หน้าหนังสือทั้งหมด

การรับรู้ทางประสาทสัมผัสและอายตนะ
129
การรับรู้ทางประสาทสัมผัสและอายตนะ
…งจมูก ตรงที่ประสาทจมูกตั้งอยู่ คือเยื่อจมูก มีลักษณะคล้ายกีบเท้าแพะ มีอาการอย่างเดียวกับประสาทตา และประสาทหู คือธาตุ 4 เกื้อหนุน โดยปฐวีคอยทรงไว้ อาโปคอยเชื่อมประสาน เตโชคอยอบให้อบอุ่น และ วาโยคอยพัดให้เคลื่อ…
เนื้อหาพูดถึงการรับรู้ทางประสาทสัมผัสทั้งห้าคือ ตา หู จมูก ลิ้น และกาย ที่ได้รับการสนับสนุนจากธาตุทั้งสี่ ได้แก่ ปฐวี อาโป เตโช และวาโย ที่ช่วยให้ชีวิตดำเนินไปอย่างมีความหมาย โดยการสัมผัสกับสิ่งเร้าภา
หลักคำสอนและคัมภีร์ของศาสนาเชน
120
หลักคำสอนและคัมภีร์ของศาสนาเชน
…อหิงสา มีรายละเอียดในการแบ่งชั้นของสัตว์ออกเป็น 5 1) กลุ่มที่มีประสาทหรืออินทรีย์ 5 ได้แก่ ประสาทตา ประสาทหู ประสาทจมูก ประสาทลิ้น และประสาทกาย ได้แก่ พวกเทวดา สัตว์นรก มนุษย์ และสัตว์อื่นๆ บางชนิด เช่น ลิง ว…
บทความนี้กล่าวถึงการจัดพิมพ์หนังสือของศาสนาเชน รวม 45 เล่ม แบ่งออกเป็นหลายหมวดหมู่ และการจารึกคัมภีร์อาคมะในอักษรปรากฤต นอกจากนี้ยังอธิบายถึงหลักคำสอนสำคัญ 3 หลัก ในที่นี้เน้นที่อนุพรต 5 ข้อ โดยเฉพาะห
อวัยวะรับรู้และการรับรู้ในมนุษย์
101
อวัยวะรับรู้และการรับรู้ในมนุษย์
2. โสตปสาทรูป คือ ประสาทหู เป็นอวัยวะที่ฟังเสียง เสียงเมื่อกระทบอวัยวะนี้จะเกิด โสตวิญญาณขึ้นโสตประสาทตั้งอยู่ภายในช่องหูทั้งส…
บทความนี้สำรวจอวัยวะรับรู้ที่สำคัญในมนุษย์ซึ่งรวมถึงประสาทหู (โสตปสาท) ที่ฟังเสียง, ประสาทจมูก (ฆานปสาท) ที่รับรู้กลิ่น, ประสาทลิ้น (ชิวหาปสาท) ที่รู้รสชาติ, แล…
อายตนะภายใน (อัชฌัตติกายตนะ)
128
อายตนะภายใน (อัชฌัตติกายตนะ)
…วยสี กลิ่น รส โอชา มีขนาดโตเท่าหัว เล็น เป็นที่ตั้งและเป็นทางเดินของการรับรู้ทางตา (จักขุวิญญาณ) 2. ประสาทหู มีใบหูเป็นโครงสร้างใหญ่ ในใบหูตรงที่ประสาทหูตั้งอยู่ คือ แก้วหู มี ลักษณะคล้ายวงแหวน มีขนอ่อนสีแดงเ…
อายตนะภายในประกอบด้วยประสาท 6 ชนิด ได้แก่ ตา ที่สัมผัสรูปภาพ, หู ที่สัมผัสเสียง, จมูก ที่สัมผัสกลิ่น, ลิ้น ที่สัมผัสรสชาติ, กาย ที่สัมผัสสัมผัสต่างๆ และใจ ที่คือจิตหรือมนุษย์ ประสาทต่างๆ มีโครงสร้างแล
ธาตุกระทบและธาตุรับในพุทธศาสนา
146
ธาตุกระทบและธาตุรับในพุทธศาสนา
