หน้าหนังสือทั้งหมด

บาลีไวยากรณ์: นามและอัพยยศัพท์
105
บาลีไวยากรณ์: นามและอัพยยศัพท์
…้พระอานนท์" หรือ "จกฺกั่ว เพียงดังว่าล้อ." ศัพท์นิบาตตามที่กล่าวมานี้ เมื่อนำไปใช้แล้ว ย่อมบอกเนื้อ ความต่าง ๆ กัน เพื่อความไม่ฟั่นเฟือและสะดวกในการนำมาใช้ ท่าน จึงได้แบ่งไว้เป็นพวกๆ แต่โดยย่อ ซึ่งท่านได้ยกมา…
บทเรียนนี้เกี่ยวกับการอธิบายบาลีไวยากรณ์ที่เป็นพื้นฐานในการเข้าใจนามและอัพยยศัพท์ การจำแนกนามและคุณนาม รวมถึงการใช้ศัพท์นิบาตในประโยคต่างๆ การใช้คำในแบบที่ถูกต้องและเนื้อความที่กระชับ ทำให้สามารถใช้บา
ความหมายในมังคลัตถังคัน: การสันนิษฐานศพและทรัพย์
86
ความหมายในมังคลัตถังคัน: การสันนิษฐานศพและทรัพย์
…ดงข้อความนั้น ด้วย ปรารภน่าจะให้วนะต่างกันกัน บัดถิตพึงทราบว่าควรแส่บวกโดยยิ่งว่า พระอรรถถาถาจทำความต่างแห่งจุนั้น เพื่อจะแสดงความเปลี่ยน กันว่า 'สงวรรคาทาน โดยความเป็นมาทางทั่ว ๆ ไป ความต่าง แห่งสงวร…
…ึงความสามารถในการสันนิษฐานเกี่ยวกับการเป็นพวกวนะในมังคลัตถังคัน พร้อมกับการนำเสนอแนวความคิดเกี่ยวกับความต่างและความคล้ายของทรัพย์ในเชิงการศึกษา พระอรรถกถายังเน้นว่า ทรัพย์เสมอกันนั้นควรเข้าใจโดยอาศัยหลักธรรมต…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
423
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…น ฯ ส่วนยถากัมมูปคญาณ บัณฑิตพึงเห็นว่า มีเจตนา กล่าวคือกุศลและอกุศล หรือขันธ์แม้ทั้ง ๔ เป็นอารมณ์ ฯ ความต่าง กันโดยอำนาจแห่งอารมณ์ ชื่อว่าโคจรเภท ฯ จบนัยที่กล่าวไว้ในสมถกรรมฐาน ฯ [อธิบายวิปัสสนากรรมฐาน] મૈં ธ…
เนื้อหานี้อธิบายเกี่ยวกับการเข้าถึงความรู้เพื่อการสืบต่อสันตติชาติภพ รวมถึงการใช้ตาทิพย์ในญาณต่าง ๆ เช่น จุตูปปาตญาณ และการเจริญวิปัสสนากรรมฐาน ที่มีความเกี่ยวข้องกับอนิจจลักษณะและการเห็นสิ่งต่าง ๆ ใน
ธรรมะเพื่อประชา: ผู้ชนะสิบทิศ ๑ (จอมจักรพรรดิราช)
305
ธรรมะเพื่อประชา: ผู้ชนะสิบทิศ ๑ (จอมจักรพรรดิราช)
…ิ หากพระองค์ทรงต้องการจะแผ่รัศมีไป แค่ไหน ก็ทรงสามารถแผ่ไปได้ตามพระประสงค์ พระพุทธเจ้า ทั้งหลายไม่มีความต่างกันในคุณวิเศษและมีพุทธเขตเหมือนกัน พุทธเขตของพระพุทธเจ้ามีอยู่ ๓ ประการ คือ ชาติเขต
เนื้อหานี้กล่าวถึงความสำคัญของพุทธเขตในบริบทของพระเจ้า ติโลกวิชัยจอมจักรพรรดิราชและการกระจายรัศมีของพระพุทธเจ้าในจักรวาล หลักธรรมะที่เกี่ยวข้องกับการเกื้อกูลและสร้างบุญในพุทธเขตนั้นได้รับการอธิบายอย่า
ความแตกต่างของสัตว์โลกตามกรรม
180
