มโนธาตุ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 2 / 4

…าตุ รสธาตุ โผฏฐพฺพธาตุ จักขุวิญญาณ ธาตุ โสตวิญญาณธาตุ ฆานวิญญาณธาตุ ชิวหาวิญญาณธาตุ กาย- วิญญาณธาตุ มโนธาตุ ธมฺมธาตุ มโนวิญญาณธาตุ จ ฯ จตฺตาริ อริยสจฺจาน ทุกข์ อริยสัจจ์ ทุกขสมุทโย อริยสัจจ์ ทุกขนิโรโธ อริยส…

เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธรมที่ให้ความเข้าใจเกี่ยวกับธาตุต่างๆ ที่อยู่ในจิตและการรับรู้ รวมถึงการกล่าวถึงอริยสัจสี่ที่สำคัญต่อการศึกษาทางพุทธศาสนา โดยเฉพาะความทุกข์และการไปสู่การหลุดพ้นจากทุกข์ ซึ่งเน้นถึงก

…โยชนา ฯ ตถาติ อิมินา อญฺญสมาเน ปจฺจามสติ ฯ มโนวิญญาณธาตุยา วัย วิสิฎฐมนนกิจจาโยคโต มนนมตฺตา” ธาตุติ มโนธาตุ ฯ อเหตุก ปฏิสนธิยุคเลติ อุเปกฺขาสนฺตีรณทวเยฯ ทวาทส หสนจิตฺเต เอกาทส โวฏฺฐพฺพนสุขสนตีรเณสุ ทส มโนธาต…

เนื้อหานี้ตรวจสอบแนวคิดเกี่ยวกับอภิธรรมและทุกข์ในจิตใจ โดยวิพากษ์วิจารณ์ถึงอุเปกขาและบทบาทของอธิโมกฺขในกระบวนการคิด สอดแทรกความเข้าใจในพระไตรปิฎกเน้นที่การประวัติศาสตร์ทางจิตใจและการแยกแยะอาการทางจิตข

…ฺมตฺถวิภาวินี หน้าที่ 130 ปญฺจวิญญาณาเนว นิสสตฺตนิชชีวตเถน ธาตุโยติ ปญฺจ วิญญาณธาตุโย มนนมตฺตา ธาตุ มโนธาตุ ฯ มโนเยว วิสิฎฐ วิชานนกิจจโยคโต วิญญาณ์ นิสสตฺตนิชชีวิตเป็น ธาตุ จาติ มโนวิญญาณธาตุ มนโส วิญญาณธาตุ…

บทนี้กล่าวถึงการสำรวจอภิธรรมที่เกี่ยวข้องกับวิญญาณและธาตุต่างๆ โดยเน้นการศึกษาเรื่องมโนและการมีชีวิตอยู่ในบริบทต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับอภิธรรมต่างๆ เช่น อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลี และความสัมพันธ์ระหว่างธาตุ วิ

… ภวติ เอเตน อิตถาทอภิธาน พุทธ จาติ กตฺวา ฯ ตมฺปเนต์ กายินทรีย์ วิย สกลสรีร์ ผริตวา ติฏฐิติ ฯ หทยเมว มโนธาตุมโนวิญญาณธาตูน นิสสัยตฺตา วัตถุ จาติ หทยวัตถุ ฯ ตถาหิ ติ ธาตุทวยนิสสัยภาวลักขณ์ ฯ ตญฺจ หทยโกสพุทนฺตเ…

…นการพิจารณาเกี่ยวกับธาตุในมโนอาการและวิญญาณ รวมถึงการอธิบายลักษณะและสภาวะต่าง ๆ ของอาการทางจิต เช่น มโนธาตุและวิญญาณธาตุ ร่วมถึงการนำเสนอแนวคิดเกี่ยวกับการอธิบายพฤติกรรมที่ส่งผลต่อชีวิตและการสนับสนุนความเข้า…

…่าง คือ ธรรม ๑๒ มีในหมื่นจิต ธรรม ๑๑ มีใน โวฏฐัพพนจิต และสุขสันตีรณจิต ธรรม ๑๐ มีในจิต ๕ ด้วยสามารถ มโนธาตุ ๓ และเหตุกปฏิสนธิทั้งคู่ ธรรม ๑ มีในทวิปัญจวิญญาณ ฯ บทว่า เตตฺติวิธสงฺคหา ความว่า การสงเคราะห์ (การ…

เนื้อหานี้เกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา เน้นการประมวลธรรมและการรวมกลุ่มประเภทต่างๆ ของจิตตามอภิธรรม ที่กล่าวถึงการแสดงความแตกต่างของจิตในบริบทต่างๆ โดยแบ่งอย่างชัดเจนตามคุณลักษ

