หน้าหนังสือทั้งหมด

การพิจารณาจิตตามธรรมวินัย
31
การพิจารณาจิตตามธรรมวินัย
…ีธรรมอื่นยิ่งกว่า จิตตั้งมั่น ก็รู้ชัดว่า จิตตั้งมั่น หรือจิตไม่ตั้งมั่น ก็รู้ชัดว่า จิตไม่ตั้งมั่น จิตหลุดพ้น ก็รู้ชัดว่า จิตหลุดพ้น หรือจิตยังไม่หลุดพ้น ก็รู้ชัดว่า จิตยังไม่หลุดพ้น” (4) ธัมมานุปัสสนา หมายถึง…
ในธรรมวินัยนี้ ภิกษุจำเป็นต้องรู้ชัดเกี่ยวกับสถานะของจิต ไม่ว่าจะเป็นราคะ โทสะ และโมหะ หรือสภาพอื่นๆ ผ่านการพิจารณาความจริงในจิตของตนเอง การรู้ชัดในนิวรณ์ 5 ประการ เช่น กามฉันทะ พยาบาท หรือวิจิกิจฉา ท
ญาณกำหนดรู้ใจผู้อื่น
134
ญาณกำหนดรู้ใจผู้อื่น
…ิตไม่มีจิตอื่นยิ่งกว่า จิต เป็นสมาธิก็รู้ว่าจิตเป็นสมาธิ หรือจิตไม่เป็นสมาธิก็รู้ว่าจิตไม่เป็นสมาธิ จิตหลุดพ้น ก็รู้ว่าจิตหลุดพ้น หรือจิตไม่หลุดพ้นก็รู้ว่าจิตไม่หลุดพ้น มหาบพิตร เปรียบเหมือนหญิงสาวชายหนุ่มที่ชอ…
บทความนี้กล่าวถึงการรู้ใจผู้อื่นโดยการใช้ญาณกำหนดรู้ ซึ่งเป็นความสามารถของพระพุทธเจ้าที่สามารถรับรู้ความคิดและสภาวะจิตของผู้อื่นได้ เช่น การเข้าใจถึงความรู้สึกของสัตว์และบุคคลอื่นเมื่อจิตสะอาดไร้ซึ่งก
เจโตปริยญาณและปุพเพนิวาสานุสสติญาณ
203
เจโตปริยญาณและปุพเพนิวาสานุสสติญาณ
…า จิตเป็นสมาธิ ก็รู้ว่าจิตเป็นสมาธิ หรือจิตไม่เป็นสมาธิ ก็รู้ว่าจิตไม่เป็นสมาธิ จิต หลุดพ้น ก็รู้ว่าจิตหลุดพ้น หรือจิตไม่หลุดพ้น ก็รู้ว่าจิตไม่หลุดพ้น ดูกรมหาบพิตร เปรียบเหมือนหญิงสาว ชายหนุ่มที่ชอบการแต่งตัว เ…
ภิกษุที่มีจิตเป็นสมาธิบริสุทธิ์สามารถกำหนดรู้ใจของสัตว์อื่นได้ โดยสามารถสังเกตจิตของบุคคล ว่ามีราคะ โทสะ โมหะ หรือไม่ ขณะเดียวกันยังสามารถระลึกชาติได้ในอดีตทั้งหลาย โดยมีความสามารถในการมองเห็นจิตใจและ
อภิญญา 6 และผลของการทำสมาธิในพระพุทธศาสนา
91
อภิญญา 6 และผลของการทำสมาธิในพระพุทธศาสนา
…่าจิตไม่มีจิตอื่นยิ่งกว่า จิตเป็นสมาธิ รู้ว่าจิตเป็นสมาธิ หรือจิตไม่เป็นสมาธิ รู้ว่าจิตไม่เป็นสมาธิ จิตหลุดพ้น รู้ว่าจิตหลุดพ้น หรือจิตไม่หลุดพ้น รู้ว่าจิตไม่หลุดพ้น ประการที่ 4 จะระลึกชาติก่อนได้มาก คือ ระลึกไ…
ในบทความนี้จะกล่าวถึงอภิญญา 6 ตามคำสอนของพระพุทธเจ้า ซึ่งเป็นความรู้ที่ผลงจากการทำสมาธิ โดยมีอิทธิวิธีหลายประการ รวมถึงการฟังเสียงทิพย์ การรู้ใจของผู้อื่น และความสามารถในการระลึกชาติ บทเรียนจากการทำสม
การดูใจและการรู้จิต
152
การดูใจและการรู้จิต
