หน้าหนังสือทั้งหมด

บทบาทของเมตตาและอุเบกขาในพระพุทธศาสนา
187
บทบาทของเมตตาและอุเบกขาในพระพุทธศาสนา
…กขาในพรหมวิหาร คือ ความมีใจมัธยัสถ์เป็นกลางในสัตว์ทั้งหลายไม่ตกไปใน ราคะ คือ ความยินดีติด หรือปฏิฆะ ความยินร้าย พรหมวิหาร มี ๔ ข้อ ได้แก่ เมตตา ความ รักใคร่ปรารถนาให้เป็นสุข กรุณา ความสงสารคิดจะช่วยให้พ้นทุกข์ ม…
บทความนี้กล่าวถึงความสำคัญของเมตตาและอุเบกขาในพระพุทธศาสนา โดยเน้นว่า เมตตาคืออำนาจในการต่อสู้กับอธรรมนั้นต้องใช้สัจจะกิริยา และการฝึกอุเบกขาเพื่อความสงบสุขในจิตใจ เมตตาบารมีแบ่งออกเป็น 3 ชั้น มีอำนาจ
การวิเคราะห์ธรรมะในพระสูตร
91
การวิเคราะห์ธรรมะในพระสูตร
…ตถุ ท. มีของหอมและดอกไม้เป็นต้น อนุโรโจ อ. ความยินดี นอร อุปุปชชติ ย่อมไม่เกิดขึ้นนั่นเทว วิริโย อ. ความยินร้าย น (อุปุปชชติ) ย่อมไม่เกิดขึ้น ปจวิยา วา แก่แผ่น
บทความนี้นำเสนอการวิเคราะห์และศึกษาความหมายของพระสูตรในบางประโยคที่เกี่ยวข้องกับคำสอนของพระพุทธเจ้า โดยมีการประยุกต์ใช้แนวคิดเชิงปรัชญาและประสบการณ์ในการฝึกปฏิบัติทางธรรมเพื่อความเข้าใจในความจริง การบ
การรู้จักและเข้าใจคำฉัทพระธรรม
91
การรู้จักและเข้าใจคำฉัทพระธรรม
…ตถุ ท. มีของหอมและดอกไม้เป็นต้น อนุโรโธ อ. ความยินดี นอว อุปปุชฌติ ย่อมไม่เกิดขึ้นนั้นเทอ วิริโธ อ. ความยินร้าย น (อุปุปชฌติ) ย่อมไม่เกิดขึ้น ปจวิยา วา แก่แผ่น
บทความนี้นำเสนอความหมายและความสำคัญของคำฉัทพระธรรมที่เกี่ยวข้องกับการปฏิบัติและการเข้าใจหลักธรรมในพระพุทธศาสนา. กล่าวถึงวัตถุประสงค์ในการใช้คำฉัทพระธรรม เพื่อส่งเสริมการเรียนรู้และปฏิบัติในชีวิตประจำว
พระราชปณิธานและคุณธรรมของสมเด็จพระญาณสังวร
154
พระราชปณิธานและคุณธรรมของสมเด็จพระญาณสังวร
…ยู่ พิจารณาเห็นธรรมในธรรมทั้งหลายอยู่ มีความเพียร มีสัมปชัญญะ มีสติ กำจัดอภิชฌา (ความยินดี) โทมนัส (ความยินร้าย) ในโลก เสียได้ ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุมีตนเป็นเกาะมีตนเป็นที่พึ่ง มีธรรมเป็นเกาะ มีธรรมเป็นที่พึ่…
เนื้อหาอธิบายถึงพระราชปณิธานและบทบาทของสมเด็จพระญาณสังวรสมเด็จพระสังฆราชสกลมหาสังฆปริณายก ในการประดับพระปัญญาบารมี พร้อมกับการปฏิบัติตนตามหลักธรรมและการมีธรรมเป็นที่พึ่ง อ้างอิงถึง การเจริญอายุด้วยธรร
