ปัญจ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 23 / 34

…กโต กตฺวา เอต รูปนติ ปสฺสติ ฯ ตสฺเสว ปริคคหิตรูปสฺส ทวารวเสน อรูปธมฺมา ปากฎา โหนติ ฯ เสยฺยถีท ฯ เทว ปัญจวิญญาณานิ ติสโส มโนธาตุโย อฏฺฐสฏฐี มโนวิญญาณธาตุโยติ เอกาสติ โลกิย จิตตานี ฯ อวิเสเสน จ เตหิ จิตฺเตห…

เนื้อหาเกี่ยวกับสมุฎฐานและจิตตสมุฎฐาน โดยอธิบายลักษณะและประเภทต่าง ๆ ของสมุฎฐาน เช่น อุตุสมุฎฐาน และให้รายละเอียดเกี่ยวกับองค์ประกอบของจิตตสมุฎฐาน รวมถึงการตีความเกี่ยวกับการมีอยู่ของธรรมชาติและผัสสะใ

…ที่ 209 ทิฏฐิวิสุทฺธินิทฺเทโส จกฺขุ ปน นิสสาย รูป์ อารภ ปวตฺติ จิตต์ จกฺขุวิญญาณธาตุ นามาติ เอว เทว ปัญจวิญญาณานิ ปญฺจ วิญญาณธ ธาตุโย โหนฺติ ฯ ตีณ มโนธาตุจิตฺตานิ เอกา มโนธาตุ ฯ อฏฐสฏฐี มโนวิญญาณ ธาตุจิตฺ…

เนื้อหาในบทความนี้กล่าวถึงธาตุวิญญาณและการรับรู้ตามแนวทางของพุทธศาสนา ซึ่งอธิบายถึงความสัมพันธ์ระหว่างจิตใจและการรับรู้ผ่านประสาทสัมผัสต่างๆ รวมถึงการจัดแบ่งธาตุต่างๆ ที่มีผลต่อจิตใจ และวิธีการทำความเ

…่ติ วิปัสสนาปีติ ฯ ตสฺส กร ตาม สมเย ขุททกาปีติ ขณิกาปีติ โอกุกฤติกาปีติ อุพเพงคาปีติ ผรณาปีที่ติ อย ปัญจวิธา ปีติ สกลสรีร์ ปูรยมานา อุปฺปชฺชติฯ ปสฺสทฺธีติ วิปสฺสนาปสุสุทธิ ฯ ตสฺส กร ตาม สมเย รตติฎฐาเน วา …

ในบทนี้เนื้อหาถูกอธิบายเกี่ยวกับกรรมฐานและวิปัสสนาในวิสุทธิมคฺค การทำงานด้วยจิตใจที่มีสมาธินำไปสู่การเข้าใจที่ลึกซึ้งในธรรมชาติของชีวิตและปัญญา และเป็นการพัฒนาความรู้ในการปฏิบัติธรรมเพื่อการหลุดพ้นจาก

…า เอก สาข์ ปริมสิตวา น ตตฺถ กิญจิ ปุปุย วา ผลํ วา คยรุปค์ อททส ฯ ยถา จ เอก เอว์ ทุติย์ ตติย์ จตุตถ์ ปัญจมมปี สาข์ ปรมสิตวา นาททส ฯ สา อผโล วตาย รุกฺโข นตฺเถาถ กิญจิ คยหุปคนติ ตสฺมึ รุกฺเข อาลย์ วิสชฺเชตวา…

บทความนี้สำรวจแนวคิดด้านวิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณ์วิเสสสฺว โดยยกตัวอย่างปฏิปทาญาณและการวิสุทธิและการรู้แจ้งในศาสตร์ของโยคะและธรรมะ โดยมีการเชื่อมโยงในหมวดหมู่ของข้อมูลที่เกี่ยวข้อง รวมถึงการเปรียบเทียบร

…าวเสน อนุตราปรินิพฺพายี อุปหาจ ปรินิพฺพายี อสงขารปรินิพพายี สสังขารปรินิพพายี อุทธโสโตอกนิฏฐ คามีติ ปัญจธา อิธ วิหาย นิฏโฐ โหติ ฯ ตตฺถ อนุตราปรินิพพายุติ ยตฺถกากจิ สุทธาวาสภเว อุปฺปชฺชิตวา อายุเวมชฺฌิ อปฺ…