…ิจและทาลัมพนกิจ ฯ โวฏ ฐพพนจิตมีกิจ ๒ เหมือนกัน ด้วยอำนาจแห่งโวฏฐัพพนกิจ และ อาวัชชนกิจ ฯ ส่วนชวนจิต มโนธาตุ ๓ และทวิปัญจวิญญาณที่เหลือ แม้ทั้งหมด มีกิจเดียว ตามควรแก่การสมภพ ฉะนี้แล ฯ [สังคหคาถา] จิตตุปบาท ช…

บทบาทและลักษณะของจิตในอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา แสดงให้เห็นถึงความแตกต่างของประเภทจิตและกิจที่เกี่ยวข้อง เช่น มหาวิบากและสันติรณจิต ซึ่งมีบทบาทแตกต่างกันในกระบวนการทางจิตวิญญาณ พระผ

…ัญจวิญญาณ และมหัคคตชวนะ โลกุตตรชวนจิต ชื่อว่าเอกทวาริกจิต (จิตที่เป็นไปในทวารเดียว) ตามสมควร ฯ ส่วน มโนธาตุ ๓ ชื่อว่าปัญจทวาริกจิต (จิตเป็นไปในทวารทั้ง ๕)ฯ สุข สันตีรณจิต โวฏฐพนจิต และกามาวจรชวนะ ชื่อว่าฉทวา…

บทความนี้นำเสนอรายละเอียดเกี่ยวกับทวารทั้งห้าตามอภิธัมมัตถสังคหะ ได้แก่ จักขุทวาร, โสตทวาร, มานทวาร, ชิวหาทวาร, กายทวาร, และมโนทวาร โดยอธิบายถึงการเกิดของจิต ๔๖ ภายใต้ปัญจทวารและทวารวินิมุตจิตที่มีงาน

…อภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 115 เป็นต้น มีอารมณ์ได้เฉพาะอย่างหนึ่ง ๆ มีรูปเป็นต้นตามลำดับ ส่วน มโนธาตุ ๓ มีอารมณ์ทั้ง ๕ อย่าง มีรูปเป็นต้น ฯ กามาวจรวิบากจิต ที่เหลือและหสนจิต มีอารมณ์เป็นกามาวจรเท่านั้น…

ในเนื้อหาของอภิธัมมัตถสังคหะบาลีกล่าวถึงความสัมพันธ์ระหว่างจิตและอารมณ์ โดยเฉพาะความหมายของจิตในประเภทต่าง ๆ เช่น กามาวจรวิบากจิต อกุศลจิต และกามาวจรกิริยาจิต ซึ่งมีอารมณ์ได้ทั้งสิ้น เว้นแต่โลกุตตระ ส

…ม้ทั้งหมด ฯ บรรดาวัตถุเหล่านั้น วิญญาณธาตุ ๕ อาศัยเฉพาะปลาทวัตถุทั้ง ๕ เป็นไปโดยส่วนตามลำดับ ฯ ส่วน มโนธาตุ กล่าวคือปัญจทวาราวัชชนะ และสัมปฏิจฉันนะ อาศัยหทัย วัตถุอย่างเดียวเป็นไป ฯ อนึ่ง ธรรมที่เหลือกล่าวคื…

เนื้อหาเกี่ยวกับการศึกษาอภิธัมมัตถสังคหะและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา โดยเฉพาะเรื่องวัตถุ 5 อย่างในกามโลก รวมถึงการที่มโนวิญญาณธาตุและวิญญาณธาตุอาศัยวัตถุอย่างไร ทั้งนี้ในแต่ละภพแบ่งออกได้ชัดเจนคือ กามภพ

…นุสารณีว่า ในเวลาที่พวกพรหมหน่วงเหนี่ยวอนิฏฐารมณ์เป็นกามาวจร ความเกิด ขึ้นแห่งจักขุวิญญาณ โสตวิญญาณ มโนธาตุ และสันตีรณะที่เป็น อกุศลวิบาก ย่อมมีแม้ในสุคตินั้น (ในรูปาวจรภูมินั้น) ฯ การจำแนก จิตเป็นไปด้วยอำนา…

ในบทนี้อธิบายถึงการเกิดขึ้นของวิญญาณในทวารต่าง ๆ และการจำแนกจิตตามภูมิความเป็นไปของมัน รวมถึงการดำเนินไปของจิตในแต่ละภพที่ไม่มีการหยุดพัก ซึ่งอาจารย์ได้ชี้ให้เห็นถึงการทำงานของจิตที่อยู่ใกล้เคียงกับคว

