กายวิญญาณ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 3 / 5

…บรู้กลิ่นแล้ว สัมปฏิจฉนจิตก็รับรู้กลิ่นต่อไป ถ้าชิวหาวิญญาณรู้รสแล้ว สัมปฏิจฉนจิตก็รับรู้รสต่อไป ถ้ากายวิญญาณรู้สึกสัมผัสแล้ว สัมปฏิจฉนจิตก็รับรู้สัมผัสต่อไป เมื่อมโนธาตุเกิดขึ้นแล้ว ไม่มีญาณเข้าไปรู้แจ้งตามคว…

มโนธาตุเป็นนามธรรมที่น้อมไปหาอารมณ์ทั้ง 5 รับและพิจารณาอารมณ์ทางทวารทั้งห้า โดยมีองค์ธรรมประกอบด้วย อเหตุกจิต 3 ดวงและ ปัญจทวาราวัชชนจิต 1 ดวง ซึ่งแต่ละดวงมีหน้าที่พิจารณาอารมณ์ของรูป เสียง กลิ่น รส แ

…ชิวหา” ย่อมหมายถึง “ลิ้มรสด้วยชิวหาวิญญาณ” “ถูกต้องโผฏฐัพพะด้วยกาย” ย่อมหมายถึง “ถูกต้องโผฏฐัพพะด้วยกายวิญญาณ” “รู้แจ้งธรรมารมณ์ด้วยใจ” ย่อมหมายถึง “รู้แจ้งธรรมารมณ์ด้วยมโนวิญญาณ” นั่นเอง ส่วนคำว่า “ไม่ถือนิมิ…

บทความนี้พูดถึงความหมายของการเห็นและฟังผ่านจักษุและโสตที่สัมพันธ์กับวิญญาณ รวมถึงการสำรวมจักษุนทรีย์ด้วยสติ เพื่อหลีกเลี่ยงการถือนิมิตและอนุพยัญชนะ ซึ่งอาจก่อให้เกิดกิเลส และอธิบายถึงอกุศลธรรมอันลามก

…ธาตุรู้ทางตา โสตวิญญาณธาตุ ธาตุรู้ทางหู ฆานวิญญาณธาตุ ธาตุรู้ทางจมูก ชิวหาวิญญาณธาตุ ธาตุรู้ทางลิ้น กายวิญญาณธาตุ ธาตุรู้ทางกาย มโนวิญญาณธาตุ ธาตุรับรู้ทางใจ โดยเมื่อเราได้รับสิ่งต่างๆ ภายนอกผ่านช่องทางการรับร…

อากาสธาตุเป็นช่องว่างในร่างกายและภายนอก มีอากาสธาตุภายในและภายนอก เช่น ช่องต่างๆ ในร่างกายและสถานที่ที่ไม่มีธาตุ ส่วนวิญญาณธาตุทำให้มีชีวิต มีการรับรู้จาก 6 ธาตุที่สำคัญ เช่น ตา หู จมูก ซึ่งเชื่อมโยงก

…วหา” ย่อมหมายถึง “ลิ้มรสด้วยชิวหา วิญญาณ” “ถูกต้องโผฏฐัพพะด้วยกาย” ย่อมหมายถึง “ถูกต้อง โผฏฐัพพะด้วยกายวิญญาณ” “รู้แจ้งธรรมารมณ์ด้วยใจ” ย่อมหมายถึง “รู้แจ้ง ธรรมารมณ์ด้วยมโนวิญญาณ” นั่นเอง ส่วนค่าว่า “ไม่ถือนิ…

บทความนี้กล่าวถึงการรับรู้สิ่งต่างๆ ด้วยวิญญาณในมุมมองของพระพุทธเจ้าซึ่งเน้นให้เห็นความสำคัญของการเห็นได้ด้วยจักษุวิญญาณและไม่ถือนิมิตเพื่อหลีกเลี่ยงกิเลสและการติดยึดในเครื่องหมายภายนอก เช่น เพศและควา

…านธาตุ คันธธาตุ ฆานวิญญาณธาตุ หรือโกรธชิวหาธาตุ รสธาตุ ชิวหาวิญญาณธาตุ หรือโกรธกายธาตุ โผฏฐัพพะธาตุ กายวิญญาณธาตุ หรือ โกรธมโนธาตุ ธรรมธาตุ มโนวิญญาณธาตุ เมื่อได้พิจารณาแยกธาตุอย่างนั้นแล้ว ก็จะมองเห็นสภาวธรรม…

การแผ่เมตตาเป็นวิธีหนึ่งที่ช่วยให้เกิดความสุขและสามารถเข้าถึงพรหมโลกรวมทั้งวิธีการบรรเทาความโกรธโดยการพิจารณาและแยกธาตุต่าง ๆ ให้เห็นว่า ธาตุเป็นสิ่งที่ไม่ควรนำมาสู่ความโกรธอย่างแน่นอน หากเรามีการพิจา

