จตุกกะ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 1 / 2

…านุภาพหาประมาณ มิได้) อย่างนี้แล สมาธิเป็น ๓ โดยจัด (ตามคุณานุภาพ) เป็น ปริตตะ มหัคคตะ และอัปปมาณะ (จตุกกะ ( สมาธิหมวด ๔) ที่ ๑ พึงทราบว่า สมาธิที่มีปฏิปทาลำบาก ทั้งมีอภิญญาช้าก็มี สมาธิมีปฏิปทาลำบาก แต่มีอ…

เอกัคคตาในตติยฌานและจตุตถฌาน แสดงถึงสมาธิที่ประกอบด้วยสุขและอุเบกขา แบ่งออกเป็นประเภทต่างๆ ตามคุณภาพ รวมทั้งการบำเพ็ญสมาธิจากปฐมสมันนาหารจนถึงอุปจารแห่งฌาน โดยมีสมาธิแบบต่างๆ เช่น ปริตตสมาธิ, มหัคคตสม

…้วยอุเบกขาเวทนา สมาธิ ๔ เป็นองค์แห่งฌาน ๔ นี้ ดังนี้ อย่างนี้แล สมาธิเป็น ๔ โดยเป็นองค์แห่งจตุกฌาน (จตุกกะ ที่ ๔ ] สมาธิที่เป็นหานภาคิยะ (เป็นทางฝ่ายเสื่อม) ก็มี เป็นจิต “ภาคิยะ (เป็นไปทางฝ่ายทรงตัวอยู่) ก็…

บทความนี้ให้ความรู้เกี่ยวกับสมาธิและฌานในวิสุทธิมรรค โดยบรรยายความหมายของฌาน ๔ รวมถึงทุติยฌาน ตติยฌาน และจตุตถฌาน พร้อมกับอธิบายการประกอบสมาธิและการจัดประเภทสมาธิ ทั้งหานภาคิยะ ฐิติภาคิยะ วิเสสภาคิยะ

…ไม่นับเข้าในสีลนิเทศนี้ เพราะฉะนั้น พึงทราบความ ที่ศีลนั้นเป็น ๓ อย่าง โดยนัยที่กล่าวแล้วเท่านั้น [ จตุกกะ (ศีลหมวด ๔) ที่ ๑] ในจตุกกะทั้งหลาย พึงทราบวินิจฉัยในจตุกกะที่ ๑ (ดัง ๑. วิสุทธาทิวเสน ผิดหลักการใช…

เนื้อหาเกี่ยวกับศีลในวิสุทธิมรรค ชี้ให้เห็นถึงการจำแนกศีลออกเป็น ๓ ประเภท คือ กุศลศีล อกุศลศีล และ อัพพยากตศีล โดยยกตัวอย่างจาก teachings ของ พระธรรมเสนาบดีสารีบุตร ที่อธิบายลักษณะของศีลที่แตกต่างกันแ

…) ว่า "สัญญาและเวทนาเป็นเจตสิก ธรรม (๒) นั้นเนื่องกับจิต เป็นจิตต สังขาร" ดังนี้แล" บัณฑิตพึงทราบว่าจตุกกะนี้ตรัสโดยนัยแห่งเวทนานุปัสนา ด้วย ประการฉะนี้ (จตุกกะที่ ๓] แม้ จิตตปฏิสเวทิตา (ความกำหนดรู้จิต) ใน…

ในบทนี้กล่าวถึงการตีความศ evolvingค่าเวทนาและจิตตสังขารในพระพุทธศาสนา โดยแสดงการประกอบกันของสัญญาและเวทนา ผ่านการใช้งานจิตในฌานต่างๆ ทั้งนี้สรุปได้ว่าความสุขและปีติจากการเข้าฌานนั้นสัมพันธ์กับการฝึกจิ

…ีนับ) เป็นเบื้องต้น มีปฏิปัสนา (คือปัจจเวกขณะ) เป็นปริโยสาน ก็เป็นอันจบลงแต่เพียงนี้แล นี้เป็นพรรณนาจตุกกะ ที่ ๑ (จบ) โดยอาการทั้งปวง ส่วนในจตุกะ ๓ นอกนี้ เพราะ ไม่จัดว่ามีนัยแห่งการเจริญกรรมฐานอีกแผนกหนึ่ง…