…ดว่าไม่มีจิตอื่นยิ่งกว่า จิตตั้งมั่น ก็ทราบชัดว่าจิตตั้งมั่น ตไม่ตั้งมัน ก็ทราบชัดว่าจิตไม่ตั้งมั่น จิตหลุดพ้น ก็ทราบชัดว่าจิตหลุดพ้น จิตไม่หลุดพ้น ก็ทราบว่าจิตไม่หลุดพ้น......” ดูใจเราเอง เมื่อเราดูใจเราเอง แม…
บทความนี้นำเสนอแนวคิดการดูใจตนเองตามหลักพุทธศาสนา ทำให้เข้าใจอารมณ์และสภาพจิตใจ อาทิ ราคะ โทสะ โมหะ การรู้จักดูใจตนเองช่วยในการพัฒนาและแก้ไขข้อบกพร่องภายใน เป็นการแสดงถึงความสำคัญของการมองตัวเองให้มาก
ธรรมะเพื่อประช
392
ธรรมะเพื่อประช
ธรรมะเพื่อประช ความโศกสิ้นสุดเมื่อจิตหลุดพ้น ๓๕๑ แล้ว จึงออกบวชเป็นบรรพชิต และบำเพ็ญเพียรตามคําสอน ของพระบรมศาสดา ได้ทำให้แจ้งแล้วซึ่งบทธรรมอันร…
การฝึกวางใจและถอนความเศร้าโศกเป็นทางออกเพื่อลดทุกข์ โดยการเข้าใจธรรมชาติของขันธ์ ๕ และการดับทุกข์ด้วยการเจริญสมาธิ ณ ศูนย์กลางกาย การบรรลุพระนิพพานจะช่วยให้เกิดความสุขและความสงบอย่างแท้จริง การฝึกหัดแ
พจนานุกรมธรรมะเพื่อประชาชน
569
พจนานุกรมธรรมะเพื่อประชาชน
…มะเพื่อประชาชน ៩៦៨ วิมุตติ ความพ้นจากกิเลส วิมุตติญาณทัสสนะ ความรู้ความเห็นในวิมุตติ, ความรู้เห็นว่าจิตหลุดพ้น วิโมกข์ เวไนยสัตว์ ศาสดา แล้วจากอาสวะทั้งหลาย ความหลุดพ้นจากกิเลส สัตว์ผู้ควรแก่การแนะนำสั่งสอน, สั…
พจนานุกรมนี้รวบรวมศัพท์และแนวคิดที่เกี่ยวข้องกับธรรมะ และพระพุทธศาสนา โดยมีเนื้อหาเกี่ยวกับวิมุตติ, วิโมกข์, ศาสดา, และการแนะนำสั่งสอน ซึ่งจะช่วยให้ผู้อ่านเข้าใจแนวทางการหลุดพ้นจากกิเลส รวมไปถึงการแสว
สติและการบรรลุมรรคผลนิพพาน
150
สติและการบรรลุมรรคผลนิพพาน
9 ส า เ ป็ น หั ว ใ จ ใ น ปี 5 0 มาหลายภพหลายชาติ เจ้าทำให้เราต้องท่องเที่ยวไปในกอง ทุกข์มาช้านาน วันนี้ เราจักข่มเจ้าให้อยู่ในอำนาจของเรา ด้วยอุบายอัน ชอบ ดังนายควาญช้าง มช้างตกมัน ไว้ด้วยขอ ฉะนั้น เ
…ุถึงพระนิพพาน โดยอธิบายถึงความสำคัญของสติในการเอาชนะจิตใจที่วนเวียนอยู่ในวัฏฏสงสาร การอบรมสติช่วยให้จิตหลุดพ้นจากทุกข์และมีความเฉียบขาดในการพัฒนาเป็นอรหันต์ในพระพุทธศาสนา สติคืออาวุธคู่ใจที่ช่วยให้มนุษย์ไปถึงมร…
คาถาธรรมบท ภาค ๑-๘
22
คาถาธรรมบท ภาค ๑-๘
…เกื้อกูล แม้น้อย (แต่) เป็นผู้มีปกติประพฤติธรรมสมควรแก่ธรรมไชร้, เขาละราคะ โทสะ และโมหะแล้ว รู้ชอบมีจิตหลุดพ้นดีแล้ว หมดความยึดถือในโลกนี้หรือ ในโลกหน้า, เขาย่อมเป็นผู้มีส่วนแห่งสามัญผล
…พุทธพจน์แม้เพียงน้อย แต่มีการประพฤติดี ก็สามารถหลุดพ้นจากกิเลสและได้รับส่วนแห่งสามัญผล การที่บุคคลมีจิตหลุดพ้นนั้นส่งผลดีต่อการเข้าสู่สุคติและการมีชีวิตที่มีคุณค่า.
