อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - เจตสิกและจิต : หน้า 97/442

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 97 แม้ในทวันทวสมาหาระฯ เชื่อมความว่า ต่อจากนี้ไปข้าพเจ้าจะกล่าว สัมประโยคแห่งเจตสิกที่ไม่แยกกันกับจิตเหล่านั้น ในจิตตุปบาททั้งหลาย เฉพาะด้วงหนึ่ง ๆ ตามสมควรแก่การประกอบ ฯ [อธิบายเจตสิกประกอบกับจิต] กามาวจรจิต ๔๔ ชื่อว่าเว้นทวิปัญจวิญญาณ เพราะอรรถว่า ทวิปัญจวิญญาณ ถูกกามาวจรจิต ๔๔ เหล่านี้เว้นเสีย เพราะไม่มีวิตก โดยสภาพ หรือว่ากามาวจรจิต ๔๔ เหล่านี้ ถูกทวิปัญจวิญญาณเหล่านั้น เว้นเสีย ฯ อธิบายว่า วิตกย่อมเกิดในกามาวจรจิต ๔๔ เหล่านั้น และ ในปฐมฌานจิต ๑๑ เพราะฌานที่เหลือทุติยฌานเป็นต้น ไม่มีวิตกตาม กำลังแห่งภาวนาฯ วิจารย่อมเกิดในจิต ๖๖ คือ ในจิตมีวิตก ๕๕ 00 เหล่านั้น และในทุติยฌานจิต ๑๑ ฯ อธิโมกข์เกิดในจิต ๒๘ เว้นจิต คือ ทวิปัญจวิญญาณ และวิจิกิจฉาสหคตจิต ฯ วิริยะเกิดในจิต ๒๓ เว้นจิต ๒๖ คือ ปัญจทวาราวัชชนจิต ทวิปัญจวิญญาณ สัมปฏิจฉันนะ ทั้งคู่ และสันติรณะทั้ง ๓ ฯ ปีติเกิดในจิต ๕๑ เว้นจิต ๓๐ คือ จิต ๒ ที่ สหรคตด้วยโทมนัส จิต ๕๕ ที่สหรคตด้วยอุเบกขา กายวิญญาณทั้งคู่ และจตุตถฌานจิต ๑๑ ฯ ฉันทะ เกิดในจิต ๖๕ ยกเว้นจิต ๒๐ คือ อเหตุกจิต ๑๘ และโมหจิต ๒ ဆ คำว่า เต ปน ได้แก่ จิตตุปบาทที่เป็นปกิณณกเจตสิก และที สหรคตด้วยปกิณณกเจตสิกเหล่านั้น ฯ บทว่า ยถากกม คือ โดยสมควร แก่ลำดับแห่งจิตตุปบาท ทีเว้นและประกอบด้วยปกิณณกเจตสิกทั้ง 5 ๖ มี