หน้าหนังสือทั้งหมด

อวัยวะรับรู้และการรับรู้ในมนุษย์
101
อวัยวะรับรู้และการรับรู้ในมนุษย์
… 2. ปุริสภาวรูป คือ รูปที่แสดงถึงความเป็นชาย หทยรูป 1 คือ รูปที่เป็นที่ตั้งอาศัยเกิดของจิตและเจตสิก ชีวิตรูป 1 คือ รูปที่เป็นชีวิต ได้แก่ รูปที่รักษากลุ่มรูปที่เกิดจากกรรม บ ท ที่ 5 ขั น ธ์ 5 DOU 91
บทความนี้สำรวจอวัยวะรับรู้ที่สำคัญในมนุษย์ซึ่งรวมถึงประสาทหู (โสตปสาท) ที่ฟังเสียง, ประสาทจมูก (ฆานปสาท) ที่รับรู้กลิ่น, ประสาทลิ้น (ชิวหาปสาท) ที่รู้รสชาติ, และประสาทกาย (กายปสาท) ที่สัมผัสด้วยความรู
ความเป็นใหญ่ในกายและใจ
159
ความเป็นใหญ่ในกายและใจ
…ได้แก่ ปุริสภาวรูป เป็นรูปธรรม 8. ชีวิตินทรีย์ ความเป็นใหญ่ของชีวิต มีหน้าที่ รักษารูปและนาม ได้แก่ ชีวิตรูป ชีวิตนาม เป็นทั้งรูปธรรมและนามธรรม 9. มนินทรีย์ ความเป็นใหญ่ของใจ มีหน้าที่ รู้อารมณ์ ได้แก่ จิตทั้…
บทความนี้อธิบายเกี่ยวกับอินทรีย์ต่าง ๆ และความเป็นใหญ่ในด้านต่าง ๆ อาทิ กายินทรีย์ที่มีหน้าที่รับความสัมผัส อิตถินทรีย์ที่แสดงอาการของหญิง ปุริสินทรีย์ที่แสดงอาการของชาย ชีวิตินทรีย์ที่รักษารูปและนาม
อิตถินทรีย์และปุริสินทรีย์: ความเข้าใจในเพศและชีวิต
162
อิตถินทรีย์และปุริสินทรีย์: ความเข้าใจในเพศและชีวิต
…ว ไม่บังเกิดล่วงไปถึง 17 ขณะจิตแล้ว อิตถีภาวรูป ก็จะบังเกิดขึ้น ชีวิตินทรีย์ 9. ชีวิตินทรีย์ ได้แก่ ชีวิตรูป มีหน้าที่รักษารูปและนาม มี 2 ประการ คือ รูปชีวิตินทรีย์ และอรูป รูปชีวิตินทรีย์ คือ อายุ ความดำรงอย…
บทความนี้นำเสนอการศึกษาเกี่ยวกับอิตถินทรีย์และปุริสินทรีย์ ซึ่งแสดงถึงลักษณะของทรวดทรงและกิริยาอาการของเพศหญิงและเพศชาย โดยอิตถินทรีย์เป็นรูปธรรมที่ทำให้สามารถระบุเพศหญิงได้ ขณะเดียวกันปุริสินทรีย์เป็
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 261
261
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 261
…าทรูป ๕ และวิญญัติรูป ๒ ชื่อทวารรูป รูปนอกนี้ ชื่อ อทวารรูปฯ รูปทั้ง ๔ อย่าง คือ ปสาทรูป ๕ ภาวรูป ๒ ชีวิตรูป ๑ ชื่อว่าอินทรียรูป รูปนอกนี้ ชื่ออนินทรียรูปฯ รูปทั้ง ๑๒ อย่าง คือ ปสาทรูป ๕ วิสัยรูป ๒ ชื่อโอฬาริ…