หลักธรรมในพุทธศาสนา
559
หลักธรรมในพุทธศาสนา
…รงต่อความเป็นจริงของสภาวธรรม ด้วยธรรมจักขุ วิมุตติญาณทัสสนะ ความรู้ความเห็นในวิมุตติ, ความรู้เห็นว่าจิตหลุดพ้น วิโมกข์ แล้วจากอาสวะทั้งหลาย ความหลุดพ้นจากกิเลส
เนื้อหาเกี่ยวกับหลักคำสอนในพุทธศาสนา ประกอบด้วยโครงสร้างของธรรมะที่สำคัญ เช่น โยนิโสมนสิการ ที่ทำให้เกิดการพิจารณาอย่างมีสติ พร้อมกับหลักธรรมเช่น รัตนตรัย และโลกุตตรธรรมซึ่งบอกเล่าถึงสิ่งมีค่าในพุทธศา
วิมุตติและความเข้าใจในพุทธธรรม
585
วิมุตติและความเข้าใจในพุทธธรรม
…มะเพื่อประชาชน ៥៨៤ วิมุตติ ความพ้นจากกิเลส วิมุตติญาณทัสสนะ ความรู้ความเห็นในวิมุตติ, ความรู้เห็นว่าจิตหลุดพ้น วิโมกข์ เวไนยสัตว์ ศาสดา แล้วจากอาสวะทั้งหลาย ความหลุดพ้นจากกิเลส สัตว์ผู้ควรแก่การแนะนำสั่งสอน, สั…
บทความนี้เสนอความเข้าใจเกี่ยวกับวิมุตติ ความรู้ในการหลุดพ้นจากกิเลส โดยยกตัวอย่างคำศัพท์สำคัญในพระพุทธศาสนา เช่น วิมุตติญาณทัสสนะ, สัตว์ที่ควรแนะนำ, และการถวายสังฆทาน พร้อมอธิบายถึงความถูกต้องและสิ่งท
รสแห่งธรรม: การเข้าถึงธรรมกาย
103
รสแห่งธรรม: การเข้าถึงธรรมกาย
…รชน กล่าวคำอันมีประโยชน์แม้น้อยย่อม ประพฤติธรรมสมควรแก่ธรรม ละราคะ โทสะ และโมหะแล้ว รู้ทั่วโดยชอบ มีจิตหลุดพ้นด้วยดีแล้ว ไม่ถือมั่นในโลกนี้หรือ ในโลกหน้า นรชนนั้นย่อมเป็นผู้มีส่วนแห่งคุณเครื่องความ เป็นสมณะ”
บทความนี้กล่าวถึงการแสวงหาสิ่งที่ดีที่สุดในชีวิตของมนุษย์ โดยธรรมกายเป็นสิ่งที่นำความสุขและความสำเร็จมาสู่ชีวิต การเข้าถึงธรรมกายเป็นไปได้สำหรับทุกคนไม่ว่าจะเป็นเชื้อชาติหรือศาสนาใด โดยการทำใจให้หยุดน
ชัยชนะครั้งที่ 5: การบรรลุวิชชาและการพ้นทุกข์
172
ชัยชนะครั้งที่ 5: การบรรลุวิชชาและการพ้นทุกข์
…ี้สาเหตุแห่งทุกข์ นี้วิธีดับทุกข์ นี้ เป็นทางพ้นทุกข์ จิตได้หลุดพ้นจากกามาสวะ ภวาสวะ อวิชชาสวะ เมื่อจิตหลุดพ้นแล้ว มีญาณรู้ว่า พ้นแล้ว รู้ชัดว่า ชาติสิ้นแล้ว พรหมจรรย์อยู่จบแล้ว กิจที่ควรทำ ได้ทำเสร็จแล้ว กิจอื…
