นิรยบาลและการบรรลุธรรม : หน้า 560/585

นิรยบาล นิรามิสสุข นิโรธ ธรรมะ ประชll พจนานุกรม สำหรับ หนังสือ ธรรมะเพื่อประชาชน ៩៩៩ ผู้คุมนรก, ผู้ลงโทษสัตว์นรก สุขไม่เจืออามิส, สุขไม่ต้องอาศัยเครื่องล่อหรือกามคุณ ความดับทุกข์ คือ ดับตัณหาได้สิ้นเชิง, ภาวะปลอดทุกข์ นิโรธสมาบัติ การเข้านิโรธ คือ ดับสัญญาความจำได้หมายรู้ และเวทนา การเสวยอารมณ์ เรียกเต็มว่าเข้าสัญญาเวทยิตนิโรธ พระผู้เป็นครูที่สูงสุดคือพระสัมมาสัมพุทธเจ้า บรมศาสดา ศาสดาที่ยอดเยี่ยม, บัณเฑาะก์ กะเทย, คนไม่ปรากฏว่าเป็นเพศชายหรือเพศหญิง บารมี บุญนิธิ บุพกรรม บุพพาราม คุณความดีที่บำเพ็ญอย่างยิ่งยวด เพื่อบรรลุจุดหมายอัน สูงสุดยิ่ง มี ๑๐ คือ ทาน, ศีล, เนกขัมมะ, ปัญญา, วิริยะ, ขันติ, สัจจะ, อธิษฐาน, เมตตา, อุเบกขา ขุมทรัพย์คือบุญ กรรมที่เคยทำไว้ในอดีต วัดที่นางวิสาขาสร้างถวายพระพุทธเจ้าและภิกษุสงฆ์ที่กรุง สาวัตถี พระพุทธเจ้าประทับที่วัดนี้ รวมทั้งสิ้น 5 พรรษา บุพเพสันนิวาส การเคยอยู่ร่วมกันในกาลก่อน เบญจกามคุณ สิ่งที่น่าปรารถนาน่าใคร่ ๕ อย่าง คือ รูป เสียง กลิ่น รส ปฏิคาหก และโผฏฐัพพะ ผู้รับทาน, ผู้รับของถวาย ปฏิจจสมุปบาท สภาพอาศัยกันจึงเกิดมีขึ้น, การที่ทุกข์เกิดขึ้นเพราะ อาศัยปัจจัยต่อเนื่องกันมา