การศึกษาเกี่ยวกับทวารในอภิธัมมัตถสังคหะ
…ัญจวิญญาณ และมหัคคตชวนะ โลกุตตรชวนจิต
ชื่อว่าเอกทวาริกจิต (จิตที่เป็นไปในทวารเดียว) ตามสมควร ฯ ส่วน
มโนธาตุ ๓ ชื่อว่าปัญจทวาริกจิต (จิตเป็นไปในทวารทั้ง ๕)ฯ สุข
สันตีรณจิต โวฏฐพนจิต และกามาวจรชวนะ ชื่อว่าฉทวา…
บทความนี้นำเสนอรายละเอียดเกี่ยวกับทวารทั้งห้าตามอภิธัมมัตถสังคหะ ได้แก่ จักขุทวาร, โสตทวาร, มานทวาร, ชิวหาทวาร, กายทวาร, และมโนทวาร โดยอธิบายถึงการเกิดของจิต ๔๖ ภายใต้ปัญจทวารและทวารวินิมุตจิตที่มีงาน