หน้าหนังสือทั้งหมด

ตารางสรุปอินทรีย์
171
ตารางสรุปอินทรีย์
…นามปรมัตถ์ 11. ทุกขินทรีย์ การเสวยความทุกข์กาย เวทนา ทุกขสหคตกายวิญญาณจิต 1 ทุกข์กาย นามปรมัตถ์ 12. โทมนัสสินทรีย์ | การเสวยความสุขใจ เวทนา-โลมนี สห AIA 62 ดีใจ นามปรมัตถ์ 13. โทมนัสสินทรีย์ การเสวยความทุกข์ใจ เวทน…
ตารางสรุปอินทรีย์ 22 ประการที่เกี่ยวกับการรับรู้และอารมณ์ของมนุษย์ เริ่มจากการเห็น (จักขุนทรีย์) และการได้ยิน (โสตินทรีย์) ไปจนถึงความสุขและความทุกข์ทั้งทางกายและใจ และการรู้แจ้งในอริยสัจ 4 อินทรีย์แต
ดวงอินทรีย์ทั้ง 5 และความสำคัญต่อการบรรลุธรรม
248
ดวงอินทรีย์ทั้ง 5 และความสำคัญต่อการบรรลุธรรม
…ตามลำดับ โสมนัสสินทรีย์ ความดีใจเป็นใหญ่ มีลักษณะกลมใส สะอาดบริสุทธิ์ ซ้อนอยู่ชั้นใน ของทุกขินทรีย์ โทมนัสสินทรีย์ ความเสียใจเป็นใหญ่ มีลักษณะสัณฐานกลม สีดำ ขุ่นมัว ไม่ผ่องใส ซ้อน อยู่ข้างในของโสมนัสสินทรีย์ อุเปกข…
บทความนี้นำเสนอข้อมูลเกี่ยวกับดวงอินทรีย์ทั้ง 5 ดวง ได้แก่ สุขินทรีย์, ทุกขินทรีย์, โสมนัสสินทรีย์, โทมนัสสินทรีย์ และ อุเปกขินทรีย์ ซึ่งมีบทบาทสำคัญในการกำหนดเวทนาในชีวิตมนุษย์ นอกจากนี้ยังมีดวงอินทรีย์อีก 5 ดวงที…
ความเป็นใหญ่ในกายและใจ
159
ความเป็นใหญ่ในกายและใจ
… โสมนัสสินทรีย์ ความเป็นใหญ่ทางโสมนัสเวทนา มีหน้าที่ ดีใจ ได้แก่ โสมนัส เวทนาเจตสิก เป็นนามธรรม 13. โทมนัสสินทรีย์ ความเป็นใหญ่ทางโทมนัสเวทนา มีหน้าที่ เสียใจ ได้แก่ โทมนัส เวทนาเจตสิก เป็นนามธรรม 14. อุเปกขินทรีย์…
บทความนี้อธิบายเกี่ยวกับอินทรีย์ต่าง ๆ และความเป็นใหญ่ในด้านต่าง ๆ อาทิ กายินทรีย์ที่มีหน้าที่รับความสัมผัส อิตถินทรีย์ที่แสดงอาการของหญิง ปุริสินทรีย์ที่แสดงอาการของชาย ชีวิตินทรีย์ที่รักษารูปและนาม
อรูปชีวิตินทรีย์และความรู้สึกทางจิตใจ
163
อรูปชีวิตินทรีย์และความรู้สึกทางจิตใจ
…สัมผัส กิริยาเสวยอารมณ์ที่สบายเป็นสุขอันเกิดแต่เจโตสัมผัส ได้แก่ โสมนัส เวทนาเจตสิก เป็นนามธรรม 13. โทมนัสสินทรีย์ มีหน้าที่เสียใจ คือ ความไม่สบายทางใจ ความทุกข์ทางใจ ความเสวยอารมณ์ที่ไม่สบาย เป็นทุกข์อันเกิดแต่เจโ…