ความแตกต่างของสัตว์โลกตามกรรม
…อาไว้ใช้ยังไม่พอ ต้องมีการขยายเป็น มหาเศรษฐี และ อภิมหาเศรษฐี เข้าไปอีก คนจนก็ย่อมเปรียบเทียบและเห็นความต่างระหว่างคนจนด้วยกันง่าย คนรวยก็เช่นกัน ย่อม เปรียบเทียบและเห็นความแตกต่างระหว่างคนรวยด้วยกันไม่ยากนัก…
บทความนี้พูดถึงความแตกต่างของสัตว์โลกที่เกิดจากกรรมที่แต่ละคนสร้างขึ้น โดยยกตัวอย่างขอทานและเศรษฐีที่มีความแตกต่างกันในชีวิตและรายได้ แม้จะเกิดมาในสถานะที่แตกต่างกัน แต่กรรมยังเป็นตัวแปรที่ทำให้เกิดคว
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
150
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…วัติสังคหะ คือการสงเคราะห์ที่มีชื่อ อย่างนั้น แห่งจิตตุปบาท ในปฏิสนธิกาลและปวัติกาล ที่ท่านกำหนด โดยความต่างแห่งภูมิทั้ง ๓ มีกามาวจรภูมิเป็นต้น และแห่งบุคคลมี ทวิเหตุกบุคคลเป็นต้น ซึ่งท่านนิยมไว้ด้วยจิตด้วยก่…
บทความนี้กล่าวถึงการสงเคราะห์จิตตุปบาทผ่านการตีความอภิธัมมัตถสังคหะ โดยแบ่งแยกเป็นภูมิและบุคคลเพื่อแสดงการเปลี่ยนแปลงและความสัมพันธ์ระหว่างจิต โดยอ้างอิงจากการแสดงปวัติสังคหะ และครอบคลุมการศึกษาที่รู้
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 112
112
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 112
…ปบาท ชื่อว่าปฏิสนธิเป็นต้น พระผู้มี พระภาคทรงประกาศไว้ ๑๔ อย่าง โดยความ ต่างแห่งกิจ และ ๑๐ อย่าง โดยความต่างแห่ง ฐาน ฯ บัณฑิตพึงแสดงจิตที่มีกิจ ๑ และฐาน ๑ ที่มีกิจ ๒ และฐาน ๒ ที่มีกิจ ๓ และ dde ฐาน ๓ ทีมกิจ ๔…
บทบาทและลักษณะของจิตในอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา แสดงให้เห็นถึงความแตกต่างของประเภทจิตและกิจที่เกี่ยวข้อง เช่น มหาวิบากและสันติรณจิต ซึ่งมีบทบาทแตกต่างกันในกระบวนการทางจิตวิญญาณ พระผ
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - ความเข้าใจในฌานและจิต
68
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - ความเข้าใจในฌานและจิต
…ิบายว่า ย่อมได้ชื่อว่าปัญจม ฌาน ฯ อีกอย่างหนึ่ง ประกอบความว่า รูปาวจรจิตและโลกุตตรจิต บัณฑิตถือเอาในความต่างแห่งปฐมฌานเป็นต้น โดยชื่อมีอาทิว่า ปฐม ฌานกุศลจิต ปฐมฌานโสดาปัตติมรรคจิต ฉันใด ถึงแม้อรูปฌานท่าน ก็ถ…
…ความนี้กล่าวถึงการตีความฌานทั้งรูปและอรูปในเชิงอภิธัมม โดยเน้นถึงความหมายของอนุตตรจิตและการแบ่งแยกในความต่างของฌานต่างๆ โดยเฉพาะฌานที่ ๕ ซึ่งมีการกล่าวถึงว่าบัณฑิตได้แบ่งและถือเอาอย่างไรในทางปฏิบัติเพื่อสร้าง…
