จตุ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 68 / 112

…เจโตวิมุตติสมาบัติที่ เป็นอทุกขมสุข " ดังนี้ หรือนัยหนึ่ง พึงทราบว่าเวทนาเหล่านั้น พระองค์ตรัสไว้ใน จตุตถฌานนี้เพื่อสรรเสริญฌานนั้นก็ได้ เปรียบเหมือนโอรัมภาคิย สังโยชน์มีสักกายทิฏฐิเป็นต้น แม้ละได้ (ลางส…

เนื้อหาในบทนี้นำเสนอแนวคิดเกี่ยวกับปัจจัยที่ส่งผลต่อเจโตวิมุตติในวิสุทธิมรรค ผ่านการวิเคราะห์คุณสมบัติของเวทนาและการเข้าถึงฌานที่ 4 โดยระบุว่าราคะและโทสะต่างถูกขจัด ซึ่งส่งผลให้เกิดความสุขอทุกขมและเจโ

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 189 เพราะเหตุนั้น บัณฑิตพึงทราบเถิดว่า จตุตถฌานนี้เท่านั้น พระผู้มี พระภาคเจ้าตรัสว่า อุเปกฺขาสติปาริสุทฺธิ บทว่า จตุตถ์ คือฌานนี้เป็นที่ ๔ เพ…

บทความนี้กล่าวถึงจตุตถฌานที่เป็นฌานที่ 4 ตามคำสอนของพระผู้มีพระภาคเจ้า โดยมีการอธิบายถึงองค์ประกอบต่างๆ ของจตุตถฌาน และค…

…มือนวงแว่นแก้วฉะนั้น พร้อมกับ ความปรากฏแห่งปฏิภาคนิมิตนั้นแหละพระโยคาวจรนั้น ก็จะบรรลุ อุปจารฌาน และจตุกฌาน ปัญจกฌาน โดยนัยที่กล่าวแล้วนั้นแล อาโปกสิณ จบ * สุทธวตเถน หมายถึงผ้าไม่มีสี เพราะถ้าเป็นผ้ามีสี…

…อาดในการนำเสนอน้ำเพื่อให้เกิดวิธีการภาวนาที่ถูกต้อง ซึ่งจะนำไปสู่การเข้าถึงญาณต่างๆ เช่น อุปจารฌาน, จตุกฌาน และปัญจกฌาน โดยการภาวนาในลักษณะที่เป็นกลาง ไม่สนใจถึงสีหรือลักษณะของน้ำ.

…ล ( ปริจฉินนากาสกสิณ จบ พระทศพลผู้สรรพธรรมทส ( ทรงเห็นธรรม ทั้งปวง ) ได้ตรัสทศกสิณ ซึ่งเป็นเหตุแห่ง จตุกฌานและปัญจกฌานในชั้นรูปาวจร ดัง พรรณนามาฉะนี้ บัณฑิตได้ทราบทศกสิณนั้น และนัยะในการเจริญกสิณเหล่านั้…

เนื้อหาเกี่ยวกับการปฏิบัติของโยคาวจรในวิสุทธิมรรคว่า โยคาวจรที่ต้องการเรียนรู้เกี่ยวกับอากาสกสิณสามารถใช้ช่องต่างๆ ในการทำสมาธิได้ โดยการสร้างช่องที่เหมาะสมและใช้การภาวนาเป็นเครื่องช่วย อธิบายถึงการสร

…าตัวได้กรรมฐานข้อนี้ อันเป็นกรรมฐานที่ ได้ยากเช่นกับแก้วมณีมีค่ามากของคนทุคตะ เพราะว่าท่านผู้บำเพ็ญ จตุธาตุกรรมฐาน ก็กำหนดเอามหาภูตรูป ๔ ของตน ผู้บำเพ็ญอานาปาน กรรมฐาน เก็กำหนดเอาลมที่จมูกของตน งตน ผู้บำ…

ในบทนี้กล่าวถึงการเจริญกรรมฐานและวิปัสสนาในวิสุทธิมรรค โดยเน้นความสำคัญของการเข้าใจและเห็นอานิสสงส์ ซึ่งพระโยคาวจรนั้นถือว่าเป็นผู้ที่เห็นความสำคัญของกรรมฐานอันยากจะได้ เพราะว่าเมื่อท่านได้อานิสงส์จาก

