หน้าหนังสือทั้งหมด

องค์แห่งปฏิจจสมุปบาท
212
องค์แห่งปฏิจจสมุปบาท
…้ต่าง ๆ คือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ วิญญาณมี 6 ประการ คือ 1. จักขุวิญญาณ (ความรู้แจ้งอารมณ์ทางตา) 2. โสตวิญญาณ (ความรู้แจ้งอารมณ์ทางหู) 3. ฆานวิญญาณ (ความรู้แจ้งอารมณ์ทางจมูก) 4. ชิวหาวิญญาณ (ความรู้แจ้งอารมณ์ท…
ปฏิจจสมุปบาท ประกอบด้วย 12 องค์ที่สำคัญ ได้แก่ อวิชชา (ความไม่รู้), สังขาร (ความคิดปรุงแต่งและการแสดงออก) และวิญญาณ (การรู้แจ้งอารมณ์ต่าง ๆ) ซึ่งมีการจำแนกไว้เพื่อให้ง่ายต่อการศึกษา นอกจากนี้ยังมีการส
ธรรมะเพื่อประชาชน
157
ธรรมะเพื่อประชาชน
…ป เสียง กลิ่น รส สัมผัส และธรรมารมณ์ทั้งหลาย เมื่อเกิดการกระทบกัน จึงเกิดความ รู้แจ้งทางจักขุวิญญาณ โสตวิญญาณ ฆานวิญญาณ ชิวหาวิญญาณ กายวิญญาณ มโนวิญญาณ อายตนะนั้นเที่ยงหรือไม่เที่ยง” เมื่อพวกนางภิกษุณีตอบว่า “…
พระนันทกเถระได้เทศน์ให้ภิกษุณีฟังเกี่ยวกับอายตนะภายใน ได้แก่ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ และอายตนะภายนอก ได้แก่ รูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส เมื่อสิ่งเหล่านี้เกิดการกระทบกันจะเกิดความรู้แจ้ง พระเถระได้ชี้ให้เ
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา - หน้าที่ 145
145
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา - หน้าที่ 145
…านี จักขุทวาริการ ฯ ฉห์ อธิกา จตฺตาฟิส ฉจตตาฬิส ฯ ฉจตตาฬิส จ ตานิ จิตตานี จาติ ฉจตุตาฬิส- จิตตานี ฯ โสตวิญญาณ อาทิ เยส์ จิตฺตานํ ตานิ โสต- วิญญาณาที่นิ ฯ ยุชชน์ โยโค ฯ ยุเค อล์ สมตฺถาน จิตตาน ยุคานิ ฯ ปฏาที่หย…
เนื้อหาแสดงถึงหลักการและแนวทางการเข้าใจอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา โดยให้คำอธิบายเกี่ยวกับพฤติกรรมและการวิเคราะห์ทางจิตติที่สอดคล้องกับการรับรู้ โดยเน้นการใช้คำต่างๆ ที่เจาะจงในด้านจิตตาและวิญญาณ ที่สำคัญคือ
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา และ อฏฺฐมปริจเฉทวณฺณนา
256
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา และ อฏฺฐมปริจเฉทวณฺณนา
…ปญฺญตฺติ ฯ วจีโฆสานุสาเรนาติ ภูมิปพฺพตรูปเวทนาทิวจีมยสทฺทสฺส อนุ สาเรน อนุคมเนน อาลมพนกรเณน ปวตฺตาย โสตวิญญาณวีถียา ปวตฺติโต อนนตร์ อุปฺปนฺนสฺส มโนทวารสฺส นามจินตนาการป ปวตฺตสฺส มโนทวาริกวิญญาณสนฺตานสฺส อิทมีท…
เอกสารนี้สำรวจพิธีการและความคิดเกี่ยวกับอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา รวมไปถึงการวิเคราะห์แง่มุมทางปัญญาและวิญญาณในบริบทต่างๆ โดยมีการอธิบายถึงการเข้าใจถึงอภิญญา และการประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวัน ซึ่งสัมพันธ์ก
