อภิธัมมัตถสังคหะ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 1 / 3

…ึกจิตเพื่อทำให้จิตสงบตั้งมั่นเป็นสมาธิ 1 3 พระอภิธรรมปิฎก ธรรมสังคณี, มก. เล่ม 75 ข้อ 30 หน้า 358 * อภิธัมมัตถสังคหะ และปรมัตถทีปนี, พระคันธสาราภิวงศ์ แปล, สำนักพิมพ์ตาลกุด, 2546 หน้า 759 คบธรรม ธัมมานุกรม, พ.อ. ทวิช…

บทที่ 2 นี้เน้นการศึกษาเกี่ยวกับสมถะและวิปัสสนากัมมัฏฐาน ซึ่งเป็นการฝึกจิตเพื่อพัฒนาให้สูงส่งขึ้น โดยเฉพาะสมถกัมมัฏฐานซึ่งเน้นถึงความสงบของจิต การทำให้จิตไม่ฟุ้งซ่านและตั้งมั่น โดยการฝึกนี้มีวิธีการแล

…ด้วยกายเนรมิตนั้นก็ไปได้ และร่างเนรมิตนี้ย่อมบริบูรณ์ด้วยองค์ประกอบทั้งมวล ความสามารถไม่มีขาด หายไป อภิธัมมัตถสังคหะ และปรมัตถทีปนี พระคันธสาราภิวงศ์ แปล, สำนักพิมพ์ตาลกุด, 2546 หน้า 784 บทที่ 2 สมถะและวิปัสสนากัมมัฏ…

การศึกษานี้เสนอความรู้เกี่ยวกับฌานในพระพุทธศาสนา ซึ่งแบ่งเป็น 4 ฌานที่มีองค์ฌานต่างกัน โดยฌานแรกมีองค์ 5 องค์ และนำไปสู่อภิญญาที่เป็นผลพิเศษจากการบรรลุฌาน 4 ที่ช่วยให้ผู้ปฏิบัติสามารถทำกิจพิเศษได้ อภิ

…ำคัญว่าเที่ยง สุขสัญญา ความสำคัญว่าสุข อัตตสัญญา ความสำคัญว่าเป็นตัวตน สุภสัญญา ความสำคัญว่าดีงาม - อภิธัมมัตถสังคหะ และปรมัตถทีปนี พระคันธสาราภิวงศ์ แปล, สำนักพิมพ์ตาลกุด, 2546 หน้า 760 36 DOU สมาธิ 5 ห ลั ก ส ม ก ว…

บทความนี้อธิบายเกี่ยวกับทิพพญาณที่ช่วยในการรับรู้สภาวะต่าง ๆ เช่น ทิพพโสตญาณ ที่ทำให้ได้ยินสิ่งที่คนทั่วไปไม่ได้ยิน, เจโตปริยญาณ ที่รู้ความคิดของผู้อื่น, และปุพเพนิวาสานุสติญาณ ที่ระลึกชาติได้ นอกจากน

…ากฏในคัมภีร์ทางพระพุทธศาสนาได้แสดงประเภทของกิเลสไว้มากมาย ในปริเฉทที่ 7 สมุจจยสังคหวิภาค แห่งคัมภีร์อภิธัมมัตถสังคหะ ได้ประมวลสรุปหมวดธรรมแห่งอกุศลไว้ 9 หมวด 55 ประเภท คือ 1) อาสวะ 4 2) โอฆะ 4 3) โยคะ 4 4) คันถะ 4 5)…

บทนี้นำเสนอประเภทของกิเลสตามคัมภีร์อภิธัมมัตถสังคหะ ซึ่งแบ่งออกเป็น 9 หมวด โดยชี้แจงรายละเอียดของแต่ละประเภท ได้แก่ อาสวะ, โอฆะ, และประเภทอื่นๆ ที่มีผล…

…ัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 80 ปริเฉทที่ ๒ ชื่อว่า เจตสิกสังคหวิภาค ในปกรณ์ อภิธัมมัตถสังคหะ จบด้วยประการฉะนี้ ฯ

…ละอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 406 อิติ อนุรุทธาจริเยน รจิต อภิธมฺมตฺถสังคห์ นาม ปกรณ์ ปกรณ์ชื่ออภิธัมมัตถสังคหะที่ท่านพระอนุรุทธาจารย์รจนาไว้ คนฺถโต ปญฺญาสาธิากานิ อฏฺฐสตานิ สมตตานิ โดยข้อความที่เรียบเรียงเป็นข้…

อภิธัมมัตถสังคหะ เป็นผลงานที่พระอนุรุทธาจารย์ได้รจนาไว้เพื่อเป็นแหล่งอ้างอิงในด้านอภิธัมมบท โดยเนื้อหามีการจัดเรียงใ…

…นี้ในวิสุทธิมรรคว่า หมายถึง อารมณ์กัมมัฏฐาน 40 อย่าง เพื่อการบรรลุสมาธิ พระอนุรุทธเถระผู้รจนาคัมภีร์อภิธัมมัตถสังคหะ ซึ่งเป็นคัมภีร์ที่ย่อเนื้อความในอภิธรรมทั้ง 7 คัมภีร์ไว้ ใช้คำว่ากัมมัฏฐานนี้ เพื่ออธิบายถึงอารมณ์แ…

…หมายของกัมมัฏฐาน หมายถึง อารมณ์ในการอบรมจิตเพื่อให้ใจสงบ อธิบายจากคัมภีร์ต่าง ๆ เช่น วิสุทธิมรรค และอภิธัมมัตถสังคหะ คำว่า กัมมัฏฐาน หมายถึงอารมณ์และวิธีเจริญสมาธิ โดยอารมณ์มักบ่งถึงวัตถุที่ใจจดจ่อ โดยจิตจะไม่เกิดการ…

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 262 [สังคหคาถา] ก็ บัณฑิต ผู้เห็นประจักษ์ ย่อมจำแนกรูป ไว้แม้ ๒ อย่าง โดยความต่างแห่งรูป มี อัชฌัตติกรูปเป็นต้น ตามสมควร ด้วย ประการฉะน

เนื้อหาเกี่ยวกับการจำแนกรูปในอภิธัมมัตถสังคหะ ซึ่งมีการแบ่งรูปออกเป็น ๒ อย่างตามสมควรทั้งภายในและภายนอก โดยการพิจารณาจากเหตุที่สำคัญ ๔ ประการคือ …

…ต่างด้วยความสุขมีความสุขประกอบด้วยฌานและความสุข ประกอบด้วยผลเป็นต้น ฯ พรรณนาความปริเฉทที่ ๕ แห่งฎีกาอภิธัมมัตถสังคหะ ชื่ออภิธัมมัตถวิภาวินี จบด้วยประการฉะนี้ ฯ

…ที่เกิดจากฌานและผลลัพธ์ที่ได้จากการปฏิบัติ และบทนี้จบลงด้วยการพรรณนาเกี่ยวกับความปริเฉทที่ 5 ของฎีกาอภิธัมมัตถสังคหะ ซึ่งเป็นการสรุปการศึกษาที่สำคัญในทางพระพุทธศาสนา เพื่อให้ผู้ศึกษาสามารถเข้าใจหลักธรรมต่าง ๆ ได้ชัดเ…

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 115 เป็นต้น มีอารมณ์ได้เฉพาะอย่างหนึ่ง ๆ มีรูปเป็นต้นตามลำดับ ส่วน มโนธาตุ ๓ มีอารมณ์ทั้ง ๕ อย่าง มีรูปเป็นต้น ฯ กามาวจรวิบากจิต ที่เหล

ในเนื้อหาของอภิธัมมัตถสังคหะบาลีกล่าวถึงความสัมพันธ์ระหว่างจิตและอารมณ์ โดยเฉพาะความหมายของจิตในประเภทต่าง ๆ เช่น กามาวจรวิบากจิ…

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 113 ชื่อว่าทวาร ในทวารสังคหะ มี 5 อย่าง คือ จักขุทวาร ๑ โสต- ทวาร ๑ มานทวาร ๑ ชิวหาทวาร ๑ กายทวาร ๑ มโนทวาร ๑ ฯ บรรดาทวารเหล่านั้น จักข

