วิถีสังคหะ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ

… บุคคล ในปฏิสนธิกาล และปวัติกาล ตามสมควรแก่ความเป็นไปโดยย่อ ฯ คือ อย่างไร ? ๆ พึงทราบนักกะ 5 หมวด ในวิถีสังคหะ คือ วัตถุ ๖ ทวาร ๖ อารมณ์ ๖ วิญญาณ ๖ วิถี 5 และวิสัยปวัติ ๖ ฯ ก็จิตที่พ้นจากวิถี มีวิสัยปวัติ ๓ อย่…

เนื้อหานี้กล่าวถึงการศึกษาวิถีสังคหวิภาคในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยเน้นการประมวลจิตตุปบาทและการกำหนดสิ่งต่างๆ ในการวิเคราะห์ซึ่งแบ่งออกเป็นนักกะ 5 หมวด ได้แก่ วัตถุ ทวาร อารมณ์ วิญญาณ วิถี และวิสัยปวัติ

… และอารมณ์ ท่านก็กล่าว ตทาลัมพนะไว้แต่ในวิภูตารมณ์ และ อติมหันตารมณ์เท่านั้น ๆ นี้เป็นตทาลัมพนนิยมในวิถีสังคหะนี้ ฯ ๆ ก็บรรดาชวนะ กามาวจรชวนะ ในกามาวจรชวนวิธี ย่อมแล่น

ในหน้าที่ 146 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี กล่าวถึงความสัมพันธ์ระหว่างตทาลัมพนะและสันตีรณะที่มีการสหรคตด้วยโสมนัส โดยเน้นว่าตทาลัมพนะที่มีโสมนัสจะเกิดขึ้นในกิริยาชวนะที่แตกต่างกัน ในขณะที่การเกิดตทาลัมพนะที

…้ง มรรคชวนะ และอภิญญาชวนะกล่าวไว้ ครั้งเดียว แต่ท่านได้ชวนะที่เหลือแม้เป็น อันมาก ฯ นี้เป็นชวนนิยมในวิถีสังคหะนี้ ฯ

ในอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกานี้ เนื้อหาพูดถึงการเกิดและลักษณะของจิต การปรากฏของจิตในช่วงเวลาต่าง ๆ ทั้งในปัจจเวกขณจิต ในเวลาที่มีการปฏิบัติธรรม และกรรมวิธีในการเข้าถึงนิโรธสมาบัติ โด

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 148 ก็แลในวิถีสังคหะนี้ กิริยาชวนะและอัปปนาชวนะ ย่อมไม่ได้แก่ บุคคลผู้มีเหตุ ๒ และผู้ไม่มีเหตุฯ อนึ่ง วิบากที่ประกอบด้วย…

ในบทนี้นำเสนอรายละเอียดเกี่ยวกับวิถีจิตในอภิธัมมัตถสังคหะ โดยอธิบายถึงกิริยาชวนะและอัปปนาชวนะที่มีต่อบุคคลในแต่ละประเภท รวมถึงการเข้าถึงวิบากและการแสดงถึงความต่างของบุคคลในโลกุตตรชวนะซึ่งเกิดขึ้นเฉพาะ

…ในกามภพ มีวิถีจิตได้ ๘๐ ในรูปภพ มีวิถีจิต ได้ ๖๔ อนึ่ง ในอรูปภพ มีวิถีจิตได้ ๔๒ ฯ นี้เป็นภูมิวิภาคในวิถีสังคหะนี้ ฯ ความเป็นไปแห่งจิตที่เป็นไปในทวารทั้ง ๖ มีภวังค์คั่นระหว่าง ย่อมเป็นไปไม่ขาดสายตลอดอายุ ฉะนี้แล…

… รวมถึงการดำเนินการของจิตที่มีการเชื่อมโยงตลอดอายุของจิตในทวารทั้ง 6 นอกจากนี้ยังได้สรุปการปฏิบัติในวิถีสังคหะแบ่งให้ชัดเจนในปริเฉทที่ 4

…หรคตด้วยอุเบกขา และผลอันเลิศแต่อุเบกขาชวนะ คือต่อจากอุเบกขาชวนะทั้งคู่ฯ บทว่า เอตฺถ คือ ในอธิการแห่งวิถีสังคหะ ๆ บทว่า สพฺพตฺถาปิ คือ ทั้ง ในปัญจทวาร ทั้งในมโนทวาร ฯ က [อธิบายอารมณ์ของวิบากจิต] က บทว่า อิฏเฐ คื…

ข้อความนี้อธิบายเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา โดยเน้นไปที่การเกิดของกิริยาชวนะในรูปแบบต่าง ๆ และวิเคราะห์ผลทั้ง ๓ ที่เกิดในวิถีสมาบัติ เช่น สุขปุญญมหา อัปปนา ของกิริยาชวนะที่สั

…ะอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 201 พรรณนาความปริเฉทที่ ๕ [ข้อความเบื้องต้น] ก็พระอาจารย์ครั้นแสดงวิถีสังคหะ (คือการสงเคราะห์วิถีจิต) ด้วยคำมีประมาณเพียงเท่านี้แล้ว บัดนี้ เมื่อเริ่มแสดงวิถีมุตตสังคหะ (คือการ…

เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหะและวิถีของการสงเคราะห์จิตที่พระอาจารย์ได้กล่าวถึง โดยเริ่มจากการแสดงวิถีจิตฺตวเสเนว และปวัติสังคหะในสองกาล ได้แก่ กาลแห่งปฏิสนธิและจุติจิต รวมถึงการอธิบายคำว่าอบายและสุ