วิสาขิมรรคและธาตุตามพระพุทธศาสนา : หน้า 141/405

ประโยค - วิสาขิมรรคเปน 3 ตอน 1 หน้า 140 ผู้มีพระภาคเจ้างไม่รงทำปริเจต(กำหนดจัดเข้าเป็นหมวด) โดย อำนาจแห่งธาตุทั้งสิ้น มาทรงทำปริเจตว่า"เขา่นี้เล่า" ดังนี้ใช่ไหม คำถามมีว่า "เพราะธาตุทั้งปวงอันมีอยู่โดยสภาวะ ก็ แท้จริง อาธาตุ ก็อธาตุ" คือต้องระวัง ส่วนลูกของน้อยอยู่ในรูป- ธาตุเป็นต้น เพราะอะไร ? เพราะธาตุทั้งคู่อลูถสุภิมต จริงอยู่ ลูกธาตุ คือธาตุมนิยม และลูกมินิคตั้นพันไปจากรูปเป็นต้นหามิใชไม่ นัย หนึ่ง ลูกธาตุก็อธาตุทั้งหลายรูปเป็นต้นบึ่นให้เป็นอารมณ์แห่งลูกธาตุวิมาน เพราะเหตุนัน ลูกธาตุยิอคือรูปเป็นต้นเอง จิตในรูบธาตุ 4 มีอากาสิญาณของธาตุเป็นต้น ก็เป็นนิมโม- วิญญาณธาตุ ธรรมทั้งหลายที่เหลือ เป็นธรรมธาตุ ส่วนสัญญา- เวทิฎฐิ นมีโอวาทะ เพราะสัญญาเวทิตนิโรธธาตุ นเป็น แค่ความดับแห่งธาตุ 2 (คือโมวิญญาณของและธรรมอญ) เท่านั้น ถามธาตุ ก็เป็นแต่ธรรมธาตุ ดังพระวาสว่า"ในธาตุหลายนนั้น ถามธาตุเป็นอย่างไร ? ถามธาตุคือความคิด ความตรึก ฯลฯ ความ คำริผิดอันเกี่ยวเนื่องด้วยถาม" ดังนี้ หรือเช่นนั้น ก็เป็นธาตุทั้ง ๙ ดังพระวาสว่า "เนือ่งต่ำทำเจริญร่างให้เป็นที่สุด เนืองสูงทำพากเทพ ปรนิมิตรสวัตติในวา ใน ขันธ์ ธาตุ อายตนะ รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ ที่ท่องเที่ยวอยู่ในวาทั้งหลายนัน ที่เนื่องอยู่ในภาพ ทั้งหลายนัน ในระว่าง (ที่กำหนด) นั้น อนันใด อนันนั้น เรียกว่ากาม-