หน้าหนังสือทั้งหมด

การวิเคราะห์จิตตามอภิธรรม
184
การวิเคราะห์จิตตามอภิธรรม
…่เหลือเว้นจิต ๔๕ ด้วยสามารถแห่งกุศลจิตและอกุศล จิต ๓๓ ผลจิตเบื้องต่ำ ๓ และมหัคคตวิบากจิต ๔ ที่พ้นจากวิถีจิต ตามสมควร คือตามที่ได้ คือตามอำนาจแห่งพระขีณาสพผู้ยังดำรงอยู่ ในกามภพฯ พึงแสดงวิถีจิตของพระเสขะ ๕๖ ด…
…นื้อหานี้เสนอการวิเคราะห์จิตตามอภิธรรมที่กล่าวถึงอรหัตตผลจิตและความสามารถแห่งจิตในแง่มุมต่างๆ รวมถึงวิถีจิตของพระโสดาบัน, พระสกทาคามี, และพระอนาคามี โดยนำเสนอความแตกต่างระหว่างจิตแต่ละประเภทที่มีอำนาจจากกุศล…
การสำรวจอายตนะ 12 ในพระอภิธรรมปิฎก
127
การสำรวจอายตนะ 12 ในพระอภิธรรมปิฎก
โดยสรุปอายตนะมีคุณสมบัติสำคัญแบ่งออกเป็น 5 อย่าง คือ 1. อายตนะภายใน เป็นที่เกิดแห่งวิถีจิตอยู่เสมอ จะเกิดในชาติใดภพใดก็ตาม วิถีจิต ไม่เกิดที่อื่น ต้องเกิดตามอายตนะเหล่านี้ คือ ตา หู จมูก ลิ้…
อายตนะมีคุณสมบัติสำคัญแบ่งออกเป็น 5 อย่าง โดยอายตนะภายในเป็นที่เกิดของวิถีจิตและมีอายตนะภายนอกทำหน้าที่เป็นที่ประชุมของวิถีจิต ทั้งภายในและภายนอกมีทั้งหมด 12 ประการ รวมถึงจักขาย…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี - ปฏิสนธิและจิตตสันตติ
199
อภิธัมมัตถสังคหบาลี - ปฏิสนธิและจิตตสันตติ
…เป็นลำดับจุติและปฏิสนธิในอธิการนี้ ฯ จิตนั้นนั่นแล (คือ ใจ) ที่เรียกว่า ภวังคสันตติ เพราะเมื่อ ไม่มีวิถีจิตเกิด ก็เป็นองค์แห่งภพ ปรารภอารมณ์นั้นนั่นเองเป็นไปไม่ ขาดสาย แก่เหล่าสัตว์ คว์ผู้มีปฏิสนธิอันถือเอาแ…
ในเนื้อหานี้ศึกษาเกี่ยวกับปฏิสนธิและจิตตสันตติ โดยพูดถึงปฏิสนธิที่เกิดในกามภพ รวมถึงทุเหตุกปฏิสนธิและติเหตุกปฏิสนธิ แสดงให้เห็นถึงความเชื่อมโยงกันระหว่างปฏิสนธิ การเกิดและดับของจิตที่เกิดขึ้นในชีวิต น
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
257
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
… จนกระทั่งมูลเหตุของ วัฏฏะขาดสิ้น "ฯ [อธิบายความในพระคาถา] 0 ประกอบความว่า "ปฏิสนธิจิต ๑ ภวังคจิต ๑ วิถีจิต ๑ จุติจิต ย่อมหมุนเวียนในภพนี้ฉันใด ความสืบต่อแห่งจิต (เช่น) นี้มีอาทิ อย่างนี้ว่า "ปฏิสนธิจิตและภว…
…หบาลี โดยชี้ให้เห็นว่าจิตนั้นมีลักษณะเป็นการเปลี่ยนแปลงที่เชื่อมโยงกันระหว่างปฏิสนธิจิต ภวังคจิต และวิถีจิต เพื่อให้เข้าใจถึงการหมุนเวียนของจิตอย่างลึกซึ้ง โดยมีการอธิบายความติดต่อของจิตในภพนี้และอื่น ๆ รวมถ…
ความหมายของธรรมในธรรมกาย
80
ความหมายของธรรมในธรรมกาย
…ที่ไม่มีอะไรเปลี่ยนแปลงได้ ซึ่งเป็นคุณสมบัติพิเศษของอัจฉริยะคนนี้โลกันธ์ขึ้นไป ผู้ได้จดจำเลสประโยค "วิถีจิต" คือความสงบเสง่ห์ให้หมดไปได้โดยสิ้นเชิงแล้ว หาใครก็ได้เรียกตัวเองว่า "ชาวพุทธ" เท่านั้น การที่พระอร…
บทความนี้สำรวจความหมายของคำว่า 'ธรรม' ในธรรมกายในอัครญ์สูตร อธิบายคุณสมบัติของศรัทธาและการมองเห็นธรรมในระดับอัจฉริยะ โดยมีการอ้างอิงถึงพระไตรปิฎกและความสำคัญของพุทธวจนะที่ถ่ายทอดผ่านคำสอนของพระพุทธองค
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา
21
