จตุตถฌาน : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 7 / 8

…าน ติณ จตฺตาริ วา ปริกมุมอุปจารานุโลมโคตรภูนามกานิ กามาวจรานิ จตุตถ์ วา ปญฺจม วา อปปนาจิตต์ รูปาวจร จตุตถฌานิก ฯ ตตฺถ ยนเตน อัปปนาจิตเตน สิทธิ์ อุปปันน์ ญาณ์ อย ทิพพโสตธาตูติ เวทิตพฺพา ฯ ตโต ปร์ ตาม โสเต ปติต…

วิสุทธิมคฺคสฺสได้ถูกกล่าวถึงในเชิงลึกถึงลักษณะของจิตและการพัฒนาในทางธรรม ดูรายละเอียดเกี่ยวกับการฝึกฝนจิตเพื่อเข้าถึงระดับต่าง ๆ ในการปฏิบัติธรรม เพื่อเตรียมความรู้สึกทางจิตที่ถูกต้อง ความเข้าใจในความ

…ญฺจ วา ชวนาน ชวนติ เยส์ ปุพเพ วุฒิตนเยเนว ปุริมานิ ปริกมมาทินามกานิ กามาวจราน โหนติ ปัจฉิม รูปาวจริ จตุตถฌานิก อัปปนาจิตต์ ตทาสส ย์ เตน จิตฺเตน สห ญาณ์ อุปปัชชติ อิท ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ์ นาม ๆ เตน ญาเณน สมฺป…

บทความนี้สำรวจการปฏิสนธิและอภิญญาที่แสดงในวิสุทธิมคฺคสฺส โดยอธิบายถึงการเข้าถึงญาณที่เกี่ยวข้องกับการเกิดใหม่และการเรียนรู้เกี่ยวกับอารมณ์และวิญญาณ จากหลักฐานในข้อความนี้ พบว่าจะมีการปฏิสนธิอย่างไรและ

…์ ปุริมนเยเนว เวทิตพฺพ ฯ อิธาปิ ปุพพภาคจิตฺตานิ สวิตกก สวิจารานิ กามาวจรานิ ปริโยสาเน อตฺถสาธกจิตต์ จตุตถฌานิก รูปาวจร เตเนว สหชาติ ญาณ สตฺตานํ จุตูปปาตญาณนฺติปี ทิพพจกุขุญาณนฺติปิ วุจฺจตีติ ฯ จุตูปปาตญาณกถา …

บทคัดย่อว่า วิสุทธิมคฺคสฺส นาม เป็นการสำรวจลึกเกี่ยวกับการพิจารณาจิต และถอดรหัสการตั้งอยู่ของรูปและอารมณ์ภายใน ในที่นี้จะมีการกล่าวถึงขนธ์และอภิญญาที่เกี่ยวข้องกับรูปอารมณ์ และการพัฒนาจิตใจ ซึ่งจะนำไป

…ปภโว อรูปภโว สญฺญาภโว อสัญญาโว เนวสัญญานาสญฺญาภโว เอกโวการภโว จตุโวการภโว ปญฺจ โวการภโว ปฐมฌาน ฯเปฯ จตุตถฌาน เมตตา เจโตวิมุตติ ฯเปฯ อุเปกขา เจโตวิมุตติ อากาสานัญจายตนสมาบัติ ฯเปฯ เนวสัญญานาสัญญายตนสมาปตฺติ อว…

เนื้อหาในบทนี้กล่าวถึงวิสุทธิมคฺคซึ่งเป็นทางสู่การปลดปล่อยจากทุกข์ โดยมีการอธิบายถึงวิญญาณและธาตุต่างๆ เช่น จกฺขุ มโน และอื่นๆ สัมพันธ์กับการพัฒนาจิตให้สูงขึ้น ผ่านการเข้าถึงฌานและการประสบกับโลกุตตรธร

…มส์ ติณณนน สงฺขารานํ ปฏิปฺปสฺสทฺธิยา ทุติยฌาน สมาปนฺนสฺส วิตกกวิจารา วจีสงฺขารา ปฏิปฺปสฺสทฺธา โหนติ จตุตถฌาน สมาปนฺนสฺส อสฺสาสปสฺสาสา กายสงฺขารา ปฏิปัสสัทธา โหนติ สัญญาเวทยิต นิโรธ์ สมาปนฺนสฺส สญฺญา จ เวทนา จ…

