วิญญาณธาตุ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 2 / 9

…ิ่งมีชีวิตคือมนุษย์และสัตว์เท่านั้น ทั้งนี้ไม่รวมต้นไม้ แม้ต้นไม้จะมีชีวิตแต่ไม่มีธาตุรับรู้คือไม่มีวิญญาณธาตุครอง 4. ธาตุแต่ละธาตุมีลักษณะและคุณสมบัติต่างกัน เช่น ปฐวีธาตุ มีลักษณะแข็ง มีคุณสมบัติพิเศษ กว่าธาต…

แนวคิดเกี่ยวกับธาตุในธรรมชาติมีความสำคัญในการศึกษา สรรพสิ่งทั้งหลายไม่ว่าจะเป็นชีวิตหรือไม่มีชีวิตล้วนเกิดจากธาตุ ธาตุทั้ง 4 ได้แก่ ธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุไฟ และธาตุลม ในขณะที่ธาตุ 6 เพิ่มธาตุอากาศและธาต

ซึ่งเป็น ตัวกำหนดความแก่อ่อนของธาตุธรรม คือ ตั้งแต่ธาตุดิน น้ำ ลม ไฟ วิญญาณธาตุ อากาศธาตุ เห็น จำ คิด รู้ของบุคคลนั้น ดวงธรรมทั้ง 5 ดวงนี้ ถ้ายังมีขนาดไม่เท่ากัน เล็กบ้าง ใหญ่บ้าง…

เนื้อหานี้กล่าวถึงการพิจารณาอินทรีย์และดวงธรรมทั้ง 5 ซึ่งมีผลต่อความสามารถในการบรรลุธรรมของบุคคลในพระพุทธศาสนา หากดวงธรรมทั้ง 5 มีขนาดเท่ากันแสดงว่าบุคคลนั้นมีอินทรีย์แก่พอที่จะบรรลุธรรมได้ ซึ่งการเติ

ธรรมะเพื่อประชาชll ธ ร ร ม ก า ย ก า ย มาตรฐาน ๓๔๑ วิญญาณธาตุ ทำให้เกิดมีเวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ ปรุง แต่งกันขึ้นมา รวมเรียกว่าขันธ์ ๕ พอเป็นธาตุหยาบที่เห็นด้ว…

บทความนี้อธิบายถึงแนวคิดของพระพุทธเจ้าเกี่ยวกับขันธ์ ๕ และการไม่ได้ยึดมั่นในร่างกาย ซึ่งนำไปสู่การพัฒนาจิตใจและการสร้างบารมี โดยชี้ให้เห็นถึงความสำคัญของการสำรวจและเข้าใจในกายภายในที่ไม่มีความแก่ เจ็บ

…มขันธ์ ๕ ที่ก่อเกิดจากการประชุมกันของธาตุ ๔ คือ ธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุไฟและธาตุลม อีกทั้งอากาศธาตุและ วิญญาณธาตุ ทำให้เราเคลื่อนไหวไปมาได้ นึกคิดได้ ซึ่งเกิดจาก กรรมปรุงแต่งทั้งสิ้น กรรมในอดีตจะเป็นเครื่องกำาหนดใ…

ธรรมะเน้นว่าทุกสรรพสัตว์มีกรรมเป็นของตัวเอง ซึ่งเป็นปัจจัยที่กำหนดอัตภาพที่แตกต่างกัน ไม่เพียงแต่แค่รูปร่างที่เหมือนกันแต่ภายในมีความแตกต่างที่เกิดจากกรรมที่ตั้งแต่งขึ้น โดยเฉพาะมหาบุรุษซึ่งมีคุณสมบัต

…ตุ โสตธาตุ ฆานธาตุ ชิวหาธาตุ กายธาตุ รูปธาตุ สฤทธาตุ คนธธาตุ รสธาตุ โผฏฐพฺพธาตุ จักขุวิญญาณ ธาตุ โสตวิญญาณธาตุ ฆานวิญญาณธาตุ ชิวหาวิญญาณธาตุ กาย- วิญญาณธาตุ มโนธาตุ ธมฺมธาตุ มโนวิญญาณธาตุ จ ฯ จตฺตาริ อริยสจฺจาน…

เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธรมที่ให้ความเข้าใจเกี่ยวกับธาตุต่างๆ ที่อยู่ในจิตและการรับรู้ รวมถึงการกล่าวถึงอริยสัจสี่ที่สำคัญต่อการศึกษาทางพุทธศาสนา โดยเฉพาะความทุกข์และการไปสู่การหลุดพ้นจากทุกข์ ซึ่งเน้นถึงก