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา
ประโยค - อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา สห อภิธรรมมาตุวิภาวินีนาม อภิธมฺมตฺถสงฺคหฎีกา - หน้าที่ 20 จตุตถปริจฺเฉโท หน้าที่ 21 เอตฺตาวตา จุทฺทส วีถีจิตตุปปาทา เทว ภวงคจลนาน ปุพฺเพ- วาตีตกเมกจิตตกฺขนฺติ กตฺวา สตฺ
…าะห์อภิธรรมและการเกิดขึ้นของจิตตามแนวทางของพระพุทธศาสนา โดยเน้นถึงการเกิดขึ้นของจิตในด้านต่างๆ เช่น วิถีจิตตุปปาทา การเกิดขึ้นของจิตในทวารต่างๆ และอิทธิพลของอภิธรรมที่เกี่ยวข้องกับจิต ซึ่งมีความสำคัญต่อการเข…
การศึกษาความตายและกรรมในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
197
การศึกษาความตายและกรรมในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
…นที่สุด แห่งภพปัจจุบัน ของสัตว์ผู้จวนจะตาย เกิดขึ้นแล้วดับไป ด้วยอำนาจ แห่งการเคลื่อนไป ในที่สุดแห่งวิถีจิต หรือในความสิ้นไปแห่งภวังค์ฯ ในที่สุดแห่งจุติจิตที่ดับไปแล้วนั้น ใจกล่าวคือปฏิสนธิจิต ด้วยอำนาจ การส…
บทนี้กล่าวถึงกรรมที่มีส่วนทำให้เกิดความตาย โดยแบ่งออกเป็น 4 ประเภท และอธิบายถึงการปรากฏของนิมิตพร้อมการเปลี่ยนแปลงของจิตในช่วงเวลาที่ใกล้ตาย โดยการแสดงถึงการกระทำทางกรรมที่มีผลในการเกิดขึ้นในภพใหม่ ที
อภิธัมมัตถสังคหะแห่งวิถีจิต
164
อภิธัมมัตถสังคหะแห่งวิถีจิต
…้งนี้ตามนัยที่มาในอรรถกถาทั้งหลาย เท่านั้นนั่นแลฯ สองบทว่า นตฺถิ วีถีจิตตุปปาโท ความว่า ความเกิดแห่งวิถีจิต ไม่มี เพราะอติปริตตารมณ์แม้มีอายุชั่ว ๒ ขณะจิต โดยที่สุดอย่างสูงก็ไม่ เพียงพอเพื่อให้โวฏฐัพพนะเกิด …
เนื้อหานี้สื่อถึงหลักการทางอภิธัมมะ เกี่ยวกับวิบากและการเกิดของวิถีจิต ซึ่งได้รับการอธิบายโดยนักปราชญ์ที่อ้างอิงจากอรรถกถาต่างๆ โดยเฉพาะในเรื่อง 'โวฏฐัพพนะ' และบทวิเคราะห…
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑
50
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑
…็ฉันนั้นเหมือนกัน ครั้นความไม่สำรวม นั้นมีอยู่ แม้ทวารก็ชื่อว่าเป็นอันไม่ได้คุ้มครอง ถึงภวังคจิต ถึงวิถีจิต มีอาวัชชนะเป็นต้น ก็ชื่อว่าไม่ได้คุ้มครอง แต่เมื่อสังวรมีสีลสังวร เป็นต้นเกิดขึ้นในชวนจิตนั้นแล้ว แ…
ในบทนี้อธิบายถึงความสำคัญของการรักษาศีลและการสำรวมใจในชวนจิต โดยยกตัวอย่างการปิดประตูพระนครเพื่อป้องกันโจร ซึ่งเปรียบได้กับการคุ้มครองจิตใจจากสิ่งไม่ดี และเมื่อมีการสำรวมก็จะสามารถป้องกันไม่ให้สิ่งชั่
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
298
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
…ีจิตฺตานํ อนุปฺปนฺนการณ์ ญาเป็นโต อาห นตฺถิตยาที่ ๆ นตฺถิ วีถีจิตตุปปาโทติ ฐปน ๆ วีถีจิตตาน อุปปาโท วิถีจิตตปาโท ฯ อุปริ...กสสปิ อติปริตตารมฺมณสุส ทวิตฺติ...นตฺถิ ฯ อุปริ ปวตฺติ อุปริมา อุปริมา จ สา โกฏิ จาต…
บทความนี้กล่าวถึงการวิเคราะห์อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา และเนื้อหาเกี่ยวกับตำราในด้านความเข้าใจในพระพุทธศาสนา โดยมีการสำรวจการใช้คำและความสำคัญของคำศัพท์ในทางธรรม เช่น การปฏิเสธ การสมุปทาน และการวิเคราะห์ด้