…6. ธัมมธาตุ คือ เครื่องกระทบใจต่าง ๆ ธาตุรับ 6 ธาตุ ได้แก่ 1. จักขุธาตุ คือ ประสาทตา 2. โสตธาตุ คือ ประสาทหู 3. ฆานธาตุ คือ ประสาทจมูก 4. ชิวหาธาตุ คือ ประสาทลิ้น 5. กายธาตุ คือ ประสาทกาย 6. มโนธาตุ คือ ใจที่…
บทความนี้นำเสนอเกี่ยวกับธาตุกระทบ 6 ประเภท ได้แก่ รูปธาตุ, สัททธาตุ, คันธธาตุ, รสธาตุ, โผฏฐัพพธาตุ และ ธัมมธาตุ ซึ่งช่วยให้เข้าใจการสัมผัสโลก สิ่งที่เกี่ยวข้องกับการรับรู้ถูกจำแนกเป็นธาตุรับ 6 ประเภท
องค์ธาตุแห่งประสาทสัมผัส
150
องค์ธาตุแห่งประสาทสัมผัส
…ันไม่ขาดสาย เพราะกรรมยังไม่สิ้น 2. โสตธาตุ เป็นรูปธรรม มีหน้าที่รับเสียง องค์ธรรมได้แก่ โสตปสาท คือ ประสาทหู มีรูปร่าง สัณฐานคล้ายวงแหวน มีขนสีแดงขึ้นอยู่โดยรอบ สำหรับรับเสียงเท่านั้น มีสภาพแตกดับอยู่ เสมอ ใน…
บทความนี้อธิบายเกี่ยวกับองค์ธาตุทั้งห้าของประสาทสัมผัส ได้แก่ จักขุธาตุ (ตา), โสตธาตุ (หู), ฆานธาตุ (จมูก), ชิวหาธาตุ (ลิ้น), และกายธาตุ (กาย) ซึ่งแต่ละองค์ธาตุมีลักษณะแตกสลายอยู่เสมอและทำหน้าที่ในการ
ธรรมนำชีวิต: การหยุดพักเพื่อสุขภาพ
288
ธรรมนำชีวิต: การหยุดพักเพื่อสุขภาพ
…ักรักษาสุขภาพ เพื่อยืดอายุการใช้งานให้ได้มากที่สุด นั่นคือ นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ พักผ่อนประสาทตา ประสาทหู พักระบบกล้ามเนื้อ หยุดการเคลื่อนไหวในทุกอิริยาบถ กระทั่ง หยุดความคิด คําพูด และการกระทำทุกอย่าง สํา…
การหยุดพักเป็นสิ่งจำเป็นเพื่อรักษาสุขภาพร่างกายและจิตใจ เมื่อระบบต่างๆ ในร่างกายไม่ทำงานอย่างเป็นปกติจะทำให้เกิดความเหนื่อยล้าและอาการต่างๆไม่สบายใจ การนอนหลับที่เพียงพอ และการพักผ่อนประสาท ประสาทตา แ
การรับรู้ผ่านประสาทสัมผัส
8
การรับรู้ผ่านประสาทสัมผัส
เมื่อมีเสียงมากระทบบุ๋ม ประสาทหูส่งสัญญาณให้ใจรับไว้เราเรียกวาได้ยิน แต่ไม่ใช่ได้ยินเพราะอวัยวะหูอยูเดียว คอคตายหยกๆ ณุ่ถาเดตะโนนเรี…
เมื่อเสียงกลิ่นหรือรสสัมผัสมาแตะประสาทหู ความรู้สึกเหล่านี้ส่งสัญญาณไปยังใจ ซึ่งเป็นศูนย์กลางในการรับรู้ของมนุษย์ หากใจไม่เปิดรับ จะไม่สามาร…
ทิพพโสตธาตุและการพัฒนาจิตวิญญาณ
174
ทิพพโสตธาตุและการพัฒนาจิตวิญญาณ