เนื้อหานี้นำเสนอการวิเคราะห์รูปทั้ง ๑๒ อย่าง อธิบายถึงความแตกต่างระหว่างรูปภายในและรูปภายนอก พร้อมทั้งปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อความเป็นสังขตะ โลกิยะ และกามาวจร รูปต่างๆ เช่น อัชฌัตติกรูป และพาหิรรูป ถูกนำ
วิถีมิติรวมแปล: อกัปแห่งหญิงและชาย
30
วิถีมิติรวมแปล: อกัปแห่งหญิงและชาย
…อธิบาย ความปะปนกันและกัน (แห่งกวารูปกายประสาท) ก็ไม่มี ดังรูปานรสเป็นดัง (ก็มีได้ประกนกัน) ฉะนั้น [ชีวิตรูป ๑] ชีวิตรึ มีการตามรักสหรัชรูป (รูปที่เกิดร่วมกัน) ไขเป็นลักษณะ มีการยึดสหรูรูปเหล่านั่นให้เป็นไปเป…
การสำรวจและวิเคราะห์มิติของหญิงและชาย เชื่อมโยงความแตกต่างทางเพศด้วยการอธิบายลักษณะกายประสาทและบทบาทต่าง ๆ ในชีวิต ตัวอย่างยังรวมถึงการอธิบายอวัยวะและการดำเนินชีวิตของหญิง การทำงาน และพฤติกรรมต่าง ๆ ซ
วิวัฒนาการเปล ภาค ๓ ตอนที่ ๑
345
วิวัฒนาการเปล ภาค ๓ ตอนที่ ๑
…สหาชาติ---นิสรา---อัตถิ---และอิวัตติปัจจัย ทั้งในปฏิสันถาร และในวัตถุกาลโดยไม่แปลกกัน [คาถาส่งเบื้องชีวิตรูปเป็นต้นเป็นปัจจัย] ชีวิตรูป และอาหารรูป เป็นปัจจัยแห่ง อธิษฐานะ ๕ นั้น (ฝ่ายละ) ๑ อย่างใน ปฏิสันถาร…
ในเนื้อหานี้จะกล่าวถึงการปฏิสันถารรูปที่สำคัญ โดยระบุว่าวัตถุรูปเป็นปัจจัยแห่งอธิษฐานะ ๖ อย่าง เช่น มนุษยะ ห้าปัจจัยในปฏิสันถารต่างๆ และการเชื่อมโยงกับภูตรูปซึ่งเป็นปัจจัย ๔ ของอธิษฐานะ ๕ ดังนั้นในชีว
ธาตุไฟและธาตุลมในร่างกาย
100
ธาตุไฟและธาตุลมในร่างกาย
…ท โสตปสาท ฆานปสาท ชิวหาปสาท กายปสาท รูปารมณ์ สัททารมณ์ คันธารมณ์ รสารมณ์ อิตถีภาวะ ปุริสภาวะ หทยรูป ชีวิตรูป อาหารรูป กายวิญญัติ วจีวิญญัติ ปริจเฉทรูป รูปลหุตา รูปมุทุตา รูปกัมมัญญตา อุปจยรูป รูปสันตติ รูปชรต…
บทความนี้นำเสนอข้อมูลเกี่ยวกับธาตุไฟและธาตุลมซึ่งมีบทบาทสำคัญในการทำงานของร่างกายมนุษย์ โดยธาตุไฟแบ่งออกเป็นหลายประเภทตามคุณสมบัติ เช่น อุสุมาเตโชและทหนเตโช ที่มีผลกระทบต่อร่างกาย รวมถึงธาตุลมที่มีหลา
ธรรมาธรรม วรรณกรรมวิชาการทางพระพุทธศาสนา ปีที่ 6 ฉบับที่ 2
32
ธรรมาธรรม วรรณกรรมวิชาการทางพระพุทธศาสนา ปีที่ 6 ฉบับที่ 2
…็คืออธิษฐานอันยาวนานนั่นเอง ถ้าลองพิจารณาอยู่ว่า แม้พระศากยมุนิในอดีตชาติตนเองก็เคยถ่อกิ่นเป็นสิ่งมีชีวิตรูปแบบต่างๆ และได้ดำเนินชีวิตอย่างถูกต้อง ควบคู่ไปกับการปฏิบัติธรรม และเป็นเพราะอดีตชาตที่ได้ส่งสมาบัติ…