ความสำคัญของวิสุทธิมคฺคำาคือการส่งเสริมผู้ปฏิบัติที่จะก้าวไปสู่การหลุดพ้นจากทุกข์ โดยมีการวิเคราะห์ระดับต่างๆ ของวิปัสสนาและวิธีการต่างๆที่ช่วยให้เกิดปัญญา. ผู้คนที่ปฏิบัติจะถูกแบ่งออกเป็นประเภทต่างๆ

…สฯ ตทนนุตร์ สุตฺตนฺตปิฏก มหาอฏฺฐกถ สีหลภาสโต ปริวตฺเต วา สุมงฺคลวิลาสินี นาม ทีฆนิกายฏฐกถ เปสิ ตถา ปปัญจสูทนี นาม มชฺฌิมฏฐกถญฺจ สารตฺถปปกาสินี นาม สํยุตฺตนิกายฏฐกถญฺจ มโนรถบูรณ์ นาม องฺคุตฺตรนิกายฏฐ กาญจฯ…

เนื้อหานี้นำเสนอการศึกษาเกี่ยวกับวิสุทธิมคฺคและการอธิบายผ่านพระธรรม โดยพระพุทธโฆสแสดงถึงประเภทของอฏฺฐกถา ซึ่งมีทั้งมหาอฏฺฐกถา ปจฺจริยฏฺฐกถา และกรุนทฎฐกถา ว่ามีความสำคัญอย่างไรในบริบทของธรรมและการปฏิบั

…ลเป็น ๔ อย่าง โดยจัดเป็นปาริสุทธิศีล มีปาฏิโมกข์สังวรศีล เป็นต้น พึงทราบด้วยประการดังกล่าวมาฉะนี้ ( ปัญจกศีล (ศีลหมวด ๕) ที่ ๑ อรรถาธิบายในปัญจกะที่ ๑ แห่งศีลส่วนที่เป็น ๕ อย่าง บัณฑิต พึงทราบโดยเป็นศีลขอ…

ในบทนี้พูดถึงการบรรลุพระอรหัตของผู้ปฏิบัติธรรม ซึ่งเมื่อมีความดำริเต็มเปี่ยมแล้ว ก็จะเห็นถึงความสิ้นทุกข์ โดยเฉพาะการพิจารณาศีลในรูปแบบต่างๆ เช่น ปาริสุทธิศีล และแนวทางในการรักษาศีลนั้น ตามที่พระธรรมเ

…ย่าง โดยจัดเป็นปาริสุทธิ ศีลมีปริยันตปาริสุทธิศีลเป็นต้น สาธุชนพึงทราบด้วยประการดังกล่าว มาฉะนี้. [ ปัญจกะที่ ๒ ] ในปัญจกศีลที่ ๒ บัณฑิตพึงทราบเนื้อความด้วยอำนาจคุณมีการ ละเป็นต้น ซึ่งโทษทั้งหลายมีปาณาติบ…

บทความนี้กล่าวถึงศีลที่บริสุทธิ์ในทางพุทธศาสนา โดยเฉพาะศีล 5 ซึ่งเป็นการงดเว้นจากการทำบาปและการกระทำที่ไม่ดี โดยมีการละเว้นจากปาณาติบาตเป็นอาทิ การปฏิบัติตามศีล 5 ถือเป็นแนวทางที่จะนำไปสู่สุคติและความ

…็นต้น (จตุกกะที่ ๖] ถ้าภิกษุทำฉันทะให้เป็นใหญ่ ได้สมาธิ ได้ความที่จิตมีอารมณ์ คือว่าเข้าถึงทุติยฌาน ปัญจกนัย ด. ๒. อภิ, วิ. ๔๑๕

เนื้อหาในวิสุทธิมรรคนี้ชี้แจงเกี่ยวกับวิธีการพัฒนาสมาธิและปัญญาในระดับต่างๆ โดยมีการแบ่งประเภทของสมาธิออกเป็น ๔ ประเภท ตามภูมิและลักษณะการทรงตัว เช่น กามาวจรสมาธิ และรูปาวจรจิต ทำให้ผู้อ่านเข้าใจถึงคว

…มณ์เดียวไซร้ สมาธินีเรียกว่า วิมังสาสมาธิ" อย่างนี้แล สมาธิเป็น ๔ โดยจำแนกตามอิทธิบาทที่เป็นอธิบดี (ปัญจกะ ( สมาธิหมวด ๕ )] พึงทราบฌาน ๕ เพราะแบ่ง (ทุติยฌานในจตุกนัย) เป็น ๒ โดยวิธีอย่างนี้ คือ ทุติยฌานที…