… โผฏฐัพพธาตุ ๑ จักขุวิญญาณธาตุ ๑ โสตวิญญาณธาตุ ๑ ฆาน วิญญาณธาตุ ๑ ชิวหาวิญญาณธาตุ ๑ กายวิญญาณธาตุ ๑ มโนธาตุ ๑ ธัมมธาตุ ๑ มโนวิญญาณธาตุ ๑ ฯ ด 0 อริยสัจ ๔ คือ ทุกขอริยสัจ ๑ ทุกขสมุทัยอริยสัจ ๑ ทุกขนิโรธ อริยสั…

บทความนี้นำเสนอความเข้าใจในอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา โดยเน้นไปที่ธรรม ๓๓ ในโลกุตตรจิต รวมถึงขันธ์ ๕ อุปาทานขันธ์ ๕ อายตนะ ๑๒ และธาตุ ๑๘ ซึ่งสำคัญต่อการศึกษาและเข้าใจอริยสัจ ๔ในพุทธศ

…ดวงนั้น ก็ไม่ถึงความเป็นธรรมชาติมีกำลัง เพราะไม่มีความเพียงในจิต ๑๖ ดวง ด้วยสามารถแห่งทวิปัญจวิญญาณ มโนธาตุ ๓ และสันติรณะ ๓ ฯ สมจริงตามที่พระผู้มีพระภาคตรัสไว้ว่า "พละมีความเพียงเกิดตามหลัง" ฯ อนึ่ง ในพวกอเห…

ในบทนี้มีการอธิบายถึงการตรัสของพระผู้มีพระภาคเกี่ยวกับองฌานและปัญจวิญญาณ โดยมีการกล่าวถึงสมาธิและอาการต่างๆ ของจิต นอกจากนี้ยังนำเสนอความแตกต่างระหว่างอเหตุกจิตและจิตปกติ เกี่ยวกับการเกิดของอธิบดีในจิ

…์ มกุลิตเมว ฯ อนฺโต จสส บุนนาคฏฐิปติฏฐานมตฺโต อาวาโก โหติ ยตฺถ อฑฺฒ ปสตมตต์ โลหิต สัณชาติ ย์ นิสสาย มโนธาตุ จ.มโนวิญญาณ ธาตุ จ วตฺตนฺติ ติ ปเนติ ราคจริตสฺส รตต โหติ โทส จริตสฺส กาฬก โมหจริตสฺส มิสโธวนอุทกสทิ…

ข้อความนี้กล่าวถึงแนวคิดในการวิสุทธิมคฺค โดยเน้นไปที่ศักยภาพของจิตและอารมณ์ที่เกี่ยวข้องกับพฤติกรรมต่างๆ ของมนุษย์ ข้อความอธิบายถึงหน้าที่ของจิตทั้งภายในและภายนอก รวมถึงการสำรวจสภาวะต่างๆ ของจิตใจในลั

…สเหตุกญฺจ ฯ ตตฺถ อโลภาทิวิปากเหตุวิรหิต อเหตุกฯ ต์ จกฺขุวิญญาณ์ โสตฆานชิวหากายวิญญาณ์ สมปฏิจฉนกิจจา มโนธาตุ สนฺตีรณาท

เนื้อหานี้พูดถึงความเข้าใจในการเกิดขึ้นและการทำงานของจิต รวมถึงอารมณ์ต่างๆ ที่มีผลต่อบุคคล เช่น อกุสลจิตต์ กุสลวิญญาณ และรูปแบบการเกิดขึ้นของความเพลิดเพลิน และการดูแลจิตใจในสภาวะต่างๆ โดยยกตัวอย่างสถา

…สลนติ เวทิตพฺนํ ฯ เกวล หิ อกุสลวิปาก อเหตุกเมว ๆ ๆ จกฺขุวิญญาณ์ โสตฆานชิวหากายวิญญาณ์ สมปฏิจฉนกิจจา มโนธาตุ สนตีรณาท กิจจา ปญฺจฏฐานา มโนวิญญาณธาตุฒิ สตฺตวิธี ฯ ต ลักขณาทิโต กุสลาเหตุวิปาเก วุตฺตนเยเนว เวทิตพ…

เนื้อหานี้เกี่ยวกับการวิเคราะห์มโนวิญญาณและผลวิบากของกุสลและอกุสลในหลักธรรม โดยจะมีการกล่าวถึงข้อแตกต่างและผลกระทบที่มาจากการทำความดีหรือไม่ดี รวมถึงปัจจัยที่ส่งผลต่อการปฏิบัติตามธรรมะในชีวิตประจำวัน