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา - หน้าที่ 272
273
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา - หน้าที่ 272
…ธิการ วิถี... มาที อฏฐสาลินีย์ อาหรนฺติ อฏฐกถาจริยา ฯ เอตถาติ อาหรันตีติ อาธาโร ฯ จสทโท วากยารมโภ ฯ วิถีจิตตปปวตฺติยาติ คหณตุถนฺติ กมฺม ๆ วีถีจิตฺตสฺส ปวตฺติ วิถีจิตตปปวตฺติ ฯ สุขคฺคหตุถนฺติ อาหรันตีติ สมุปท…
เนื้อหาในหน้าที่ 272 ของอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ได้สำรวจประเด็นต่าง ๆ เกี่ยวกับการใช้คำว่า 'อมโพปมา' และความเกี่ยวข้องในวรรณกรรมพุทธธรรม อธิบายถึงการใช้การเปรียบเทียบทางจิตใจเพื่อนำไปสู่การเข้าใจแนวคิดต่
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
415
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
…ิเสติ ปุพพกาลกิริยา ฯ เตวีส...เสนาติ ฉปปญฺญาสาติ ตติยาวิเสสน์ ฯ ฉปปญฺญาสาติ วีถีจิตตานีติ วิเสสน์ ฯ วิถีจิตตานีติ อุททิเสติ กมฺม ฯ ยถาสมุภวนฺติ อุททิเสติ ตติยาวิเสสน์ ฯ อวิเสสโตติ อุททิเสติ ตติยาวิเสสน์ ฯ ปน…
เนื้อหานี้ว่าด้วยอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ซึ่งตรวจสอบลักษณะต่าง ๆ ของจิตและการใช้ปัญญาในการเข้าใจความจริง มีการพูดถึงความแตกต่างระหว่างโสตาปนฺโนและสกทาคามี และอธิบายถึงปัญญาในเชิงที่ละเอียดเกี่ยวกับการเกิ
อภิธัมมัตถสังคหบาลี - การสงเคราะห์จิต
201
อภิธัมมัตถสังคหบาลี - การสงเคราะห์จิต
…น้าที่ 201 พรรณนาความปริเฉทที่ ๕ [ข้อความเบื้องต้น] ก็พระอาจารย์ครั้นแสดงวิถีสังคหะ (คือการสงเคราะห์วิถีจิต) ด้วยคำมีประมาณเพียงเท่านี้แล้ว บัดนี้ เมื่อเริ่มแสดงวิถีมุตตสังคหะ (คือการสงเคราะห์จิตที่พ้นจากวิถ…
เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหะและวิถีของการสงเคราะห์จิตที่พระอาจารย์ได้กล่าวถึง โดยเริ่มจากการแสดงวิถีจิตฺตวเสเนว และปวัติสังคหะในสองกาล ได้แก่ กาลแห่งปฏิสนธิและจุติจิต รวมถึงการอธิบายคำว่าอบายและสุคติ ภูม…
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
704
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
…ุทเธ ติ อารมณ์ อารพุก เอก อาวชุชน์ มรณสฺส อาสนุนภาเวน มนฺทภูตเวคตฺตา ปญฺจ ชวนาน เทว ตลาลมพนานิ ตีณี วิถีจิตฺตานํ อุปฺปชฺชนฺติ ตโต ภวงคริสย์ อารมณ์ กตฺวา เอก จุติจิตต์ เอตตาวตา เอกาทสจิตตกขณานิ อตีตานิ โหนติ …
บทเรียนเรื่องอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยาได้อธิบายถึงธรรมและจิตในสภาพที่แตกต่างกัน รวมถึงขอบเขตของการเกิดและการดับของจิตตามคำสอนของพระพุทธเจ้า เนื้อหาในหน้า 702 เจาะลึกถึงการแสดงธรรม การใช้มโนทวาร และบริบทต่า
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 25
25
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 25
…โยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 25 ผู้ถือปฏิสนธิในภพทั้งหลาย ด้วยอำนาจวิถีจิต และจึงแสดงเหล่า โทมนัสสสหคตจิต ในลำดับแห่งโลภสหคตจิตนั้น เพราะภาวะแห่งจิต ๒ เหล่านั้น เสมอกันโดยควา…