… เป็นปัจจัย โดยเป็นวิบูฎปัจจัยแห่งจักวิญญาณ ฯ ล ฯ กายตะที่เป็นปุรษต เป็นปัจจัยโดยเป็นวิบูฎปัจจัยแห่งกายวิญญาณ (หทัย) วัตถุตเป็นปัจจัย โดยเป็นวิบูฎปัจจัยแห่งขันธ์ทั้งหลาย ที่เป็นวิบูฎอพยากฤต---- ที่เป็น กิริยอพ…

ในเอกสารนี้กล่าวถึงขันธ์และความสัมพันธ์ระหว่างจิตและวัตถุที่เป็นปัจจัยตามหลักธรรม โดยเน้นที่การทำความเข้าใจปัจจัยต่างๆ ที่มีผลกระทบต่อการดำรงอยู่ของชีวิต นอกจากนี้ยังระบุถึงแนวคิดที่เกี่ยวข้องกับวิบูฏ

… ฯ ยถาห์ ฯ กามาวจรกุส กุสลสฺส กมฺมสฺส กตตฺตา อุปจิตตฺตา วิปาก จกฺขุวิญญาณ์ อุปปันน์ โหติ โสตฆานชิวหากายวิญญาณ์ วิปากา มโนธาตุ อุปปันนา โหติ โสมนสฺสสหคตา มโนวิญญาณธาตุ อุปปันนา โหติ อุเปกขาสหคตา มโนวิญญาณธาตุ อ…

บทนี้อธิบายเกี่ยวกับวิญญาณและพฤติกรรมของวิญญาณในโลกิยวิปาก โดยมุ่งเน้น إلىการศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างวิญญาณ, สังขารปัจจยา และการเกิดผลทางกรรม ในมุมมองของพุทธศาสนา โดยเฉพาะการวิเคราะห์ถึงการเชื่อมโยงขอ

… คือ ธาตุที่ได้ยินเสียง 3. ฆานวิญญาณธาตุ คือ ธาตุที่รู้กลิ่น 4. ชิวหาวิญญาณธาตุ คือ ธาตุที่รู้รส 5. กายวิญญาณธาตุ คือ ธาตุที่รู้กายสัมผัส 6. มโนวิญญาณธาตุ คือ ธาตุที่รู้ความรู้สึกนึกคิด 136 DOU สมาธิ 8 วิ ปั ส…

บทความนี้นำเสนอเกี่ยวกับธาตุกระทบ 6 ประเภท ได้แก่ รูปธาตุ, สัททธาตุ, คันธธาตุ, รสธาตุ, โผฏฐัพพธาตุ และ ธัมมธาตุ ซึ่งช่วยให้เข้าใจการสัมผัสโลก สิ่งที่เกี่ยวข้องกับการรับรู้ถูกจำแนกเป็นธาตุรับ 6 ประเภท

…านธาตุ 15. ฆานวิญญาณธาตุ 4. รสธาตุ 10. ชิวหาธาตุ 16. ชิวหาวิญญาณธาตุ 5. โผฏฐัพพธาตุ 11. กายธาตุ 17. กายวิญญาณธาตุ 6. ธัมมธาตุ 12. มโนธาตุ 18. มโนวิญญาณธาตุ 7.4 ลักษณะของธาตุ 18 7.4.1 ธาตุกระทบ 6 ธาตุ ได้แก่ 1.…

เบื้องต้นของการศึกษาในเรื่องธาตุกระทบ พบว่าอายตนะภายนอกและอายตนะภายในมีการกระทบกันซึ่งเกิดจากการรับรู้ทางประสาทต่างๆ รวมถึงจักขุวิญญาณธาตุและธาตุสัมผัสทั้ง 6 ซึ่งส่งผลต่อการสร้างบาปและบุญในชีวิตประจำว

…มีอะไรมาห้ามปรามได้ มีสภาพแตกดับอยู่เสมอ ธาตุดินกระทบแล้ว ธาตุไฟก็กระทบ แล้วก็มีธาตุลมกระทบอีก ทำให้กายวิญญาณ รู้สึกร้อน เย็น อ่อน แข็ง หย่อน ตึง แตกดับแปรปรวนเปลี่ยนแปลงกัน ไม่ขาดระยะ ถ้าไม่ได้ใช้ปัญญาพิจารณา…

เนื้อหาว่าด้วยการศึกษาโผฏฐัพพธาตุและธัมมธาตุ ซึ่งเกี่ยวข้องกับการรับรู้สัมผัสในร่างกายมนุษย์ อธิบายสภาวะต่างๆ ของธาตุ เช่น ปฐวี เตโช วาโย และความสำคัญของธัมมธาตุในการคิดและรู้ อธิบายถึงการเกิดและดับซึ

