จตุตถฌาน : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 5 / 12

…ยา กตมา จิตสุโส ภูมิโย วิเวกชภูมิ ปฐมฌาน์ ปิติสุขภูมิ ทุติยฌาน อุเปกขาสุขภูมิ ตติยฌาน อทุกขมสุขภูมิ จตุตถฌาน อิทธิยา อิมา จิตสุโส ๑. ยุ. วิกุพฺพนามโนมยาอิทธิโยปี ฯ ๒. อธิคนฺตพฺพอิทธิโปฌนฺติ เอกปทเมว ฯ

บทความนี้กล่าวถึงแนวคิดของอิทธิวิธนิตเทโสในพุทธศาสนา โดยเน้นถึงการทำงานของจิตและสถานะของอภิญญาที่มีผลต่อการพัฒนาทางจิตใจ การอธิบายรายละเอียดเกี่ยวกับอิทธิวิธนิตเทโสและประเภทต่าง ๆ ของจิตที่เกี่ยวข้อง

…ปร์ จงกมนฺโต พาธตถาติ อาห์ ฯ เถโร นิกขมิตวา พหิ อฏฐาสิ นาคราชา อย โสติ ทิสวา นาสวาติ วิสชุชิ ฯ เถโร จตุตถฌาน สมาปชฺชิ ฯ โลมกูปมปิสฺส วาโต จาเลต์ นาสกข์ ฯ อวเสสภิกขู กิร อาทิโต ปฏฐาย สพฺพปาฏิหาริยาน กาต์ สกุกุ…

บทความนี้นำเสนอเนื้อหาเกี่ยวกับวิสุทธิมคฺคสฺสที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาและการควบคุมจิต เพื่อให้บรรลุถึงความหลุดพ้นในทางพุทธศาสนา โดยอธิบายถึงแนวทางการปฏิบัติและทัศนคติต่อการหลุดพ้น อ้างอิงถึงพระเถระและห

…ปภโว อรูปภโว สญฺญาภโว อสัญญาโว เนวสัญญานาสญฺญาภโว เอกโวการภโว จตุโวการภโว ปญฺจ โวการภโว ปฐมฌาน ฯเปฯ จตุตถฌาน เมตตา เจโตวิมุตติ ฯเปฯ อุเปกขา เจโตวิมุตติ อากาสานัญจายตนสมาบัติ ฯเปฯ เนวสัญญานาสัญญายตนสมาปตฺติ อว…

เนื้อหาในบทนี้กล่าวถึงวิสุทธิมคฺคซึ่งเป็นทางสู่การปลดปล่อยจากทุกข์ โดยมีการอธิบายถึงวิญญาณและธาตุต่างๆ เช่น จกฺขุ มโน และอื่นๆ สัมพันธ์กับการพัฒนาจิตให้สูงขึ้น ผ่านการเข้าถึงฌานและการประสบกับโลกุตตรธร

…มส์ ติณณนน สงฺขารานํ ปฏิปฺปสฺสทฺธิยา ทุติยฌาน สมาปนฺนสฺส วิตกกวิจารา วจีสงฺขารา ปฏิปฺปสฺสทฺธา โหนติ จตุตถฌาน สมาปนฺนสฺส อสฺสาสปสฺสาสา กายสงฺขารา ปฏิปัสสัทธา โหนติ สัญญาเวทยิต นิโรธ์ สมาปนฺนสฺส สญฺญา จ เวทนา จ…

เอกสารนี้นำเสนอแนวคิดเกี่ยวกับวิสุทธิมคฺค และอธิบายถึงปัญญาภาวนาและญาณจริยา โดยเฉพาะอย่างยิ่ง การปฏิบัติสมาธิและวิปัสสนา รวมถึงแนวทางการเข้าถึงญาณและสมาธิของพระพุทธเจ้า ตลอดจนข้อสังเกตเกี่ยวกับความสำค

…ด้แล้ว ต่อนั้น ทุติยฌาน วิตก วิจาร สงบไป เหลือองค์ ๓ ต่อนั้น ตติยฌาน ปีติคลายไป เหลือองค์ ๒ ต่อนั้น จตุตถฌาน ละสุขเสีย เหลือองค์ ๒ ด้วยอำนาจแห่งสมาธิอันประกอบ ด้วยอุเบกขาเวทนา สมาธิ ๔ เป็นองค์แห่งฌาน ๔ นี้ ดั…