…ือญาณ นี้พึงทราบว่าชื่อทิพพโสตธาตุ ต่อนั้นไป ทิพพโสตธาตุนั้นก็ตกเข้าไป ธ (คือนับเข้า) ใน (ญาณ) โสต (ประสาทหูอันสำเร็จด้วยญาณ) นั้น พระโยคาวจรภิกษุเมื่อจะทำทิพพโสตธาตุนั้นให้เป็นกำลัง (แรง กล้า) ขึ้น จึงขยาย (…
เนื้อหาเกี่ยวกับการปรับมโนทวาราวัชชนะเพื่อให้เสียงที่ต้องการเป็นอารมณ์ที่เกิดขึ้นในขณะนั้น พร้อมกับการอธิบายถึงทิพพโสตธาตุและญาณที่เกิดขึ้นจากอัปปนาจิตตามแนวทางการฝึกสมาธิและภาวนา เพื่อให้บรรลุความสาม
อภิญญานิเทศ: ทิพพโสตธาตุกถา
171
อภิญญานิเทศ: ทิพพโสตธาตุกถา
…ธาตุอันเป็นทิพย์" นี้ โสตธาตุ นั้น ชื่อว่าเป็นทิพย์ เพราะเป็นเช่นของทิพย์ จริงอยู่ จริงอยู่ ธาตุคือ ประสาทหูของเทวดาทั้งหลาย เป็นธรรมชาติที่เกิดด้วยสุจริตกรรม อัน โทษทั้งหลาย มีน้ำดี เสมหะ และโลหิตเป็นต้น ไม่…
บทความนี้กล่าวถึงการอธิบายและการวิเคราะห์เกี่ยวกับอภิญญาและทิพพโสตธาตุ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในมุมมองของประสาทหูของเทวดาและความสำคัญของการบำเพ็ญเพียรในการเข้าถึงอภิญญา ผ่านการศึกษาในบาลีและคำอธิบายที่ละเอียดซึ่งช…
การดูและการได้ยิน: ธรรมชาติของความรู้สึก
244
การดูและการได้ยิน: ธรรมชาติของความรู้สึก
…ิม การทำหน้าที่ได้ยินเสียง ก็เป็นไปในลักษณะเดียวกันกับการทำหน้าที่เห็น กล่าวคือ เมื่อเสียงมากระทบกับประสาทหูซึ่งทำหน้าที่เป็นโสตายตนะนั้น ก็จะมีดวงกลมสีขาว ใสสะอาด บริสุทธิ์ คือ ธาตุละเอียดของโสตายตนะ ซึ่งมีโ…
บทความนี้อธิบายถึงการเห็นและการได้ยินผ่านจักขุประสาทและโสตประสาท โดยเน้นว่าข้อมูลผ่านเข้ามาทางรูปและเสียงนั้น ต้องผ่านการประมวลผลของธาตุธรรมที่ซับซ้อนในร่างกายอย่างไร และเนื้อหายังสำรวจถึงการทำงานของด
สัททธาตุ คันธธาตุ และรสธาตุในพระพุทธศาสนา
148
สัททธาตุ คันธธาตุ และรสธาตุในพระพุทธศาสนา
…ั้น เมื่อเสียงวิ่งไปปะทะใบหูจึงวิ่งเข้าสู่ช่องหูอย่างรวดเร็ว กระทบกับขนสีแดงจึงจะสะท้อน ถึงวงแหวนของประสาทหู เกิดความรู้สึกขึ้นโดยมีโสตวิญญาณได้ยินเสียงขึ้น จะตั้งอยู่ได้ 17 ขณะจิต แล้วจึงดับไป เสียงอันเป็นธา…
บทความนี้กล่าวถึงสัททธาตุ คันธธาตุ และรสธาตุซึ่งเป็นรูปธรรมในการกระทบโสตธาตุ จมูก และลิ้นตามลำดับ โดยมีความสำคัญต่อการรับรู้ผ่านประสาทสัมผัสต่างๆ สัททธาตุเป็นคลื่นที่กระทบโสตธาตุทำให้เกิดการรับรู้เสีย
ความหมายของเวทนาและสัญญาขันธ์
103
