หน้าหนังสือทั้งหมด

อภิธานศัพท์จิตวิญญาณ
48
อภิธานศัพท์จิตวิญญาณ
…กันแห่ง เวทนาควรแน่ละ เพราะเวทนาเหล่านั้นมีสภาพต่างกัน แต่ความ ต่างกันแห่งญาณและสังขารเป็นอย่างไร ? เฉลยว่า ความต่างกันแม้ อันความมีและความไม่มีแห่งญาณและสังขารกระทำแล้ว ก็ชื่อว่าเป็น อันญาณและสังขารกระท…
ในเนื้อหานี้อธิบายถึงความสำคัญของกิริยาจิตในเรื่องของจิตสหรคตและกุศลจิต โดยอิงจากคำสอนในอภิธัมมัตถสังคหบาลี ซึ่งแบ่งแยกความแตกต่างของจิตและวิญญาณ การพูดถึงความแตกต่างระหว่างเวทนา ญาณ และสังขาร รวมถึงก
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้า 50
50
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้า 50
…ิตก ย่อมขึ้นสู่อารมณ์ได้ฉันนั้นๆ ถามว่า ถ้าอย่างนั้น จิตที่ไม่ ไม่มีวิตกจะขึ้นสู่อารมณ์ได้อย่างไร ? เฉลยว่า จิตไม่มีวิตกแม้นั้น ก็ขึ้นสู่อารมณ์ได้ด้วยกำลังวิตก เหมือนกันฯ เปรียบเหมือนบุรุษชาวบ้านคนนั้น แ…
เนื้อหานี้พูดถึงการเข้าใจจิตและอารมณ์ โดยการเปรียบเทียบการเข้าถึงพระราชวังของชาวบ้านกับจิตที่สามารถขึ้นสู่อารมณ์ได้ถึงแม้ไม่มีวิตก นอกจากนี้ยังอธิบายถึงความสำคัญของวิตกและวิจารในกระบวนการจิตภาวนา ซึ่ง
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา (หน้า 89)
89
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา (หน้า 89)
…กาย) แม้รูปกายไม่ควรแก่การงาน ก็ชื่อว่ามิทธะมิใช่หรือ เพราะฉะนั้น แม้ความที่มิทธะนั้นเป็นรูปจึงถูกๆ เฉลยว่า ไม่ถูก เพราะความที่มิทธะเป็นรูปนั้น ถูกอาจารย์ทั้งหล คัดค้านแล้วในปกรณ์นั้น ๆ ด้วยอำนาจแห่งเหตุ…
ในบทนี้ได้กล่าวถึงความเข้าใจในถนะและมิทธะ โดยอธิบายถึงสภาวะจิตที่ท้อแท้หรือไม่ขะมักเขม้นในรูปแบบต่าง ๆ และการมีอุปกรณ์ที่ไม่พร้อมสำหรับการทำงาน ความแตกต่างระหว่างถีนะและมิทธะถูกชี้แจงอย่างละเอียด โดยใ
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
105
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…เช่นเดียวกันกับกุศล เปรียบเหมือนมหัคคตวิบากและโลกุตตรวิบาก ซึ่งมีอารมณ์เช่นกันกับ กุศลมิใช่หรือ ? ฯ เฉลยว่า กามาวจรวิบากนี้ไม่เป็นอย่างนั้น เพราะ กามาวจรวิบากเป็นผลของกามที่เนื่องด้วยกามตัณหาฯ เหมือนอย่า…
เนื้อหาเกี่ยวกับวิรัติในบริบทของจิตตุปบาทและอารมณ์ในอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา การวิเคราะห์ถึงผลของวิรัติและความสัมพันธ์กับกุศลและอัปปมัญญา โดยเฉพาะเกี่ยวกับโลกิยวิรัติและโลกุตตรวิรั
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 279
279
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 279
…นต้น ฯ ක มีคำถามสอดเข้ามาว่า ความเคลื่อนไหวแห่งมือเป็นต้น มีได้ ด้วยอำนาจวิญญัติ ด้วยประการไรเล่า ? เฉลยว่า "บรรดาชวนะ ทั้ง ๓ ในวิถีแห่งอาวิชชนะเดียวกัน วาโยธาตุอันมีชวนะที่ ๒ เป็นสมุฏ ฐาน ประกอบด้วยวิกา…
เนื้อหาในหน้า 279 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา กล่าวถึงการเคลื่อนไหวของวิญญัติที่เกิดจากวาโยธาตุ ซึ่งมีจิตเป็นตัวขับเคลื่อน และความสัมพันธ์ระหว่างการเคลื่อนไหวของการดำเนินการกายและก