พุทธภิญญากับการปรับสมดุลชีวิต
26
พุทธภิญญากับการปรับสมดุลชีวิต
พุทธภิญญากับการปรับสมดุลชีวิต Budhi-Patîna for Life Adjustment แห่งมหาสติปัฏฐานสูตรที่ใช้พิจารณานำให้จิตใจไปสู่ความเป็นบวกและความเป็นบที่เรียกว่า อภิษฐานและโทมนัส ความยินดีและยินร้ายเน่องเป็นการทำให้
…ิตใจให้มีความเป็นบวกและเป็นไปตามธรรมชาติ เข้าใจในสิ่งที่เป็นความจริง โดยการไม่ยึดติดกับความยินดีหรือความยินร้าย ซึ่งนำไปสู่การสร้างมิติใหม่ในการใช้ชีวิต พุทธภิญญาและหลักการปรับสมดุลนี้ยังช่วยลดอนุสัยและสะสางปัญห…
โลโต: อุปมาอุปมัยจากพระไตรปิฎก
201
โลโต: อุปมาอุปมัยจากพระไตรปิฎก
…อรรถ) มก. ๑๙/๕๙ ๒.๓ จิตเสวยด้วยผ้าเช็ดเท้า คือ เมื่อเท้าเปื้อนหรือไม่เปื้อนบุคคลเช็ดด้วย ความยินดี ความยินร้ายอ่อนไม่มีแก่เช็ดเท้า ฉันใด ก็เป็นผู้มีจิตเมตติมีไมตรีในอุจารามณ์ และอิจฉารามณ์ ฉันนั้น. วิป. (อรรถ) …
เนื้อหานี้พูดถึงการอุปมาอุปมัยจากพระไตรปิฎกที่ชี้ให้เห็นถึงคุณค่าของความอ่อนตนและการพิจารณาในชีวิตประจำวันของมนุษย์ การทำความดีที่มาจากการคิดพิจารณาตนเอง เช่น การตรวจสอบกาย วาจา ใจ ว่ามีความบริสุทธิ์เ
พระพุทธศาสนาและการเจริญจิตใจ
108
พระพุทธศาสนาและการเจริญจิตใจ
…น ย่อมสักการะเสาเขื่อนนั้น ด้วยวัตถุมิของหอมและระเบียบ ดอกไม้เป็นต้น, ในเพราะการทำนั้น ความยินดีหรือความยินร้าย ย่อม ไม่เกิดแก่แผ่นดิน หรือเสน่นั้นแน่นอนใด; ภิกษุผู้นาสพึงได้ชื่อว่าผู้ที่ดี เพราะความเป็นผูไม่หวั…
เนื้อหาเกี่ยวกับการแสดงธรรมพระพุทธเจ้า โดยกล่าวถึงความมั่นคงของภิกษุที่มีจิตใจเหมือนแผ่นดินใหญ่ ไม่หวั่นไหวต่อความรู้สึกต่างๆ ไม่มีความโกรธหรือความประทุษร้าย และแสดงความสำคัญของการรักษาวัตรดีในชีวิต พ
พระอิฐมทีปฏิวัติฉบับแปล ภาค ๕ - หน้าที่ 60
62
พระอิฐมทีปฏิวัติฉบับแปล ภาค ๕ - หน้าที่ 60
…ใด, เมื่โลกธรรมแห่งนั้น ๙ ครบอายุ นัณฑิตทั้งหลายย่อมไม่ เออนึ่ง คือไม่หวั่นไหว ไม่สะเทือน ด้วยอำนาจความยินร้ายหรือ ยินดี ฉันนั้น.." ในเวลาจบเทศนา ชนเป็นอันมาก บรรลุพระอรหปัจจัยผลทั้งหลาย มีโสตปิติผลเป็นต้น ดั…