…รู้ความทุกข์ ผลกระทบที่เกิดขึ้นจากการสัมผัส อารมณ์ต่าง ๆ เช่น โสมนัสสินทรีย์ อยู่ที่ความสุขทางใจ และโทมนัสสินทรีย์ เกี่ยวกับความทุกข์ทางใจ ขณะที่อุเปกขินทรีย์เกิดขึ้นเมื่อไม่มีอารมณ์ใด ๆ ทั้งสุขและทุกข์ สัทธินทรีย์…
ความรู้เกี่ยวกับอินทรีย์ในพระพุทธศาสนา
174
ความรู้เกี่ยวกับอินทรีย์ในพระพุทธศาสนา
…“ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย อินทรีย์ 5 ประการนี้ 5 ประการเป็นไฉน คือ สุขินทรีย์ ทุกอินทรีย์ โสมนัสสินทรีย์ โทมนัสสินทรีย์ อุเบกขินทรีย์ อินทรีย์ 5 ประการนี้แล จากนั้นพระองค์ได้ทรงอธิบายถึงลักษณะของอินทรีย์เหล่านี้ไว้ในปฐม…
บทความนี้กล่าวถึงการเข้าใจอินทรีย์ในพระพุทธศาสนา ซึ่งประกอบด้วยอินทรีย์ 22 ชนิด และอธิบายถึงความสำคัญของอินทรีย์ทั้ง 6, 3 และ 5 ประการ โดยมีเนื้อหาที่สำคัญเกี่ยวกับการตระหนักถึงความเกิดและดับซึ่งนำไปส
อธิบายเรื่องอินทรีย์ทั้ง 5 ในพระพุทธศาสนา
175
อธิบายเรื่องอินทรีย์ทั้ง 5 ในพระพุทธศาสนา
…วามสำราญทางใจ เวทนาอันเป็นสุขสำราญเกิดแต่มโนสัมผัสนี้ เรียกว่า โสมนัสสินทรีย์ ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ก็โทมนัสสินทรีย์เป็นไฉน ความทุกข์ทางใจ ความไม่สำราญทางใจ เวทนาอันเป็นทุกข์ไม่สำราญ เกิดแต่มโนสัมผัสนี้ เรียกว่า โทมน…
เนื้อหานี้อธิบายถึงอินทรีย์ทั้ง 5 ในพระพุทธศาสนา โดยตั้งแต่ทุกขินทรีย์ที่เกิดจากความไม่สบายทางกาย ไปจนถึงโสมนัสสินทรีย์ที่เกิดจากความสบายใจ ปิดท้ายด้วยการอธิบายอุเบกขินทรีย์ซึ่งเป็นการไม่ยึดติดกับทั้ง
จิตและเจตสิก: การวิเคราะห์เวทนาในอภิธัมมะ
119
จิตและเจตสิก: การวิเคราะห์เวทนาในอภิธัมมะ
…้ พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงแสดงไว้ในอินทรีย์เทศนา โดย ๕ อย่าง คือ สุขินทรีย์ ทุกขินทรีย์ โสมนัสสินทรีย์ โทมนัสสินทรีย์ อุเบกขินทรีย์ ๑. นัย. สฬา. ๑๘/๒๖๘, ๒. สํ. สฬา. ๑๘/๒๕๕.
