จตุตถฌาน : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 6 / 12

…า จ เต นยา จาติ จตุ...นยา วสน์ สมพชฺฌน์ วโส จตุกฺกปญฺจกนยาน วโส จตุ...วโส ๆ ตตฺถ ปฐมชฺฌาน ทุติย ตติยจตุตถฌานนฺติ จตุกกนโย ฯ ปฐมทุติยตติยจตุตถปจมช ฌานนฺติ ปญฺจกันโย ฯ สุชฺฌติ อารมฺมณปฏิปทาหิ วิรหที่ติ สุทโธ นว…

เนื้อหาถูกนำเสนอในรูปแบบที่เกี่ยวกับการศึกษาหลักการและแนวคิดที่สำคัญในอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา การศึกษาอย่างละเอียดในแต่ละประเด็นที่สำคัญและการใช้คำอธิบายในการเฉลยปัญหาที่เกิดขึ้นในเรื่องนี้ เพื่อ

…๒ ประเภทที่ ๕ คือหมู่สัตว์ที่ไม่มีสัญญา ไม่รู้สึกเสวยอารมณ์ เช่น พวกเทพเหล่าอสัญญีสัตว์ ซึ่งได้บรรลุจตุตถฌาน ประเภทที่ 5 เป็นหมู่สัตว์จําพวกล่วงรูปสัญญา เข้าถึง อากาสานัญจายตนภพ เพราะในขณะที่ท่านบำเพ็ญกัมมัฏฐ…

เนื้อหาเสนอการวิเคราะห์ผลิตภาพของหมู่สัตว์ตามธรรมะ โดยเฉพาะประเภทที่ไม่มีสัญญาและวิธีการเข้าถึงอรูปฌาน ซึ่งระบุถึงความละเอียดและประณีตในการบรรลุธรรมที่สูงสง่า ปัญหาเกี่ยวกับไตรลักษณ์ และการหลุดพ้นจากว

…ะดาบส ตั้งหน้าตั้งตาประพฤติพรต พรหมจรรย์ป่าเพ็ญตบะ กระทําการบริกรรมในวาโยกสิณ พยายามอยู่จนได้สําเร็จจตุตถฌาน ครั้นออกจากจตุตถฌานแล้ว ก็รำพึงในใจว่า “โอหนอ จิตนี้ นักปราชญ์จึงติเตียนเป็นแน่แท้ ด้วยว่า บรรดาสัต…

บทความนี้สำรวจลักษณะของพรหมในอสัญญีสัตตาภูมิ ซึ่งพระธรรมกายเป็นตัวอย่างของมหาบุรุษ พรหมผู้วิเศษมีอิริยาบถพิเศษ ไม่เคลื่อนไหว เหมือนรูปปั้น เพื่อที่จะชี้ให้เห็นถึงการละวางวัฏสงสารในโลกที่ยังไม่มีพระสัม

…นาม อภิธมฺมตฺถสงฺคหฎีกา - หน้าที่ 4 อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาล หน้าที่ 4 ตติยชุฌานกุสลจิตฺติ สุเขกคฺคตาสหิต จตุตถฌานกุศลจิตต์ อุเปกฺเขกคฺคตาสหิต ปญฺจมชฺฌาน กุสลจิตฺตญฺเจติ อิมานิ ปัญจปิ รูปาวจรกุศลจิตตานี นาม ฯ วิตกก…

เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธรรมมาตุวิภาวินี กล่าวถึงประเภทต่างๆ ของจิต เช่น จิตที่เกี่ยวข้องกับฌานและการปฏิบัติทางจิตวิทยา รวมถึงการวิเคราะห์ประเภทของจิตในระดับต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นรูปาวจรรูปวิปากหรืออรูปาวจร เพ

…วรณ์ได้ เมื่อละนิวรณ์ได้แล้ว จิตย่อมเป็นสมาธิ มั่นยิ่งขึ้น ย่อมสามารถบรรลุฌานไปตามลำดับ จากปฐมฌานถึงจตุตถฌาน เมื่อจิตเป็นสมาธิมั่นยิ่งขึ้น ย่อมบรรลุวิชชา 8 และความหลุดพ้นในที่สุด ถ้าพระภิกษุไม่สามารถรักษาศีลใ…

บทความนี้กล่าวถึงความสำคัญของการมีประเพณีดีงามในสังคม เพื่อลดปัญหาร้ายแรง และวิธีในการวัดคุณภาพของคน โดยเฉพาะในบริบทของนักเรียนและพระภิกษุ การมีโยนิโสมนสิการในการคิด พูดและทำเป็นสิ่งสำคัญ พร้อมคำแนะนำ