เนื้อหาเกี่ยวกับการบรรลุวิชชาแรกของพระพุทธเจ้าเมื่ออวิชชาถูกทำลาย และการเห็นหมู่สัตว์ที่จุติได้ตามกรรม รวมถึงการบรรลุวิชชาที่สองและสาม ซึ่งนำไปสู่การพ้นทุกข์โดยการรู้แจ้งเห็นจริงเกี่ยวกับทุกข์และช่องท
การบรรลุธรรมของพระวาสิฏฐีเถรี
391
การบรรลุธรรมของพระวาสิฏฐีเถรี
Boประช ความโศก สิ้นสุดเมื่อจิตหลุดพ้น ๓๕๐ โอสถชั้นยอดแล้ว นางเกิดความสลดสังเวชใจ เห็นสัจธรรม ของชีวิตในสังสารวัฏว่า เต็มไปด้วยความทุกข์ ท…
บทความนี้เล่าเรื่องของพระวาสิฏฐีเถรีที่เกิดความสลดใจจากความทุกข์ในชีวิตและตัดสินใจบรรพชาเพื่อตามหาความจริง หลังจากบวชและพัฒนาจิตใจจนบรรลุพระอรหันต์ ความทุกข์ที่เคยเผชิญได้ถูกปลดปล่อยออกไป และได้รับควา
หลักฐานธรรมภายในคัมภีร์พุทธโบราณ
524
หลักฐานธรรมภายในคัมภีร์พุทธโบราณ
…ตที่เคยสะอาดผ่องใสหันเศร้าหมองไป ซึ่งก็คือ “จิตที่กลายกลาย” ที่จะพาไปสู่อบายนันเอง ส่วนการที่บอกว่า จิตหลุดพ้นจากอุปกิเลสที่รวมได้มันบ่งบอกถึงสภาวภาพในการตรัสรู้และเข้าสภาวนพาน โดยการกลิ่นจิตให้กลับมาอยู่ในสภาว…
บทความนี้พูดถึงหลักการทางธรรมที่ค้นพบในคัมภีร์พุทธโบราณ โดยเน้นที่การสร้างบุญและพลังของจิตในความเชื่อว่าด้วยการอธิษฐาน จิตมีความสำคัญต่อการกลับไปสู่นิพพานหรือดงแก้วที่ขามา ซึ่งควรอยู่ในสภาวะที่สะอาดบร
การเจริญภาวนาและการหลุดพ้นจากอาสวะ
138
การเจริญภาวนาและการหลุดพ้นจากอาสวะ
…ลุดพ้น แม้จากกามาสวะ (อาสวะ คือกาม) แม้จากภวาสวะ (อาสวะคือภพ) แม้จากอวิชชาสวะ (อาสวะคืออวิชชา) เมื่อจิตหลุดพ้นแล้วก็มีญาณรู้ว่าหลุดพ้นแล้ว รู้ชัดว่า ชาติสิ้นแล้ว พรหมจรรย์ อยู่จบแล้ว กิจที่ควรทำ ทำเสร็จแล้ว กิจ…
…่อเนื่อง บทเรียนเกี่ยวกับการตระหนักรู้และวิเคราะห์ความเป็นจริงของทุกข์และอาสวะในชีวิต จะช่วยให้เมื่อจิตหลุดพ้นแล้ว รู้ชัดในชัยชนะเหนือกิเลส ผลที่เกิดขึ้นจากการฝึกสมาธิจะนำไปสู่ความสงบและเข้าใจในชีวิตอย่างแท้จริ…
การฝึกอบรมในพระพุทธศาสนา
22
การฝึกอบรมในพระพุทธศาสนา
…ชน์เกื้อกูลแม้น้อย แต่เป็น ผู้มีปกติประพฤติธรรมสมควรแก่ธรรมไซร้ เขาละราคะ โทสะ และโมหะแล้ว รู้ชอบ มีจิตหลุดพ้นดีแล้ว หมดความยึดถือในโลกนี้หรือในโลกหน้า เขา ย่อมเป็นผู้มีส่วนแห่งสามัญญผล” ผลของความเป็นสมณะ หรือป…