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
384
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…ตั้งอยู่ได้ด้วยอาหารนี้ ด้วยอาหารนี้ พวกเราจะรู้ได้อย่างไร ? เพราะสหชาตาหาร ไม่มีแก่พวกอสัญญีสัตว์ฯ เฉลยว่า ภาวะแห่งสรรพสัตว์มีความตั้งอยู่ ได้ด้วยอาหาร พระผู้มีพระภาคตรัสหมายเอาปริยาย คือความที่กรรม อัน…
เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา พูดถึงอารมณ์ที่ใช้ในการวิเคราะห์สหชาตาธิบดี ซึ่งประกอบด้วยฉันทาธิบดี วิริยาธิบดี จิตตาธิบดี และวีมังสาธิบดี ที่มีอำนาจร่วมกันในการเกิดนามร
ความสำคัญของการดูแลผู้อื่นในชุมชน
39
ความสำคัญของการดูแลผู้อื่นในชุมชน
…ระบรมพุทโธวาท ที่โปรดประทานแก่ภิกษุสงฆ์ให้ตั้งกายกรรม วจีกรรม มโนกรรม ประกอบด้วยจิตเมตตาในกันและกัน เฉลี่ยลาภที่หาได้สู่กันบริโภค มีศีลเสมอกัน มี ทิฏฐิเสมอกัน ให้เคารพนับถือภิกษุเถระผู้ใหญ่ในสงฆ์ และตั้ง…
เนื้อหานี้สอนให้เห็นถึงความสำคัญของการรักษาประโยชน์ของกันและกันในหมู่ชน โดยเฉพาะอย่างยิ่งในหลักธรรมของพระพุทธศาสนา ซึ่งระบุว่าเมื่อผู้คนใส่ใจดูแลผลประโยชน์ของผู้อื่น ประโยชน์ของตนเองก็จะมั่นคงและยั่งย
พระมงคลวิเสสกถา แห่งสมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ
102
พระมงคลวิเสสกถา แห่งสมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ
…ระมงคลวิเสสกถา ทรงแสดงเมื่อครั้งยังดำรงสมณศักดิ์ที่ สมเด็จพระวันรัต กิตติโสภณมหากระ ถวายในพระราชพิธีเฉลิมพระชนมพรรษา ๕ ธันวาคม ๒๔๙๕ ณ พระที่นั่งอัมรินทรวินิจฉัย ในพระบรมมหาราชวัง นมตฺถุ รตนตฺตยสุส ។ อิทา…
การพระราชพิธีเฉลิมพระชนมพรรษาเมื่อวันที่ 5 ธันวาคม 2495 ณ พระที่นั่งอัมรินทรวินิจฉัย ซึ่งสมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ (สมเ…
พระราชกรณียกิจของสมเด็จพระญาณสังวร
162
พระราชกรณียกิจของสมเด็จพระญาณสังวร
…าภิบาลโนบาย ประชาชนทั้งชาติกับทั้งสกลมหาสงฆ์สมณพราหมณาจารย์ทั้งปวง กรุณาธิคุณพ้นประมาณ ถึงวันมหามงคลเฉลิดพระชนมพรรษา ต่างระลึกสำนึกถึงพระมหา จึงพร้อมกันเฉลิมฉลองทั่ว ประเทศด้วยวิธีต่าง ๆ เช่น แซ่ซ้องถวาย…
…ในหลากหลายด้าน รวมถึงการช่วยเหลือประชาชนและส่งเสริมความสุขในประเทศ เป็นที่ชื่นชมของประชาชนและรัฐบาล เฉลิมฉลองทั้งประเทศเนื่องในวันมหามงคลพระชนมพรรษา โดยมีพระราชกิจที่เกิดขึ้นเพื่อประโยชน์สุขของประชาชนและ…
การทรงครองแผ่นดินโดยธรรมและพระราชปณิธาน
194
การทรงครองแผ่นดินโดยธรรมและพระราชปณิธาน
…ในพระราชพงศาวดาร เป็นที่ชื่นชมโสมนัสพันประมาณ จึงมีสมานฉันท์พร้อมกันจัดงาน กำหนดงานพระราชกุศลและพระ เฉลิมพระเกียรติสนองพระเดชพระคุณขอพระราชทานให้ทรง พระราชพิธีรัชมังคลาภิเษก ย่อเพียง ราชพิธีรัชมังคลาภิเษ…
บทความนี้นำเสนอถึงความสำคัญของพระบรมราชปณิธานและการทรงครองแผ่นดินโดยธรรม รวมถึงการปฏิบัติตามทศบารมีและทศพิธราชธรรมที่เป็นหลักในการปกครองประเทศ พระมหากษัตริย์และสถาบันพระมหากษัตริย์มีบทบาทสำคัญในการรัก