…ทั้งดียิ่งกว่า ทั้งประณีต กว่าสามัญญผลที่เห็นประจักษ์ข้อก่อนๆ ดูกรมหาบพิตร อีกประการหนึ่ง ภิกษุบรรลุจตุตถฌาน ไม่มีทุกข์ ไม่มีสุข เพราะละสุขละทุกข์ และ ดับโสมนัสโทมนัสก่อนๆ ได้ มีอุเบกขาเป็นเหตุให้สติบริสุทธิ์…

เนื้อหานี้กล่าวถึงความสำคัญของปีติและสุขที่เกิดจากสมาธิในจิตใจของภิกษุ โดยเปรียบเปรยถึงเหตุการณ์ต่างๆ เพื่อสะท้อนถึงความเป็นหนึ่งเดียวของร่างกายกับจิตใจ รวมถึงการบรรลุถึงอุเบกขา ซึ่งไม่มีความทุกข์และส

…ปี อุเปกขา สหคตาปี หุตวา วุฎฐานกาเล สังขารุเปกขาภาวํ ปตฺวา โสมนสฺส สหกตา โหติ ฯ ปญฺจกันเย ทุติยุตติยจตุตถฌานาน ปากกานิ กตฺวา อุปปาทิตมคเคสุ ยถากกเมเนว ฌาน จตุรงคก ติวงค์ก ทวงค์กญจ ปน สตฺต มคฺคงคานิ โหนฺติ ฯ จ…

บทความนี้กล่าวถึงแนวคิดของวิสุทธิมรรคและการปฏิบัติทางจิตใจ สรุปการปฏิบัติตามอำนาจของวิปัสสนาและฌานในระดับต่างๆ โดยเห็นว่าเป็นไปตามสิ่งที่ได้ปฏิบัติผ่านวิปัสสนาและความตั้งใจ อันมีผลต่อการเข้าถึงพระนิพพ

… ทุติยฌาน ตติยฌานญฺจ ปริตต์ ภาเวตวา ปริตตาเภสุ มัชฌิม ภาเวตวา อปฺปมาณาเภส ปณีต์ ภาเวตวา อาภสฺสเรส ฯ จตุตถฌานํ ปริตต์ ภาเวตวา ปริตตสุเภสุ มชฺฌิม ภาเวตวา อปฺปมาณสุเภสุ ปณีต์ ภาเวตวา สุภกิณเหตุ ฯ ปญฺจมชฺฌานํ ภาเ…

เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียาและวิปากาที่กล่าวถึงเหตุและผลในรูปแบบต่างๆ และการจัดประเภทของวิปากาที่เกี่ยวข้องกับกุสล หน้าที่หลักคือการเสนอมุมมองในบริบททางพุทธศาสนา โดยเฉพาะในด้านการพัฒนาจิต แล

…ลา อสัญญีสัตตา และสุทธาวาส ๕ คือ อวิหา อตัปปา สุทัสสา สุทัสสี และอกนิฏฐพรหม เป็นพรหมที่จัดอยู่ในชั้นจตุตถฌานภูมิ สุทธาวาส หมายถึง สถานที่ของผู้มีความบริสุทธิ์ ใจท่านหมดจดจากสังโยชน์เบื้องต่ำ ซึ่งก็คือ พระอริย…

บทความนี้อธิบายการแบ่งชั้นพรหมโลกออกเป็น 16 ชั้น ตั้งแต่พรหมปริสัชชา ปุโรหิตา มหาพรหมา จนถึงอรูปภพ โดยเฉพาะในส่วนของสุทธาวาส ที่หมายถึงสถานที่ของผู้มีความบริสุทธิ์ในจิตใจ ซึ่งพระอริยบุคคลที่บรรลุอนาคา

…ู้มี พระเกสาและพระมัสสุ ยาว ๒ นิ้ว ประกอบพร้อมด้วยบริขาร ๔ ประหนึ่งพระเถระมีพรรษา ๑๐๐ พระองค์ทรงเข้าจตุตถฌาน เหาะขึ้นจากคอช้างไปสู่เวหาส ประทับนั่งบนดอกปทุม และให้ โอวาทแก่มหาชนว่า “ท่านทั้งหลายควรวางอาชญาในส…

เรื่องราวการเสด็จเข้าพระนครของพระปัจเจกพุทธเจ้าซึ่งไม่ถือว่าตนเองเป็นพระราชา แต่เป็นวาสนาของพระพุทธเจ้าแท้จริง ผู้มีความรู้และเทศนาให้คนมีความรักในกันและกัน โดยกล่าวว่าไม่ควรเบียดเบียนสัตว์และให้เห็นค

