หน้าหนังสือทั้งหมด

อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
315
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…ธธาตุ ๑ รสธาตุ ๑ โผฏฐัพพธาตุ ๑ จักขุวิญญาณธาตุ ๑ โสตวิญญาณธาตุ ๑ ฆาน วิญญาณธาตุ ๑ ชิวหาวิญญาณธาตุ ๑ กายวิญญาณธาตุ ๑ มโนธาตุ ๑ ธัมมธาตุ ๑ มโนวิญญาณธาตุ ๑ ฯ ด 0 อริยสัจ ๔ คือ ทุกขอริยสัจ ๑ ทุกขสมุทัยอริยสัจ ๑ ทุ…
บทความนี้นำเสนอความเข้าใจในอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา โดยเน้นไปที่ธรรม ๓๓ ในโลกุตตรจิต รวมถึงขันธ์ ๕ อุปาทานขันธ์ ๕ อายตนะ ๑๒ และธาตุ ๑๘ ซึ่งสำคัญต่อการศึกษาและเข้าใจอริยสัจ ๔ในพุทธศ
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสฺว
148
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสฺว
…ญญาณ์ โหติ ฯ ยถาห์ ฯ อกุสลสฺส กมฺมสฺส กตตฺตา อุปจิตตฺตา วิปาก จกฺขุวิญญาณ์ อุปปันนํ โหติ โสตฆานชิวหากายวิญญาณ วิปาก มโนธาตุ วิปากมโนวิญญาณธาตุ อุปปันนา โหติ ฯ อเนญชาภิ สังขารปัจจยา ปน จตฺตาริ อรูปวิปากานีติ เอ…
เนื้อหานี้กล่าวถึงวิสุทธิมคฺคซึ่งเกี่ยวข้องกับการศึกษาและการพัฒนาปัญญาในธรรมะ โดยระบุถึงการแบ่งประเภทของวิญญาณและกรรมในรูปแบบต่าง ๆ พร้อมกับการแสดงถึงวิธีการเข้าถึงฌานเพื่อความสำเร็จทางจิตใจ อธิบายถึง
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
45
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
…ย ภินนฺตฺตา ฯ ตตฺถ หิ อตฺถิ รูป จกฺขุวิญญาณสฺส วัตถุ อตฺถิ รูป จกฺขุ วิญญาณสฺส น วตฺถุ...อตฺถิ รูป์ กายวิญญาณสฺส น วัตถุติ เอว์ วัตถุทุกเทสนา วุตตา ฯ กิญจาปิ อตฺถิ รูป มโนวิญญาณสุส วัตถุ อตฺถ รูป์ มโนวิญญาณสฺส…
เนื้อหาในอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา ที่อธิบายถึงการแบ่งประเภทของวัตถุและอารมณ์ในมิติทางธรรม อจฺฉา การอธิบายเกี่ยวกับเทสนา และการจำแนกประเด็นต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับวัตถุ เช่น รูปและวิญญาณ พร้อมการวิเ
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา - ปฐมปริจเฉทตฺถโยชนา
309
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา - ปฐมปริจเฉทตฺถโยชนา
…วิคคหาทิ ปณฺฑิเตน ทฏฺฐพฺพ ฯ โสตวิญญาณ อาทิ เยส์ วิญญาณาห์ ตานิ โสตวิญญาณาที่นิ ๆ อาทิสทฺเทน ฆานชิวหากายวิญญาณาน คหณ์ ฯ ปิสทฺเทน น เกวล์ จกฺขุวิญญาณ วิคคหาก ทฏฺฐพฺพฤติ ญาเปติ ฯ อรหสฺส อนุติกุกมณ์ ยการห์ ฯ เอวนฺ…