เอกสารนี้นำเสนอแนวคิดเกี่ยวกับวิสุทธิมคฺค และอธิบายถึงปัญญาภาวนาและญาณจริยา โดยเฉพาะอย่างยิ่ง การปฏิบัติสมาธิและวิปัสสนา รวมถึงแนวทางการเข้าถึงญาณและสมาธิของพระพุทธเจ้า ตลอดจนข้อสังเกตเกี่ยวกับความสำค

…ด้แล้ว ต่อนั้น ทุติยฌาน วิตก วิจาร สงบไป เหลือองค์ ๓ ต่อนั้น ตติยฌาน ปีติคลายไป เหลือองค์ ๒ ต่อนั้น จตุตถฌาน ละสุขเสีย เหลือองค์ ๒ ด้วยอำนาจแห่งสมาธิอันประกอบ ด้วยอุเบกขาเวทนา สมาธิ ๔ เป็นองค์แห่งฌาน ๔ นี้ ดั…

…มนี้ให้ความรู้เกี่ยวกับสมาธิและฌานในวิสุทธิมรรค โดยบรรยายความหมายของฌาน ๔ รวมถึงทุติยฌาน ตติยฌาน และจตุตถฌาน พร้อมกับอธิบายการประกอบสมาธิและการจัดประเภทสมาธิ ทั้งหานภาคิยะ ฐิติภาคิยะ วิเสสภาคิยะ และนิพเพธภาคิ…

…ปฐมฌาน ) พรหมวิหาร ๓ ข้างต้นเป็นตึกฌานิกะ (เจริญให้เกิดฌานได้เพียง ๓) พรหมวิหารที่ 4 และอรูป ๔ เป็น จตุตถฌานนิกะ (เป็นไปในจตุตถฌาน ) แล พึงทราบวินิจัยโดยความแตกต่างแห่งฌาน ดังนี้ [สมติกุกมโต] บทว่า " โดยการก้…

เนื้อหาฝึกฝนการเจริญฌานบนพื้นฐานกรรมฐานแบ่งออกเป็นประเภทต่างๆ โดยมีการวิเคราะห์ฌานชนิดต่างๆ เช่น จตุกฌานิกะ ปฐมฌานิกะ โดยเน้นความสำคัญของการก้าวล่วงองค์และการก้าวล่วงอารมณ์ ในการพัฒนาทางจิตของพระโยคาว

…ในการระงับปัจจนึกธรรม อันมา ( ในจตตุถฌาน ปาฐะ ) อย่างนี้ว่า " อุเปกขาสติปาริสุทธิ์ จตุตถ์...เข้าถึง จตุตถฌานอันมีความบริสุทธิ์แห่งสติที่เกิดแต่อุเบกขา " ดังนี้ อุเบกขา นี้ชื่อว่า ปริสุทฺธุเบกขา ในอุเบกขา ๑๐ น…

เนื้อหาในบทนี้พูดถึงอุเบกขาซึ่งแบ่งออกเป็นหลายประเภท ได้แก่ ฉฟังคุเบกขา, พรหมวิหารุเบกขา, และโพชฌงคุเบกขา อุเบกขาเป็นเรื่องเกี่ยวกับการนำเสนอความเป็นอันเดียวกันและความแตกต่างในบริบทต่างๆ โดยยกตัวอย่าง

…กอบด้วยองค์ ๒ ) คือ สุข ๑ เอกัคคตาแห่งจิต ๑" ดังนี้ คำวินิจฉัยที่เหลือมีนัยดุจอันกล่าวแล้วในปฐมฌาน [จตุตถฌาน] ก็แลครั้นได้บรรลุตติยฌานนั้นอย่างนี้แล้ว พระโยคาวจรจึง ประพฤติให้เป็นวสีโดยอาการ ๕ ตามนัยที่กล่าวแ…

บทนี้สำรวจการทำความเข้าใจเกี่ยวกับตติยฌานในวิสุทธิมรรค โดยเน้นองค์ประกอบสำคัญที่ประกอบกัน เช่น สุขและเอกัคคตาแห่งจิต อีกทั้งแสดงให้เห็นถึงความสัมพันธ์ระหว่างองค์ต่างๆ ในฌาน และการพิจารณาอุปนิชฌาน การท

…ิตนั้นนั่นแล โดยบริกรรมว่า ปฐวี ปฐวี ดังนี้เพื่อละองค์หยาบและเพื่อได้องค์ละเอียดอยู่ ขณะที่ปรากฏว่า จตุตถฌานจักเกิด มโนทวาราวัชชนะย่อมตัดภวังค์ ทำปฐวีกสิณ นั่นเองให้เป็นอารมณ์เกิดขึ้น ต่อนั้น ชวนะ ๔ หรือ ๕ ดว…

