อนุสัย : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 2 / 4

…ฏขึ้นได้ ตามหลักทั่วไป พระอนาคามีบุคคลนี้ เมื่ออนาคามิมรรคญาณบังเกิดขึ้นแล้ว อริยมรรคนั้นก็จะ ประหารอนุสัยกิเลส ๒ ตัว คือ กามราคานุสัย และปฏิฆานุสัย ให้สิ้นไป กามราคานุสัยได้แก่ความยินดีพอใจในกามคุณต่างๆ กา…

พระอนาคามีคือผู้ที่สามารถทำลายกามราคะและปฏิฆานุสัยได้อย่างเด็ดขาด เมื่อถึงอนาคามิมรรคญาณ เขาสามารถเข้าถึงพระนิพพานได้ตามจิตปรารถนาแต่ยังไม่เข้มข้นเท่าพระอรหันต์ พระอนาคามีจะไม่เกิดในกามาวจรอีก แต่จะไป

…ย์ผู้ให้อนุทเทสหรือปริวรรรณา นี้ชื่อว่า ธรรมาจารย์." ส่วนอาจารย์ผู้กำนันนั่งกระโยงในที่ใกล้ กล่าวคำอนุสัย ๓ ครั้งว่า " ท่านผู้เจริญ ขอท่านจงเป็นอาจารย์ของผม. ผมจะอยู่ คงค่ายท่านผู้มีอายุยืน ดังนี้ นี้ชื่อว…

บทความนี้พูดถึงอาจารย์ ๔ จำพวก ตามที่พระพุทธโกศาจารย์กล่าวไว้ในฎีกาโลกตฺถก การจำแนกประเภทอาจารย์ประกอบด้วย ปิยพจารย์, อุปสัมปทาจารย์, นิสสยาจารย์ และ อุตเทสาจารย์ ที่มีบทบาทสำคัญในการเรียนการสอนรวมถึง

…นจึงชื่อว่าเกิดจากปัจจัย คือตัณหาฯ สัตว์ทั้งหลายเฉพาะผู้ตั้งอยู่ในอุปาทาน ด้วยอำนาจแห่ง สัมประโยคและอนุสัย ตามสมควร ย่อมเป็นไปเพื่อการประมวลกรรม เพราะฉะนั้น อุปาทานจึงเป็นปัจจัยแก่ภพ ฯ ก็ชาติกล่าวคืออุปปัติ…

เนื้อหาเกี่ยวกับความสัมพันธ์ระหว่างตัณหาและอุปาทาน โดยอธิบายว่าตัณหาคือปัจจัยที่นำไปสู่อุปาทานและสามารถส่งผลต่อการเกิดและการดับของชีวิต ซึ่งมีส่วนเชื่อมโยงกับชาติ ชรา และมรณะ ด้วย อธิบายความเข้าใจผิดเ

ประโยค - อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา สห อภิธรรมมภาวิภาวินีนาม อภิธมฺมตฺถสังคหฎีกา - หน้าที่ 217 อภิธมฺมตฺถวิภาวินี หน้าที่ 218 กิจจาหารวิปกขาน เอกตฺตา เอกเมตฺถ หิ กตมุทธัจจกุกกุจจ์ ถีนมิทธญฺจ ตาทินาฯ ลีนตา

…ู่ที่การทำความเข้าใจเกี่ยวกับแนวทางการกำจัดกิเลสที่ปรากฏในพระธรรม และการวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างอนุสัยกับกิเลส อภิธมฺมนี้ยังมีการกล่าวถึงหลักการที่สำคัญต่างๆที่เกี่ยวข้องกับสภาวะของจิตและการเอาชนะความทุ…

…ปด ๒๖๗ จุดวัตถุอย่างใดอย่างหนึ่งแล้วไฟก็ลุกติดวัตถุนั้นๆ เปรียบเหมือน วีติกามกิเลส กระบวนการทำงานของอนุสัย มีลักษณะย่อๆ พอจะยกเป็นอุปมาให้เห็นได้ดังที่กล่าวมานี้ นอกจากนี้ อนุสัยกิเลส อุปมาจงูพิษร้ายที่นอนห…

…เน้นที่การเข้าใจธรรมะและแก่นแท้ของกิเลสพันห้า และตัณหาร้อยแปด รวมถึงอุปมาที่ช่วยให้เข้าใจการทำงานของอนุสัยกิเลส และความจำเป็นในการตัดกิเลสตัณหา เพื่อออกจากวัฏสงสาร โดยการปฏิบัติตามอริยมรรคมีองค์ ๘ ซึ่งเป็นแ…