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา
129
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา
ประโยค - อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา สห อภิธรรมมาตวิภาวินีนาม อภิธมฺมตฺถสังคหฎีกา - หน้าที่ 12 ตติยปริจเฉทวณฺณนา หน้าที่ 129 สพฺพถาปี สพฺพาลมพนาน ๆ น ปน อกุสลาทโย วิย ปเทส- สพฺพาลมพนานีติ อตฺโถ ๆ กริยาชวนาน
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา เป็นตำราที่อธิบายแนวทางและหลักการของอภิธรรม พร้อมการตีความต่างๆ ในแต่ละบท เป็นที่น่าสนใจสำหรับผู้ศึกษาธรรมะและการพัฒนาจิตใจ โดยเฉพาะในแนวทางของการฝึกฝนทางจิต และก…
ความเข้าใจในกรรมฐาน ๔๐ และนิมิตในงานภาวนา
397
ความเข้าใจในกรรมฐาน ๔๐ และนิมิตในงานภาวนา
…ระโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 397 อรูปฌาน) ได้ ฉะนี้แล ๆ ‹ นี้เป็นความต่างแห่งภาวนา ในอธิการแห่งกรรมฐาน ๔๐ นิ้ว ฯ [นัยกรรมฐาน ๔๐] ก็ในนิมิตทั้งหลาย บริกรรมนิมิต และอุคคหนิมิต…
บทความนี้สำรวจความแตกต่างในการภาวนาผ่านกรรมฐาน ๔๐ โดยเน้นที่นิมิตและผลลัพธ์การทำสมาธิ อธิบายถึงการสำเร็จในการฝึกจิตผ่านประสบการณ์ที่ได้จากนิมิตต่างๆ เช่น ปริกรรมนิมิตและอุคคหนิมิต พร้อมทั้งบทบาทของอุป
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
322
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
… ถึงที่เป็นอดีตและปัจจุบัน ก็เรียกว่า อนุสัยเหมือนกัน เพราะมีการเกิดขึ้นนั้นเป็นสภาพฯ จริงอยู่ เพราะความต่างกันแห่งกาล ธรรมทั้งหลายไม่มีสภาพต่างกัน (ไม่มี ความต่างกันแห่งสภาพ) ฯ ท้วงว่า ถ้าว่า กิเลสที่ชื่อว่า…
เนื้อหานี้เกี่ยวกับความหมายของนีวรณ์ในอภิธรรม โดยเฉพาะอย่างยิ่งอุทธัจจกุกกุจจะและถีนมิทธะ ที่มีผลต่อการสงบจิตใจ ในการอธิบายถึงธรรมที่เรียกว่าอนุสัย ซึ่งสัมพันธ์กับกิเลสที่มีอยู่ในสันดาน และการเกิดขึ้น
การเข้าถึงพระธรรมกายเพื่อสันติภาพ
157
การเข้าถึงพระธรรมกายเพื่อสันติภาพ
…แหล่งเดียวกัน คือ ให้ใจของเราทุกๆ คนมาอยู่ที่ศูนย์กลางกาย ฐานที่ ๗ ที่ตรงนี้จะทำให้ทุกๆ คนเปลี่ยนจากความต่างมา เป็นความเหมือนกัน แม้ภายนอกจะแตกต่างกัน แต่ภายในจะ เป็นหนึ่งเดียวกัน เมื่อเราหยุดใจจนกระทั่งเข้าถ…
บทความนี้พูดถึงการที่ทุกคนสามารถรวมใจเป็นหนึ่งเดียวกันได้โดยการหยุดใจที่ศูนย์กลางกายหรือฐานที่ ๗ ซึ่งจะนำไปสู่การเข้าถึงพระธรรมกายและสร้างสันติภาพในโลก คำสอนเน้นให้เราฝึกฝนให้หยุดใจจนเข้าถึงความสงบภาย