ธรรมะและการทำงานของประสาทในพระพุทธศาสนา
11
ธรรมะและการทำงานของประสาทในพระพุทธศาสนา
…) อากาสธาตุ คือ ฤดู ว่างเปล่า 6) วิญาญาณธาตุ คือ ฤดูรู้อารมณ์ มี 6 อย่าง คือ (1) จักขวิญญาณธาตุ (2) โสตวิญญาณธาตุ (3) มานวิญญาณธาตุ (4) ชิวหาวิญญาณธาตุ (5) กายวิญญาณธาตุ (6) มโนวิญญาณธาตุ6 ชีวิตตามแนวอภิธรรมน…
บทความนี้สำรวจเกี่ยวกับการทำงานร่วมกันของประสาททั้ง 5 และทางใจในพระพุทธศาสนา โดยอธิบายแต่ละขั้นอย่างละเอียด รวมถึงการอธิบายชีวิตตามแนวทางฤดู 6 ที่สัมพันธ์กับพระอภิธรรม นอกจากนี้ยังระบุถึงปรมัตถธรรม 3
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปัญจิกา
371
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปัญจิกา
…สมุจฺจโย ฯ อินทร... ยมโต จาติ ทวย์ นาปชฺชตีติ ปกติเหตุ ฯ อินทริย....ยมโต จาติ เอตฺถายมธิปปาโย จกฺขุ โสตวิญญาณาห์ วัตถุภูตานิ จกฺขุ โสตินทริยาน ตตฺถ ปวตฺตนฺติ เตสํ ปวตฺติอานุภาวโต จกฺขุ โสตวิญญาณานิ ปวตฺตนฺติ ส…
เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา วิเคราะห์การปฏิบัติตนและองค์ประกอบต่างๆ ในการพิจารณาทั้งด้านจิตและวัตถุ รวมถึงการสร้างมโนภาพเกี่ยวกับผู้ที่มีการเติบโตทางจิตใจ ผ่านการตีความและการสังเคราะห์จากบทเร
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
370
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
…ปชฺชติ กสมา อินฺทฺริ...ยมโต จ ฯ ปวตฺตน์ ปวตฺติ อินทริยาน ปวตฺติ อินทริยปปวตฺติ ฯ อินทริยานนฺติ จกฺขุโสตวิญญาณาห์ วัตถุทวารภูตาน จักขุ โสตินทริยาน ฯ ย ปน อภิธมฺมาวตารฎีกาย อินทริยานนฺติ จกฺขุวิญญาณาทีน วัตถุทวา…
บทความนี้กล่าวถึงอภิธรรมในบริบทของปัญญา การเข้าใจในประเด็นต่างๆ เช่น กามาและวิญญาณ โดยมีการอธิบายถึงความเชื่อมโยงระหว่างสิ่งต่างๆ ในความหมายและการศึกษาเพื่อความเข้าใจที่ลึกซึ้งเกี่ยวกับอภิธรรมนั้น ส่ว
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
264
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
…โย ภาโค) - หน้าที่ 263 จตุตถปริจเฉทตฺถโยชนา หน้า 263 ต วิญญาณญชาติ อญฺญวิญญาณ์ จกฺขุวิญญาณ โต อญฺญ์ โสตวิญญาณาภิวิญญาณ ฯ สมาคมน์ สมงฺโค อญฺญวิญญาณน สมงฺโค อญฺญวิญญาณสมงฺโค ฯ โส อสฺส จักขุนทรียสส อตฺถิติ อญฺญวิ…
เนื้อหาในหน้า 263 ของอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา อธิบายเกี่ยวกับการจัดประเภทวิญญาณในมุมมองต่างๆ รวมถึงการเชื่อมโยงกับประสบการณ์ที่เกิดขึ้นในรูปแบบของการรับรู้และสัมผัสผ่านประสาทต่างๆ เช่น จักษุและโสต
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
393