บทสนทนาระหว่างนักศึกษาและอาจารย์ในเรื่องการดำเนินชีวิตตามแนวทางพระพุทธศาสนา โดยเน้นถึงความสำคัญของการประพฤติปฏิบัติธรรมว่าเป็นส่วนหนึ่งในการดำเนินชีวิตที่ถูกต้อง ผ่านการยกตัวอย่างการดำเนินชีวิตของพระศ
วิวัฒนาการของสัตว์และภาวะการเกิด
331
วิวัฒนาการของสัตว์และภาวะการเกิด
…- ๑๐ ทั้งวัตถุ เพิ่มญาณประสาทเข้าเป็นจักฎุกละ - ๑๐ ทั้งจักฎุ ฯลฯ ดังนั้นรูป ๕ คือ อวิชชาโกลุคุ ๙ กับชีวิตรูป จึงมีกันทั้งหลาก สำหรับอุปทิน-รูปในกำเนิดครรภ์ใยกะและอันตกะ
บทนี้สำรวจแนวคิดเกี่ยวกับวิวัฒนาการของสัตว์ โดยมีการอธิบายถึงการเกิดและภาวะของสัตว์ต่างๆ รวมถึงการแบ่งประเภทสัตว์ตามลักษณะที่มีในรูปต่างๆ เช่น สันติสีสล รูปกลาบที่มีส่วนประกอบของอัฏฐกะ เช่น ดิน น้ำ ไฟ
อภิธัมมัตถสังคหบาลี: การศึกษาเกี่ยวกับรูปและวิญญาณ
285
อภิธัมมัตถสังคหบาลี: การศึกษาเกี่ยวกับรูปและวิญญาณ
…สันดานแห่งสัตว์ผู้มีภาวรูป) ด้วยอาการนั้น ๆ โดยมาก แต่มิใช่เป็นใหญ่ เพราะเป็นอินทรีย ๆ ๆ ปัจจัย ฯ ก็ชีวิตรูป ชื่อว่าเป็นใหญ่ในการบริบาลกัมมชรูป เพราะกัมมชรูป เหล่านั้นเนื่องด้วยชีวิตินทรีย์ เพราะตั้งอยู่ชั่วข…
…บรูปและวิญญาณ ซึ่งรวมถึงการอธิบายถึงพาหิรรูปและการมีส่วนร่วมของปัจจัยต่าง ๆ ที่มีผลต่อจักขุวิญญาณและชีวิตรูปในบริบทของอภิธรรมซึ่งมีความเกี่ยวข้องเพื่อความเข้าใจในธรรมชาติของสิ่งที่เกิดขึ้นกับสัตว์ทั้งหลายและว…
การวิเคราะห์รูปและชาติในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
283
การวิเคราะห์รูปและชาติในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
…มว่า แม้มี ๑๑ ประการ ด้วย อำนาจการสงเคราะห์รูปที่เป็นสภาคกัน ฯ รูปมี ๒๘ รูป คือ รูปเป็น ๑๘ อย่าง กับชีวิตรูป และอาหาร รูป ๒ อย่างนี้ คือ ภูตรูป ๔, ปสาทรูป ๕, วิสัยรูป ๔, ภาวรูป ๒, หทัยรูป ๑, และรูปปวัติทั้ง ๑…
บทความนี้กล่าวถึงการวิเคราะห์บทความในอภิธัมมัตถสังคหบาลี ที่อธิบายถึงชาติรูปและการเริ่มก่อแห่งรูปที่มีความสำคัญในพุทธศาสนา ท่านอาจารย์ได้แบ่งแยกความเริ่มก่อและความสืบต่อของรูป ให้เห็นถึงความเกี่ยวข้อง
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
276