บทความนี้นำเสนอรายละเอียดเกี่ยวกับทวารทั้งห้าตามอภิธัมมัตถสังคหะ ได้แก่ จักขุทวาร, โสตทวาร, มานทวาร, ชิวหาทวาร, กายทวาร, และมโนทวาร โดยอธิบายถึงการเกิดของจิต ๔๖ ภาย…

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 110 ตติยฌาน และจตุตถฌาน ๔๔ รวมเป็น ๖๒ อย่าง ๆ ก็จิตที่สหรคต ด้วยโทมนัส ได้แก่ปฏิฆจิต ๒ เท่านั้น ฯ จิตที่เหลือแม้ทั้งห สหรคตด้วยอุเบกขาอ

เนื้อหาในบทนี้กล่าวถึงการศึกษาจิตและเวทนาในอภิธัมมัตถสังคหะ โดยแยกประเภทของจิตได้เป็น 6 แบบ และเวทนาที่มีอยู่ 3 แบบ คือ สุข ทุกข์ และอุเบกขา ซึ่งมีการระบุจำนวน…

…ำว่า ไม่มีวิถีจิตเกิด ดังนี้ ไว้โดยไม่แปลกกันฯ ปัจฉิมวาระ เท่านั้น ท่านอนุรุทธาจารย์กล่าวไว้ ในปกรณ์อภิธัมมัตถสังคหะนี้ ด้วยอำนาจโมฆวาร เพราะไม่มีวิถีจิตเกิดโดยประการทั้งปวงฯ แต่ใน ปกรณ์อื่น (คือปรมัตถวินิจฉัย) แม้วา…

เนื้อหานี้สื่อถึงหลักการทางอภิธัมมะ เกี่ยวกับวิบากและการเกิดของวิถีจิต ซึ่งได้รับการอธิบายโดยนักปราชญ์ที่อ้างอิงจากอรรถกถาต่างๆ โดยเฉพาะในเรื่อง 'โวฏฐัพพนะ' และบทวิเคราะห์ของอาจารย์อนุรุทธาเกี่ยวกับจิ

…ลีที่กล่าวแล้วในหนหลัง เพราะเหตุนั้น แม้ท่านอาจารย์จึงไม่ได้กล่าวตทาลัมพนะเกิดครั้งเดียวไว้ ในปกรณ์ อภิธัมมัตถสังคหะนี้ และในนามรูปปริเฉท เพราะตทาลัมพนะเกิด ครั้งเดียว ตนมิได้ประสงค์เอาเลย ฯ ท่านอาจารย์กล่าวว่า เพราะ…

เนื้อหานี้นำเสนอการวิเคราะห์คำสอนในอภิธัมมัตถสังคหะและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา โดยเฉพาะการตัดสินใจและการตีความของท่านมัชฌิมภาณกาจารย์ เพื่อให้เห็นถึงแนวท…

ประโยค๘ - วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณ์วิเสสสุล (ปฐโม ภาโค) - หน้าที่ 195 ปฐวีกสิณนิทเทโส โหติ ฯ ตาม ปน นิมิตฺเต ปตฺตปฐมชฌาเนน อาทิกมุมิเกน สมาปชุชนพหุเลน ภวิตพฺพ์ น ปจจเวกขณพหุเลน ฯ ปัจจเวกขณพหุลสฺส หิ ฌา

ในเนื้อหานี้พูดถึงวิสุทธิมคฺคสฺสและการวิเคราะห์อำนาจของฌาน โดยมีตัวอย่างจากอภิธัมมัตถสังคหะที่พรรณนาเกี่ยวกับประสบการณ์ของผู้มีสมาธิ และการดำรงอยู่ของเขาท่ามกลางความผิดพลาดและความสำเร็จในการป…

…๔ อย่าง คือ จิต ๑ เจตสิก ๑ รูป นิพพาน ๑ ด ด้วยประการฉะนี้ ฯ ปริเฉทที่ ๖ ชื่อว่ารูปสังคหวิภาค ในปกรณ์อภิธัมมัตถสังคหะ จบด้วยประการฉะนี้ ฯ