… อสัญญีภพ เนวสัญญี นาสัญญีภพป หมวด ๑ ภพ ๓ มีเอกโวการภพเป็นต้น (คือเอกโวการภพ-ภพของสัตว์ ทีมีขันธ์ ๑ จตุโวการภพ-ภพของสัตว์ที่มีขันธ์ ๕ ปัญจโวการภพ-ภพของสัตว์ที่มีขันธ์ ครบ ๕) หมวด ๑ จึงรวมเป็น 8

ในบทนี้เราได้เรียนรู้เกี่ยวกับอริยสัจทั้ง 4 และความสำคัญของการรู้จักการเจริญและการละในธรรมะ โดยเน้นเรื่องจักษุและความสัมพันธ์กับทุกข์รวมถึงการตีความภพต่างๆ เช่น กามภพ รูปภพ อรูปภพ ศัพท์ในบทฐาน ตัวอย่า

…ึงไม่ ปรารถนาทั้งโลกนี้ และโลกอื่น [โลก ๓] อีกนัยหนึ่ง โลกมี ๓ คือ สังขารโลก สัตวโลก โอกาสโลก * องฺ.จตุกฺก. ๒๑/๖๔

ในเนื้อหาเกี่ยวกับวิสุทธิมรรค แสดงให้เห็นถึงความหมายของโลกวิทูและการเข้าใจในสามโลก ได้แก่ สังขารโลก สัตวโลก และโอกาสโลก ผ่านคำสอนของพระพุทธเจ้า ความรู้ในโลกทั้ง ๓ นี้จะช่วยให้พุทธศาสนิกชนสามารถเข้าถึง

…ตรนี้ ( ที่ตรัส) ว่า " ภิกษุทั้งหลาย ช้างที่พึงฝึกอันผู้ฝึกช้างขับแล้ว ย่อมแล่นไปได้แต่ ด. เกสีสูตร จตุกังคุตตระ ๒๑/๑๕๑ ดูกร ๒. ดังนี้ เป็นอันว่า ผู้ที่ยังไม่ได้ฝึกแต่ควรแก่การฝึกก็ดี ผู้ที่ได้ฝึกแล้ว แต…

บทที่ ๒ ของวิสุทธิมรรคนี้กล่าวถึงคุณวิเศษของปฐมฌานและการฝึกฝนบุคคลที่มีศีลหมดจด โดยมีการอธิบายว่าบัณฑิตจะอธิบายเพิ่มเติมเกี่ยวกับการขับบุรุษที่พึงฝึก และเกี่ยวกับสมาบัติทั้ง ๘ รวมถึงอธิบายทิศทั้ง ๘ ที

…ี่ ๒ จนถึงที่ ๒ และมีคำ ใช้แทนซึ่งความหมายตรงกัน ดังนี้ :- ที่ ๑ ปฐมาวิภัตติ ๒ ทุติยา " " ๓ ตติยา ๔ จตุตถี ๕ ปัญจมี " = ปัจจัตตวจนะ อุปโยควจนะ = == กรณวจนะ = สัมปทานวจนะ " = อปาทานวจนะ 14 " ๖ ฉัฏฐี " " ๗…

บทความนี้อธิบายเกี่ยวกับวิภัตติในบาลี ซึ่งแบ่งออกเป็นหมวด ได้แก่ เอกวจนะและพหุวจนะ มีทั้งปฐมาวิภัตติและวิภัตติอื่น ๆ เช่น ทุติยา ตติยา โดยอธิบายความหมายและการใช้ของแต่ละวิภัตติ นอกจากนี้ยังมีรายละเอีย

…อื่นอยู่ ว่ามีรูปเป็นอะไร เป็นลิงค์ใดแน่ แล้วนำ มาสันนิษฐานขึ้นขาดในที่นี้ว่า ปุริสาย เป็นลิงค์ เป็นจตุตถีวิภัตติ เพราะเอาอะที่สุดของ ปุริส กับ ส จตุตถวิภัตติเป็น อาย จึงเป็นเช่น นั้น สุขาย ก็เปลี่ยนเช่น…

ในบทนี้จะอธิบายเกี่ยวกับบาลีไวยากรณ์ซึ่งมีความสำคัญต่อการศึกษา โดยเฉพาะในเรื่องนามและอัพยยศัพท์ หากมีสัพพนามจะช่วยให้นักเรียนทราบได้ง่ายขึ้นว่าคำนั้นอยู่ในประเภทใด การใช้ลิงค์เพื่อระบุประเภทของคำในบาล