ในบทนี้ พระอิฐมทีปฏิวัติได้อธิบายพระคาถาและการแสดงออกของธรรม พร้อมนำเสนอแนวคิดเกี่ยวกับโลกธรรมที่ต้องไม่หวั่นไหวต่อความยินดีหรือความผิดหวัง เมื่อตนบรรลุถึงอรหันต์ก็จะมีความไม่มีการสะเทือนในอารมณ์ต่างๆ
คำแปลและการวิเคราะห์ในวิญญูชน
160
คำแปลและการวิเคราะห์ในวิญญูชน
…นนั้น, คำว่า การถึงอดีต อันบุคคลผู้กล่าววาจาพื้นจากกะและโทสะ ยกเสียไกลที่สุด Because จากความยินดีและความยินร้าย บทว่า อนุยฺชูตา คือ พ้นจากความดี. ด้วยบทนี้ ทรงแสดงว่าความที่ว่านั้นไม่ถูกติ ก็เพราะความถึงพร้อมแ…
บทความนี้นำเสนอการตีความคำสอนของพระพุทธเจ้าโดยใช้แนวทางในการวิเคราะห์อรรถกถาที่เกี่ยวกับการกระทำที่ดีและผลที่เกิดจากการกระทำของวิญญูชน โดยเฉพาะในการไม่ตกอยู่ในคำติเตียนหรือคำสรรเสริญ บทนี้อธิบายถึงควา
ความหมายของความบริสุทธิ์และการตั้งอยู่ในความดี
152
ความหมายของความบริสุทธิ์และการตั้งอยู่ในความดี
… แห่งปฏิมะแล้ว ตั้งอยู่. บทว่า อนุโรธโรสมฺมฤฺติญฺโญ ความว่า ท่านก้าวล่วงได้ โดยชอบ ซึ่งความยินดีและความยินร้าย."[๖๐] อรรถกถาฑุปริณามสํ ภาษาํ ตินินฺทํ องฺคุตรนิกายว่า "บทว่า อานนุโย ความว่า ผู้ควรเอื้ออำนับบันดล…
เนื้อหานี้กล่าวถึงความหมายของคำต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับอารมณ์และความตั้งอยู่ของผู้ที่บรรลุธรรมตามคำสอนในพระไตรปิฎก เช่น การละความโกรธและการตั้งอยู่ในความบริสุทธิ์ โดยเฉพาะอย่างยิ่งเรียนรู้ว่าผู้ที่เข้าใ
ความยินดีและยินร้ายในอภิธรรม
151
ความยินดีและยินร้ายในอภิธรรม
ประกอบ: มังกัลัตติปนิเปล่า เล่ม ๕ หน้า ๑๕๑ ความยินดีและยินร้าย พระอรหันต์ เป็นคู่กัน ในอภิธรรมมนต์และอนิญาธรรม์ ด้วยอาการอย่างนี้." [๒๐๙] อรรถกถาปมัติสูตรนี้ว่า " สองนางว่า อภิญญานุสราต์ ความว่า เป็
บทความนี้กล่าวถึงความยินดีและความยินร้ายในพระอรหันต์ซึ่งเป็นคู่กันในอภิธรรมและอนิญาธรรม. ประเด็นสำคัญที่นำเสนอ ได้แก่ การปล่อยวางอารมณ์ โดยไ…
มั่งคั่งที่เป็นเปล่า: ทุกข์และความแปรปรวน
108
มั่งคั่งที่เป็นเปล่า: ทุกข์และความแปรปรวน
…้น ย่อมรับในความเสื่อมถดถอย ย่อมเป็นสุข ที่เกิดขึ้น ย่อมยินดีร้ายในทุกข์ เขาก็พร้อมด้วยความยินดีและความยินร้ายอย่างนี้ ย่อมไม่พ้นจากชาติ ธรรมะนะ โสภะ ปริเทวะ ทุกข์ โทมนัส อุปลาภ เราอย่ากล่าวว่า 'เขาย่อมไม่พ้นจา…