บทความนี้นำเสนอเนื้อหาจากอภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา โดยให้รายละเอียดเกี่ยวกับคำอธิบายเบื้องต้นของรูปในโครงสร้างของสังคหะ รวมถึงนิพพาน ซึ่งเรียกว่าโลกุตตระ และมีความสำคัญที่จะต้องเข้

…มเกิดขึ้นแห่งบุญสมบัติ ฯ อธิบายว่า พวกภิกษุผู้อยู่ ในมูลโสมวิหารนั้น จงเป็นผู้เช่นนี้เถิด ฯ ฎีกาแห่งอภิธัมมัตถสังคหะ ชื่อว่าอภิธัมมัตถวิภาวินี นี้ จบแล้ว ฯ ๆ

บทความนี้พูดถึงผู้ที่มีชื่อว่านัมพะในพระอภิธัมมัตถสังคหะ โดยเน้นความสำคัญของศีลและคุณธรรมในการดำเนินชีวิต รวมถึงการเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่แก่ผู้อื่น ผ่านการศึกษา…

…ธเจ้า ผู้มีพระภาคอันชั่งไม่ได้ พร้อมทั้งพระสัทธรรมและหมู่แห่งพระอริยสงฆ์อัน สูงสุดแล้ว จักกล่าวปกรณ์อภิธัมมัตถสังคหะ ฯ อรรถแห่งพระอภิธรรม อันพระผู้มีพระภาคเจ้าตรัส ไว้ในพระอภิธรรมนั้น โดยปรมัตถ์ทุกประการ มี ๔ อย่าง ค…

ในเอกสารนี้เราจะสำรวจอภิธัมมัตถสังคหบาลี ซึ่งเป็นปกรณ์ที่สำคัญในพระอภิธรรม โดยมีการอภิปรายถึงองค์ประกอบหลัก ได้แก่ จิต เจตสิก รูป และนิพพาน นอกจากนี้ยังมีการนำเสนออย่างเคารพต่อพระรัตนตรัยและพระสัมมาสั

…ูป รส กลิ่น เสียง สัมผัส ธรรมารมณ์) กับอายตนะภายใน (ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ) ทั้ง 2 อย่าง ตาม คัมภีร์อภิธัมมัตถสังคหะ นิมิตแบ่งออกเป็น 3 คือบริกรรมนิมิต อุคคหนิมิต และปฏิภาคนิมิต อารมณ์ที่ได้รับเลือกและเพ่งเป็นกัมมัฏฐ…

เนื้อหาเกี่ยวกับอารมณ์และนิมิตในสมาธิ ซึ่งอารมณ์หมายถึงสิ่งที่จิตกำหนดและตรงกับนิมิต นิมิตแบ่งเป็น 3 ประเภทคือ บริกรรมนิมิต อุคคหนิมิต และปฏิภาคนิมิต โดยบริกรรมนิมิตหมายถึงการเลือกอารมณ์เพื่อฝึกสมาธิ

…มมัฏฐาน จะต้องศึกษาให้เข้าใจอารมณ์ของกัมมัฏฐานเสียก่อน จึงลงมือปฏิบัติได้ถูกต้องและได้ผลดี ในคัมภีร์อภิธัมมัตถสังคหะและคัมภีร์วิสุทธิมรรคได้แสดงอารมณ์ของสมถกัมมัฏฐานไว้ว่า มี 40 วิธี แบ่งเป็น 7 หมวด คือ กสิณ 10 อสุภะ…

การเจริญสมถกัมมัฏฐานต้องรักษาจิตให้มีอารมณ์เดียว อารมณ์ของสมถะทำให้จิตสงบ มี 40 วิธีแบ่งเป็น 7 หมวด โดยการปฏิบัติอย่างต่อเนื่อง จะทำให้จิตเกิดสมาธิ ส่งผลให้กิเลสสงบ โดยมีองค์ฌาน 5 ที่ช่วยข่มนิวรณ์ 5 จ