…มนี้ให้ความรู้เกี่ยวกับสมาธิและฌานในวิสุทธิมรรค โดยบรรยายความหมายของฌาน ๔ รวมถึงทุติยฌาน ตติยฌาน และจตุตถฌาน พร้อมกับอธิบายการประกอบสมาธิและการจัดประเภทสมาธิ ทั้งหานภาคิยะ ฐิติภาคิยะ วิเสสภาคิยะ และนิพเพธภาคิ…

…กอบด้วยองค์ ๒ ) คือ สุข ๑ เอกัคคตาแห่งจิต ๑" ดังนี้ คำวินิจฉัยที่เหลือมีนัยดุจอันกล่าวแล้วในปฐมฌาน [จตุตถฌาน] ก็แลครั้นได้บรรลุตติยฌานนั้นอย่างนี้แล้ว พระโยคาวจรจึง ประพฤติให้เป็นวสีโดยอาการ ๕ ตามนัยที่กล่าวแ…

บทนี้สำรวจการทำความเข้าใจเกี่ยวกับตติยฌานในวิสุทธิมรรค โดยเน้นองค์ประกอบสำคัญที่ประกอบกัน เช่น สุขและเอกัคคตาแห่งจิต อีกทั้งแสดงให้เห็นถึงความสัมพันธ์ระหว่างองค์ต่างๆ ในฌาน และการพิจารณาอุปนิชฌาน การท

…เจโตวิมุตติสมาบัติที่ เป็นอทุกขมสุข " ดังนี้ หรือนัยหนึ่ง พึงทราบว่าเวทนาเหล่านั้น พระองค์ตรัสไว้ใน จตุตถฌานนี้เพื่อสรรเสริญฌานนั้นก็ได้ เปรียบเหมือนโอรัมภาคิย สังโยชน์มีสักกายทิฏฐิเป็นต้น แม้ละได้ (ลางส่วน )…

เนื้อหาในบทนี้นำเสนอแนวคิดเกี่ยวกับปัจจัยที่ส่งผลต่อเจโตวิมุตติในวิสุทธิมรรค ผ่านการวิเคราะห์คุณสมบัติของเวทนาและการเข้าถึงฌานที่ 4 โดยระบุว่าราคะและโทสะต่างถูกขจัด ซึ่งส่งผลให้เกิดความสุขอทุกขมและเจโ

…นไปในกาลที่ กำหนดถือเอา (พระกรรมฐาน) ก็ไประงับลงในอุปจารแห่งปฐมฌาน ฯลฯ กายสังขารอันเป็นไปในอุปจรแห่งจตุตถฌาน ก็ไประงับลงใน จตุตถฌาน" ดังนี้แล นี่เป็นนัยทางสมถะ เป็นอันดับแรก [นัยทางวิปัสนา] ส่วนในทางวิปัสนา ก…

ข้อความนี้นำเสนอการวิเคราะห์ความละเอียดของกายสังขารในกรอบของการพัฒนาในการปฏิบัติฌาน โดยแยกแยะระหว่างฌานชั้นต่ำและอุปจารฌานชั้นสูง พร้อมกับความเข้าใจว่าอุปจารในขั้นสูงนั้นละเอียดกว่า การจำแนกนี้มาจากมต

… เปลื้องปลดจิตจากวิตกวิจารด้วยทุติยฌาน เปลื้องปลดจิตจากปีติด้วยตติยฌาน เปลื้องปลดจิตจากสุขทุกข์ด้วย จตุตถฌาน หรืออนึ่ง ภิกษุเข้าฌานเหล่านั้นออกแล้วพิจารณาจิตที่ * หมายความว่า ตั้งแน่วเป็นอัปปนา ไม่หดหูไม่ฟุ้ง…

บทความนี้ว่าด้วยการเข้าฌานและการปฏิบัติวิปัสนาที่จะช่วยให้ภิกษุสามารถบันเทิงจิตได้อย่างมั่นคง ซึ่งมุ่งเน้นการพิจารณาที่ทำให้จิตใจอยู่ในอารมณ์เดียวกัน โดยอธิบายถึงการตั้งจิตให้มั่นและการปลดปล่อยจากนีวร

…ี้ และในตนเอง แล้วเสพนิมิตนั้นให้ยิ่ง เจริญนิมิตนั้น ทำนิมิตนั้นให้มาก เมื่อพระโยคาวจรทำไปอย่างนั้น จตุตถฌาน (หรือปัญจมฌาน) จะ เกิดขึ้นตามนัยที่กล่าวแล้วในปฐวีกสิณนั้นแหละ มีปัญหาว่า "ก็จตุตถฌาน (ที่ว่า) นี้ …