ในบทนี้ได้กล่าวถึงธรรมชาติของทุกข์ที่ไม่เที่ยงและความแปรปรวนของชีวิต โดยพระผู้มีพระภาคได้ชี้ให้เห็นว่ามนุษย์ประสบกับความสุขและทุกข์ในชีวิตอย่างไม่แน่นอน การมีปัญญาจะช่วยให้เข้าใจความเปลี่ยนแปลงเหล่านี
การเข้าใจธรรมและลาภในพระพุทธศาสนา
98
การเข้าใจธรรมและลาภในพระพุทธศาสนา
…ืพ์ศัพท์ ความยินดีนั้นมีความเสื่อมลาภเป็นอารมณ์ ท่านก็เอาด้วย อาลก ศัพท์. เพราะเมื่อความยินดีมีอยู่ ความยินร้ายก็ได้โอกาส (ที่จะเกิดขึ้น) เหมือนกัน ประดุจว่าเมื่อเลือดคิม เมื่อก็ดีมี ด้วย สามารถแห่งความช้ำเลือดน…
เนื้อหาทางธรรมนี้ชี้ให้เห็นถึงธรรมที่เกี่ยวข้องกับลาภและความเสื่อมลาภ โดยพระอรหัตดาจารย์ได้กล่าวถึงแนวคิดที่ว่า เมื่อวัตถุมีของกินและเครื่องปิดเป็นต้นจะถูกมองว่าคือ 'ลาภ' ในขณะที่การไม่มีก็ถือว่าเป็น
ประโยคสั้น - วิถีธรรมรวมภาค ๓ ตอน ๒ (ตอนจบ)
232
ประโยคสั้น - วิถีธรรมรวมภาค ๓ ตอน ๒ (ตอนจบ)
…ำว่าโลกธรรมในวันนี้นั้น พิสูจน์ว่า ท่านทำความดีเอาความยินดีอันมีอริยธรรมมีลากเป็นต้น เป็นที่ตั้ง และความยินร้ายอันมีอริยธรรมมีเสื่อมลากเป็นต้นเป็นที่ตั้ง ด้วยโลกธรรมศัพท์ โดยอุปมารแห่งเหตุ (คือโดยเกี่ยวข้องเป็นเ…
เนื้อหาในบทนี้เกี่ยวกับธรรม ๘ คือ โลกธรรม ที่มีความสำคัญในชีวิตและเหตุการณ์ต่างๆ พร้อมอธิบายถึงมัจฉะที่แสดงถึงความตระหนี่ และอัปปาสที่เกี่ยวข้องกับความผิดพลาดของจิตและทิฐิ สื่อถึงการดำเนินชีวิตตามหลัก
อานิสงส์แห่งธาตุววัฏฐาน
78
อานิสงส์แห่งธาตุววัฏฐาน
…สัตตสัญญได้ เธอไม่ถึงกำหนด แยก ว่าพาฬมฤค ว่ายักษ์ ว่ารากษส เป็นต้น ย่อมเป็นผู้ข่มความกลัว ภัยได้ ข่มความยินร้ายและยินดีได้ ไม่ถึงซึ่งความฟูขึ้นและความยุบลง ในเพราะอิฏฐารมณ์และอนิฏฐารมณ์ทั้งหลาย อีกทั้งจะเป็นผู้ม…
บทความนี้อธิบายเกี่ยวกับอานิสงส์ของการปฏิบัติโดยเน้นที่ธาตุววัฏฐาน ซึ่งช่วยให้ผู้ปฏิบัติสามารถถอนสัตตสัญญา และมีความเข้าใจในความว่างจากตัวตน รวมถึงการบรรลุถึงพระอมตะหรือสุคติในอนาคต โดยเสนอว่าผู้มีปัญ
ประโยชน์ของพรหมวิหารในวิสุทธิมรรค
212
ประโยชน์ของพรหมวิหารในวิสุทธิมรรค