…ำกว่าตนอีกด้วย เพราะว่าพรหม แต่ละองค์ล้วนแต่ทรงคุณวิเศษ ได้บำเพ็ญตบะธรรมมาอย่าง กลั่นกล้า จนได้บรรลุจตุตถฌาน คือฌาน ๔ อันเป็นรูปฌาน ୯

…ูกทำลายเมื่อเปรียบเทียบกับพรหมในชั้นอื่น ๆ ซึ่งทำให้มีคุณสมบัติเสมอ โดยเฉพาะอย่างยิ่งพรหมที่ได้บรรลุจตุตถฌานที่ถือเป็นรูปฌานอย่างสูงสุด อนึ่งพรหมในชั้นนี้มีวิมานและรูปร่างที่ประเสริฐกว่าพรหมในชั้นอื่น ๆ ทำให้…

…ลกเขตวา ตมปี สมติกฺกมิตกามตา ฯ ลูกราภิหาสุนขปีสาจ ภีรุกาฬิกาปิ เจตฺถ อุปมา วตฺตพฺพา ฯ เอว์ โส ตสฺมา จตุตถฌานสุส อารมฺมณภูตา กสิณรูปา นิพพิชช ปทุกมิตกาโม ปญฺจหากาเรหิ จิณฺณวาสี หุตวา ปคุณรูปาวจรจตุตถฌานโต วุฏฐ…

เนื้อหาในหน้านี้กล่าวถึงหลักการและแนวคิดเกี่ยวกับอารุปปนิทฺเทโส ซึ่งเกี่ยวข้องกับสภาวะความรู้และประสบการณ์ต่าง ๆ ที่ปฏิบัติธรรม โดยเฉพาะในบริบทของการเป็นสมณะและการเข้าถึงนิพพานผ่านความเข้าใจอื่น ๆ ที่

…ตติยฌานอย่างแก่ พรหมที่อยู่ในชั้นนี้มีรัศมี สวยงามตลอดทั่วร่างกาย พรหมชั้นนี้มีอายุ 64 มหากัป 5.3.4 จตุตถฌานภูมิ 7 เป็นสถานที่อยู่ของผู้ที่ได้จตุตถฌาน ประกอบด้วย เวหัปผลาภูมิ อสัญญีสัตตาภูมิ และสุทธาวาส ภูมิ …

บทความนี้สำรวจรายละเอียดของทุติยฌานภูมิและจตุตถฌานภูมิในพระพุทธศาสนา โดยเน้นการอธิบายตั้งแต่ทุติยฌานที่ประกอบด้วยปริตตาภาภูมิ อัปปมาณาภาภูมิ อาภัสสราภ…

…อาภัพพสัตว์ คือ ไม่สามารถตรัสรู้ได้ในชาตินั้น พรหมชั้นนี้มีอายุ 500 มหากัป เช่นเดียวกับเวหัปผลาภูมิ จตุตถฌานภูมิทั้ง 2 นี้ตั้งอยู่กลางอากาศ สูงกว่าตติยฌานภูมิ พรหมใน 2 ชั้นนี้สามารถมองเห็น ซึ่งกันและกัน และมอ…

ในพระพุทธศาสนา พรหมทั้ง 9 ภูมิประกอบด้วยสุภกิณหาที่มีอายุถึง 64 มหากัป และเวหัปผลาภูมิที่มีอายุถึง 500 มหากัป อสัญญีสัตตาภูมิเป็นที่อยู่ของพรหมที่ไม่มีนามขันธ์ สุดท้ายจะต้องตายจากความเป็นพรหมอย่างแน่น

…กัมมิกกุลบุตรผู้ใคร่ จะเจริญกรรมฐานนี้แล้ว บรรลุพระอรหัตพร้อมทั้งปฏิสัมภิทา ด้วย วิปัสนาอันมีอานาปานจตุตถฌานเป็นปทัฏฐาน ก็พึงทำกิจทั้งปวงมีการ ทำศีลให้บริสุทธิ์เป็นอาทิ โดยนัยที่กล่าวมาก่อนนั้นและ แล้วจึงเรีย…

ในเนื้อหานี้ได้กล่าวถึงกรรมฐานในจตุกกะ ที่มีความสำคัญสำหรับผู้เริ่มต้นปฏิบัติ โดยเฉพาะอาทิกัมมิกะ ที่จะต้องทำให้ศีลบริสุทธิ์และเรียนกรรมฐานอันมีสนธิ ๕ ซึ่งรวมถึงการเรียนรู้ วิธีการถามและการกำหนดกรรมฐา