…งคหฎีกา - หน้าที่ 129 อภิธมฺมตฺถวิภาวินี หน้าที่ 130 ปญฺจวิญญาณาเนว นิสสตฺตนิชชีวตเถน ธาตุโยติ ปญฺจ วิญญาณธาตุโย มนนมตฺตา ธาตุ มโนธาตุ ฯ มโนเยว วิสิฎฐ วิชานนกิจจโยคโต วิญญาณ์ นิสสตฺตนิชชีวิตเป็น ธาตุ จาติ มโนวิ…

…ๆ เช่น อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลี และความสัมพันธ์ระหว่างธาตุ วิญญาณ มโน ซึ่งตัวบทจะให้ความเข้าใจในเรื่องของวิญญาณธาตุและการเกิดขึ้นในชีวิต นอกจากนี้ยังสอดคล้องกับคำสอนของพุทธศาสนาเกี่ยวกับจิต และหัวข้อที่สำคัญ เช่น ธา…

…ฺมา ปญฺจโวการภววเสน หทย์ นิสสาย วา จตุโวการภววเสน อนิสสาย วา ปวตฺตนฺติ ฯ กาเม ภเว ฉวตถุนิสสิตา สตฺต วิญญาณธาตุโย ฯ รูเป ภเว ติวตถุนิสสิตา ฆานวิญญาณาทิตตยวชูชิตา จตุพุพิธา วิญญาณ ธาตุโย ฯ อารุปเป ภเว อนิสสิตา เอ…

…้พูดถึงอภิธมฺมตฺถสงฺคหซึ่งเป็นการศึกษาในอภิธรรมเพื่อทำความเข้าใจสภาวะจิตและกาย ผ่านบริบทต่าง ๆ เช่น วิญญาณธาตุ การเกิดและการดับ รวมถึงการจัดกลุ่มและลำดับความสำคัญของธาตุในทางอภิธรรม โดยมีการแบ่ง categories เพื่…

…โลกฯ แต่วัตถุ ๓ มีฆานะเป็นต้น ไม่มีในรูปโลกฯ ก็ ในอรูปโลกไม่มีวัตถุแม้ทั้งหมด ฯ บรรดาวัตถุเหล่านั้น วิญญาณธาตุ ๕ อาศัยเฉพาะปลาทวัตถุทั้ง ๕ เป็นไปโดยส่วนตามลำดับ ฯ ส่วน มโนธาตุ กล่าวคือปัญจทวาราวัชชนะ และสัมปฏิจ…

…ารศึกษาอภิธัมมัตถสังคหะและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา โดยเฉพาะเรื่องวัตถุ 5 อย่างในกามโลก รวมถึงการที่มโนวิญญาณธาตุและวิญญาณธาตุอาศัยวัตถุอย่างไร ทั้งนี้ในแต่ละภพแบ่งออกได้ชัดเจนคือ กามภพ รูปภพ และอรูปภพ พร้อมทั้งกา…

…ตธาตุ ๑ ฆานธาตุ 9 ชิวหาธาตุ ๑ กายธาตุ ๑ รูปธาตุ ๑ สัททธาตุ ๑ คันธธาตุ ๑ รสธาตุ ๑ โผฏฐัพพธาตุ ๑ จักขุวิญญาณธาตุ ๑ โสตวิญญาณธาตุ ๑ ฆาน วิญญาณธาตุ ๑ ชิวหาวิญญาณธาตุ ๑ กายวิญญาณธาตุ ๑ มโนธาตุ ๑ ธัมมธาตุ ๑ มโนวิญญาณ…

บทความนี้นำเสนอความเข้าใจในอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา โดยเน้นไปที่ธรรม ๓๓ ในโลกุตตรจิต รวมถึงขันธ์ ๕ อุปาทานขันธ์ ๕ อายตนะ ๑๒ และธาตุ ๑๘ ซึ่งสำคัญต่อการศึกษาและเข้าใจอริยสัจ ๔ในพุทธศ

…ื่อว่ามโน- ธาตุ เพราะอรรถว่า ธาตุเป็นเพียงความรู้ เพราะไม่ประกอบด้วยกิจคือ ความรู้พิเศษสุดยอด ดุจมโนวิญญาณธาตุ (ซึ่งไม่ประกอบด้วยความรู้ พิเศษสุดยอด) ฉะนั้น ๆ บทว่า อเหตุกปฏิสนธิยุคเล ได้แก่ ใน อุเบกขาสันตีรณะท…