ในเนื้อหานี้ จะมีการกำหนดนามรูปที่ประกอบด้วยลมอัสสาสะปัสสาสะและกาย ซึ่งสัมพันธ์กับจิตและธรรมเพื่อให้เข้าใจความเป็นไปของนามรูปในกาลทั้งสาม โดยการพิจารณาไตรลักษณ์ที่จะช่วยให้ละวิปัสนูปกิเลสต่างๆ ทั้งนี้

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - หน้าที่ 112 [วิธีฝึกหัดทํา] က ก็เพราะว่าในจตุกกะทั้ง ๔ นั้น จตุกกะนี้เท่านั้นที่ตรัสโดยเป็น กรรมฐานสำหรับอาทิกัมมิกะ (ผู้เริ่มปฏิบัติ) ส่วนจตุกกะ ๓ …

ในเนื้อหานี้ได้กล่าวถึงกรรมฐานในจตุกกะ ที่มีความสำคัญสำหรับผู้เริ่มต้นปฏิบัติ โดยเฉพาะอาทิกัมมิกะ ที่จะต้องทำให้ศีลบริสุทธิ์และเรียนกรรมฐา…

…เพราะเหตุนั้น จึงตรัสว่า การตามกำหนดดูกายในกาย เป็นการบำเพ็ญสติปัฏฐาน" นี่เป็นคำพรรณนาบทตามลำดับแห่งจตุกกะที่ ๑ ที่ตรัสได้เป็น กายานุปัสนา ในอานาปานสตินี้ เป็นอันดับแรก

การสังเกตนิมิตแห่งลมหายใจและการมีสติในอานาปานสติช่วยให้จิตตั้งมั่นในความละเอียดของลมหายใจ จิตยังคงอยู่ในการตั้งใจเมื่อมีการระงับของลมหายใจทั้งหยาบและละเอียด ส่งผลให้สามารถฝึกสมาธิและเข้าสมาบัติได้ การ

…้องเสพ เจริญ ทำให้มากซึ่งสิกขา ๓ ตามที่กล่าวมานี้ในอารมณ์นั้น ด้วยสตินั้น ด้วย มนสิการนั้น ดังนี้ ในจตุกกะที่ ๑ นั้น เพราะเหตุที่ในนัยแรก พระโยคาวจรจึง หายใจออกหายใจเข้าอย่างเดียวเท่านั้น และไม่พึงทำกิจอะไร…

บทความนี้สำรวจการพัฒนาอธิจิตตและอธิปัญญาของภิกษุในศาสนาพุทธ โดยเสนอแนวทางการทำความเพียรในอาการต่างๆ เช่น การหายใจเข้าออกอย่างมีสติ และการทำให้กายสังขารสงบ ซึ่งมีการอ้างอิงถึงพระบาลีที่เสนอเกี่ยวกับการ

…้งจิตมั่นหายใจเข้า (๑๒) สำเหนียกว่า เราจักเปลื้องจิตหายใจออก สำเหนียกว่า เราจักเปลื้องจิตหายใจเข้า (จตุกกะที่ ๔] (๑๓) สำเหนียกว่า เราจักเป็นผู้พิจารณาเห็นว่าไม่เที่ยงหายใจ ออก สำเหนียกว่า เราจักเป็นผู้พิจาร…

บทนี้กล่าวถึงการฝึกจิตใจโดยอาศัยลมหายใจเข้าและออก การตั้งจิตมั่นและการพิจารณาเห็นไม่เที่ยง เพื่อความเข้าใจและการบรรลุธรรม วิธีการต่างๆ ที่เสนอในบทนี้ช่วยให้ผู้ปฏิบัติสามารถปล่อยวางและเห็นความจริงในลมห

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - หน้าที่ 85 (จตุกกะที่ ๑] (๑) เธอหายใจออกยาวอยู่ ก็รู้ว่าเราหายใจเข้ายาว หรือหายใจเข้ายาวอยู่ ก็รู้ว่าเราหายใจเข้ายาว (…

ในบทนี้กล่าวถึงการฝึกสมาธิผ่านการหายใจ โดยให้การสำเหนียกตลอดการหายใจเข้าหรือออก รวมถึงการรับรู้ปีติและสุขในการหายใจผ่านการเป็นผู้รู้ในทุกขั้นตอน นอกจากนี้ยังพูดถึงการระงับและการกำหนดรู้จิตในขณะหายใจ ท