ประโยค - อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา สห อภิธรรมมภาวิภาวินีนาม อภิธมฺมตฺถสังคหฎีกา - หน้าที่ 262 นวมปริจเฉทวณฺณนา หน้าที่ 263 วุตต์ ตถาสมาหิตสสาติ ฯ ตปปฏิภาคนุติ อุคคหนิมิตตสทิส ฯ ตโตเยว หิ ปฏิภาคนิมิตฺตนฺติ

…มาธิ รวมถึงองค์ประกอบในการปฏิบัติเพื่อให้เข้าถึงนิพพาน โดยอ้างอิงถึงวัตถุธมฺมที่สำคัญ และการวินิจฉัยอนุสัยต่างๆ ในการพัฒนาจิตใจเข้าถึงธรรมะได้อย่างลึกซึ้ง

…านุสสยญฺจ ปหาย โมห์ น จ เต อุเปนฺติ คพฺภเสยฺย์ ปรินิพพาน ตา หิ สีติภูตา ชนเหล่าใดในศาสนานี้ละกามราคะอนุสัยคือภวราคะ และโมหะได้ขาด ชนเหล่านั้น ย่อมไม่ต้องนอนในครรภ์ คือ เกิดอีก เพราะถึงนิพพานดับทุกข์เย็นสนิท…

การเจริญสมาธิภาวนาเป็นหนึ่งในบุญกิริยาวัตถุ 3 ประการ ช่วยให้บรรลุความบริสุทธิ์และหลุดพ้นจากกิเลสอาสวะ โดยทุกคนต้องปฏิบัติธรรมเพื่อเข้าถึงเส้นทางสายกลางภายใน ซึ่งจะนำไปสู่นิพพาน หลีกเลี่ยงการเวียนว่ายใ

…หวในโลกธรรมทั้งหลาย และห่างไกลจากกิเลส อาสวะทั้งปวง ทั้งสังโยชน์เบื้องต่ำ เบื้องสูง อาสวะ โยคะ โอฆะ อนุสัยกิเลสหลุดร่อนออกจากใจของท่านไปหมด ท่านจึงเสวย เอกันตบรมสุขล้วนๆ ไม่มีทุกข์เข้ามาอยู่ในใจของท่าน การจ…

พระอรหันต์เป็นพระอริยบุคคลขั้นสูงสุดในพระพุทธศาสนา มีใจมั่นคงและเป็นหนึ่งเดียวกับกาย-ธรรมอรหัตตลอดเวลา การที่จะระบุผู้เป็นพระอรหันต์นั้นยาก เพราะปุถุชนไม่สามารถรู้วาระจิตใจของพระอริยเจ้าได้และการจำแนก

…้นแล้ว แต่เป็นอริยมรรคหรือมรรคญาณขั้นที่หนึ่งเรียกว่า โสดาปัตติมรรค พอโสดาปัตติมรรคเกิดขึ้น ก็ประหารอนุสัยกิเลส ที่หมักดองอยู่ในใจในเบื้องต้นได้ ผลญาณ เป็นญาณที่เสวยผล อันประเสริฐของโลกุตตรภูมิขั้นต้น เมื่อ…

เนื้อหานี้กล่าวถึงญาณต่างๆ ที่นำพาผู้ปฏิบัติไปสู่โลกุตตรภูมิและอริยมรรค โดยเริ่มจากอนุโลมญาณที่เป็นจุดเริ่มต้นสู่พระนิพพาน รวมถึงการบรรลุผลญาณที่นำสู่ความสุขและสู่การเข้าถึงอรหัตตผลผ่านการฝึกฝนวิปัสสน

ประโยค - สาระกฏนี้กัน นาน วิญญูภา สมุหปลาสักกากา อวนณา (จตุตโภ ภาค๖) - หน้าที่ 359 กินนุรี วิถี ภูป กฏา สีลี อภิญฺญา คณฺจิตฺต เวอรรุนิ นิสสรีกามุกโภ เอสํ สงฺษไชติ ตุต๎ นามํ ฎ๎ เวลาภูสฺสม ปุตโตติ เวลา

บทความนี้สำรวจสาระสำคัญเกี่ยวกับอนุสัยและวิถีการตื่นรู้ โดยอธิบายถึงองค์ประกอบที่เกี่ยวข้องกับชีวิตทางจิตใจและปัญญาของมนุษย์ ผ่านการใช้พุท…