เนื้อหานี้กล่าวถึงการบรรลุถึงจตุตถฌานซึ่งเป็นการเข้าใจบริสุทธิ์ของจิต โดยการทำสมาธิและการฝึกปฏิบัติภาวนา เพื่อให้เกิดความอุเบกขาและความสง…

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 182 [แก้อรรถแห่ง จตุตถฌานปาฐะ ] ( แก้ สุขสฺส จ ปหานาฯ เปฯ อตฺถึงฺคมา ) ในปาฐะเหล่านั้น ปาฐะว่า " เพราะละสุขด้วย เพราะละทุกข์ …

ประโยคนี้วิเคราะห์ความหมายและสำคัญของการละสุข ทุกข์ โสมนัส โทมนัส ในจตุตถฌานปาฐะ โดยยกตัวอย่างถึงการที่สิ่งเหล่านี้ละไปในอุปจารขณะที่แตกต่างกัน ซึ่งแสดงถึงความเข้าใจในธรรมะที่ล…

…ป แล้วโดยประการทั้งปวงแล นัยเดียวกันนั้น ความเกิดขึ้นแห่งโสมนัสสินทรีย์ ซึ่งแม้ละไป แล้วในอุปจารแห่งจตุตถฌาน ก็พึงมีได้ เพราะโสมนัสสินทรีย์นั้นยัง อยู่ใกล้ประการหนึ่ง เพราะยังไม่ล่วงไปดี เหตุว่าอุเบกขาที่ไม่ถ…

ในบทนี้มีการอธิบายถึงความสำคัญของสินทรีย์ ณ ฌานแต่ละระดับ รวมถึงอุปจารและอัปปนา เพื่อแสดงถึงความเกิดและดับของความรู้สึกต่างๆ เช่น โทมนัส ปีติ และโสมนัส และการมีอยู่ของจิตใจในขณะที่มีกายหยั่งลงสู่ความส

…เจโตวิมุตติสมาบัติที่ เป็นอทุกขมสุข " ดังนี้ หรือนัยหนึ่ง พึงทราบว่าเวทนาเหล่านั้น พระองค์ตรัสไว้ใน จตุตถฌานนี้เพื่อสรรเสริญฌานนั้นก็ได้ เปรียบเหมือนโอรัมภาคิย สังโยชน์มีสักกายทิฏฐิเป็นต้น แม้ละได้ (ลางส่วน )…

เนื้อหาในบทนี้นำเสนอแนวคิดเกี่ยวกับปัจจัยที่ส่งผลต่อเจโตวิมุตติในวิสุทธิมรรค ผ่านการวิเคราะห์คุณสมบัติของเวทนาและการเข้าถึงฌานที่ 4 โดยระบุว่าราคะและโทสะต่างถูกขจัด ซึ่งส่งผลให้เกิดความสุขอทุกขมและเจโ

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 189 เพราะเหตุนั้น บัณฑิตพึงทราบเถิดว่า จตุตถฌานนี้เท่านั้น พระผู้มี พระภาคเจ้าตรัสว่า อุเปกฺขาสติปาริสุทฺธิ บทว่า จตุตถ์ คือฌานนี้เป็นที่ ๔ เพราะมี…

บทความนี้กล่าวถึงจตุตถฌานที่เป็นฌานที่ 4 ตามคำสอนของพระผู้มีพระภาคเจ้า โดยมีการอธิบายถึงองค์ประกอบต่างๆ ของจตุตถฌาน และความสั…

…นไปในกาลที่ กำหนดถือเอา (พระกรรมฐาน) ก็ไประงับลงในอุปจารแห่งปฐมฌาน ฯลฯ กายสังขารอันเป็นไปในอุปจรแห่งจตุตถฌาน ก็ไประงับลงใน จตุตถฌาน" ดังนี้แล นี่เป็นนัยทางสมถะ เป็นอันดับแรก [นัยทางวิปัสนา] ส่วนในทางวิปัสนา ก…

ข้อความนี้นำเสนอการวิเคราะห์ความละเอียดของกายสังขารในกรอบของการพัฒนาในการปฏิบัติฌาน โดยแยกแยะระหว่างฌานชั้นต่ำและอุปจารฌานชั้นสูง พร้อมกับความเข้าใจว่าอุปจารในขั้นสูงนั้นละเอียดกว่า การจำแนกนี้มาจากมต