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…ยิ่งใหญ่ มิได้ตรัสไว้ในพระบาลีพระ ธัมมสังคณี โดยความต่างแห่งการแสดง วัตถุทุกะ และอารัมมณฑุกะ [อธิบายชีวิตรูปเป็นต้น] ที่ชื่อว่าชีวิตรูป เพราะอรรถว่า เป็นเครื่องเป็นอยู่แห่งสหชาต ธรรมฯ ชีวิตนั้นนั่นแล ชื่อว่าเ…
เอกสารนี้อธิบายเกี่ยวกับชีวิตรูปและความสำคัญของสหชาตธรรม ซึ่งประกอบด้วยการใช้ชีวิตในรูปแบบต่าง ๆ พร้อมกับอธิบายถึงการแสดงวัตถุทุกข์แ…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
263
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…กิดที่เดียวกัน ดับที่เดียวกัน และมีที่อาศัยอันเดียวกัน ชื่อว่ารูปกลาป (หมวดรูป)ฯ บรรดากลาปเหล่านั้น ชีวิตรูปและอวินิพโภครูป พร้อมกับจักขุ ท่านเรียกว่าจักขุทสกะ ฯ อนึ่ง พึงประกอบตามลำดับ ดังนี้ คือ ชีวิต รูป แ…
…วข้องกับจิตและฤดู รวมถึงการระบุประเภทของรูปและสมุฏฐาน และการอธิบายเกี่ยวกับกลาปที่เกิดขึ้นร่วมกันจากชีวิตรูปและอวินิพโภค ผ่านการศึกษาอภิธัมมัตถ จะแสดงให้เห็นถึงกลไกการเกิดและดับของชีวิตในบริบทต่าง ๆ โดยที่ลัก…
อธิบายรูปทรงและธาตุในอภิธัมมะ
260
อธิบายรูปทรงและธาตุในอภิธัมมะ
…่าโคจรรูป ๑ ความเป็นหญิง ความเป็นชาย ชื่อว่าภาวรูป ๑ หทัยวัตถุ ชื่อว่าหทัย รูป ๑ ชีวิตนทรีย์ ชื่อว่าชีวิตรูป ๑ อาหารที่ทำให้เป็นคำ ๆ ชื่อว่า ๑ อาหารรูป ๑ ย่อมถึงการนับว่าสภาวรูป สลักขณรูป นิปผันนรูป รูปรูป แล…
เอกสารนี้นำเสนอการศึกษาเกี่ยวกับรูปทรงและธาตุต่างๆ ในอภิธัมมะ โดยแยกรูปทรงออกเป็นประเภทต่างๆ เช่น มหาภูตรูป, ปสาทรูป, และลักษณะรูป รวมถึงการแสดงออกถึงลักษณะต่างๆ ที่สำคัญในการดำรงชีวิตและการเข้าถึงควา
อภิธมฺมตฺถสงฺคหและธาตุวิวชฺชิตภูตตฺตย
34
อภิธมฺมตฺถสงฺคหและธาตุวิวชฺชิตภูตตฺตย
…ตภูตตฺตยสงขาติ โผฏฐพพญจ โคจรรูปนนาม อิตถฤติ ปุริสตฺตญฺจ ภาวรูปนนาม หทยวัตถุ หทยรูปนนาม ชีวิตินทรีย์ ชีวิตรูปนนาม กวฬิงกาโร อาหาโร อาหารรูปนนาเมติ จ อฏฐารส วิธี เจต์ รูป์ สภาวรูป์ สลกฺขณรูป์ นิปฺผนฺนรูป์ รูปรู…
ในเนื้อหานี้เสนอเรื่องของอภิธมฺมตฺถสงฺคหและการศึกษาธาตุวิวชฺชิตภูตตฺตย โดยเจาะลึกสัญญาณของชีวิตและรูปต่างๆ เช่น รูปอากาศ รูปกาย และวิญญาณ รวมถึงการวิเคราะห์ลักษณะของรูปในทางอภิธรรม และวิธีการในการทำคว
ตารางสรุปอินทรีย์