…ง จัดเป็นพหุวจนะ เช่น สองร้อย สองพัน สองหมื่น เป็นต้น. วิธีแจกวิภัตติของศัพท์สังขยา ตั้งแต่ เอก ถึง จตุ แจกตาม แบบเฉพาะตน ๆ. ปญฺจ ถึง อฏฐารส แจกอย่าง ปญฺจ ทั้ง ๓ ลิงค์ ตั้งแต่ เอกูนวีส ถึง ปญฺญาส แจกอย่า…

บทความนี้อธิบายเกี่ยวกับการใช้บาลีไวยากรณ์ในเรื่องของนามและอัพยยศัพท์ โดยเริ่มจากการจำแนกศัพท์สังขยาออกเป็นเอกวจนะและพหุวจนะ พร้อมวิธีการแจกวิภัตติที่เหมาะสม โดยใช้ตัวอย่างจากจำนวนที่แตกต่างกัน เช่น ส

…ติ พาวิสติ ๒๒, ทวาส พฤติส ๓๒, เมื่อเข้ากับสังขยาจำนวนที่ยิ่งขึ้นไป กว่า ทส วีสติ และ ตึส คือตั้งแต่ จตุตาพีส ๔๐ จนถึง นวุติ ๕๐ แปลง ทวิ เป็น ทว และ ทวา ได้ เช่น เทวจตตาฬิส ๔๒

เนื้อหาในหน้านี้เกี่ยวกับการใช้ศัพท์สังขยาในภาษาบาลี รวมไปถึงการแจกและวิธีเปลี่ยนวิภัตติ โดยเน้นที่ศัพท์เอกและศัพท์ทวิ เปรียบเทียบการใช้คำในรูปแบบต่างๆ ตามมาตรฐานของบาลีไวยากรณ์ผู้ศึกษาจะได้เรียนรู้กา

ประโยค - อธิบายบาลีไวยากรณ์ นามและอัพยยศัพท์ - หน้าที่ 61 จตุปาริสุทฺธิสีลำ เป็นต้น ตั้งแต่ ปญฺจ ถึง ไม่ต้องอธิบาย. อฎ ไม่ค่อยมีการเปลี่ยนแปลงอะไร จึง นว ๕ ៩ นว …

เนื้อหานี้เป็นการอธิบายบาลีไวยากรณ์ โดยเน้นที่การแจกวิภัตติของศัพท์ที่มีความหมายแตกต่างกัน เช่น นว ที่มีนัยทั้งเป็นสังขยาและเป็นคุณนาม การเข้าใจบทบาทของนามในบาลีช่วยให้เข้าใจลักษณะและการใช้งานของศัพท์

…ระกอบเป็น อาเมน ทุติย์ สติ-ทิยฑฒิสต์ ร้อยที่ ๒ ทั้งกึ่ง (หนึ่งร้อย กับ ครึ่ง คือ ๑๕๐), ๒,๕๐๐ อฑฺเฒน จตุตถ์ สหสฺสํ อฑฺฒฑฺฒสหสฺสํ พันที่ 4 ทั้งกึ่ง (สามพันกับ ครึ่ง คือ ๓,๕๐๐) หรือจะเป็น อฑฺฒจตุตถาสหสฺสํ ก…

เนื้อหานี้เสนอการอธิบายถึงบาลีไวยากรณ์ โดยเฉพาะเกี่ยวกับนามและอัพยยศัพท์ พร้อมทั้งการใช้เลขที่ประเมินสำหรับเอกวจนะและพหุวจนะ โดยยกตัวอย่างให้เข้าใจง่าย เช่น สังขยาที่มีจำนวนที่สุดและการใช้คำว่า อฑฺฒ ใ

…องการจงตรวจดูเถิด. ส่วนการแจกวิภัตติ และการันต์ในแบบปรากฏอยู่ชัดเจนแล้ว แต่มีอยู่บางคำ เช่น เอกาทสี จตุททสี ปณฺณรสี อันเป็นอิตถีลิงค์ แจกในปฐมาวิภัตติ ลง