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 393 ในลำดับแห่งโสตวิญญาณวิถี ด้วยศัพท์ว่า โสตวิญญาณวิถี จึงได้ กล่าวคำว่า โสตวิญญาณวิถียา ฯ แท้จริง เมื่อบุคคลได้ยินเสียงว่า…
บทความนี้สำรวจลำดับแห่งโสตวิญญาณวิถี โดยกล่าวถึงกระบวนการที่บุคคลได้ยินเสียงและการรับรู้ที่เกิดขึ้น ซึ่งเชื่อมโยงกับอารมณ์ในปัจจุบัน…
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา - หน้าที่ 387
388
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา - หน้าที่ 387
…เฉทน ฯ จกฺขุ...เจตนา ฯ อนุตมโสติ สหชาตาติ ตติยาวิเสสน์ ฯ จกฺขุ...ที่ที่ติ สหาติ สหโยโค ฯ อาทิสทุเทน โสตวิญญาณารีน จตุนุน วิญญาณาห์ คหณ์ ฯ อปิสทฺโท น เกวล์ อญฺญา วิญญาเณหิ สหชาตเจตนา อเปกฺขติ ฯ สห...ปานนฺติ" ปท…
ในหน้าที่ 387 ของอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปัญจิกา มีการพูดถึงการวิเคราะห์ความหมายและการแสดงออกของคำที่เกี่ยวข้องกับจิต การกระทำ และเจตนา ซึ่งนำเสนอการแตกต่างของศาสตร์แห่งวิญญาณในเชิงลึก นอกจากนี้ยังพูดถึง
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา: การศึกษาอภิธรรม
155
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา: การศึกษาอภิธรรม
…ฺวา วุตติ ธมมานุสารณีย์ ยทา พฺรหฺมาโน กามา- วจรมนิฏฐารมฺมณมาลมพนฺติ ตทา สุคติยมฺปิ อกุสลวิปาก จกฺขุ โสตวิญญาณมโนธาตุสนตีรณาน อุปปัตติ สมภวตีติ ฯ ภูมิวเสน วิภาโค ภูมิวิภาโค ฯ ยถาสมฺภวนฺติ ติตทวาเรส วา ติติเวส ว…
เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียาซึ่งนำเสนอการประมวลหลักการอภิธรรมและการปฏิบัติ รวมถึงความเข้าใจเกี่ยวกับการเกิดและการดับของรูปและนามในระดับต่างๆ พระอภิธรรมเสนอตั้งแต่การจัดแบ่งรูปแบบของจิตใจจนถึง
อภิธัมมัตถสังคหบาลี อภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้า 392
392
อภิธัมมัตถสังคหบาลี อภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้า 392
…แล้วในกาลก่อนว่า คำนี้เป็นชื่อแห่งเนื้อความเช่นนี้ เป็นอุปนิสัยซึ่งเกิด ขึ้นในลำดับแต่ความเป็นไปแห่งโสตวิญญาณวิถี ที่เป็นไปตามกระแส คือไปตามเสียงที่พูด มีแผ่นดิน ภูเขา รูป และเวทนาเป็นต้น คือโดย ทำให้เป็นอาลัม…
เนื้อหานี้กล่าวถึงอภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา ในการแสดงอรรถของสมมติธรรมและปรมัตถ์ โดยเน้นถึงความสำคัญของจักษุประสาทและจักขุวิญญาณ รวมถึงการแสดงอาการแห่งวิญญาณผ่านความหมายของคำ และการ
มโนธาตุและธาตุรู้ในธรรมบาล
151
มโนธาตุและธาตุรู้ในธรรมบาล
…รมณ์ทั้ง 5 ต่อจาก ปัญจทวาราวัชชนจิตทั้ง 5 ถ้าจักขุวิญญาณเห็นรู้แล้ว สัมปฏิจฉนจิตก็รับรู้รูปต่อไป ถ้าโสตวิญญาณได้ยินเสียงแล้ว สัมปฏิจฉนจิตรับรู้เสียงต่อไป ถ้าฆานวิญญาณรับรู้กลิ่นแล้ว สัมปฏิจฉนจิตก็รับรู้กลิ่นต่…
