ธัมมายตนะ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ

…ยตนะ โสตายตนะ ฆานายตนะ ชิวหายตนะ กายายตนะ มนายตนะ รูปายตนะ สัททายตนะ คันธายตนะ รสายตนะ โผฏฐัพพายตนะ ธัมมายตนะ ในอายตนะเหล่านั้น สามารถจัดได้เป็น 2 ประเภท คือ อายตนะภายใน (อัชฌัตติกาย ตนะ) และอายตนะภายนอก (พาหิ…

อายตนะมีคุณสมบัติสำคัญแบ่งออกเป็น 5 อย่าง โดยอายตนะภายในเป็นที่เกิดของวิถีจิตและมีอายตนะภายนอกทำหน้าที่เป็นที่ประชุมของวิถีจิต ทั้งภายในและภายนอกมีทั้งหมด 12 ประการ รวมถึงจักขายตนะ, โสตายตนะ และรูปายต

…ายตนะหรือ โกรธโสตายตนะ สัททายตนะ มานายตนะ คันธายตนะ ชิวหายตนะ รสายตนะ กายายตนะ โผฏฐัพพายตนะ มนายตนะ ธัมมายตนะ หรือ ในธาตุ 18 นั้น เราโกรธจักขุธาตุ รูปธาตุ จักขุวิญญาณธาตุ หรือโกรธโสตธาตุ สัททธาตุ โสตวิญญาณธาตุ…

การแผ่เมตตาเป็นวิธีหนึ่งที่ช่วยให้เกิดความสุขและสามารถเข้าถึงพรหมโลกรวมทั้งวิธีการบรรเทาความโกรธโดยการพิจารณาและแยกธาตุต่าง ๆ ให้เห็นว่า ธาตุเป็นสิ่งที่ไม่ควรนำมาสู่ความโกรธอย่างแน่นอน หากเรามีการพิจา

… โดย อาศัยวิญญาณ ทำให้เกิดความรู้ขึ้น 3. อายตนะของพระมงคลเทพมุนี ท่านเรียกไว้ 2 แบบ คือ โลกายตนะ และธัมมายตนะ อายตนะ 12 อยู่ในส่วนของโลกายตนะ ธัมมายตนะ คือ นิพพาน ท่านให้สละ โลกายตนะ เข้าหาธัมมายตนะ วัตถุประสง…

…ประการ อายตนะทำให้เกิดความรู้ที่เชื่อมต่อกันผ่านวิญญาณ โดยพระมงคลเทพมุนีแบ่งอายตนะออกเป็นโลกายตนะและธัมมายตนะ โดยให้เปิดใจสละโลกายตนะเข้าสู่ธัมมายตนะ วัตถุประสงค์การศึกษาเกี่ยวกับอายตนะเพื่อให้นักศึกษาเข้าใจคว…

…ผฏฐัพพะ 6. แดนติดต่อคือ สิ่งที่ได้ยินมา ทราบมาแล้วทางประสาทสัมผัส แล้วจิต หรือ วิญญาณเก็บสะสมๆ ไว้ (ธัมมายตนะ) สภาพเหล่าใดย่อมทรงไว้ซึ่งลักษณะของตนเหตุนั้น สภาพ เหล่านั้น จึงชื่อว่า ธรรม 6.4 การทำหน้าที่ของอาย…

พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสถึงความเสื่อมโทรมของร่างกายตามอายุที่เพิ่มขึ้น และอธิบายถึงอายตนะ ในที่นี้หมายถึงการสัมผัสและการรับรู้ซึ่งเกิดจากการติดต่อกับสิ่งภายนอก มีการจำแนกอายตนะ 6 ประการ ได้แก่ รูป เสีย

…กับ ธรรมารมณ์ หรือธัมมารมณ์ ท่านขยายความคำว่าอายตนะออกไปอีกว่า อายตนะ มีอยู่ 2 แบบ คือ โลกายตนะ กับ ธัมมายตนะ โลกายตนะ เป็นอายตนะในภพ 3 โลกันต์ที่ดึงดูดสรรพสัตว์ไปตามภพภูมิต่าง ๆ ตาม อำนาจของบุญและบาป ส่วนธัมม…

…ามทัศนะของพระมงคลเทพมุนี โดยแบ่งอายตนะออกเป็น 2 ประเภท คือ โลกายตนะที่ดึงดูดสรรพสัตว์ไปตามภพภูมิ และธัมมายตนะที่ดึงดูดสรรพสัตว์ที่หมดกิเลส โดยอธิบายถึงความสัมพันธ์ระหว่างตา, หู, จมูก, ลิ้น, กาย และใจ กับอายตนะ…

…ที่ลิ้มได้ด้วยลิ้น 5) โผฏฐัพพายตนะ แดนติดต่อคือ สิ่งที่สัมผัสทางกาย ได้แก่ สิ่งที่มาถูกต้องกระทบ 6) ธัมมายตนะ แดนติดต่อคือ สิ่งที่ได้ยินมาทราบมาแล้วทางประสาทสัมผัสแล้ว จิตหรือวิญญาณเก็บสะสม ๆ ไว้ ตา หู จมูก ลิ…

อายตนะ 12 แบ่งออกเป็นอายตนะภายใน 6 ประเภท ได้แก่ ตา, หู, จมูก, ลิ้น, กาย, ใจ และอายตนะภายนอก 6 ประเภท ได้แก่ รูป, เสียง, กลิ่น, รส, สัมผัส, ธรรมารมณ์ อายตนะภายในคือช่องรับรู้ที่เชื่อมต่อจิตกับอารมณ์ ส

…คือเสียง) ๑ คันธายตนะ (อายตนะคือกลิ่น) ๑ รสายตนะ (อายตนะคือรส) ๑ โผฏฐัพพายตนะ (อายตนะคือโผฏฐัพพะ) ๑ ธัมมายตนะ (อายตนะคือธรรม) ๑ ฯ ธาตุ ๑๘ คือ จักขุธาตุ ๑ โสตธาตุ ๑ ฆานธาตุ 9 ชิวหาธาตุ ๑ กายธาตุ ๑ รูปธาตุ ๑ สัท…

บทความนี้นำเสนอความเข้าใจในอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา โดยเน้นไปที่ธรรม ๓๓ ในโลกุตตรจิต รวมถึงขันธ์ ๕ อุปาทานขันธ์ ๕ อายตนะ ๑๒ และธาตุ ๑๘ ซึ่งสำคัญต่อการศึกษาและเข้าใจอริยสัจ ๔ในพุทธศ

… [อธิบายปกิณณกธรรม] ธรรม ๖๕ อย่าง ด้วยอำนาจแห่งเจตสิก (๕๒) สุขุมรูป ๑๖ และนิพพาน ๑ ย่อมถึงการนับว่า ธัมมายตนะ ในจำพวกอายตนะ และว่า ธัมมธาตุ ในจำพวกธาตุฯ คำว่า เสสา เจตสิก ได้แก่ เจตสิก ๕๐ ที่เหลือจากเวทนาและสั…

บทความนี้กล่าวถึงการวิเคราะห์ทุกข์ในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยชี้ให้เห็นว่าทุกข์เกิดจากตัณหาและสาเหตุแห่งทุกข์นั้นมีชื่อเรียกว่า 'ทุกขสมุทัย' พร้อมแสดงให้เห็นถึงความดับแห่งทุกข์ในธรรมชาติที่เรียกว่า 'ทุก