…ัญญานั้นก็เป็นสมาธิ 4 (อีกนัยหนึ่ง) อย่างนี้แล สมาธิเป็น ๔ โดยจำแนกตามฝ่าย มีหาน ภาคิยสมาธิเป็นต้น (จตุกกะที่ ๕ ] สมาธิ ๔ อย่างนี้ คือ สมาธิเป็นกามาวจร สมาธิเป็นรูปาวจร สมาธิเป็นอรูปาวจร สมาธิเป็นอปริยาปันน…

เนื้อหาในวิสุทธิมรรคนี้ชี้แจงเกี่ยวกับวิธีการพัฒนาสมาธิและปัญญาในระดับต่างๆ โดยมีการแบ่งประเภทของสมาธิออกเป็น ๔ ประเภท ตามภูมิและลักษณะการทรงตัว เช่น กามาวจรสมาธิ และรูปาวจรจิต ทำให้ผู้อ่านเข้าใจถึงคว

…ยใจเข้า เพราะเหตุนั้นจึงเรียกว่า "สำเหนียกว่า เราจักเปลื้องจิต หายใจออกหายใจเข้า" ฉะนั้น พึงทราบว่า จตุกกะนี้ ตรัสโดยเป็นจิตตานุปัสนา ด้วยประการ (จตุกกะที่ ๔] [อนิจจานุปสฺสี] ส่วนในจตุกกะที่ ๔ มีพรรณนาว่า ใ…

เนื้อหานี้กล่าวถึงอนิจจานุปัสนาในวิสุทธิมรรค โดยระบุถึงการปลดปล่อยจิตจากสัญญาผ่านการพิจารณาความไม่เที่ยง ซึ่งมีการอธิบายถึงปัญจขันธ์และการเข้าใจอนิจจตา โดยบัณฑิตพึงสัมผัสและตระหนักถึงความไม่เที่ยงเพื่

…(ศีลมีเหตุอันสำเร็จมาแต่ในชาติปางก่อน ๆ) พึงทราบศีลเป็น ๔ อย่าง โดยปกติศีลเป็นต้น ด้วยประการฉะนี้ [ จตุกกะที่ ๔] พึงทราบวินิจฉัยในจตุกกะที่ ๔ ต่อไป [ ปาฏิโมกขสังวรศีล ] ศีลใดที่พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสไว้ว่า …

ในบทนี้มีการอธิบายถึงศีล ๔ ประเภท เช่น ปาฏิโมกขสังวรศีล ซึ่งเน้นการสำรวมของภิกษุไม่ให้ละเมิดศีลและการรักษาวินัย อาทิเช่น การไม่ถือเอานิมิตและอนุพยัญชนะ โดยมีการยกตัวอย่างการรักษาจักขุนทรีย์และอารมณ์ที

…4 โดยเป็นองค์อุโบสถ นี่ชื่อว่า พึงทราบศีลเป็น ๔ อย่างโดยเป็นภิกขุศีลเป็นต้น คหัฏฐศีล ประการฉะนี้. [ จตุกกะที่ ๓] ด้วย พึงทราบวินิจฉัยในจตุกกะที่ ๓ ต่อไป ความไม่ล่วง (ศีล ๕) ของมนุษย์ชาวอุตตรกุรุทวีป ชื่อปกต…

…ดยอธิบายรายละเอียดเกี่ยวกับภิกขุศีลและภิกขุณีศีลรวมถึงศีลสิบของสามเณรและสามเณรี ส่วนการวินิจฉัยศีลในจตุกกะที่ 3 เน้นถึงความสำคัญของศีล 5 ในกลุ่มมนุษย์ รวมถึงมรรยาทและจารีตต่าง ๆ จากตระกูลที่มีชื่อเสียงทางศี…

…ล (ศีลตั้งอยู่ในฝ่ายชำแรกกิเลส ) พึงทราบศีลเป็น ๕ อย่าง โดยเป็นหานภาคิยศีลเป็นต้น ด้วยประการฉะนี้ [ จตุกกะที่ ๒ ] พึงทราบวินิจฉัยในจตุกกะที่ ๒ ต่อไป สิกขาบทที่ทรงบัญญัติ

บทความนี้กล่าวถึงความสำคัญของศีลในพระพุทธศาสนา โดยอธิบายประเภทของศีลที่แตกต่างกันในภิกษุ เช่น หานภาคิยศีล, ฐิติภาคศีล, วิเสสภาคิยศีล และนิพเพธภาคิยศีล การพยายามพัฒนาศีลเพื่อไปสู่สมาธิและการประกอบกัมมั