บทความนี้นำเสนอการแบ่งประเภทของสมาธิในวิสุทธิมรรค เช่น ฉันทสมาธิ, วิริยสมาธิ และจิตตสมาธิ พร้อมทั้งอธิบายถึงความเศร้าหมองและความผ่องแผ้วแห่งสมาธิ รวมทั้งแหล่งข้อมูลที่เกี่ยวข้องในวิภังค์เพื่อให้ผู้สนใ

…ยนอรรถกถาเลย (คิดอย่างไรขึ้นมา) ให้คนตีสุวรรณ เภรีร้องป่าวไปว่า จักปริวัตร "ปิฎก ๓ ในวง (ผู้ศึกษา ) ปัญจนิกาย หมู่ ภิกษุด้วยกัน ( ทราบว่า พระจุฬาภัยไม่มีครูอาจารย์) จึงแสร้งกล่าว (ค้าน) ว่า " ได้เรียนต่ออ…

ในเอกสารนี้กล่าวถึงการวิจารณ์และการเรียนรู้ด้านพระธรรมของพระเถระในภูเขากุรุนธิยคีรี ที่มีการอภิปรายและวิเคราะห์ข้อมูลจากการศึกษาทั้งหมด เพื่อให้เกิดความเข้าใจที่ถูกต้องในเรื่องพระพุทธศาสนา พระเถระต่าง

…ดียว ฯลฯ เข้าถึงปฐมฌานอยู่" ดังนี้ พระโยคาวจรผู้ใดเคยบวชในพระศาสนาหรือว่าบวชเป็นฤษี ทำ จตุกฌาน หรือ ปัญจกฌานในปฐวีกสิณ ให้เกิดมาแล้วแม้ในอดีตภพ นิมิตในดินที่มิได้แต่ง ( ดังกล่าว) ในคำอรรถกถาโบราณนั้น คือใ…

เนื้อหาเกี่ยวกับการจำแนกรูปแบบนิมิตในพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะอย่างยิ่งในพระมหาฎีกาที่ระบุถึงนิมิตที่เกี่ยวกับดินที่มีที่สุด ทั้งนี้จะต้องมีการระบุขนาดและลักษณะที่ถูกต้องเพื่อให้เกิดความชัดเจนในจิตใจของผู

…ีลักษณะต่างกัน แต่ควรทำงานต่อเนื่องกัน ทำจิตให้ดำเนินประณีตไปโดยลำดับ ดัง ปรากฏในปฐมฌานและทุติยฌาน (ปัญจกนัย) คือปฐมฌานมีทั้งวิตกและวิจาร ถึง ทุติยฌาน วิตกสงบไป วิจารยังทำงานต่อไป

บทความนี้นำเสนอการศึกษาเกี่ยวกับวิตกและวิจารในสภาวะแห่งฌาน ตามที่กล่าวในอรรถกถาต่างๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในสองฌานแรก แสดงให้เห็นถึงบทบาทของวิตกที่ทำหน้าที่เป็นผู้จับอารมณ์ และวิจารที่ทำหน้าที่ตรวจสอบอารม

…อุเบกขาเวทนา เอกัคคตา คำที่เหลือมีนัยดังกล่าวแล้วในปฐมฌาน นี่เป็นนัย ในจตุกฌาน ( ฌานหมวด ๔ ) ก่อน [ ปัญจกฌาน ฌานหมวด ๕ ] ส่วนว่าพระโยคาวจรผู้จะยังปัญจกฌานให้เกิด ออกจากปฐม ฌานอันช่ำชองแล้ว ( พิจารณา) เห็น…

…ของพระผู้มีพระภาคเจ้า โดยมีการอธิบายถึงองค์ประกอบต่างๆ ของจตุตถฌาน และความสัมพันธ์ระหว่างจตุตถฌานกับปัญจกฌาน รวมถึงการพัฒนาจิตใจจากปฐมฌานไปยังทุติยฌาน โดยเน้นความสำคัญของการละทิ้งโสมนัสและการเข้าถึงธรรมที…

…่นแก้วฉะนั้น พร้อมกับ ความปรากฏแห่งปฏิภาคนิมิตนั้นแหละพระโยคาวจรนั้น ก็จะบรรลุ อุปจารฌาน และจตุกฌาน ปัญจกฌาน โดยนัยที่กล่าวแล้วนั้นแล อาโปกสิณ จบ * สุทธวตเถน หมายถึงผ้าไม่มีสี เพราะถ้าเป็นผ้ามีสี สีอาจตกท…

…สนอน้ำเพื่อให้เกิดวิธีการภาวนาที่ถูกต้อง ซึ่งจะนำไปสู่การเข้าถึงญาณต่างๆ เช่น อุปจารฌาน, จตุกฌาน และปัญจกฌาน โดยการภาวนาในลักษณะที่เป็นกลาง ไม่สนใจถึงสีหรือลักษณะของน้ำ.