…ข์ก็ดี จักไม่เสื่อมจากสมบัติที่ได้รับแล้วก็ดี ตามความพอใจของกรรม ดังนี้ เป็นเหตุใกล้ ความรำงับไปแห่งความยินร้ายและความยินดี (ด้วย อำนาจวิกขัมภนปหาน) เป็นสมบัติแห่งอุเบกขานั้น ความเกิดขึ้น แห่งอญาณุเบกขา (ความเฉย…
เนื้อหาในบทนี้พูดถึงพรหมวิหารทั้งสี่ ได้แก่ เมตตา, กรุณา, มุทิตา และอุเบกขา ที่ช่วยในการลดความพยาบาทและความยินดีได้ พร้อมยังอธิบายถึงความเฉยที่เกิดจากการทำกรรมดีและการเข้าถึงความสุขผ่านการวิปัสนา การเ
ความรัก ความปรานี และการมองเห็นในวิสุทธิมรรค
211
ความรัก ความปรานี และการมองเห็นในวิสุทธิมรรค
…การเป็นกลาง ในสัตว์ทั้งหลาย เป็นลักษณะ มีอันมองเห็นความเสมอกันในสัตว์ทั้งหลายเป็นรส มีอันรำงับไปแห่งความยินร้ายและความยินดี เป็นเครื่องปรากฏ มี อันเห็นกัมมัสสกตา ที่เป็นไปโดยนัยว่า สัตว์ทั้งหลายมีกรรมเป็นของ ๑. …
บทนี้กล่าวถึงลักษณะของสิเนหา (ความรัก) ซึ่งภายใต้การตีความนั้นสามารถแปรไปเป็นวิบัติ (ทางลบ) ในด้านต่าง ๆ โดยเฉพาะความเมตตาและกรุณาที่ถูกหลอกลวงโดยราคาและความโศก. นอกจากนี้ยังมีการแก้ไขโดยไตร่ตรองถึงมิ
การดับกิเลสด้วยเมตตาและขันติ
192
การดับกิเลสด้วยเมตตาและขันติ
…่อมี ความเสื่อมลาภ เสื่อมยศ ต้องนินทา ได้ความทุกข์ร้อนซึ่งไม่เป็นที่พอพระราชหฤทัยที่มาถึง ก็ ไม่แสดงความยินร้าย เสียพระทัยให้ปรากฏ หรือเป็นเหตุให้ผู้น้อยซึ่งอยู่ในพระบรมเดชานุภาพพลอยตกใจแตกตื่นอลหม่าน ซึ่งเป็นเห…
เนื้อหาเกี่ยวกับการใช้เมตตาในการดับกิเลสที่ส่งผลต่ออารมณ์ของใจ ขันติเป็นธรรมข้อที่สี่ที่ช่วยให้สามารถอดทนได้ดี ยกตัวอย่างการประพฤติของพระมหากษัตริยาธิราชเจ้าที่ทรงรักษาความยุติธรรม ไม่ประพฤติผิดจากธรร
อุเบกขาและกรรม
188
อุเบกขาและกรรม
…ทำใจ ให้สงบให้เป็นอุเบกขาได้ด้วยความรู้ที่เรียกว่า ญาณะ หรือ ญาณ เพราะว่า ความยินดีที่เรียกว่า ราคะ ความยินร้ายที่เรียกว่าปฏิฆะ เป็นศัตรูที่ห่างของอุเบกขา ส่วนอุเบกขาด้วยความไม่รู้อันตัว ความไม่รู้อันเรียกว่า อั…
การฝึกอบรมจิตใจให้เข้าใจกรรมและผลของกรรมสามารถสร้างอุเบกขาในชีวิตได้ โดยการระวังใจไม่ให้เกิดความยินดีหรือยินร้ายต่อสิ่งที่เกิดขึ้น พยายามทำใจให้สงบและเป็นกลางแม้เผชิญกับสภาพที่ไม่ดี นอกจากนี้ยังเป็นกา