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
262
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…มัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 262 [สังคหคาถา] ก็ บัณฑิต ผู้เห็นประจักษ์ ย่อมจำแนกรูป ไว้แม้ ๒ อย่าง โดยความต่างแห่งรูป มี อัชฌัตติกรูปเป็นต้น ตามสมควร ด้วย ประการฉะนี้แล ฯ นี้เป็นรูปวิภาคในรูปสังคหะ [รูปสมุฏฐานน…
เนื้อหาเกี่ยวกับการจำแนกรูปในอภิธัมมัตถสังคหะ ซึ่งมีการแบ่งรูปออกเป็น ๒ อย่างตามสมควรทั้งภายในและภายนอก โดยการพิจารณาจากเหตุที่สำคัญ ๔ ประการคือ กรรม จิต ฤดู และอาหาร ซึ่งส่งผลต่อการเกิดรูปอย่างต่อเนื
ความหมายและคุณวิเศษของพระอรหันต์ในพระพุทธศาสนา
160
ความหมายและคุณวิเศษของพระอรหันต์ในพระพุทธศาสนา
…างพวกในพระศาสนานี้ จึงเป็นเจโตวิมุตติ บางพวกเป็น ปัญญาวิมุตติเล่า. ดูก่อนอานนท์ ในเรื่องนี้ เรากล่าวความต่างกันแห่งอินทรีย์ ของภิกษุเหล่านั้น” จากพระสูตรนี้ แสดงให้ทราบถึงขั้นตอนของการบรรลุธรรมของพระอรหันต์ 2…
บทความนี้นำเสนอความหมายของอรหัตโลกุตรภูมิซึ่งเป็นภูมิที่พ้นจากภพ 3 และมีความเกี่ยวข้องกับพระอรหันต์ ซึ่งเป็นพระอริยบุคคลขั้นสูงสุดในพระพุทธศาสนา โดยอธิบายถึงคุณวิเศษของพระอรหันต์ที่สามารถกำจัดกิเลสที่
ไวยากรณ์และสัมพันธ์
151
ไวยากรณ์และสัมพันธ์
ไวยากรณ์และสัมพันธ์ ๑๓๕ วางประธานไว้ให้เห็น นอกจากประโยค ากันกับข้างต้น จะไม่วางในประโยคหลังได้ หากความต่อไปถึงว่า ประธานเป็นศัพท์เดียวกัน หรือกรณีนี้จะวางกิริยา อาขยาตที่บ่งตัวประธานกำกับไว้อีกทีหนึ่
…และกิริยาในประโยคต่างๆ เช่น การใช้คำว่า 'มาตร', 'ปิตา' ในตัวอย่าง และการวางประธานให้ปรากฏชัดเจนในข้อความต่างๆ.. สรุปก็คือ การต้องวางประธานในประโยคถือเป็นสิ่งสำคัญในการสร้างความหมายและความสมบูรณ์ของประโยค
พจนานุกรมธรรมะสำหรับประชาชน
565
พจนานุกรมธรรมะสำหรับประชาชน
ธรรll พจนานุกรม สำหรับ หนังสือธรรมะเพื่อประชาชน ๕๖๔ พยาบาทวิตก ความตรึกในทางคิดร้ายต่อผู้อื่น พรหม ผู้ประเสริฐ, เทพในพรหมโลกเป็นผู้ไม่เกี่ยวข้องด้วยกาม มี ๒ พวก คือ รูปพรหมมี ๑๖ ชั้น อรูปพรหมมี ๔ ชั้น
…ธรรมะเพื่อให้ผู้อ่านสามารถเข้าใจหลักธรรมและคำศัพท์ที่เกี่ยวข้องกับศาสนาพุทธอย่างชัดเจน รวมถึงคำจำกัดความต่างๆ เช่น พยาบาทวิตก, พรหม, พระพุทธเจ้า, โพธิสัตว์ และอธิบายธรรมที่ทำให้คนเป็นมนุษย์ เช่น ศีล ๕, คุณธรร…
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา: การวิเคราะห์ทางวจนศาสตร์