…ัสสสหคตจิตซึ่งรวมถึงความหมายของจิตที่ดีและความเห็นผิด ๆ ในบริบทของอภิธรรม โดยเฉพาะเกี่ยวกับอำนาจแห่งวิถีจิตที่ทำให้เกิดโสมนัสและทิฏฐิ ๖๒ มากมาย นอกจากนี้ยังชี้ให้เห็นถึงการเกิดขึ้นของจิตและสภาวะที่มีความสัมพ…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
163
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…ะกลับมาตั้งอยู่ในจักขุวิญญาณเป็นต้น ในระหว่างไม่มี ฯ ส่วนท่านอานันทาจารย์ แสดงอธิบายในความเป็นไปแห่งวิถีจิตใน ปริตตารมณ์นี้ว่า เมื่ออาวัชชนะบังเกิด โวฏฐัพพจิตพึงเป็นไปโดย ความเป็นอนันตรปัจจัย แก่ชวนะที่เป็นก…
บทนี้อธิบายถึงความเป็นไปของจิตในปริตตารมณ์ ซึ่งอานันทาจารย์ชี้ให้เห็นถึงการมีอาวัชชนะเป็นอนันตรปัจจัยที่ส่งผลต่อการเกิดจิต แต่ไม่สามารถกำหนดจากความเป็นไปหลายครั้งได้ทั้งหมด เนื้อหายังกล่าวถึงความสำคัญ
พระอาลัย ดวงมงคล สิติธโร
55
พระอาลัย ดวงมงคล สิติธโร
…ยความสุขและสงบสุขในพระคัมภีร์ ความสุขในใจของคนเสมอไปในความสุขขององค์กรนี้ เรายังได้เป็นแบบยืดหยุ่นในวิถีจิตวิญญาณและสุขภาพของพลีอย่างเต็มที่ พระอาจารย์ ดวงมงคล กล่าวว่าก่อนนอนขอพรจากชีวิตด้วย การเกี่ยวข้องส…
พระอาจารย์ ดวงมงคล กล่าวถึงการขอพรจากพระองค์เพื่อให้ความสุขและความสงบสุขในชีวิต ทั้งในด้านจิตใจและสุขภาพสำหรับผู้ที่มีคุณธรรม โดยเฉพาะในช่วงเวลาแห่งการนอนหลับนั้น การมีคุณธรรมในจิตใจเป็นสิ่งสำคัญที่จะ
การเชื่อมต่อของอายตนะและผลของการรับรู้
132
การเชื่อมต่อของอายตนะและผลของการรับรู้
…สิกธรรมกว้างขวางเจริญขึ้น คือเมื่ออายตนะ ภายในและภายนอกมากระทบกันเข้า เกิดการรู้อารมณ์ทางทวารนั้น ๆ วิถีจิตต่างๆ มีจักขุทวาร วิถียอมเกิดขึ้น วิถีจิตนั้นเมื่อเกิด มิใช่เกิดเพียงวิถีเดียว แต่จะเกิดจำนวนนับไม่ถ…
บทความนี้พูดถึงการเชื่อมต่อระหว่างอายตนะที่เรียกว่า ตา หู จมูก และอื่น ๆ กับผลที่เกิดขึ้น เช่น การเห็น สี การได้ยิน เสียง และการรู้กลิ่น นอกจากนี้ยังกล่าวถึงความสำคัญของอายตนะภายในและภายนอกในการกระตุ้
อายตนะและวิถีจิต
126
อายตนะและวิถีจิต
อายตนะเป็นที่เกิดแห่งวิถีจิตอยู่เสมอ จะเกิดในชาติใดภพใดก็ตามวิถีจิตไม่เกิดที่อื่น ต้องเกิด ตามอายตนะเหล่านี้ คือ ตา หู จมูก ลิ้น…
อายตนะเป็นที่เกิดแห่งวิถีจิต ซึ่งหมายถึงการรวมกันของอารมณ์และวิถีจิตที่ต้องอาศัยอายตนะ ทั้ง 6 ได้แก่ ตา หู จมูก ลิ้น กาย และใจ ห…
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา - หน้าที่ยุทธศาสตร์
413
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา - หน้าที่ยุทธศาสตร์
…ตตานีติ วิเสสน์ ฯ เตวี...เสนาติ จตุจตุตาฬิสาติ ตติยาวิเสสน์ ฯ จตุ...พี่สาติ วีถีจิตตานีติ วิเสสน์ ฯ วิถีจิตตานีติ อุททิเสติ กมฺม ฯ สมฺภ...ภนฺติ อุททิเสติ ตติยาวิเสสน์ ฯ อภิ.๑๕๔
เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา กล่าวถึงการทำความเข้าใจและการวิเคราะห์กามาวจรวิปากานี รวมถึงกริยา วีสติและผลที่เกิดจากการทำกรรมอันดี ตลอดจนวิธีการเข้าสู่เส้นทางแห่งอารมณ์และความสำเร็จในด้านจิต โด