…การทำงานของโสตวิญญาณและการรู้แจ้งของหู โดยมีการแบ่งปันแนวคิดเกี่ยวกับความสัมพันธ์ระหว่างโสตวิญญาณและกายวิญญาณ พร้อมทั้งลงลึกเกี่ยวกับการรู้แจ้งและการได้รับข้อมูลผ่านการรับรู้ทางหู ซึ่งการศึกษาในครั้งนี้ช่วยให้…
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา - หน้าที่ 330
330
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา - หน้าที่ 330
…ิภาวินิยา ปญฺจิกา นาม อตฺถโยชนา (ปฐโม ภาโค) - หน้าที่ 330 อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา หน้า 330 [๒๑๗] กสฺมา กายวิญญาณทวย์ ทุกข์สุขสหคตนติ เหตุปุจน์ สนธายาห์ กายาตุยาที่ ๆ กายวิญญาณสฺส...อารมฺมณ์ อิติ ตสฺมา ติ โผฏฐพฺพา…
เนื้อหาในหน้านี้พูดถึงการกำหนดความหมายและการปฏิบัติของกายและวิญญาณ โดยเน้นการอธิบายทฤษฎีเกี่ยวกับทุกข์สุขร่วมกัน ข้อสังเกตเกี่ยวกับการสัมผัสระหว่างกายและสิ่งที่เป็นอารมณ์ รวมถึงการวิเคราะห์ข้อมูลในบริ
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปัญจิกา
332
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปัญจิกา
…ิภาวินิยา หน้า 332 ปเท เหตุ ฯ วตถา....ภูนาชาติ ภาวโตติ ปเท สมพนฺโธ ฯ พล...วโตติ สหคตนฺติ ปเท เหตุ ฯ กายวิญญาณนติ สิงคตโถ ฯ ทุกฺข...คติ สุข...คตนฺติ ปททวย์ กายวิญญาณนฺติ ปทสฺส วิเสสน์ ฯ อนิฎเฐติ ทุกข....คตนฺติ …
…ถวิภาวินิยา ซึ่งเป็นการศึกษาและวิเคราะห์ความหมายของทุกข์และสุข โดยพิจารณาอารมณ์ต่าง ๆ ที่สัมพันธ์กับกายวิญญาณ นอกจากนี้ยังมีการพูดถึงการตั้งอยู่ในสมปฏิจฉนฺนและการเกิดผลทางจิตตามหลักพระพุทธศาสนา ท่านผู้เขียนใช้…
ลักษณะของใจตามคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
18
ลักษณะของใจตามคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
วิญญาณฤษฎุหรือใจค่ายอยู่ในกายเนื่องในภายภาค ถ้ามีแต่วาญาณฤทธิ์ไม่มีกายวิญญาณฤทธิ์เรียกว่า ศพ ถ้ามีแต่วิญญาณฤทธิ์ร้อนเรียกว่าสมองหรือชุดพิจารณา ซึ่งแล้วแต่จะเรียกกันนี้มาดูลักษณ…
บทความนี้สำรวจลักษณะของใจตามคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า โดยชี้ให้เห็นว่าใจมีลักษณะเป็นดวงที่เกิดขึ้นและดับไป เราไม่สามารถแยกความคิดมาจากประสบการณ์ที่เกิดขึ้นพร้อมกันได้ แต่ใจสามารถคิดได้ทีละเรื่อง ซึ่
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณ์วิเสสสฺว
47
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณ์วิเสสสฺว
…ุตตา ตาว ผสฺโส เจตนา ชีวิต จิตตฏฺฐิติ สรูเปนาคตา จตฺตาโร เยวาปนโก มนสิกาโร เยวาติ ปญฺจ ฯ โสตฆานชิวหากายวิญญาณสมปยุตตาปี เอเตเยว ฯ อุภยวิปากมโนธาตุยา เอเต เจว วิตกวิจาราธิโมกขา จาติ อฏฺฐฯ ตถา ติวิธายปี อเหตุกมโ…