…สาทอง ฉะนั้น พร้อมกับความปรากฏแห่งปฏิภาคนิมิตนั้นแหละ พระโยคาวจร นั้นก็จะบรรลุอุปจารฌาน และจตุตกฌาน ปัญจกฌาน โดยนัยที่กล่าว แล้วนั้นแล เตโชกสิณ จบ [วาโยกสิณ] พระโยคาวจรแม้นใคร่จะเจริญวาโยกสิณ จึงถือเอานิม…

เนื้อหานี้กล่าวถึงการทำสมาธิในเตโชกสิณและวาโยกสิณ โดยอธิบายนิมิตที่เกิดขึ้นจากการภาวนา รวมถึงการใช้ไฟและลมในกระบวนการทำสมาธิ อธิบายถึงการปรากฏแห่งอุคคหนิมิตและปฏิภาคนิมิตที่มีลักษณะเฉพาะ การภาวนาในระด

… ๑ ภพ ๓ มีเอกโวการภพเป็นต้น (คือเอกโวการภพ-ภพของสัตว์ ทีมีขันธ์ ๑ จตุโวการภพ-ภพของสัตว์ที่มีขันธ์ ๕ ปัญจโวการภพ-ภพของสัตว์ที่มีขันธ์ ครบ ๕) หมวด ๑ จึงรวมเป็น 8

ในบทนี้เราได้เรียนรู้เกี่ยวกับอริยสัจทั้ง 4 และความสำคัญของการรู้จักการเจริญและการละในธรรมะ โดยเน้นเรื่องจักษุและความสัมพันธ์กับทุกข์รวมถึงการตีความภพต่างๆ เช่น กามภพ รูปภพ อรูปภพ ศัพท์ในบทฐาน ตัวอย่า

…งที่ ๒ และมีคำ ใช้แทนซึ่งความหมายตรงกัน ดังนี้ :- ที่ ๑ ปฐมาวิภัตติ ๒ ทุติยา " " ๓ ตติยา ๔ จตุตถี ๕ ปัญจมี " = ปัจจัตตวจนะ อุปโยควจนะ = == กรณวจนะ = สัมปทานวจนะ " = อปาทานวจนะ 14 " ๖ ฉัฏฐี " " ๗ สัตตมี " …

บทความนี้อธิบายเกี่ยวกับวิภัตติในบาลี ซึ่งแบ่งออกเป็นหมวด ได้แก่ เอกวจนะและพหุวจนะ มีทั้งปฐมาวิภัตติและวิภัตติอื่น ๆ เช่น ทุติยา ตติยา โดยอธิบายความหมายและการใช้ของแต่ละวิภัตติ นอกจากนี้ยังมีรายละเอีย

ประโยค - อธิบายบาลีไวยากรณ์ นามและอัพยยศัพท์ - หน้าที่ 111 คือ ตติยาวิภัตติ ๑ ปัญจมีวิภัตติ ๑. ตติยา ให้แปลอายตนิบาตว่า "ข้าง" ปัญมี ให้แปลอายตนิบาตว่า "แต่" ดังอุทาหรณ์ ต่อไปนี้ :- …

เนื้อหาเกี่ยวกับตติยาวิภัตติและปัญจมีวิภัตติในบาลี ซึ่งอธิบายการใช้คำว่า 'ข้าง' และ 'แต่' พร้อมทั้งตัวย่างการแปลศัพท์เดิมและรูปสำเร็จ เ…

…่าวมาก่อนนั้นและ แล้วจึงเรียน เอากรรมฐานอันมีสนธิ ๕” ในสำนับของอาจารย์ผู้มีประการดังกล่าว แล้วเถิด [ปัญจสนธิ] นี้สนธิ ๕ ในคำนั้น คือ อุคคหะ ปริปุจฉา อุปัฏฐาน อัปปนา ลักขณะ ในสนธิ ๕ นั้น การเรียนเอา (แบบแผ…

ในเนื้อหานี้ได้กล่าวถึงกรรมฐานในจตุกกะ ที่มีความสำคัญสำหรับผู้เริ่มต้นปฏิบัติ โดยเฉพาะอาทิกัมมิกะ ที่จะต้องทำให้ศีลบริสุทธิ์และเรียนกรรมฐานอันมีสนธิ ๕ ซึ่งรวมถึงการเรียนรู้ วิธีการถามและการกำหนดกรรมฐา