…วามเป็นกลางต่อบุคคลทั้งสามประเภท ได้แก่ ผู้ที่รัก ตัวเอง และผู้ที่เป็นศัตรู นอกจากนี้ยังได้อธิบายถึงจตุตถฌานและความสำคัญของการมีอารมณ์ที่สมกันในการเจริญเมตตาภาวนา นักปฏิบัติสามารถใช้แนวทางนี้เพื่อพัฒนาจิตใจแล…

… (เลื่อนไปทีละ ๑) อย่างนี้ คือ เข้าปฐมฌานในปฐวีกสิณแล้ว (เข้า) ทุติยฌานในอาโปกสิณ ตติยฌานในเตโชกสิณ จตุตถฌานในวาโยกสิณ เพิกนีลกสิณแล้วเข้า อากาสานัญจายตนะ เข้าวิญญาณัญจายตนะแต่ปีตกสิณ เข้าอากิณ ดังนี้ ชื่อว่า…

บทความนี้ว่าด้วยเกี่ยวกับวิธีการเลื่อนอารมณ์ในฌานทั้งหลาย ผ่านการเข้าไปในปฐมฌานในกสิณต่าง ๆ เช่น ปฐวีกสิณ, อาโปกสิณ และอื่น ๆ รวมทั้งการกำหนดดูองค์ของฌานแต่ละประเภท บทความนี้จะช่วยเผยแพร่แนวทางการฝึกป

…ยธรรมทั้งหลาย [วินิจฉัยคำพระบาลีอิกนัยหนึ่ง พึงทราบนัยอื่นอีก ชื่อว่า ตั้งมั่น เพราะ (เป็น) สมาธิใน จตุตถฌาน ชื่อว่า บริสุทธ เพราะความเป็นจิตอยู่ไกลนิวรณ์ ชื่อว่า สะอาด เพราะก้าวล่วงองค์ (หยาบ) มีวิตกเป็นต้น …

ข้อความนี้พูดถึงความไม่หวั่นไหวของจิตที่เกิดจากวิริยะ, สติ, สมาธิ, และปัญญา ที่ช่วยให้เข้าถึงความรู้ยิ่งและอภิญญา ซึ่งเป็นสิ่งสำคัญในทางธรรม. จิตที่ไม่หวั่นไหวนี้ประกอบด้วยองค์ ๘, การรักษาสมาธิให้ปราศ

…แต่วิเวก) ทุติยฌาน เป็นปีติสุขภูมิ (ภูมิปีติและสุข) ตติยฌาน เป็นอุเบกขาสุขภูมิ (ภูมิ อุเบกขาและสุข) จตุตถฌาน เป็นอทุกขมสุขภูมิ (ภูมิอทุกขมสุข) นี้ ภูมิ ๔ แห่งฤทธิ เป็นไปเพื่อความได้ฤทธิ เพื่อความบรรลุฤทธิ์ เพ…

…ฤทธิ์ซึ่งรวมถึงปฐมฌานที่เป็นวิเวกชภูมิ, ทุติยฌานที่เป็นปีติสุขภูมิ, ตติยฌานที่เป็นอุเบกขาสุขภูมิ และจตุตถฌานที่เป็นอทุกขมสุขภูมิ โดยแต่ละภูมิมีความเกี่ยวข้องกับการเข้าถึงฤทธิ์และอานิสงส์ต่าง ๆ ผ่านการที่พระโย…

…่ว่าอารมณ์เหล่านั้นก็เป็นแต่พรรณ มหาฎีกาว่า "อาจารย์ลางพวกกล่าวว่า "เข้าฌาน ๔ โดยลำดับ แล้วไปออกจาก จตุตถฌาน" คำของเกจิอาจารย์นี้ไม่ชอบ เพราะการฝึกจิต ประโยชน์อยู่ที่สามารถเข้า ฌานได้ตามปรารถนา (คือเข้าฌานไหน…

บทความนี้วิเคราะห์คำว่า 'อธิษฐานด้วยญาณ' ในวิสุทธิมรรค ซึ่งอธิบายกระบวนการที่ภิกษุใช้เข้าใจและสร้างอภิญญา โดยการเข้าฌานและบริกรรมซ้ำ จนสามารถบรรลุเป้าหมายที่ต้องการ มีการพูดถึงการเข้าฌานที่ไม่จำเป็นต้

…งหลายอันยังมีวิตามีวิจาร นับเป็นบุพภาคจิต (คือจิตเป็นส่วนเบื้องต้นแห่งญาณนี้) รูปาวจรจิตอันเป็นไปใน จตุตถฌาน เป็นอรรถสาธกจิต (จิตยังประโยชน์คือญาณนี้ให้สำเร็จ) ในปริโยสาน ญาณอันเกิดพร้อมกับรูปาวจรจิตนั้นแหละ …