บทนี้กล่าวถึงแนวคิดเกี่ยวกับอธิโมกขและความเกี่ยวข้องกับเจตนาในชีวิต โดยแยกแยะและวิเคราะห์ความต่างของอเหตุกกับเหตุุนต่างๆ ซึ่งเป็นส่วนสำคัญในการพิจารณาตลอดจนการปฏิบัติที่เชื่อมโยงกับการบรรลุธรรมในแต่ละ
อภิธัมมัตถสังคหะ: การวิเคราะห์ธรรมและเวทนา
109
อภิธัมมัตถสังคหะ: การวิเคราะห์ธรรมและเวทนา
…๕ อย่าง คือ สุข ๑ ทุกข์ ๑ โสมนัส ๑ โทมนัส ๑ อุเบกขา ๑ ฯ ในเวทนาทั้ง ๕ นั้น จิตที่สหรคตด้วยสุข ได้แก่กายวิญญาณฝ่ายอกุศลวิบาก ๆ ส่วน จิตที่สหรคตด้วยโสมนัส ได้แก่กามาวจรจิต ๑๘ คืออกุศลจิตเป็นโลภมูล ๔ กามาวจร โสภณ…
บทนี้นำเสนอการวิเคราะห์อภิธัมมัตถสังคหะซึ่งเน้นการศึกษาธรรมที่ประกอบด้วยจิตและเจตสิก 53 อย่าง โดยการจัดแยกธรรมเหล่านั้นตามเวทนา เหตุ กิจ และอารมณ์ รับรู้ถึงเวทนาทั้ง 5 ได้แก่ สุข ทุกข์ โสมนัส โทมนัส แ
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลี - หน้า 2
2
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลี - หน้า 2
…จ เทวติ ทวาทสากุสลา สิฯ อุเปกขาสหคติ จกฺขุวิญญาณ์ ตถา โสตวิญญาณ ฆาน วิญญาณ์ ชิวหาวิญญาณ์ ทุกข์สหคติ กายวิญญาณ์ อุเปกขา สหคติ สมปฏิจฉนุน" ตถา สนฺตีรณญเจติ อิมานิ สตฺตปิ อกุสล วิปากจิตตานี นาม ฯ อุเปกขาสหคต์ จกฺ…
เนื้อหานี้กล่าวถึงอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลีในบริบทของจิตตาและวิญญาณ โดยสำรวจประเภทต่าง ๆ เช่น อกุสลและกุสลวิปากจิตตา รวมถึงการเรียนรู้เกี่ยวกับเหตุผลทางธรรมชาติและการปฏิบัติประการต่าง ๆ ในวิถีแห่งการเข้าถึง
วิถีธรรมรแปลง ภาค ๑ ตอนที่ ๑
284
วิถีธรรมรแปลง ภาค ๑ ตอนที่ ๑
… เป็นปัจจัย โดยเป็นวิบูฎปัจจัยแห่งจักวิญญาณ ฯ ล ฯ กายตะที่เป็นปุรษต เป็นปัจจัยโดยเป็นวิบูฎปัจจัยแห่งกายวิญญาณ (หทัย) วัตถุตเป็นปัจจัย โดยเป็นวิบูฎปัจจัยแห่งขันธ์ทั้งหลาย ที่เป็นวิบูฎอพยากฤต---- ที่เป็น กิริยอพ…
ในเอกสารนี้กล่าวถึงขันธ์และความสัมพันธ์ระหว่างจิตและวัตถุที่เป็นปัจจัยตามหลักธรรม โดยเน้นที่การทำความเข้าใจปัจจัยต่างๆ ที่มีผลกระทบต่อการดำรงอยู่ของชีวิต นอกจากนี้ยังระบุถึงแนวคิดที่เกี่ยวข้องกับวิบูฏ
องค์ธาตุแห่งประสาทสัมผัส
150
องค์ธาตุแห่งประสาทสัมผัส
…งๆ แล้วซับน้ำมันซ้อนกันหลายๆ ชั้น สำหรับรับเครื่อง กระทบ เช่น ความร้อนหนาว เป็นต้น เป็นปัจจัยให้เกิดกายวิญญาณ ตั้งอยู่ทั่วสรรพางค์กาย เว้นแต่ที่ผม ขน เล็บ ฟัน หนัง ที่ไม่มีประสาทและที่กระดูก มีลักษณะแตกดับตามธ…