บทความนี้เสนอการอธิบายเกี่ยวกับบาลีไวยากรณ์ของนามและอัพยยศัพท์ พร้อมตัวอย่างที่ชัดเจน รวมถึงการใช้ปูรณสังขยาในการนับจำนวนและการใช้ศัทพ์ต่างๆ ในบริบทต่างๆ โดยมีการกล่าวถึงการส่งผ่านปัจจัยและเว้นตัวอย่า

ประโยคด - อธิบายบาลีไวยากรณ์ นามและอัพยยศัพท์ - หน้าที่ 67 นิคคหิตอาคมได้ คือเป็น เอกาทสึ จตุททสึ ปณฺณรสี ตามที่มา ในมูลกัจจายน สูตรที่ ๓๓๔ หน้า ๘๕. นอกนั้นมีในแบบไวยากรณ์ ชัดเจนแล้ว.

…้ายวิภัตติ อีกอย่างหนึ่ง เพื่อความสะดวกในการใช้ศัพท์แผนกนี้ ท่านจึงบัญญัติให้ใช้กา แทนวิภัตติปฐมาและจตุตถีได้ ปฐมาวิภัตติให้แปลอายตนิบาตว่า "อันว่า" ทางสัมพันธ์ว่า "ตุมตุกตฺตา" จตุตถีวิภัตติว่า "เพื่อ" ท…

เนื้อหาให้รายละเอียดเกี่ยวกับบาลีไวยากรณ์นามและอัพยยศัพท์ รวมถึงปัจจัยในการใช้ คำแปล และการใช้งานในบริบทต่างๆ การอธิบายความหมายของคำที่เป็นศัพท์เดิมและรูปแบบในการใช้ปัจจัยเหล่านี้ในภาษา. ปัจจัยมีทั้งห

…ังนี้เป็นต้นแล้ว ทรงนิเทศ (ขยายความ) ไว้โดย (จัดเป็น) ๑๔ บรรพ (ดัง) นี้คือ อานาปานบรรพ อิริยาบถบรรพ จตุสัมปชัญญ บรรพ ปฏิกูลมนสิการบรรพ ธาตุมนสิการบรรพ สิวัฏฐิกบรรพ 8 โดยนัยว่า "ดูกรภิกษุทั้งหลาย ก็กายคตา…

บทนี้กล่าวถึงการเจริญกายคตาสติในวิสุทธิมรรค แบ่งเป็น ๑๔ บรรพ อาทิ อานาปานบรรพ อิริยาบถบรรพ และจตุสัมปชัญญบรรพ ทั้งนี้ กายคตาสติช่วยให้ภิกษุเจริญการปฏิบัติธรรมเพื่อผลดีในชีวิต นอกจากนี้ยังมีการอธิบา…

…้งจิตมั่นหายใจเข้า (๑๒) สำเหนียกว่า เราจักเปลื้องจิตหายใจออก สำเหนียกว่า เราจักเปลื้องจิตหายใจเข้า (จตุกกะที่ ๔] (๑๓) สำเหนียกว่า เราจักเป็นผู้พิจารณาเห็นว่าไม่เที่ยงหายใจ ออก สำเหนียกว่า เราจักเป็นผู้พิ…

บทนี้กล่าวถึงการฝึกจิตใจโดยอาศัยลมหายใจเข้าและออก การตั้งจิตมั่นและการพิจารณาเห็นไม่เที่ยง เพื่อความเข้าใจและการบรรลุธรรม วิธีการต่างๆ ที่เสนอในบทนี้ช่วยให้ผู้ปฏิบัติสามารถปล่อยวางและเห็นความจริงในลมห

…นไปในกาลที่ กำหนดถือเอา (พระกรรมฐาน) ก็ไประงับลงในอุปจารแห่งปฐมฌาน ฯลฯ กายสังขารอันเป็นไปในอุปจรแห่งจตุตถฌาน ก็ไประงับลงใน จตุตถฌาน" ดังนี้แล นี่เป็นนัยทางสมถะ เป็นอันดับแรก [นัยทางวิปัสนา] ส่วนในทางวิปั…

ข้อความนี้นำเสนอการวิเคราะห์ความละเอียดของกายสังขารในกรอบของการพัฒนาในการปฏิบัติฌาน โดยแยกแยะระหว่างฌานชั้นต่ำและอุปจารฌานชั้นสูง พร้อมกับความเข้าใจว่าอุปจารในขั้นสูงนั้นละเอียดกว่า การจำแนกนี้มาจากมต