ความหมายของเวทนาและสัญญาขันธ์
…ั้งตัว จึงไม่สบายใจ เป็นทุกข์ หรือเห็นคนที่หน้าตาธรรมดา จึงเกิดความรู้สึกเฉยๆ เมื่อมีเสียงมากระทบหู ประสาทหูส่งไปให้ใจ ใจรับเอาไว้ เรียกว่า ได้ยิน เมื่อได้ยินแล้ว ก็อาจจะสุข เพราะว่าเสียงนั้นเป็นเสียงชม อาจจะ…
เนื้อหานี้อธิบายถึงเวทนาสามประเภท ได้แก่ สุขเวทนา (ความสบายใจ), ทุกขเวทนา (ความทุกข์ใจ), และ อทุกขมสุขเวทนา (ความรู้สึกเฉยๆ) โดยเฉพาะการที่เวทนาเกิดขึ้นจากการที่มีวัตถุภายนอก เช่น รูป เสียง กลิ่น รส ส
ธาตุไฟและธาตุลมในร่างกาย
100
ธาตุไฟและธาตุลมในร่างกาย
1. อุสุมาเตโช 2. สนฺตปุปนเตโช ธาตุไฟ มีลักษณะ ร้อนและเย็น มี 5 อย่าง ได้แก่ มีประจำอยู่ในร่างกายของสัตว์ทั้งหลาย มีความร้อนมาก 3. ทหนเตโช มีความร้อนสูงจัด สามารถเผาผลาญร่างกายให้วิปริตได้ 4. ชิร เตโช
…ยังพูดถึงอุปาทายรูปซึ่งหมายถึงรูปที่อาศัยมหาภูตรูปเกิด และประสาทสัมผัสที่เกี่ยวข้อง เช่น ประสาทตาและประสาทหู บทความนี้เป็นการสรุปสาระสำคัญเกี่ยวกับการทำงานของธาตุทั้ง 4 ที่กล่าวถึงในเรื่องจตุธาตุววัตถาน รวมถึ…
การรักษาความสงบในใจและโครงสร้างใจ
19
การรักษาความสงบในใจและโครงสร้างใจ
…คิด คิดแล้วรู้ เมื่อมามากระทบตา ประสาทตาส่งมาให้ใจนอก รับเอาไว้ เรียกว่า เห็น เมื่อมีเสียงมาคารทะนุ ประสาทหูส่งมาให้ใจนอก รับเอาไว้เรียกว่า ได้ยิน กลิ่นกระทบจมูก ประสาทจมูกส่งให้ใจ รับเอาไว้เรียกว่า ได้กลิ่น …
บทความนี้นำเสนอความสำคัญของการรักษาความสงบของใจและการฝึกฝนจิตใจโดยอิงจากคำสอนของพระมงคลเทพมุนี โดยจะอธิบายถึงโครงสร้างของใจที่ประกอบไปด้วยชั้นต่าง ๆ ที่ทำหน้าที่ในการรับรู้และประมวลผลข้อมูลจากประสาทสั
ดวงใจและการเข้าถึงธรรมกาย
213
ดวงใจและการเข้าถึงธรรมกาย
…กระบอกตา ของตนเอง มีหน้าที่รับอารมณ์ต่าง ๆ ผ่านประสาทสัมผัสทั้ง ๕ คือรับรูปผ่านประสาทตา รับเสียงผ่านประสาทหู รับกลิ่นผ่าน ประสาทจมูก รับรสผ่านประสาทลิ้น รับสัมผัสผ่านประสาทกาย และรับธรรมารมณ์ที่มากระทบใจ “ดวง…
เนื้อหานี้อธิบายเกี่ยวกับดวงใจของคนเรา โดยมีเส้นผ่าศูนย์กลางเท่ากับกระบอกตา ตั้งอยู่ที่ศูนย์กลางกายฐานที่ ๗ แบ่งเป็น ๔ ชั้น ได้แก่ ดวงเห็น, ดวงจ๋า, ดวงคิด และดวงรู้ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ดวงเห็นทำหน้าที่ร