บทความนี้อธิบายเกี่ยวกับองค์ธาตุทั้งห้าของประสาทสัมผัส ได้แก่ จักขุธาตุ (ตา), โสตธาตุ (หู), ฆานธาตุ (จมูก), ชิวหาธาตุ (ลิ้น), และกายธาตุ (กาย) ซึ่งแต่ละองค์ธาตุมีลักษณะแตกสลายอยู่เสมอและทำหน้าที่ในการ
ธาตุทั้ง 7 และการรับรู้สัมผัส
149
ธาตุทั้ง 7 และการรับรู้สัมผัส
…มีอะไรมาห้ามปรามได้ มีสภาพแตกดับอยู่เสมอ ธาตุดินกระทบแล้ว ธาตุไฟก็กระทบ แล้วก็มีธาตุลมกระทบอีก ทำให้กายวิญญาณ รู้สึกร้อน เย็น อ่อน แข็ง หย่อน ตึง แตกดับแปรปรวนเปลี่ยนแปลงกัน ไม่ขาดระยะ ถ้าไม่ได้ใช้ปัญญาพิจารณา…
เนื้อหาว่าด้วยการศึกษาโผฏฐัพพธาตุและธัมมธาตุ ซึ่งเกี่ยวข้องกับการรับรู้สัมผัสในร่างกายมนุษย์ อธิบายสภาวะต่างๆ ของธาตุ เช่น ปฐวี เตโช วาโย และความสำคัญของธัมมธาตุในการคิดและรู้ อธิบายถึงการเกิดและดับซึ
ธาตุกระทบและอายตนะ
147
ธาตุกระทบและอายตนะ
…านธาตุ 15. ฆานวิญญาณธาตุ 4. รสธาตุ 10. ชิวหาธาตุ 16. ชิวหาวิญญาณธาตุ 5. โผฏฐัพพธาตุ 11. กายธาตุ 17. กายวิญญาณธาตุ 6. ธัมมธาตุ 12. มโนธาตุ 18. มโนวิญญาณธาตุ 7.4 ลักษณะของธาตุ 18 7.4.1 ธาตุกระทบ 6 ธาตุ ได้แก่ 1.…
เบื้องต้นของการศึกษาในเรื่องธาตุกระทบ พบว่าอายตนะภายนอกและอายตนะภายในมีการกระทบกันซึ่งเกิดจากการรับรู้ทางประสาทต่างๆ รวมถึงจักขุวิญญาณธาตุและธาตุสัมผัสทั้ง 6 ซึ่งส่งผลต่อการสร้างบาปและบุญในชีวิตประจำว
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา - หน้าที่ 198
198
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา - หน้าที่ 198
… ฯ จกฺขุวิญญาณ์ อาทิ เยส์ วิญญาณาน ตานิ จกฺขุวิญญาณาที่น ๆ อาทิสทุเทน โสตวิญญาณ ฆานวิญญาณชิวหาวิญญาณกายวิญญาณาห์ คหณ์ ฯ เตน สภาเวน สห อิโต ปวตฺโต ติสหิโต ฯ สหิโต จ โส สนฺตาโน จาติ ติสหิตสนฺตาโน ฯ ลิงคาทีน ปวตฺ…
ในหน้า 198 ของอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ได้กล่าวถึงอาการและพฤติกรรมของวิญญาณและอิสรานุภาพ โดยอธิบายการปรากฏและการทำงานของจักษุและโสตวิญญาณ รวมถึงความสมดุลระหว่างสุขและทุกข์ การศึกษานี้แสดงให้เห็นถึงความสัม
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณ์วิเสสสฺว
147
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณ์วิเสสสฺว
… ฯ ยถาห์ ฯ กามาวจรกุส กุสลสฺส กมฺมสฺส กตตฺตา อุปจิตตฺตา วิปาก จกฺขุวิญญาณ์ อุปปันน์ โหติ โสตฆานชิวหากายวิญญาณ์ วิปากา มโนธาตุ อุปปันนา โหติ โสมนสฺสสหคตา มโนวิญญาณธาตุ อุปปันนา โหติ อุเปกขาสหคตา มโนวิญญาณธาตุ อ…
บทนี้อธิบายเกี่ยวกับวิญญาณและพฤติกรรมของวิญญาณในโลกิยวิปาก โดยมุ่งเน้น إلىการศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างวิญญาณ, สังขารปัจจยา และการเกิดผลทางกรรม ในมุมมองของพุทธศาสนา โดยเฉพาะการวิเคราะห์ถึงการเชื่อมโยงขอ