…าวจริ อรูปา วจรญฺจ ฯ ตตฺถ กามาวจริ ทุวิธ อเหตุก์ สเหตุกญฺจ ฯ ตตฺถ อโลภาทิกิริยเหตุวิรหิต อเหตุกฯ ติ มโนธาตุมโนวิญญาณธาตุ เภทโต ทุวิธี ฯ ตตฺถ จกฺขุวิญญาณาภิปุเรจรรูปาทวิชานนลกฺขณา มโนธาตุ อาวชุชนรสารูปาที่อภิ…

เนื้อหาในวิสุทธิมคฺคเสนอแนวทางในการปฏิบัติกัมมัฏฐานและการแยกแยะวิญญาณออกเป็นประเภทต่าง ๆ โดยมีการระบุถึงอิทธิพลของกุศลในชีวิตแทนที่กิเลส และการทำความเข้าใจในรูปแบบของวิญญาณที่สัมพันธ์กับควัมมุ่งหมายทา

…สน ปวตฺติ เวทิตพฺพา ฯ จกฺขุวิญญาณธาตุยา อุปปัชชิตวา นิรุทธสมนตรา อุปปชชติ จิตต์ มโน มานส์ ฯเปฯ ตชชา มโนธาตุติอาทิวจนโต” ปน จกฺขุวิญญาณาทีน อนนุตรา เตสญฺเญว วิสัย สมปฏิจฉมานา กุสลวิปากานนุตร์ กุสลวิปากา อกุสล…

เนื้อหานี้กล่าวถึงการทำงานของวิญญาณในมโนกรรมซึ่งแสดงถึงการเกิดและการดับของจิตและอารมณ์ต่าง ๆ ขึ้นอยู่กับการกระทำที่มีเหตุก่อสร้างใจและการตอบสนองของวิญญาณในกระบวนการรับรู้สภาพแวดล้อม โดยเฉพาะการแยกแยะร

… ฆานธาตุ คนฺธธาตุ ฆานวิญญาณธาตุ ชิวหาธาตุ รสธาตุ ชิวหาวิญญาณธาตุ กายธาตุ โผฏฺฐพฺพธาตุ กายวิญญาณธาตุ มโนธาตุ ธมฺมธาตุ มโนวิญญาณธาตุ ฯ ตตฺถ อตฺถโต ลักขณาที่ กม ตาวตฺต สงฺขโต ปจฺจยา อถ ทฏฺฐพฺพา เวทิตพฺโพ วินิจฉ…

บทนี้กล่าวถึงการจำแนกอายตนและธาตุในมุมมองของพระพุทธศาสนา โดยเน้นการชี้แจงความสัมพันธ์และลักษณะของธาตุแต่ละประเภท เช่น จักขุธาตุ รูปธาตุ และอื่นๆ ในการทำความเข้าใจสิ่งต่างๆ รอบตัวและประสบการณ์ที่เกิดขึ

…ฉติ ฯ จกฺขุวิญญาณธาตุ กุสลา กุสลวิปากวเสน เทว ธมฺมาติ สงข์ คนติ ฯ ตถา โสตฆานชิวหา กายวิญญาณธาตุโย ฯ มโนธาตุ ปน ปัญจทวาราวชุชนกุสลากุสล วิปากสมุปฏิจฺฉนฺนวเสน ตโย ธมมาติ สงข์ คนติฯ ธมฺมธาตุ ติณณ์ อรูปกฺขนฺธานํ…

เนื้อหาสำรวจเรื่องธาตุวิญญาณและการแสดงผลของกุสลในวิสุทธิมคฺคสฺส แสดงถึงความสำคัญของธาตุทั้งห้าในชีวิต โดยนักวิจัยระบุว่าการเข้าใจลักษณะต่างๆ ของธาตุจะนำไปสู่ความรู้ทางจิตวิญญาณและการพัฒนาตนเอง สัมพันธ

…ิ ปจฺจเยหิ ปจฺจโย โหติ ฯ เอว์ โสตวิญญาณธาตุอาทีน โสตธาตุสทฺทธาตุอาทโย ฯ ปญฺจนฺนมปี ปน เนส์ อาวชุชน- มโนธาตุ สมนนฺตรอนบุตรนาถวิคตานนฺตรุปนิสสยวเสน ปญจ ปัจจเยหิ ปจฺจโย โหติ ฯ ตา จ ปัญจปี สมปฏิจฉนฺนมโนธาตุยา ฯ …

…ธิพลต่อจิตใจและการรับรู้ นอกจากนี้ยังสำรวจถึงการเชื่อมโยงระหว่างธาตุต่างๆ เช่น จกฺขุธาตุ โสตธาตุ และมโนธาตุ รวมทั้งผลกระทบที่มีต่อความรู้สึกและประสบการณ์ของบุคคล โดยเฉพาะในแง่ของการพัฒนาและการตระหนักรู้ในเส้…