171
ตารางสรุปอินทรีย์
…ินทรีย์ ความเป็นชาย ปุริสภาวรูป ทรงไว้ลักษณะกิริยาอาการชาย ภาวรูป 9. ชีวิตินทรีย์ การรักษารูปและนาม ชีวิตรูปและชีวิตินทรีย์เจตสิก รักษารูปและนาม รูปและนาม 10. สุขินทรีย์ การเสวยความสุขกาย เวทนา-สุขสหค กายวิญญ…
ตารางสรุปอินทรีย์ 22 ประการที่เกี่ยวกับการรับรู้และอารมณ์ของมนุษย์ เริ่มจากการเห็น (จักขุนทรีย์) และการได้ยิน (โสตินทรีย์) ไปจนถึงความสุขและความทุกข์ทั้งทางกายและใจ และการรู้แจ้งในอริยสัจ 4 อินทรีย์แต
ความตายและการพิจารณามรณานุสติ
75
ความตายและการพิจารณามรณานุสติ
… รถตาย ต้นไม้ตาย เหล็กตาย เป็นต้น 4. ชีวิตินทรียุปัจเฉทมรณะ คือ ความตายในภพหนึ่ง ๆ ชาติหนึ่ง ๆ เมื่อชีวิตรูปนาม ดับสิ้นลงไป การเจริญมรณานุสติ ไม่สามารถทำได้กับสมุทเฉทมรณะ ขณิกมรณะ และสมมติมรณะ เพราะสมุทเฉทมรณ…
บทความนี้สำรวจความตายในหลายมิติ เริ่มจากสมมติมรณะ เช่น นาฬิกาตาย รถตาย แล้วไปถึงชีวิตินทรียุปัจเฉทมรณะที่เป็นจริงสำหรับทุกคน การพิจารณาความตายต้องมีกระบวนการที่ทำให้เราเข้าใจถึงธรรมชาติของชีวิตและการด
หลักการและแนวทางของอาศรมในศาสนาฮินดู
91
หลักการและแนวทางของอาศรมในศาสนาฮินดู
…าจากวิญญาณรวม ของพรหม (ปรมาตมัน) วิญญาณย่อยแต่ละดวงเหล่านี้เมื่อแยกออกมาแล้วย่อมเข้าสิงสถิตใน สิ่งมีชีวิตรูปแบบต่าง ๆ กัน เช่น ในร่างกายมนุษย์ เทวดา สัตว์และพืช มีสภาพดีบ้าง เลวบ้าง สุดแต่ผลกรรมที่ทำไว้ ซึ่งถ…
บทความนี้พูดถึงหลักการอาศรมในศาสนาฮินดู ตั้งแต่การมอบสมบัติให้บุตรธิดา การบำเพ็ญประโยชน์ การบวชในอาศรมสันยัสตาศรม ซึ่งเหมาะสำหรับผู้สูงวัยที่ต้องการความหลุดพ้น โดยเฉพาะการศึกษาหลักปรมาตมันที่อธิบายถึง
โครงการเตรียมมัชฌิมธรรมทายาทหญิง
59
โครงการเตรียมมัชฌิมธรรมทายาทหญิง
…ป็นคนเก่งและดีที่โลกต้องการ 2 อาทิตย์กับชีวิตที่เปลี่ยนไป บทฝึกนิสัยที่มีคุณค่าในช่วงสั้น ไปเรียนรู้ชีวิตรูปแบบใหม่ของผู้หญิงยุคใหม่ กับโครงการ เตรียมมัชฌิมธรรมทายาทหญิงMIC #two รับจํานวนจํากัด รุ่นละ 50 ท่าน…
ปิดเทอมแล้ว! ขอเชิญน้องหญิงร่วมโครงการเตรียมมัชฌิมธรรมทายาทหญิงMIC ซึ่งจะจัดอบรมให้ความรู้และฝึกนิสัยที่มีคุณค่าในระยะเวลา 2 สัปดาห์ โดยรับสมัครจำนวนจำกัด รุ่นละ 50 ท่าน ตั้งแต่วันนี้ถึงวันที่ 1 พฤษภา