บทความนี้วิเคราะห์การสงเคราะห์เวทนาภายใต้แนวคิดของอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยการจำแนกเวทนาออกเป็น 3 ประเภทคือ สุข ทุกข์ และอุเบกขา นำเสนอคำสอนของพระผู้มีพระภาคเกี่ยวกับธรรมชาติของเวทนา และการเข้าถึงความเข
การจำแนกเวทนาในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
120
การจำแนกเวทนาในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
…มไม่สำราญที่เป็นไปทาง กาย และเป็นไปทางจิต จึงทรงแสดงเวทนาว่า สุขินทรีย์ โสมนัสสิน ทรีย์ ทุกขินทรีย์ โทมนัสสินทรีย์ ฯ แต่อุเบกขาทรงแสดงไว้อย่างเดียว เท่านั้นว่า อุเบกขินทรีย์ เพราะไม่มีความต่าง ๆ เหมือนอย่างว่า สุข …
บทความนี้กล่าวถึงการจำแนกเวทนาตามหลักอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยพระผู้มีพระภาคเจ้าได้ทรงแสดงความแตกต่างระหว่างสุขและทุกข์ ซึ่งแต่ละประเภทมีลักษณะเฉพาะด้วยการเสวนโผฏฐัพพารมณ์ที่น่าปรารถนาและไม่น่าปรารถนา ส
การดับทุกขินทรีย์ในฌาน
185
การดับทุกขินทรีย์ในฌาน
…ากกา จากกามทั้งหลาย ฯลฯ เข้าถึงฌานที่ ๑ อยู่ ทุกขินทรีย์อันเกิดขึ้นแล้วย่อมดับไปไม่เหลือ ในที่นี้ ก็โทมนัสสินทรีย์ ... สุขินทรีย์ ... โสมนัสสินทรีย์อันเกิดขึ้นแล้ว ย่อมดับไปไม่เหลือในที่ไหน ภิกษุทั้งหลาย ภิกษุในธรร…
…รีย์ในฌาน การสร้างความเข้าใจในความดับสนิทที่เกิดขึ้นในฌานและการวิเคราะห์ทุกขินทรีย์ที่เกิดขึ้น เช่น โทมนัสสินทรีย์ สุขินทรีย์ และโสมนัสสินทรีย์ ที่ปรากฏในช่วงของการปฏิบัติธรรมในรูปแบบต่าง ๆ จากที่สะสมในร่างกาย, รวม…
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒
186
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒
…มสุขแล้วย่อมเป็นอันดับด้วยดี เพราะทุกข์นั้นถูก ปฏิปักขธรรม ( คือสุข ) กำจัดไปแล้ว อนึ่ง ความเกิดแห่งโทมนัสสินทรีย์ ซึ่งแม้ดับไปแล้วในอุปจาร แห่งทุติยฌานอันเป็นนานาวัชชนะเหมือนกัน ก็พึงมีได้ เพราะเหตุที่ โทมนัสสินทร…
ในบทนี้มีการอธิบายถึงความสำคัญของสินทรีย์ ณ ฌานแต่ละระดับ รวมถึงอุปจารและอัปปนา เพื่อแสดงถึงความเกิดและดับของความรู้สึกต่างๆ เช่น โทมนัส ปีติ และโสมนัส และการมีอยู่ของจิตใจในขณะที่มีกายหยั่งลงสู่ความส
วิสุทธิมรรค: การทำเจโตปริยญาณ
176
วิสุทธิมรรค: การทำเจโตปริยญาณ
…สอบสวน (จิต) อยู่ (โดย) ดูสีของ โลหิตในหทัยของคนอื่นว่า "รูปนี้มีโสมนัสสินทรีย์เป็นสมุฏฐาน รูป นี้มีโทมนัสสินทรีย์เป็นสมุฏฐาน รูปนี้มีอุเปกขินทรีย์เป็นสมุฏฐาน" จะพึงทำเจโตปริยญาณให้ถึงความแรงกล้าได้ ด้วยว่าเมื่อเจโ…
ในหน้าที่ 176 ของวิสุทธิมรรคพูดถึงการทำเจโตปริยญาณผ่านการสอบสวนสีของโลหิตโดยใช้ทิพพจักขุญาณ การสังเกตความเปลี่ยนแปลงของสีในโลหิตสามารถช่วยระบุอารมณ์จิตของบุคคลได้ สีดำแสดงถึงความโสมนัสและโทมนัส ขณะที่