…บต้องสยบอยู่ในอารมณ์ที่น่ารัก น่ายินดี หรือจนถึงกับเคียดแค้น ชิงชังในอารมณ์ที่ ไม่น่าพอใจยินดี กิเลสอนุสัยต่าง ๆ เป็นต้นว่า กามราคานุสัย หรือปฏิฆานุสัย และอวิชชานุสัย ก็จะฟุ้งขึ้นมาครอบคลุมจิตใจ ดลจิตดลใจให…

บทความนี้พูดถึงการทำงานของมโนธาตุและอารมณ์ภายในจิตใจ โดยเฉพาะการรู้เท่าทันอารมณ์และการปล่อยวางจากความทุกข์และความสุขที่เกิดขึ้นจากการกระทบของสิ่งต่างๆ จากภายนอก ผู้เขียนชี้ให้เห็นถึงความสำคัญของการเข้

…ผัสหรือธรรมารมณ์ ตามฐาน ต่าง ๆ แล้วกลับมากระทบ เห็น จำคิด รู้ ทำให้กิเลสที่นอนเนื่องอยู่ในใจซึ่งเป็นอนุสัยกิเลสฟูขึ้น เรียกว่า ปริยุฏฐานกิเลส ซึ่งยังเป็นกรรมในระดับมโนกรรม เมื่อถูกกระทบมากขึ้นจึงบังคับให้ เ…

…วิบาก ภายในประกอบไปด้วยอวิชชาและสังโยชน์ต่างๆ กิเลสสามตระกูล ความโลภ ความโกรธ และความหลงเรียกว่าเป็นอนุสัยกิเลส คำว่า ปริยุฏฐานกิเลส เป็นกรรมในระดับมโนกรรม เมื่อกิเลสถูกกระทบมากขึ้นก็เกิดการกระทำทางกายและวา…

…าศด้วยศีล ปฏิปักษ์ต่อปริยุฏฐาน (การกลุ้มรุมจิต) แห่งกิเลส ทรงประกาศ ด้วยสมาธิ ธรรมอันเป็นปฏิปักษ์ต่ออนุสัย (การแอบแนบอยู่ใน จิต) แห่งกิเลส ทรงประกาศด้วยปัญญา อนึ่ง การชำระสังกิเลส คือทุจริต เป็นอันทรงประกาศ…

ในบทนี้พูดถึงการบรรลุปฏิสัมภิทา ๔ ที่ไม่ได้เกิดจากเหตุอื่นใด การเว้นที่สุดโต่งถูกประกาศด้วยศีลและสมาธิ ซึ่งมีความสำคัญในการละกิเลสด้วยอำนาจต่าง ๆ การประกาศธรรมที่เป็นปฏิปักษ์ต่อกิเลสนั้นถือเป็นหัวใจขอ

…่นทำใจหยุดใจนิ่ง ให้ใจของเรา สะอาด บริสุทธิ์ ผ่องใสอยู่เสมอ แม้เราจะยังไม่สามารถขจัด กิเลสตัณหา หรืออนุสัยให้หลุดร่อนออกจากใจได้หมดภายใน ชาตินี้ อย่างน้อยก็จะเป็นอุปนิสัยติดตัวไปในภพเบื้องหน้า กิเลสอาสวะในต…

การให้เอาใจหยุดนิ่งลงไปในหนทางสายกลาง เป็นการเริ่มต้นที่ศูนย์กลางกายฐานที่ ๗ เพื่อขจัดกิเลสตัณหาให้เบาบางลง แม้พยายามแล้วอาจไม่สำเร็จในชาตินี้ แต่จะเป็นอุปนิสัยในภพเบื้องหน้า การควบคุมกาย วาจา ใจ เป็น

…ปจจัยภาเว การณ์ ญาเป็นโต อาห เอตถาตุยาทิ ฯ เอตฺถ จ อวิชชาที่สุ อวิช...สมภวนฺติ ฯ จสทฺโท วากยารมโภ ฯ อนุสัยที่ติ อนุสยิโต โย สนฺตาโน อวิชชาย ฯ กลุ่มสาธน์ ฯ อวิชชาย อนุสยิโต อวิชชานุสยิโต ๆ เอวสทฺโท ขีณาสวสนฺ…

อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา เน้นการอธิบายเกี่ยวกับอวิชชาและการเชื่อมโยงไปยังปัจจัยต่างๆ ในการสร้างความเข้าใจเกี่ยวกับลักษณะของอวิชชาเช่น การแสดงถึงสภาพของอวิชชาและผลลัพธ์ที่จะเกิดขึ้นเมื่อมีอวิชชา โด

