดยอธิบายถึงธรรมะและหลักการที่ควรเข้าใจเพื่อเข้าถึงนิพพาน จากหลักการที่ได้แก่การกำหนดรู้ปัญหาและการมีวิธีการปฏิ
วิถีมังกรแห่งภาค ๓ ตอนที่ ๑๗๐
171
วิถีมังกรแห่งภาค ๓ ตอนที่ ๑๗๐
…มต้นหา ภวต้นหา วิวัฒนต้นหา นินทาพันอันมีประกายเดียวโดยประสงค์ คำรั้วไหวในนินทแห่งนี้บริสัดังนี้ว่า "ความดับโดยสำรองออกอย่างไรหลือแห่งต้นหา นั้นนั่นแหละอันใด ความสะไป ความสลดถึงไปความสุดไปความหมด เอาใด แห่งต้…
บทนี้พูดถึงความทุกข์ที่เกิดจากการมีและสูญเสียนั้น รวมถึงความความอยากที่ไม่ได้รับ และการตอบข้อสงสัยเกี่ยวกับพระพุทธธรรมว่าเพราะเหตุใดพระองค์ไม่ทรงอธิบายเรื่องพยัญในบางกรณี ซึ่งแสดงให้เห็นถึงความซับซ้อน
การดับทุกข์และสมุทัยในวิชาธรรมะ
193
การดับทุกข์และสมุทัยในวิชาธรรมะ
…ิด [ทุกขนินิธรณีทักษ] ในทุกขนินิธรณท มีวินิจฉัยว่า โดยยำว่า โย สตูสาเยว คุณหาย เป็นต้น เป็นอันตรัสดความดับแห่งสมุทัย หากถามว่า เหตุ ไง จิ้วตรัสความดับแห่งสมุทัย ? คำแก้ฟังว่า ความดับแห่งทุกข์ ย่อมมีเพราะควา…
เนื้อหาเกี่ยวกับความเข้าใจในธรรมะ โดยเฉพาะการดับทุกข์ซึ่งสัมพันธ์กับสมุทัย กล่าวถึงความหมายของทุกข์และการดับทุกข์ที่มาจากการเข้าใจแนวทางตามศาสตร์แห่งธรรมะ และการใช้หลักการพิจารณาเพื่อพัฒนาตน การเป็นหน
วิราคะและความดับตามพระบาลี
195
วิราคะและความดับตามพระบาลี
… ๑94 มรรค เรียกว่าวิราคะ - ความสำออกออก เพราะพระบาลีว่า "วิราคะ วิญญูจิต" ย่อมหลักพันเพราะวิราคะ" ความดับโดยสำอออกออก ชื่อว่าราคีโนโรก ความดับโดยสำอออกอย่างไม่เหลือ เพราะถอน อนุสัยได้ ชื่อว่า อเสสิรวาคนิ…
บทความนี้นำเสนอมุมมองเกี่ยวกับวิราคะหรือความดับ ซึ่งถือเป็นหลักการสำคัญในพระบาลีที่เกี่ยวข้องกับการเข้าถึงนิพพาน การเข้าใจเกี่ยวกับวิราคะและความดับ
วิถีธรรมรวมเปล่า: การศึกษาคำสอนศาสนา
202
วิถีธรรมรวมเปล่า: การศึกษาคำสอนศาสนา
…งรถ ๓ หน้า ๑๙๕ เพราะฉะนั้น นิเรือ ถ้าเป็นนิพพาน ก็ต้องแปลว่า "ธรรมเป็นที่ดับ" แต่เราเปล่านิมนามว่า "ความดับ" อันหมายถึงผล ยังไม่มียิน นักปราชญผู้ได้คัดค้านเลยว่าแปลผิด
เนื้อหาเกี่ยวกับการอธิบายพระนิมพนและแนวคิดเกี่ยวกับนิพพานในหลักพระพุทธศาสนา โดยมีการเข้าใจถึงระบบเหตุและผลที่เกี่ยวข้องกับมรรคและผลจากคำสอนของพระสัพพัญญเจ้า อธิบายความเป็นเที่ยงของพระนิมพนและความเสื่อ
วิปัสสนากัมโพชภาค ๓ ตอนที่ ๑
212
วิปัสสนากัมโพชภาค ๓ ตอนที่ ๑
…าวคำประพันธ์นี้ไว้ว่า "อันทุกข์มีอยู่แท้ แต่ใคร ๆ ผู้รับทุกข์ไม่มี ผู้ทำ ไม่มี แต่การกระทำมีอยู่แท้ ความดับมีอยู่ แต่ คนผู้ดับไม่มี ทางมีอยู่ แต่ผู้เดินไม่มี" อีกฎหนึ่ง [เพิ่มเติมจากภาพที่เหลือ ไม่สามารถอ่า…
ในบทนี้กล่าวถึงหลักการที่ระบุว่าทุกข์มีอยู่จริง แต่ไม่มีผู้รับทุกข์หรือผู้กระทำ นอกจากนี้ยังสอนให้เห็นความว่างเปล่าในทุกสิ่ง ข้อความได้ชี้ให้เห็นว่าสิ่งที่เรารับรู้และกระทำนั้นไม่มีตัวตนที่แท้จริง ปรั
วิสุทธิธรรมเปล ภาค ๓ ตอน ๒ (ตอนจบ)
53
วิสุทธิธรรมเปล ภาค ๓ ตอน ๒ (ตอนจบ)
…ดยยิ่งว่า "ภิกษุเห็นปัญเจกชโด้โดยอาการไม่เที่ยงอยู่ ย่อมได้บัณฑิต (คือญาณ) อนเป็นอนุโม เห็นอยู่ว่า "ความดับแห่งปัญเจกชนี้เป็นความเที่ยงเป็นนิพพาน" ย่อมหยั่งลงสู่สัมมตนิยาม โดยอาการ ๘๐ คือ อนิจจโท โดยอาการ…
…ยวข้องนั้นแสดงถึงความจริงตามแนวกฎธรรมชาติโดยปราศจากการหลอกลวง ซึ่งผู้ที่เข้าใจลึกซึ้งจะสามารถเห็นถึงความดับทุกข์และนิพพานได้อย่างชัดเจน. เข้าสู่สัมมตนิยามและนายไนยของญาณที่ถูกต้อง.
มหาวิปัสสนา และปัญญาในธรรมวินัย
99
มหาวิปัสสนา และปัญญาในธรรมวินัย
…(คืออนุสมาน) ๑๘ เหล่าใดที่พึงถึงได้โดยอาการทั้งปวง ด้วยอำนาจปัญญา ตั้งแต่งคงปัญญา (ปัญญาคำหนึ่งเห็น ความดับ) ขณะหน้าไป เมื่อแต่งตลอด (คือได้) ส่วนหนึ่งแห่งมหา- วิปัสสนา เห่านั้น ใน (ชั้น) สมสมณะปัญญา (คือดรร…
บทความนี้สำรวจแนวคิดของมหาวิปัสสนา ที่ประกอบด้วยความเข้าใจว่าชีวิตนี้ไม่เที่ยง และไม่ควรยึดมั่นในสิ่งใด นอกจากนี้ ยังครอบคลุมการพัฒนาปัญญาในมุมมองของธรรมวินัย โดยเน้นให้เห็นว่าเมื่อเรามีความเข้าใจในอั