…งๆ แล้วซับน้ำมันซ้อนกันหลายๆ ชั้น สำหรับรับเครื่อง กระทบ เช่น ความร้อนหนาว เป็นต้น เป็นปัจจัยให้เกิดกายวิญญาณ ตั้งอยู่ทั่วสรรพางค์กาย เว้นแต่ที่ผม ขน เล็บ ฟัน หนัง ที่ไม่มีประสาทและที่กระดูก มีลักษณะแตกดับตามธ…

บทความนี้อธิบายเกี่ยวกับองค์ธาตุทั้งห้าของประสาทสัมผัส ได้แก่ จักขุธาตุ (ตา), โสตธาตุ (หู), ฆานธาตุ (จมูก), ชิวหาธาตุ (ลิ้น), และกายธาตุ (กาย) ซึ่งแต่ละองค์ธาตุมีลักษณะแตกสลายอยู่เสมอและทำหน้าที่ในการ

…น จักวิญญาณ มี ๒ อย่าง คือ จักวิญญาณเป็นคุณคน(๑) เป็นอุคคลิมาก(๑) โสตวิญญาณ มานวิญญาณ ชิวหา- วิญญาณ กายวิญญาณก็ต่างกัน มโนวิญญาณนี้คือ มโนธาตุ ๒ เป็นกุศลวิญญาณและอกุศลวิญญาณ มโนวิญญาณธาตุเป็นอหนอฤๅ ๓ กาม- วา…

เนื้อหาในส่วนนี้กล่าวถึงวิชาธรรมกถา ซึ่งเน้นการศึกษาความเข้าใจเกี่ยวกับวิญญาณในแง่มุมต่าง ๆ เช่น อุปสัมบันและคุณภาพของวิญญาณ โดยมีการชี้ให้เห็นว่าจริง ๆ แล้ววิญญาณแบ่งออกเป็นหลายประเภท เป็นต้น การทำบุ

…ารมณ์ มี 6 อย่าง คือ (1) จักขวิญญาณธาตุ (2) โสตวิญญาณธาตุ (3) มานวิญญาณธาตุ (4) ชิวหาวิญญาณธาตุ (5) กายวิญญาณธาตุ (6) มโนวิญญาณธาตุ6 ชีวิตตามแนวอภิธรรมนี้เรียกว่า ชีวิตเป็นปรมัตถธรรม 3 อย่างได้แก่ รูป จิต และ…

บทความนี้สำรวจเกี่ยวกับการทำงานร่วมกันของประสาททั้ง 5 และทางใจในพระพุทธศาสนา โดยอธิบายแต่ละขั้นอย่างละเอียด รวมถึงการอธิบายชีวิตตามแนวทางฤดู 6 ที่สัมพันธ์กับพระอภิธรรม นอกจากนี้ยังระบุถึงปรมัตถธรรม 3

…ยตนะ ---- โผฏฐัพพายตนะ เป็น ปัจจัยโดยเป็นปัจจัยแป็นแห่งกิจกิรณ์ธาตุ และแห่งธรรมทั้งหลาย อันสัมปุญกับกายวิญญาณธาตุนี้ รูปายตนะ สังทายตนะ คันธายตนะ สายตนะ โผฏฐัพพายตนะ เป็นปัจจัยโดยเป็นปัจจัยแป็นปัจจัยแห่ง มโนธา…

เนื้อหานี้กล่าวถึงวิญญาณธาตุและปัจจัยต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง ทั้งสังทายตนะ คันธายตนะ และมโนธาตุ ซึ่งมีส่วนสำคัญในการดำเนินชีวิตและการประพฤติตามหลักธรรมในพุทธศาสนา การศึกษาปัจจัยเหล่านี้ช่วยให้เราเข้าใจการ

…ญาณนุติ จกฺขุวิญญาณา นพพิธี ฯ ตตฺถ จกฺขุวิญญาณ กุสลวิปาก อกุสลวิปากนฺติ ทุวิธ โหติ ฯ ตถา โสตฆานชิวหากายวิญญาณานิ ฯ มโนวิญญาณ กุสลากุสลวิปากา เทว มโนธาตุโย ติสโส อเหตุกมโนวิญญาณ ธาตุโย อฏฐ สเหตุกาณ์ กามาวจรวิปา…

บทนี้มีความสำคัญต่อการทำความเข้าใจในสภาวะของจิตและการทำงานของสติปัญญา โดยอธิบายการเกี่ยวพันระหว่างการเกิดและการดับ และการกระทำที่สัมพันธ์กับการดำรงอยู่ในสภาพที่แตกต่างกัน ซึ่งสามารถแบ่งออกเป็นหมวดหมู่