ในเนื้อหานี้กล่าวถึงการสนทนาระหว่างพระวิปัสสกะและพระคันถิกะ โดยพระคันถิกะสงสัยในความรู้ของพระวิปัสสกะ แต่เมื่อพระศาสดาหมายถึงคุณค่าของการปฏิบัติธรรมที่นำไปสู่การหลุดพ้นจากกิเลส เปรียบเทียบประโยชน์ของค
การศึกษานิยมเทียบเชิงบรรยากาศพระพุทธศาสนาไทย
12
การศึกษานิยมเทียบเชิงบรรยากาศพระพุทธศาสนาไทย
… วิคตา วิภาค โดยในการแสดงนั้นเป็นทั้งแบบที่อธิบายขั้นตอนการเกิดสมาธิอย่างเดียว หรืออธิบายไปจนกระทั่งจิตหลุดพ้นจากกิเลส ซึ่งพระพรหม-คุณารณีเขียนกวะกระบวนการนี้ว่าเป็นการเจริญสมาธิแบบธรรมดา พาไปหรือเกิดโดยธรรมชา…
เนื้อหาดังกล่าวมีจุดมุ่งหมายเพื่อศึกษาและเปรียบเทียบรูปแบบการพัฒนาจิตของพระพุทธศาสนาในประเทศไทย การอธิบายกระบวนการพัฒนาโดยอิงจากสูตร องคุตตรินาย ที่กล่าวถึงจักรวาลแห่งเหตุปัจจัยที่จะมีผลต่อการพัฒนา 10
การบรรลุธรรมของยสกุลบุตร
282
การบรรลุธรรมของยสกุลบุตร
…ที่พระศาสดาทรงแสดงธรรมแก่ท่านเศรษฐีนั้น ยสกุลบุตรได้พิจารณาถึงภูมิธรรมตามที่ตนเห็น ตามที่ตนรู้ ทำให้จิตหลุดพ้นจากอาสวะทั้งหลาย ได้บรรลุธรรมเป็นพระ อรหันต์ จากนั้นพระผู้มีพระภาคเจ้าทรงระงับอิทธาภิสังขาร ทำให้ท่า…
ในเนื้อหานี้ พูดถึงการแสดงธรรมของพระศาสดาต่อท่านเศรษฐี และการที่ยสกุลบุตรได้หลุดพ้นจากอาสวะทั้งหลายจนบรรลุธรรมเป็นพระอรหันต์ หลังจากนั้นท่านเศรษฐีได้พูดคุยกับยสกุลบุตร พร้อมระบุความสำคัญของการบรรลุธรร
ธรรมะเพื่อประชา: การปล่อยวางเพื่อการหลุดพ้น
76
ธรรมะเพื่อประชา: การปล่อยวางเพื่อการหลุดพ้น
…ขเวทนา เมื่อเบื่อหน่าย ย่อมคลายกำหนัด คลายความยึดมั่นถือมั่น เมื่อคลายความยึดมั่น จิตก็หลุดพ้น เมื่อจิตหลุดพ้นแล้ว ก็มีญาณ หยั่งรู้ว่าหลุดพ้นแล้วรู้ชัดว่าชาติสิ้นแล้วกิจที่ควรทำก็ทำเสร็จแล้ว กิจอื่นเพื่อความเป็…
…ดมั่นถือมั่น การเข้าใจธรรมะที่พระพุทธองค์ได้เทศนาเกี่ยวกับสุขเวทนา ทุกขเวทนา และอทุกขมสุขเวทนา ผู้มีจิตหลุดพ้นไม่วิวาทกับใคร และไม่ติดข้องในอาสวกิเลส การหยุดนิ่งและปล่อยใจตามพระธรรมเทศนาเป็นทางสู่โสดาบันที่สมบู…