เนื้อหานี้สำรวจแนวคิดเกี่ยวกับอารมณ์ที่แตกต่างกันในหลักอภิธัมมาซึ่งไม่มีการเกิดในวิจิกิจฉาจิต รวมถึงการจำแนกและอภิปรายถึงความสัมพันธ์ของธรรมต่างๆ ที่ตั้งอยู่ในจิตหลายดวง โดยอธิบายถึงอาการและการประกอบ

… วิเสสน์ ฯ อิติ สมพนฺธินิติ ปเท เหตุ ฯ มนโสติ สมพนฺธินิติ ปเท สมพนฺโธ ฯ สมพชุณที่ติ สมพนฺธินี ยา มโนวิญญาณธาตุ ฯ อินปจฺจโย ฯ สมพนฺธินิติ โหติ ปเท วิกติกตฺตา ฯ มโนวิญญาณธาตุ มโนธาตุยา สมพนธินี กานติ ปุจฉา ฯ สมปฏ…

อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา มีหลักการที่ชัดเจนเกี่ยวกับมโนวิญญาณธาตุและการทำงานของจิตใจ โดยเนื้อหาในหน้าที่ 206 ได้กล่าวถึงองค์ประกอบต่าง ๆ ของจิตวิญญาณ และอธิบายถึงอิท…

…มปยุตตาปี เอเตเยว ฯ อุภยวิปากมโนธาตุยา เอเต เจว วิตกวิจาราธิโมกขา จาติ อฏฺฐฯ ตถา ติวิธายปี อเหตุกมโนวิญญาณธาตุยา ฯ ยา ปเนตฺถ โสมนสฺสสหคตา ตาย สุทธิ ปีติ อธิกา โหติ เวทิตพฺพา ฯ สเหตุกวิปากวิญญาณสมฺปยุตฺตา ใน สเห…

บทนี้กล่าวถึงแนวคิดเกี่ยวกับอธิโมกขและความเกี่ยวข้องกับเจตนาในชีวิต โดยแยกแยะและวิเคราะห์ความต่างของอเหตุกกับเหตุุนต่างๆ ซึ่งเป็นส่วนสำคัญในการพิจารณาตลอดจนการปฏิบัติที่เชื่อมโยงกับการบรรลุธรรมในแต่ละ

…กแยกออกแล้วก็เป็นเพียงการประชุมรวมกันของธาตุ 6 คือ ปฐวีธาตุ อาโปธาตุ เตโชธาตุ วาโยธาตุ อากาสธาตุ และวิญญาณธาตุ สิ่งอื่นก็เช่นกันเมื่อแยกออกแล้วล้วนประกอบขึ้นด้วยธาตุทั้งหลาย เว้นแต่เพียงวิญญาณธาตุเท่านั้น และหา…

บทความนี้กล่าวถึงไตรลักษณ์ของธาตุทั้งหลายในพระพุทธศาสนา โดยระบุว่า ทุกสิ่งในโลกเกิดจากการรวมตัวของธาตุหก ได้แก่ ปฐวี อาโป เตโช วาโย อากาส และวิญญาณ ธาตุเหล่านี้ไม่สามารถถือเป็นตัวตนที่มั่นคงได้ เมื่อส

…ปจฺจโย ฯ จิตตเจตสิกา ธมฺมา อญฺญมญญ์ สหชาตรูปานญฺจ มหาภูตา อญฺญ มญญ์ อุปาทารูปานญฺจ ฉ วตถุนิ สตุตนน์ วิญญาณธาตุนนฺติ จ ติวิโธ โหติ นิสสยปจฺจโย ฯ กวฬิงกาโร อาหาโร อิมสฺส กายสุส อรูปิโน อาหารา สหชาตาน นามรูปานนุติ…

ในบทความนี้จะพูดถึงอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลี ที่อยู่ในหน้าที่ 47 และ 48 โดยพูดถึงจิตตเจตสิกาและการทำความเข้าใจถึงธรรมะที่เกี่ยวข้องกับราคาทโยและความสุข ทุกข์ของบุคคล การแบ่งประเภทของธรรมนิยมที่สัมพันธ์กับอา

…จุน ชีวิตคอยตามเลี้ยง แวดล้อมด้วย สี กลิ่น รส โอชา เป็นที่ตั้งและเป็นทางเดินของการรับรู้ทางจมูก (ฆานวิญญาณธาตุ) 4. ประสาทลิ้น มีลิ้นเป็นโครงสร้างใหญ่ บริเวณลิ้นตรงที่ประสาทลิ้นตั้งอยู่มีลักษณะ คล้ายกลีบอุบล (บั…