…ียวกัน แต่เล็กกว่า ใสสะอาดบริสุทธิ์กว่ากายประสาท สำหรับทำหน้าที่สัมผัสสิ่งที่มา ถูกต้องทางกาย และมี กายวิญญาณธาตุ ซึ่งมีลักษณะสัณฐานเดียวกัน แต่ใสสะอาดบริสุทธิ์กว่า เล็กกว่ากายธาตุซ้อนอยู่ชั้นในเข้าไปอีก สำหรั…

เนื้อหานี้ละเอียดเกี่ยวกับทวารในร่างกายมนุษย์ โดยแบ่งตามประเภท เช่น ฆานทวารที่รับกลิ่น มีลักษณะคล้ายกวางหรือปีกใส สะอาด อีกทั้งยังมีชิวหาทวารที่รับรสและกระจายอยู่ทั่วลิ้น กายทวารที่เห็นทั่วกาย ทำหน้าท

…วิคคหาทิ ปณฺฑิเตน ทฏฺฐพฺพ ฯ โสตวิญญาณ อาทิ เยส์ วิญญาณาห์ ตานิ โสตวิญญาณาที่นิ ๆ อาทิสทฺเทน ฆานชิวหากายวิญญาณาน คหณ์ ฯ ปิสทฺเทน น เกวล์ จกฺขุวิญญาณ วิคคหาก ทฏฺฐพฺพฤติ ญาเปติ ฯ อรหสฺส อนุติกุกมณ์ ยการห์ ฯ เอวนฺ…

…การทำงานของโสตวิญญาณและการรู้แจ้งของหู โดยมีการแบ่งปันแนวคิดเกี่ยวกับความสัมพันธ์ระหว่างโสตวิญญาณและกายวิญญาณ พร้อมทั้งลงลึกเกี่ยวกับการรู้แจ้งและการได้รับข้อมูลผ่านการรับรู้ทางหู ซึ่งการศึกษาในครั้งนี้ช่วยให้…

…ิภาวินิยา ปญฺจิกา นาม อตฺถโยชนา (ปฐโม ภาโค) - หน้าที่ 330 อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา หน้า 330 [๒๑๗] กสฺมา กายวิญญาณทวย์ ทุกข์สุขสหคตนติ เหตุปุจน์ สนธายาห์ กายาตุยาที่ ๆ กายวิญญาณสฺส...อารมฺมณ์ อิติ ตสฺมา ติ โผฏฐพฺพา…

เนื้อหาในหน้านี้พูดถึงการกำหนดความหมายและการปฏิบัติของกายและวิญญาณ โดยเน้นการอธิบายทฤษฎีเกี่ยวกับทุกข์สุขร่วมกัน ข้อสังเกตเกี่ยวกับการสัมผัสระหว่างกายและสิ่งที่เป็นอารมณ์ รวมถึงการวิเคราะห์ข้อมูลในบริ

…ิภาวินิยา หน้า 332 ปเท เหตุ ฯ วตถา....ภูนาชาติ ภาวโตติ ปเท สมพนฺโธ ฯ พล...วโตติ สหคตนฺติ ปเท เหตุ ฯ กายวิญญาณนติ สิงคตโถ ฯ ทุกฺข...คติ สุข...คตนฺติ ปททวย์ กายวิญญาณนฺติ ปทสฺส วิเสสน์ ฯ อนิฎเฐติ ทุกข....คตนฺติ …

…ถวิภาวินิยา ซึ่งเป็นการศึกษาและวิเคราะห์ความหมายของทุกข์และสุข โดยพิจารณาอารมณ์ต่าง ๆ ที่สัมพันธ์กับกายวิญญาณ นอกจากนี้ยังมีการพูดถึงการตั้งอยู่ในสมปฏิจฉนฺนและการเกิดผลทางจิตตามหลักพระพุทธศาสนา ท่านผู้เขียนใช้…

…สนตีรณวชิชิเตสุ ติสตฺตติจิตเตสุ ชายที่ติ ปทสฺส โยชน์ ฯ โทมนสฺส...ชายตีติ อิท ปีติ โทมนสฺสุเปกขา สหคตกายวิญญาณจตุตถชฺฌานวชฺเชสุ เอกปญฺญาสจิตฺเตสุ ชายตีติ ปทสฺส โยชน์ ฯ โปฏฐเก วชฺชิเตสติปิ ฯ อเหตุเกห์...ฉนฺโท อภ…

ในการศึกษาครั้งนี้ มีการชี้แจงความสำคัญของอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยาและบทบาทของความเข้าใจในจิตในด้านต่างๆ เช่น กุสล หรือความดี รวมถึงการภาวนาและการวิเคราะห์จิตของบุคคลในข้อปลีกย่อย การแสดงให้เห็นถึงวิจารณ์ส