พระราชพิธีฉลองสมโภชพระพุทธรูปและพระไตรปิฎก
222
พระราชพิธีฉลองสมโภชพระพุทธรูปและพระไตรปิฎก
…ปริณายก ២២៦ ได้เสด็จพระราชดำเนินประกอบพระราชพิธีฉลองสมโภชพระพุทธรูป ประจำพระชนมวาร พระพุทธรูปมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา ๕ รอบ และพระไตรปิฎกฉบับสังคายนามหามงคล เฉลิมพระชนมพรรษา ๕ รอบ ณ พระอุโบสถวัดพระศรีรัตน…
…เทศ ทำพิธีเสกน้ำพระพุทธมนต์ ณ วัดสุทัศนเทพวราราม มีพระเกียรติคุณสูงสุดในการดำเนินการและมีผู้เข้าร่วมเฉลิมพระเกียรติจำนวนมาก รวมถึงกิจกรรมต่าง ๆ เพื่อถวายพระพรชัยมงคล
คำสอนทางธรรมของสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์
285
คำสอนทางธรรมของสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์
…นและกัน ข้อนี้ ที่โปรดประทานแก่ภิกษุสงฆ์ให้ตั้งกายกรรม วจีกรรม มโนกรรม ประกอบด้ยจิตเมตตาในกันและกัน เฉลี่ยลาภที่หาได้สู่กันบริโภค มีศีลเสมอกัน มี ทิฏฐิเสมอกัน ให้เคารพนับถือภิกษุผู้เป็นใหญ่ในสงฆ์แลตั้งใจ…
บทความนี้นำเสนอคำสอนทางธรรมจากสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์เกี่ยวกับการมีความสัมพันธ์ที่เข้มแข็งในหมู่คณะ โดยเน้นการดูแลและรักษาประโยชน์ของกันและกัน ทั้งนี้ การรักษาประโยชน์ของผู้อื่นจะช่วยให้ประโยชน์ของตนมั
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒
156
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒
…ญนั้น เรียนนิมิต (อาการ) แห่งนายจ้าง ของตนไว้ได้ดังกล่าวนั้น ฉันใดก็ดี ภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้บัณฑิต เฉลียวฉลาดลางรูปในธรรมวินัยนี้ตามดูกายในกายอยู่ตามดูเวทนา * ในเวทนาทั้งหลายอยู่ตามดูจิตในจิตอยู่ ตามดูธ…
บทความนี้พูดถึงความสำคัญของการสังเกตอาการต่าง ๆ ของนายจ้างที่พ่อครัวต้องทำ เพื่อให้สามารถให้บริการได้ตรงตามความต้องการและรสนิยมของนายจ้าง นอกจากนี้ยังได้เชื่อมโยงถึงการปฏิบัติธรรมของภิกษุ ด้วยการฝึกฝน
เอโกทิภาวะในทุติยฌาน
167
เอโกทิภาวะในทุติยฌาน
…หรือ เมื่อเป็นเช่นนั้น เหตุไฉนจึงตรัสแต่ ทุติยฌานนี้ว่าเป็นสัมปสาทนะ และเป็นเจตโสเอโกทิภาวะเล่า ? " เฉลยว่า " บัณฑิตพึงทราบว่า เพราะปฐมฌานโน่นยังไม่ ผ่องใสดี เพราะยังกำเริบอยู่ด้วยวิตกวิจาร ดุจดัง (ท้อง …
ในบทนี้กล่าวถึงธรรมชาติของเอโกทิภาวะในทุติยฌานซึ่งเกี่ยวข้องกับการเจริญสมาธิ เมื่อเทียบกับปฐมฌานซึ่งยังไม่บริสุทธิ์เพียงพอ โดยอธิบายถึงความแตกต่างระหว่างศรัทธาในแต่ละฌานและผลกระทบที่มีต่อการปฏิบัติ นอ
อานาปานสติสมาธิ: ความรู้และการประยุกต์
88
อานาปานสติสมาธิ: ความรู้และการประยุกต์
ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - หน้าที่ 88 อย่างไร ? เฉลยว่า พระพุทธาธิบายมีอยู่ว่า "อันอานาปานสติสมาธินี้ จะได้เป็นธรรมไม่ละเมียดหรือไม่ประณีตโดยปริยายไร ๆ…