…อาสวะ โอฆะ โยคะ และคันถะ มีอย่างละ ๓ โดยวัตถุธรรม อุปาทานท่านกล่าว ไว้ ๒ อย่าง นีวรณ์ ควรมี ๘ อย่าง อนุสัยมี เพียง 5 อย่าง สัญโญชน์กล่าวไว้ 8 อย่าง กิเลสกล่าวไว้ ๑๐ อย่าง ฯ [มิสสกสังคหะ] ในมิสสกสังคหะ มีเหต…

ในหน้า 311 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี ท่านเสนอแนวคิดต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับปาปสังคหะ (อกุศลสังคหะ) ซึ่งมีการกล่าวถึง 5 อย่าง ได้แก่ อาสวะ, โอฆะ, โยคะ, และคันถะ โดยมีรายละเอียดของวัตถุธรรมและแนวคิดต่างๆ รวม

…น ภิกษนันเสพ เจริญทำให้มากซึ่งมรรคนัน เมื่อภิญญนันเสพ เจริญทำให้มากซึ่งมรรคนันอยู่บ่อยจะสังโยชน์ได้ อนุสัยอ่อนลงไป อีกประการหนึ่ง ภิกษเจริญสมะและวิสสาธคู่อันไป เมื่อภิญญนันเจริญสมะและวิสสาธคู่กันไปมรรคอ่อน…

…นดีหรือความยินร้าย ซึ่งนำไปสู่การสร้างมิติใหม่ในการใช้ชีวิต พุทธภิญญาและหลักการปรับสมดุลนี้ยังช่วยลดอนุสัยและสะสางปัญหาทางจิตใจ ทำให้จิตใจบริสุทธิ์และมีคุณภาพ ข้อมูลเพิ่มเติมสามารถค้นหาได้ที่ dmc.tv

…กิดความรู้แจ้งเห็นจริงในสภาวะของ สังขาร เป็นวิธีการที่กำจัดกิเลสอย่างละเอียดที่เรียกว่า สังโยชน์ และอนุสัย ส่งผลให้บรรลุมรรค ผล นิพพาน โดยมีอารมณ์เพื่อใช้พิจารณาคือ ขันธ์ 5 อายตนะ 12 ธาตุ 18 อินทรีย์ 22 อริ…

เนื้อหานี้อธิบายถึงแนวคิดหลักของสมถกัมมัฏฐานซึ่งเป็นการฝึกจิตเพื่อให้เกิดสมาธิและฌาน รวมถึงวิปัสสนากัมมัฏฐานที่เน้นการอบรมปัญญาเพื่อรู้แจ้งในสภาวะของสังขาร ซึ่งทั้งสองมีความสัมพันธ์กันและช่วยนำไปสู่กา

…ก ก็เพราะจิตยังมีอาคันตุกกิเลสจรเข้ามา ทำให้จิตที่ประภัสสร นั้นเศร้าหมองไป หรือจิตประภัสสรนั้น ยังมีอนุสัยกิเลสนอนเนื่องอยู่ยังไม่บริสุทธิ์สิ้นเชิงนั่นเอง การที่พูดถึงกิเลสขั้นกลางที่เรียกว่า “นิวรณ์” ก็เพร…

บทความนี้พูดถึงคำว่า “จิตผุดผ่องหรือประภัสสร” ที่หมายถึงจิตที่ปราศจากอาคันตุกกิเลส ซึ่งไม่ใช่การปราศจากกิเลสโดยสิ้นเชิง กิเลสที่ทำให้จิตเศร้าหมองเรียกว่า “นิวรณ์” ซึ่งแบ่งเป็น 5 ข้อ ได้แก่ กามฉันทะ, พ

…ลาง คือ กิเลสที่กลุ้มรุมจิตใจให้เดือดร้อนกระวนกระวาย ได้แก่ กิเลสพวกนิวรณ์ 3. กิเลสอย่างละเอียด คือ อนุสัยกิเลสที่นอนสงบนิ่งอยู่ในขันธสันดานของแต่ละบุคคล ผู้ซึ่งยัง ไม่หมดกิเลส อังคุตตรนิกาย เอกนิบาต, มก. เ…

การฝึกสมาธิแม้จะไม่มีอุปกรณ์มากมาย แต่ต้องเผชิญกับอารมณ์และความรู้สึกที่ทำให้จิตไม่สงบ นักปฏิบัติสมาธิจึงต้องเรียนรู้เกี่ยวกับอุปสรรคที่ขัดขวางการเข้าถึงสภาวะจิตที่สงบ การศึกษานี้ช่วยให้เข้าใจและหาวิธ