…นธิ) ฯ [หมวด ๔ มีภูมิ ๔ เป็นต้น] ๔ ในวิถีมุตตสังคหะ (คือการสงเคราะห์จิตที่พ้นจากวิถี) บัณฑิต พึงทราบจตุกกะ ๔ หมวด ดังนี้ คือ ภูมิ ๔ ปฏิสนธิ ๔ กรรม ๔ ความเกิดแห่งมรณะ ๔ ฯ บรรดาจตุกกะ ๔ หมวดเหล่านั้น ชื่อว่า …

ในบทที่ 5 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี นี้เฉลยแนวคิดเรื่องวิถีมุตตสังคหะ และจตุกกะ ๔ หมวดต่าง ๆ ที่สำคัญอย่างยิ่งสำหรับผู้ศึกษาพุทธศาสนา เพื่อให้เข้าใจเกี่ยวกับภูมิ ๔ ที่ทำให้เกิดการ…

…เป็นอโหสิกกรรม จากการศึกษาในบทเรียนนี้ พอจะสรุปได้ว่า กรรมแต่ละชนิดนั้นให้ผลในลักษณะใด ดังนี้ ปากกาลจตุกกะ คือ กรรมที่ให้ผลตามกาลเวลา ซึ่งเป็นกรรมในหมวดที่ 3 โดยมีเนื้อหาที่ต่อจาก กิจจจตุกกะที่กล่าวถึงหมวดข…

บทเรียนนี้สรุปเรื่องกรรมแต่ละชนิดและความสัมพันธ์กับการบรรลุฌานสมาบัติของท่านกาฬเทวิลดาบส โดยกรรมแต่ละประเภทให้ผลในลักษณะที่ต่างกันตั้งแต่ปัจจุบันชาติไปจนถึงชาติหน้าและต่อๆ ไป รวมถึงอโหสิกรรมที่ไม่ให้ผ

…ื้อหาต่อจากบทที่ 3 และบทที่ 4 ที่ได้ ศึกษาผ่านมาแล้ว การให้ผลของกรรมในหมวดนี้ภาษาบาลีเรียกว่า ปากกาลจตุกกะ เป็นกรรมที่ให้ผลตามกาลเวลา ซึ่งเป็นกรรมในหมวดที่ 3 มีเนื้อหาที่ต่อจากกิจจจตุกกะที่กล่าวถึงหมวดของกร…

ในบทนี้กล่าวถึงการเห็นบาปว่าดีหรือชั่วตามผลของกรรม การใช้ความคิดในทางที่ดีเพื่อสะสมบุญ และการที่กรรมให้ผลในช่วงเวลาต่างๆ ทั้งในชาตินี้และชาติหน้า กรรมมีประเภทหลายประเภทที่แสดงให้เห็นถึงการให้ผลตามเวลา

…รถือเอานิมิตในพระสุรเสียงนั้นจึงเป็นกตัตตากรรมชักนำให้ไปบังเกิด ในสุคติภูมิ สรุปความว่า ปากทานปริยายจตุกกะ คือ กรรมที่ให้ผลตามลำดับความหนักเบามีทั้งหมด 4 ประเภท ซึ่งถ้าบุคคลใดกระทำกรรมทั้ง 4 ประเภทแล้ว ครุก…

บทความนี้พูดถึงกรรมที่มีผลตามลำดับความหนักเบาในพุทธศาสนา โดยมีประเภทกรรมหลัก 4 ประเภท ได้แก่ ครุกรรม, อาสันนกรรม, อาจิณณกรรม และกตัตตากรรม ซึ่งแต่ละประเภทมีผลที่แตกต่างกันขึ้นอยู่กับการกระทำที่เกิดขึ้

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - หน้าที่ 141 เห็นความสละทิ้งหายใจออกหายใจเข้า จตุกกะที่ ๔ นี้ ตรัสโดยเป็นวิปัสนาล้วน ส่วน ๓ ตรัสโดยเป็นสมถะและวิปัสนา (เจือกัน) จตุกกะก่อน การเจริญอานาป…

อานาปานสติเป็นการเจริญสติในการหายใจ การฝึกนี้มีผลยิ่งใหญ่และอานิสงส์มาก โดยทั่วไปแล้วจะช่วยให้จิตสงบ ลดการพล่านไปมาของจิตที่เป็นอันตรายต่อสมาธิ โดยพระพุทธเจ้าทรงชี้ให้เห็นถึงความสำคัญของการฝึกอานาปานส