ในบทนี้พระพุทธเจ้าตรัสถึงการฝึกอานาปานสติสมาธิว่าเป็นธรรมที่มีความละเมียดและประณีตโดยไม่ขึ้นอยู่กับความละเอียดหรือความหยาบของอารมณ์ ทั้งนี้อานาปานสติสมาธิจะช่วยให้เกิดความสงบและมีกำลังในการทำกรรมฐาน โ
วิสุทธิมรรค แปล ภาค ๒ ตอน ๑
109
วิสุทธิมรรค แปล ภาค ๒ ตอน ๑
ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - หน้าที่ 109 และคำเฉลยไว้ดังนี้ว่า "ถามว่า "ภิกษุสำเหนียกว่าเราจักเป็นผู้ระงับ กายสังขารหายใจออก---- หายใจเข้า อย่างไร อะ…
บทนี้กล่าวถึงการฝึกสมาธิโดยการระงับกายสังขารผ่านการสังเกตลมหายใจเข้าออก การใคร่ครวญเพื่อให้กายได้สงบ ลดการโยกโคลงของกาย และมีการเสนอแนวคิดว่าถ้าสามารถระงับกายสังขารได้ จะไม่มีการทำอานาปานสติ ซึ่งเป็นข
วิสุทธิมรรค: การเจริญเมตตาในบุคคล
153
วิสุทธิมรรค: การเจริญเมตตาในบุคคล
ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - หน้าที่ 153 เฉลยว่า เพราะว่าพระโยคาวจร เมื่อ (นึก) ตั้งคนที่เกลียดกัน ไว้ในฐานะแห่งคนรัก ย่อมลำบาก (ใจ) เมื่อ (นึก)…
เนื้อหาพิจารณาเกี่ยวกับการเจริญเมตตาภาวนาในบุคคลประเภทต่างๆ ว่าควรทำในบุคคลที่รักมากกว่าบุคคลที่เกลียด โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อมีอุปสรรคทางอารมณ์ เช่น ความโกรธหรือราคะที่เกิดเมื่อระลึกถึงบุคคลที่เป็นข้า
การเจริญอากิญจัญญายตนะในพระโยคาวจร
249
การเจริญอากิญจัญญายตนะในพระโยคาวจร
…งความรู้สึกใน อากาสานัญจายตนะ ที่เป็นอารมณ์แห่งวิญญาณัญจายตนะนั้นนั่นแหละ ถามว่า พึงทำในใจอย่างไร ? เฉลยว่า อย่าใส่ใจถึงความรู้สึกอันนั้น นึกหน่วงทำในใจกำหนดใจอยู่แต่ว่า นตฺถิ นตฺถิ - ไม่มี ไม่มี" หรือว่…
เนื้อหานี้กล่าวถึงการเจริญอากิญจัญญายตนะ โดยเฉพาะในพระโยคาวจรที่อธิบายถึงวิธีการปฏิบัติสมาธิอย่างถูกต้อง เพื่อให้เกิดความเข้าใจในอากิญจัญญายตนะ และการตัดความพอใจในวิญญาณัญจายตนะอย่างมีสติ เพื่อเข้าถึง
การอธิบายลำไอทยาศาสตร์ สมาธิและตัณติช
88
การอธิบายลำไอทยาศาสตร์ สมาธิและตัณติช
…้แต ก แล้วก็จะสละสัน เช่น รามย์ภัก มานุเอิก เป็นดัง ปัจจัยเฉพาะ นอกจาก ๕ ตัวนั้น มี ๑ ตัว คือ ฉฺญ๋, เฉลย, พูย, ลงแทน ภาว ศัพท์ และสงเคราะห์เข้าในภาวัตถ์นี้ด้วย โดย วิเคราะห์ว่า :- ฉฺญ๋ ปิ วิรสฺ ภาว โว โว…
ในเนื้อหานี้ได้อธิบายถึงการใช้ศัพท์และปัจจัยในการวิเคราะห์ความหมายของคำในลำไอทยาศาสตร์ โดยเน้นที่การใช้ปัจจัยเช่น กน. และการสร้างศัพท์ใหม่เพื่ออธิบายถึงภาวะและสภาวะต่างๆ ของคำที่เกี่ยวข้อง นอกจากนี้ยั
การอธิบายลายวรรค นามกิตติ และกริยากิตติ
3
การอธิบายลายวรรค นามกิตติ และกริยากิตติ
…้ำ เงิน ทอง ก็ต้องแปลเป็นรูปรามะนะว่า " วัตถุอันพึงให้" แยกฐปลออก ตั้งวิเคราะห์ว่า ทาทพูนุณดี ทาน.[ เฉลยว่า สังเดา เตน อนเขา] พึงให้ เหตุนั้น ตั ว ฑูติ สังเดา ทาน [ อนพึงให้ ชนสนกล่าวว่า ทานวัตถุ สิ่งของ…
บทความนี้พูดถึงการอธิบายลายวรรค นามกิตติ และกริยากิตติ โดยเน้นไปที่การปรุงแต่งศพและความหมายที่เกิดขึ้นจากการใช้ปัจจัยที่แตกต่างกัน เช่น ศัพท์ที่ประกอบด้วยปัจจัยต่าง ๆ อาจมีความหมายที่แตกต่างกันออกไปตา