ข้อควรระวังในการฝึกสมาธิ : หน้า 280/324

ข้อควรระวัง 1. อย่าใช้กำลัง คือ ไม่ใช่กำลังใด ๆ ทั้งสิ้น เช่น ไม่บีบกล้ามเนื้อตา เพื่อให้เห็นนิ่งเร็ว ไม่เกร็งแขน ไม่เกร็งกล้ามเนื้อหน้าท้อง ไม่เกร็งตัว ฯลฯ เพราะการใช้กำลังตรงส่วนใดของร่างกายก็ตาม จะทำให้จิตเคลื่อนจากศูนย์กลางกายไปสู่จุดนั้น 2. อย่าอยากเห็น คือ ทำใจให้เป็นกลาง ประคองสติ มีให้ผลออกจากบริกรรมภาวนาและบริกรรมนิมิต ส่วนจะเห็นนิมิตเมื่อไห่น้อยอย่ากังวล ถึงเวลาแล้วอ้อมเห็นเอง การบังเกิดของดวงนิมิตนั้น อุปมาเหมือนการขึ้นและตกของดวงอาทิตย์ เราไม่อาจจะเร่งเวลาได้ 3. อย่ากังวลถึงการกำหนดลมหายใจเข้าออก เพราะการฝึกสมาธิเพื่อให้เข้าถึงพระธรรามภายใน อาจเรียกนิกเกีย “อโลกกสิณ” คือ กลสิณความสว่าง เป็นบทธเบื้องต้น เมื่อฝึกสมาธิเข้าถึงดวงปฐมมรรคนแล้ว ฝึกสมาธิต่อไป ผ่านกายมนุษย์ละเอียดยิบ กายทิพย์ กายรูปลพรหม กายอรูปพรหม จนกระทั่งเข้าถึงพระธรรามภายใน แล้ว จึงเจริญวิสัฎในภายหลัง ดังนั้น จึงไม่มีความจำเป็นต้องกำหนดลมหายใจเข้าออกแต่ประการใด