143
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา: การวิเคราะห์ทางวจนศาสตร์
ประโยค - อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา นาม อตฺถโยชนา (ตติโย ภาโค) - หน้าที่ 143 ฉฏฐปริจเฉทตฺถโยชนา หน้า 143 อภาววณฺณนา กี สารโต ปจฺเจตพฺพาติ อาห ตตฺถาปีติอาทิ ฯ ตตฺถาปีติ ยมเกปี วุตตาติ สมพนฺโธ ฯ อปิสท
…มีผลต่อการปรากฏตัวของวิญญาณและธรรมชาติของความรู้และอารมณ์ ซึ่งช่วยให้เข้าใจลึกซึ้งถึงหลักการและการตีความต่างๆ ในทางธรรมที่ส่งผลต่อชีวิตประจำวันและการปฏิบัติธรรม
การลงโทษและคุณธรรมในพระพุทธศาสนา
30
การลงโทษและคุณธรรมในพระพุทธศาสนา
…ชาชน แต่สำหรับในประเทศที่นับถือพระพุทธศาสนานิยมมายานแล้ว การบินทบาดูเป็นเรื่องแปลก อาจจะกล่าวได้ว่า ความต่างได้มาเมื่อเทียบกับขอทาน จึงทำให้ไม่มีการบินทบาดในท้องนี่่ ๆ ดั้งนั้นสิ่งที่จะยึดเป็นหลักในการพิจารณา…
บทความนี้สำรวจประเด็นการลงโทษภิกษุในพระพุทธศาสนา โดยระบุว่าภิกษุที่ทำผิดพระวินัยจะได้รับการลงโทษอย่างไร และมีความสำคัญของคุณธรรมในสมัยพุทธกาลรวมถึงการพิจารณาความเหมาะสมในสังคมปัจจุบัน ในบริบทของท้องถิ
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา นาม อตฺถโยชนา
430
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา นาม อตฺถโยชนา
ประโยคส - อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา นาม อตฺถโยชนา (ปฐโม ภาโค) - หน้าที่ 430 อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา หน้า 430 เวนาติ สมมาติ ปเท ตติยาวิเสสน์ ฯ สมฺมา จาติ เปตีติ ปเท ตติยาวิเสสน์ ฯ อิติ เอวนฺติ อุป...กิ
บทความนี้สำรวจความต่างของนิกายต่างๆ ในอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา โดยเฉพาะที่หน้าที่ 430 ซึ่งกล่าวถึงการวิเคราะห์หลักธรรมต่างๆ ที…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
54
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…าวจรและโลกุตตระ จักมีแจ่มแจ้งต่อไปข้างหน้า เช่นกัน ฯ ถามว่า เหตุไฉนในรูปาวจรกุศลนี้ ท่านจึงไม่ถือเอาความต่าง แห่งสังขาร ดังในกามาวจรกุศล ด้วยว่า แม้รูปาวจรกุศลนี้ ที่ได้ ด้วยอำนาจการประกอบสมถะอย่างเดียว ก็อาจ…
เนื้อหาในส่วนนี้เน้นถึงความแตกต่างระหว่างฌานในรูปาวจรกุศลและกามาวจรกุศล รวมถึงการวิเคราะห์ความเป็นไปของฌานตามหลักอภิธรรม อธิบายถึงการเกิดขึ้นและคุณลักษณะของฌานที่ได้จากการปรุงแต่ง โดยใช้หลักการทางอภิ