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณ์วิเสสสฺว
12
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณ์วิเสสสฺว
…ฺฐพฺพาภิฆาตารหภูต ปสาทลักขโณ ผุสิต กามตานิทานกมุมสมุฎฐานภูตปปสาทลักขโณ วา กาโย โผฏฐพเพส อาวิญฉันรโส กายวิญญาณสฺส อาธารภาวปัจจุปฏฺฐาโน ผุสิต- กามตานิทานกมุมชภูตปทฏฺฐาโน ฯ เกจิ ปน เตชาธิกานํ ภูตานํ ปสาโท จกฺขุ ว…
บทความนี้สำรวจถึงการศึกษาของวิสุทธิมคฺคและเกี่ยวข้องกับภูตในทางพระพุทธศาสนา ซึ่งเสนอแนวคิดเกี่ยวกับการดำรงอยู่ของวิญญาณและอุปกรณ์ที่เกี่ยวข้องกับภูตในรายชื่อของมานิธานและบทกล่าวหน้าในพระพุทธศาสนา การศ
ธรรมะและการทำงานของประสาทในพระพุทธศาสนา
11
ธรรมะและการทำงานของประสาทในพระพุทธศาสนา
…ารมณ์ มี 6 อย่าง คือ (1) จักขวิญญาณธาตุ (2) โสตวิญญาณธาตุ (3) มานวิญญาณธาตุ (4) ชิวหาวิญญาณธาตุ (5) กายวิญญาณธาตุ (6) มโนวิญญาณธาตุ6 ชีวิตตามแนวอภิธรรมนี้เรียกว่า ชีวิตเป็นปรมัตถธรรม 3 อย่างได้แก่ รูป จิต และ…
บทความนี้สำรวจเกี่ยวกับการทำงานร่วมกันของประสาททั้ง 5 และทางใจในพระพุทธศาสนา โดยอธิบายแต่ละขั้นอย่างละเอียด รวมถึงการอธิบายชีวิตตามแนวทางฤดู 6 ที่สัมพันธ์กับพระอภิธรรม นอกจากนี้ยังระบุถึงปรมัตถธรรม 3
วิชาธรรมกถา: ความเข้าใจเกี่ยวกับวิญญาณและองค์ประกอบ
296
วิชาธรรมกถา: ความเข้าใจเกี่ยวกับวิญญาณและองค์ประกอบ
…น จักวิญญาณ มี ๒ อย่าง คือ จักวิญญาณเป็นคุณคน(๑) เป็นอุคคลิมาก(๑) โสตวิญญาณ มานวิญญาณ ชิวหา- วิญญาณ กายวิญญาณก็ต่างกัน มโนวิญญาณนี้คือ มโนธาตุ ๒ เป็นกุศลวิญญาณและอกุศลวิญญาณ มโนวิญญาณธาตุเป็นอหนอฤๅ ๓ กาม- วา…
เนื้อหาในส่วนนี้กล่าวถึงวิชาธรรมกถา ซึ่งเน้นการศึกษาความเข้าใจเกี่ยวกับวิญญาณในแง่มุมต่าง ๆ เช่น อุปสัมบันและคุณภาพของวิญญาณ โดยมีการชี้ให้เห็นว่าจริง ๆ แล้ววิญญาณแบ่งออกเป็นหลายประเภท เป็นต้น การทำบุ
อากาสธาตุและวิญญาณธาตุในระบบธรรมชาติ
41
อากาสธาตุและวิญญาณธาตุในระบบธรรมชาติ
…ธาตุรู้ทางตา โสตวิญญาณธาตุ ธาตุรู้ทางหู ฆานวิญญาณธาตุ ธาตุรู้ทางจมูก ชิวหาวิญญาณธาตุ ธาตุรู้ทางลิ้น กายวิญญาณธาตุ ธาตุรู้ทางกาย มโนวิญญาณธาตุ ธาตุรับรู้ทางใจ โดยเมื่อเราได้รับสิ่งต่างๆ ภายนอกผ่านช่องทางการรับร…
อากาสธาตุเป็นช่องว่างในร่างกายและภายนอก มีอากาสธาตุภายในและภายนอก เช่น ช่องต่างๆ ในร่างกายและสถานที่ที่ไม่มีธาตุ ส่วนวิญญาณธาตุทำให้มีชีวิต มีการรับรู้จาก 6 ธาตุที่สำคัญ เช่น ตา หู จมูก ซึ่งเชื่อมโยงก