… เปลื้องปลดจิตจากวิตกวิจารด้วยทุติยฌาน เปลื้องปลดจิตจากปีติด้วยตติยฌาน เปลื้องปลดจิตจากสุขทุกข์ด้วย จตุตถฌาน หรืออนึ่ง ภิกษุเข้าฌานเหล่านั้นออกแล้วพิจารณาจิตที่ * หมายความว่า ตั้งแน่วเป็นอัปปนา ไม่หดหูไม่ฟุ้ง…

บทความนี้ว่าด้วยการเข้าฌานและการปฏิบัติวิปัสนาที่จะช่วยให้ภิกษุสามารถบันเทิงจิตได้อย่างมั่นคง ซึ่งมุ่งเน้นการพิจารณาที่ทำให้จิตใจอยู่ในอารมณ์เดียวกัน โดยอธิบายถึงการตั้งจิตให้มั่นและการปลดปล่อยจากนีวร

…ี้ และในตนเอง แล้วเสพนิมิตนั้นให้ยิ่ง เจริญนิมิตนั้น ทำนิมิตนั้นให้มาก เมื่อพระโยคาวจรทำไปอย่างนั้น จตุตถฌาน (หรือปัญจมฌาน) จะ เกิดขึ้นตามนัยที่กล่าวแล้วในปฐวีกสิณนั้นแหละ มีปัญหาว่า "ก็จตุตถฌาน (ที่ว่า) นี้ …

…วามเป็นกลางต่อบุคคลทั้งสามประเภท ได้แก่ ผู้ที่รัก ตัวเอง และผู้ที่เป็นศัตรู นอกจากนี้ยังได้อธิบายถึงจตุตถฌานและความสำคัญของการมีอารมณ์ที่สมกันในการเจริญเมตตาภาวนา นักปฏิบัติสามารถใช้แนวทางนี้เพื่อพัฒนาจิตใจแล…

… ก็ไม่อาจ วางจั่วและกลอนในอากาศได้ฉันใด เว้นตติยฌานในพรหมวิหาร ๓ က ข้างต้นเสีย ก็ไม่อาจทำ (อุเบกขา) จตุตถฌานให้เกิดได้ฉันนั้นแล [เพาะเหตุไรจึงเรียกพรหมวิหาร เพราะอะไรจึงมา ๔ ฯลฯ] ในที่นี้ปัญหาจึงมีว่า ก็เพราะ…

บทความนี้พูดถึงพรหมวิหารและการเจริญอารมณ์ในภาวนาต่างๆ อธิบายความสำคัญของเมตตา กรุณา มุทิตา และอุเบกขา โดยเน้นที่ผลที่ได้จากการปฏิบัติในด้านสมาธิและวิปัสนา โดยสรุปว่าพรหมวิหารมีลักษณะพิเศษและความสำคัญใ

…งต้นในปัญจกนัย) เท่านั้น ส่วนอุเบกขา ก็พึงทราบว่า เป็นอวเสสเอกฌานิกา (เป็นไปในฌาน เดียวที่เหลือ คือ จตุตถฌานในจตุกนัย หรือปัญจมฌานในปัญจก- นัย) เท่านั้น และในอภิธรรม ท่านก็จำแนกไว้อย่างนั้นเหมือนกันและ [อัปปม…

บทความนี้กล่าวถึงการพัฒนาสมาธิและการพิจารณากายในกายตามคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้าซึ่งมีความสำคัญในการดำเนินชีวิตอย่างมีสติและเป็นสุข จากการที่ภิกษุได้เจริญสมาธิและมีความเข้าใจในอัปปมัญญา รวมถึงการจำแนกประ

…ธินี้ ข้าพเจ้าได้กล่าวไว้ว่า มีอภิญญา เป็นอานิสงส์ ด้วยอำนาจแห่งโลกิยอภิญญาทั้งหลายใด พระโยคีผู้ได้ จตุตถฌานในกสิณทั้งหลายมีปฐวีกสิณเป็นต้นแล้ว ควรทำโยคะ (ต่อไป) เพื่อยังอภิญญาทั้งหลายนั้นให้ถึงพร้อม ด้วยว่า …

…ทนี้กล่าวถึงการเจริญสมาธิซึ่งเสริมสร้างอภิญญาและอานิสงส์จากการทำโยคะ เพื่อให้ผู้ปฏิบัติสามารถเข้าถึงจตุตถฌานและอบรมปัญญาได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยการทำสมาธิที่มีอานิสงส์จะช่วยให้การพัฒนาปัญญาเกิดขึ้นได้ง่ายขึ้…