ทำความเข้าใจชั้นในของใจ
29
ทำความเข้าใจชั้นในของใจ
…ใจออกมาได้ละก็ เราจะเห็น เนื้อใจเป็นชั้นๆ มีอยู่ ๔ ชั้น เนื้อใจชั้นที่ มีหน้าที่รับ มีเสียงมากระทบหูประสาทหูส่งให้ใจ ใจก็ รับเอาไว้คือได้ยิน มีภาพมากระทบตา ประสาทตา ส่งให้ใจๆ ก็รับเอาไว้คือเห็น มีกลิ่นมากระทบ…
บทความนี้เป็นการศึกษาเกี่ยวกับการทำงานของใจที่มี 4 ชั้น โดยชั้นแรกทำหน้าที่รับเสียง, ภาพ, กลิ่น, รส และสัมผัสต่างๆ ขณะที่ชั้นที่สองทำหน้าที่จำและบันทึกข้อมูลที่เข้ามา โดยจะมีการเปรียบเทียบกับวีดีโอและ
กลไกการทำงานของใจตามคำสอนของหลวงปู่วัดปากน้ำ
58
กลไกการทำงานของใจตามคำสอนของหลวงปู่วัดปากน้ำ
…ดังนี้ ๆ เมื่อมีรูปมากระทบตา ประสาทตาก็ส่งต่อไปให้ใจ ใจรับเอาไว้เรียกว่า เห็น เมื่อมีเสียงมากระทบหู ประสาทหูก็ส่งต่อไปให้ใจ ใจก็รับเอาไว้เรียกว่า ได้ยิน เมื่อมีกลิ่นมากระทบจมูก ประสาทจมูกก็ส่งต่อไปให้ใจ ใจก็ร…
บทความนี้นำเสนอเกี่ยวกับกลไกการทำงานของใจที่ปรากฏในคำสอนของหลวงปู่วัดปากน้ำ ซึ่งแบ่งเป็น 4 ขั้นตอน ได้แก่ การเห็น การได้ยิน การได้กลิ่น และการลิ้มรส โดยเมื่อสิ่งต่าง ๆ กระทบประสาทสัมผัสจะส่งต่อให้ใจรั
ความหมายและลักษณะของสมาธิ
118
ความหมายและลักษณะของสมาธิ
…ากระบอกตาของตนเอง มีหน้าที่รับอารมณ์ต่างๆ ผ่าน ประสาทสัมผัสทั้ง 5 คือรับรูปผ่านประสาทตา รับเสียงผ่านประสาทหู รับกลิ่นผ่านประสาทจมูก รับรส ผ่านประสาทลิ้น รับสัมผัสผ่านประสาทกาย และรับธรรมารมณ์ที่มากระทบใจ “ดวง…
บทความนี้นำเสนอความหมายของสมาธิที่มีความหลากหลาย รวมถึงอาการของใจและลักษณะของใจที่เป็นดวงกลมใส การปฏิบัติภาวนาในการเข้าถึงธรรมกายเพื่อการเห็นความบริสุทธิ์ของใจ ทำให้เกิดกำลังใจและความสุข การอธิบายเกี่
การจำแนกกลุ่มสิ่งมีชีวิตในศาสนาเชน
121
การจำแนกกลุ่มสิ่งมีชีวิตในศาสนาเชน
2) กลุ่มที่มีประสาทหรืออินทรีย์ 4 พวกนี้จะไม่มีประสาทหู กลุ่มนี้จะรวมเอาพวก แมลงขนาดใหญ่ไว้แทบทั้งหมด เช่น แมลงวัน ตัวต่อและผีเสื้อ 3) กลุ่มที่มีประสาทหรือ…
…มของสิ่งมีชีวิตและความเชื่อในศาสนาเชน โดยมีการจัดกลุ่มตามประเภทของประสาทที่มีอยู่ เช่น กลุ่มที่ไม่มีประสาทหูหรือประสาทตา กลุ่มที่มีเพียงประสาทสำหรับสัมผัสเท่านั้น รวมถึงแนวความคิดทางปรัชญาที่แบ่งออกเป็นสองกลุ…