บทความนี้สำรวจอันตรายที่ทิพยจักษุสามารถก่อให้เกิดแก่บุถุชน โดยเฉพาะการมองเห็นรูปอมนุษย์ที่น่ากลัวซึ่งอาจนำไปสู่วิกลจริตได้ นอกจากนี้ยังนำเสนอความเป็นมาและการเกิดขึ้นของทิพยจักษุ รวมถึงความเชื่อมโยงระห

…งต้น ๆ ที่มีชื่อว่าบริกรรมเป็นต้น เป็นกามาวจร ดวงสุดท้าย (คือดวงที่ 4 หรือที่ ๕) เป็นรูปางจรเป็นไปในจตุตถฌานเป็นอัปปนาจิต โดยนัย ที่กล่าวแล้วในก่อนนั่นแล เมื่อนั้น ญาณอันใดเกิดขึ้นแก่ภิกษุนั้น พร้อมทั้งอาการ …

เนื้อหาเกี่ยวกับญาณที่จัดเป็นบริกรรมสมาธิญาณและความหมายของชาติในศาสตร์พระพุทธศาสนา อธิบายถึงความสัมพันธ์ระหว่างสมาธิและอารมณ์เกิดขึ้นในภิกษุ การพัฒนาและการเข้าใจในสภาวะต่าง ๆ ที่เกิดขึ้น รวมถึงการมองเ

…ญาณัญจายตนะ ออกจากวิญญาณัญจายตนสมาบัติแล้ว เข้าอากาสา นัญจายตนะ ออกจากอากาสานัญจายตนสมาบัติแล้ว เข้าจตุตถฌาน ออกจากจตุตถฌานแล้ว เข้าตติยฌาน ออกจากตติยฌานแล้ว เข้าทุติยฌาน ออกจากทุติยฌานแล้ว เข้าปฐมฌาน ออกจากป…

เมื่อพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเสด็จปรินิพพานเกิดแผ่นดินไหวและเหตุการณ์ที่น่าตื่นตระหนกตามมา พระอนุรุทธะแจ้งข่าวให้มัลลกษัตริย์ทราบ ทั้งนี้หลังจากการประกาศข่าว มีการเตรียมถวายพระเพลิงพระบรมศพในที่ที่ถูกต้องต

…ยวกับพรหม 5.3 ระดับชั้นของรูปพรหม 5.3.1 ปฐมฌานภูมิ 3 5.3.2 ทุติยฌานภูมิ 3 5.3.3 ตติยฌานภูมิ 3 5.3.4 จตุตถฌานภูมิ 7 126 DOU ป ร โ ล ก วิ ท ย า

…ภกิณหา ปริตตสุภา ได้ฌานอย่างอ่อน อัปปมาณสุภาได้ฌานอย่างกลาง และสุภกิณหาได้ฌานอย่างแก่ ชั้นที่ 4 เป็นจตุตถฌาน จะมีภพอยู่ในระดับเท่ากันคือ เวหัปผลาและอสัญญีสัตตา เวหัปผลา คือพวกที่ได้จตุตถฌาน มีองค์ฌานคือ สุขแล…

…ามนี้พูดถึงการแบ่งชั้นฌานในพระพุทธศาสนา โดยเริ่มจากปฐมฌานซึ่งมี 3 ประเภท ตามด้วยทุติยฌาน ตติยฌาน และจตุตถฌาน พร้อมแสดงให้เห็นความแตกต่างในระดับของพรหมตามการเจริญฌานและจิตตะในระดับต่างๆ โดยเฉพาะนิพพานที่สามารถ…

…าบัติเกิดขึ้นได้ทั้ง กับนัก ปฏิบัติในพุทธศาสนา และนักบวชนอกพุทธศาสนา ตั้งแต่ปฐมฌาน ทุติยฌาน ตติยฌาน จตุตถฌานไล่เรื่อยไปในระดับที่เป็นอรูปฌาน หากผู้ปฏิบัติแม้สามารถทำใจให้หยุดนิ่งถึงขั้น ได้ฌานขั้นต่างๆ แต่ไม่…

เนื้อหาเกี่ยวกับการบริหารจิตใจให้หยุดนิ่งและการเข้าถึงฌานสมาบัติในระดับต่างๆ ซึ่งสามารถเกิดขึ้นได้ทั้งกับนักปฏิบัติในพุทธศาสนาและนอกพุทธศาสนา การเข้าถึงสัญญาเวทยิตนิโรธนั้นต้องใช้การปฏิบัติที่ถูกต้องต