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 110 ตติยฌาน และจตุตถฌาน ๔๔ รวมเป็น ๖๒ อย่าง ๆ ก็จิตที่สหรคต ด้วยโทมนัส ได้แก่ปฏิฆจิต ๒ เท่านั้น ฯ จิตที่เหลือแม้ทั้งห สหรคต…

เนื้อหาในบทนี้กล่าวถึงการศึกษาจิตและเวทนาในอภิธัมมัตถสังคหะ โดยแยกประเภทของจิตได้เป็น 6 แบบ และเวทนาที่มีอยู่ 3 แบบ คือ สุข ทุกข์ และอุเบกขา ซึ่งมีการระบุจำนวนจิตที่สอดคล้องกับประเภทต่างๆ ของเวทนา และ

…เป็นกามาวจร มีชื่อว่าบริกรรม อุปจาร อนุโลม และ โคตรภู ดวงที่ ๔ หรือดวงที่ ๕ เป็นอัปปนาจิตรูปาวจรชั้นจตุตถฌาน ในชวนะนั้น ญาณใดที่เกิดขึ้นพร้อมกับอัปปนาจิตนั้น ธาตุคือญาณ นี้พึงทราบว่าชื่อทิพพโสตธาตุ ต่อนั้นไป …

เนื้อหาเกี่ยวกับการปรับมโนทวาราวัชชนะเพื่อให้เสียงที่ต้องการเป็นอารมณ์ที่เกิดขึ้นในขณะนั้น พร้อมกับการอธิบายถึงทิพพโสตธาตุและญาณที่เกิดขึ้นจากอัปปนาจิตตามแนวทางการฝึกสมาธิและภาวนา เพื่อให้บรรลุความสาม

…อารมฺมณานิ ยสฺส ปญฺจมชุฌานสฺส ติ ปจ...รมมณ์ ฯ ปญฺจมชฺฌานนฺติ อิท ปญฺจกันยวเสน วุตต์ ฯ จตุกฺกันยาเสน จตุตถฌานวเสน อภิญญาปาทก์ น อิตรานีติ ทฏฺฐพฺพ ฯ ตนติ ปท์ น ยุตต์ ฯ ปญฺจมชฺฌานํ สมาปชฺชิตวาติ ปน ยุตต์ ฯ ตโตติ…

บทความนี้นำเสนอการสำรวจอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยาในบริบทของการฝึกปัญญา มีการกล่าวถึงบริบทของกสิณาและการพัฒนาความรู้ในระดับที่ลึกซึ้ง ร่วมถึงการประมวลรวบรวมองค์ประกอบที่ยับยั้งการเกิดขึ้นของสัมสัมปัฏฐาน วิถี

…ลาที่บุรุษ (๒ คน) นั้น ถูกงู หรือศัตรูเล่นงานเอา เวลาที่ภิกษุ ก้าวล่วงกรัชรูปเสียได้ด้วยอำนาจรูปาวจรจตุตถฌาน เหมือนการที่บุรุษ (๒ คน) นั้น (วิ่ง) หนีไปโดยเร็ว หรือไปอยู่บ้านอื่นเสีย ความ ที่ภิกษุกำหนดเห็นลงไป…

เนื้อหาในส่วนนี้แสดงให้เห็นถึงการอุปมาที่ใช้เพื่ออธิบายความรู้สึกของพระภิกษุที่ต้องเผชิญกับอารมณ์และความกลัวเมื่อพบเห็นสิ่งที่คล้ายคลึงกับศัตรู โดยยกตัวอย่างให้เห็นชัดว่าความกลัวนั้นเกิดจากความรู้สึกท

…ยร ก็จะได้บรรลุฌานขั้นสูงขึ้นไปตามลำดับ คือ จะบรรลุถึงทุติยฌาน และตติยฌาน เป็นขั้นสุดท้าย ไม่ถึงขั้นจตุตถฌาน เพราะว่าในขั้นของจตุตถฌานมีองค์ฌาน เป็นอุเบกขาเวทนา แต่ว่าเมตตาเป็นฝักฝ่ายของโสมนัสเวทนา ดังนั้นเมต…

การบรรลุฌานเริ่มต้นจากการเจริญเมตตาจนถึงอัปปนาสมาธิ เป้าหมายคือการเสริมสร้างสมาธิและขจัดนิวรณ์ 5 ด้วยการทำภาวนาอย่างต่อเนื่อง โดยมีการแผ่เมตตาไปยังทิศต่างๆ และทั่วโลกเพื่อสร้างความสงบและเชื่อมโยงกับทุ