แด่คุณครูด้วยดวงใจ : หน้า 6/10

แด่คุณครูด้วยดวงใจ โดย พระภาวนาวิริยคุณ (หลวงพ่อทตตชีโว) แก่หม้อที่ยังเปียกยังดิบอยู่ อานนท์....เราจักขนาบแล้วขนาบอีกไม่มีหยุด อานนท์...เราจักชี้โทษแล้วชี้โทษอีกไม่ มีหยุด ผู้ใดมีมรรคผลเป็นแก่นสาร ผู้นั้นจักทนอยู่ได้" การรู้จักพูดพร่ำสอนให้ได้ผลอย่างนี้ เป็นความสามารถ ในการถ่ายทอดความรู้ คุณสมบัติประการนี้ เป็นสิ่งที่หาได้ยากยิ่งทั้งในบุคคลทั่วไปและในหมู่ครูบาอาจารย์ทั้งหลาย ถ้าใครมีคุณสมบัติ เช่นนี้อยู่กับตัว ต้องถือว่า มีวิญญาณแห่งความเป็นครูอยู่โดยเฉพาะ อย่าว่าแต่บุคคลธรรมดาเลย แม้พระพุทธเจ้า ยังแบ่งออกเป็น 2 ประเภท ประเภทหนึ่งเรียกว่า พระปัจเจกพุทธเจ้า คือ พระพุทธเจ้าที่ตรัสรู้แล้วไม่สอนใคร เพราะขาดคุณสมบัติ ความสามารถในการถ่ายทอดความรู้ ส่วนประเภทที่สองเรียกว่า พระสัพพัญญูพุทธเจ้า คือพระพุทธเจ้าที่ตรัสรู้แล้วทรงถ่ายทอดความรู้นั้นให้ รู้โดยทั่วกันและทรงถ่ายทอดความรู้ได้เก่งที่สุดในโลกด้วย พระสัพพัญญูพุทธเจ้านั้น กว่าจะบังเกิดขึ้นสักพระองค์ก็นานเป็นกัป เกิดขึ้นทีละพระองค์ และเมื่อเกิดขึ้น แล้วก็สามารถรื้อสัตว์ขนสัตว์ ให้พ้นจากกองทุกข์ได้ หมดกิเลสเข้าพระนิพพานตามพระองค์ไปด้วย แต่พระปัจเจก พุทธเจ้า เกิดขึ้นบ่อย ๆ บางทีนับเป็นพันเป็นหมื่นเป็นแสน แต่ท่านไม่สอนใครเลย การรู้จักพร่ำสอนให้ได้ผลอย่างนี้ ท่านทำอย่างสม่ำเสมอกับลูกศิษย์ทุกวัย เมื่อยังเด็กเราชน เราดื้อ เกเร สารพัด นอกจากท่านจะดูว่าแล้ว ยังแถมหวดด้วยไม้เรียวเข้าให้อีก แต่ละขวับของท่านได้ผลชะงัด ภาษาไม้เรียว ของท่าน ทำให้เรากลัวลาน ราวกับหนูกลัวแมว ตอนนั้นเราไม่รักท่านเลย แต่พอโตขึ้นจึงสำนึกได้ว่า ที่เราได้ ดิบได้ดีมาทุกวันนี้ เพราะไม้เรียวของท่านแท้ ๆ ท่านไม่ห่วงไม่เคยกลัวเลยว่า ศิษย์จะไม่รัก แต่กลัวศิษย์จะโง่ ส่วนศิษย์นั้น ทั้งกลัวทั้งเกรง แต่ก็ไม่เคยโกรธท่าน ผู้ปกครองในปัจจุบันไม่ค่อยเข้าใจ โกรธแค้นเมื่อเด็กของเขา ถูกเฆี่ยนตี เรื่องนี้ขอให้พิจารณาให้ดี ครูนั้นท่านเพี้ยนก็เฆี่ยนด้วยความเอ็นดู ท่านใช้ไม้เรียว ไม่ได้ใช้ไม้ตะพด ไม่ทำให้ถึงบาดเจ็บสาหัสหรอก อย่ากลัวเลย ในความรู้สึกของท่านลูกศิษย์ก็เหมือนเลือดเนื้อเชื้อไข ถึงคราวลงโทษท่านไม่ยั้งมือ แต่เมื่อตกทุกข์ได้ยาก ท่านก็ติดตามช่วยเหลือ เมื่อเราเจ็บป่วยหายหน้าไป ครูประเภทนี้ กลับตามไปดูแลถึงบ้าน มีครูบางประเภทไม่ เอาเรื่องเอาราว ลูกศิษย์จะทำดีหรือไม่ดีก็ไม่ใส่ใจ ครูพวกนี้เรารักท่านเมื่อเรายังเด็ก แต่พอโตแล้วเรากลับคิดถึง ครูที่ว่ากล่าวเฆี่ยนตี รอยไม้เรียวที่ประทับกาย เราย้ำเตือนให้ระลึกถึงพระคุณของท่านจนวันตาย เพราะฉะนั้น ถ้าใครได้พบครูบาอาจารย์ที่มีความสามารถในการพูดตักเตือนพร่ำสอนอย่างนี้ ก็นับว่าเป็นบุญ ตัว อย่าด่วนหลบหนีหน้าไปจากท่าน "วิสัยครูดูอย่างเหมือนช่างปั้น ต้องคาดคั้นโขลกสับแทบจับไข้ ไม่สันทัด ขัดแต่งรุนแรงไป ก็บรรลัยแยกร้าวลงแหลกราญ อันภูมิครูดูได้จากลูกศิษย์ เหมือนดูช่างชาญประดิษฐ์จากเชิง สาน มีลูกศิษย์หัวรั้นอันธพาล เขาประจานด่าครูไม่ดูแล" คุณสมบัติข้อที่ 5. อดทนต่อถ้อยคำของศิษย์ (วจนักขโม คือพร้อมที่จะรับฟังคำปรึกษาซักถามอยู่เสมอ อดทนฟังได้แม้เรื่องไร้สาระ ไม่เบื่อ ไม่รำคาญ แม้จะเป็นคำ ถามโง่ ๆ ไม่น่าถาม ก็สู้ทนอธิบาย เพราะท่านกลับมองเห็นเป็นอาการของความคิดสร้างสรรค์ ที่เพิ่งเริ่มเกิด เห็นอกเห็นใจ พร้อมที่จะเป็นกำลังใจ ให้ศิษย์ปรับปรุงตัวเองให้ดีขึ้น ศิษย์บางคนสติปัญญาโง่ทึบก็อุตส่าห์ตาม สอน บางคนพูดจาก้าวร้าว กระด้าง หยาบคาย เพราะพ่อแม่ไม่อบรม หรือเคยชินมาอย่างนั้น ก็อดทนให้อภัย แม้ศิษย์เกเร จะแกล้งพูดยอกย้อน ยียวน ยโสโอหัง ก็ไม่ถือโทษ อุปมาใจท่าน หนักแน่นเสมือนแผ่นดินไม่สะทก -6.