เนื้อหาพูดถึงการรับรู้ทางประสาทสัมผัสทั้งห้าคือ ตา หู จมูก ลิ้น และกาย ที่ได้รับการสนับสนุนจากธาตุทั้งสี่ ได้แก่ ปฐวี อาโป เตโช และวาโย ที่ช่วยให้ชีวิตดำเนินไปอย่างมีความหมาย โดยการสัมผัสกับสิ่งเร้าภา

…ฺฌสิ ฯเปฯ ที่ มนายตนสฺส กุชุฌสิ ก็ ธมฺมายตนสฺส กุชุฌสิ ก วา จกฺขุธาตุยา กรุฌสิ กี รูปธาตุยา กี จกฺขุวิญญาณธาตุยา ฯเปฯ ก็ มโนธาตุยา กี ธมมธาตุยา * มโนวิญญาณธาตุยาติ ๆ เอวญหิ ธาตุวินิพโภค กโรโต อาร์คเค สาสปสฺส วิ…

บทความนี้กล่าวถึงการศึกษาเรื่องธาตุและวิธีการที่รูปแบบการรับรู้ทำงานในบริบทของธรรมะ โดยเฉพาะในพระพุทธศาสนา เนื้อหาจะพูดถึงธาตุและการสัมผัสทางอารมณ์ โดยมีกล่าวถึงมิติที่ลึกซึ้งและซับซ้อนของความหมายของก

6. มโนวิญญาณธาตุ เป็นนามธรรม มีหน้าที่รู้นึกคิดอารมณ์ต่าง ๆ องค์ธรรมได้แก่ จิต 76 หรือ 108 ดวง คือ โลภมูลจิต จิตอกุศ…

มโนวิญญาณธาตุเป็นนามธรรมที่มีหน้าที่ในการรู้คิดและอารมณ์ต่าง ๆ ซึ่งแบ่งประเภทจิตเป็นหลายกลุ่ม ได้แก่ โลภมูลจิต, โ…

ธรรมารมณ์ที่มากระทบใจ และตรงกลางมโนธาตุ ก็มีมโนวิญญาณธาตุ ซึ่งใส สะอาดบริสุทธิ์กว่า และเล็กกว่ามโนธาตุ ซ้อนอยู่ข้างในเข้าไปอีก สำหรับให้รู้แจ้งอารมณ์ที่มากระ…

บทความนี้พูดถึงการทำงานของมโนธาตุและอารมณ์ภายในจิตใจ โดยเฉพาะการรู้เท่าทันอารมณ์และการปล่อยวางจากความทุกข์และความสุขที่เกิดขึ้นจากการกระทบของสิ่งต่างๆ จากภายนอก ผู้เขียนชี้ให้เห็นถึงความสำคัญของการเข้

… เวนยิโกติ ฯ ตโต อรุณฤติกโต ๆ พริตตฺตาติ อิท อชุฌตฺติกลูกขณาภาวโต วุตต์ ฯ เอเตน พริภูติ เอเกกิสสาปิ วิญญาณธาตุยา นิสสยาภาวโต ๆ วุฒิตเมว วิภาเวตุมาห ปสาทรูปสฺส ที่ติอาทิ ฯ ตตฺถ ปฏฺมนฺทาทิภาเวนาติ" ติกฺขาติกขาทิภ…

เนื้อหาในบทนี้ว่าด้วยอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยาและบทความที่เกี่ยวข้อง โดยเน้นถึงการวิเคราะห์จิตและอารมณ์ต่างๆ ภายใต้แนวคิดทางพระพุทธศาสนา รวมถึงการสำรวจความคิดและความเข้าใจเกี่ยวกับอัตตาและการรับรู้ในจิตใจ.

…าตุ คือ ฤดูลม 5) อากาสธาตุ คือ ฤดู ว่างเปล่า 6) วิญาญาณธาตุ คือ ฤดูรู้อารมณ์ มี 6 อย่าง คือ (1) จักขวิญญาณธาตุ (2) โสตวิญญาณธาตุ (3) มานวิญญาณธาตุ (4) ชิวหาวิญญาณธาตุ (5) กายวิญญาณธาตุ (6) มโนวิญญาณธาตุ6 ชีวิต…

บทความนี้สำรวจเกี่ยวกับการทำงานร่วมกันของประสาททั้ง 5 และทางใจในพระพุทธศาสนา โดยอธิบายแต่ละขั้นอย่างละเอียด รวมถึงการอธิบายชีวิตตามแนวทางฤดู 6 ที่สัมพันธ์กับพระอภิธรรม นอกจากนี้ยังระบุถึงปรมัตถธรรม 3