มโนธาตุเป็นนามธรรมที่น้อมไปหาอารมณ์ทั้ง 5 รับและพิจารณาอารมณ์ทางทวารทั้งห้า โดยมีองค์ธรรมประกอบด้วย อเหตุกจิต 3 ดวงและ ปัญจทวาราวัชชนจิต 1 ดวง ซึ่งแต่ละดวงมีหน้าที่พิจารณาอารมณ์ของรูป เสียง กลิ่น รส แ
สัททธาตุ คันธธาตุ และรสธาตุในพระพุทธศาสนา
148
สัททธาตุ คันธธาตุ และรสธาตุในพระพุทธศาสนา
…ิ่งเข้าสู่ช่องหูอย่างรวดเร็ว กระทบกับขนสีแดงจึงจะสะท้อน ถึงวงแหวนของประสาทหู เกิดความรู้สึกขึ้นโดยมีโสตวิญญาณได้ยินเสียงขึ้น จะตั้งอยู่ได้ 17 ขณะจิต แล้วจึงดับไป เสียงอันเป็นธาตุกระทบนี้ ย่อมเป็นอารมณ์ให้จิตกุ…
บทความนี้กล่าวถึงสัททธาตุ คันธธาตุ และรสธาตุซึ่งเป็นรูปธรรมในการกระทบโสตธาตุ จมูก และลิ้นตามลำดับ โดยมีความสำคัญต่อการรับรู้ผ่านประสาทสัมผัสต่างๆ สัททธาตุเป็นคลื่นที่กระทบโสตธาตุทำให้เกิดการรับรู้เสีย
ธาตุกระทบและอายตนะ
147
ธาตุกระทบและอายตนะ
…งอายตนะภายนอก กับอายตนะภายใน 13. จักขุวิญญาณธาตุ 1. รูปธาตุ 7. จักขุธาตุ 2. สัททธาตุ 8. โสตธาตุ 14. โสตวิญญาณธาตุ 3. คันธธาตุ 9.มานธาตุ 15. ฆานวิญญาณธาตุ 4. รสธาตุ 10. ชิวหาธาตุ 16. ชิวหาวิญญาณธาตุ 5. โผฏฐัพพธ…
เบื้องต้นของการศึกษาในเรื่องธาตุกระทบ พบว่าอายตนะภายนอกและอายตนะภายในมีการกระทบกันซึ่งเกิดจากการรับรู้ทางประสาทต่างๆ รวมถึงจักขุวิญญาณธาตุและธาตุสัมผัสทั้ง 6 ซึ่งส่งผลต่อการสร้างบาปและบุญในชีวิตประจำว
ธาตุกระทบและธาตุรับในพุทธศาสนา
146
ธาตุกระทบและธาตุรับในพุทธศาสนา
…่รับอารมณ์และพิจารณาอารมณ์ทวารทั้ง 5 ธาตุรู้ 6 ธาตุ ได้แก่ 1. จักขุวิญญาณธาตุ คือ ธาตุที่เห็นรูป 2. โสตวิญญาณธาตุ คือ ธาตุที่ได้ยินเสียง 3. ฆานวิญญาณธาตุ คือ ธาตุที่รู้กลิ่น 4. ชิวหาวิญญาณธาตุ คือ ธาตุที่รู้รส…
บทความนี้นำเสนอเกี่ยวกับธาตุกระทบ 6 ประเภท ได้แก่ รูปธาตุ, สัททธาตุ, คันธธาตุ, รสธาตุ, โผฏฐัพพธาตุ และ ธัมมธาตุ ซึ่งช่วยให้เข้าใจการสัมผัสโลก สิ่งที่เกี่ยวข้องกับการรับรู้ถูกจำแนกเป็นธาตุรับ 6 ประเภท
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา: การศึกษาอินทริยสนนิธิ
96
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา: การศึกษาอินทริยสนนิธิ
…สตาน วิสยา เต วณฺณสิทฺทา อวิเสเสนเอว วณฺณสฺทฺทสามญฺเญนเอว รูปายตน์ จกฺขุวิญญาณ ธาตุยา.... สทฺทายตน์ โสตวิญญาณธาตุยา....อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโยติ ภควตา วุฒิตา น วณฺณสทฺทวิเสเสน ฯ อวิเสเสนเอว รูปายตนนฺติอาทินา สมบ…
เนื้อหาในอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา เมื่อพูดถึงอินทริยสนฺนิธิ จะทำให้เห็นความเชื่อมโยงระหว่างจิตและวัตถุ ธาตุในธรรมชาติที่มีการทำงานร่วมกันและอธิบายช่องทางของการประสาทสัมผัสอันประกอบไปด้วยรูป เสียง ที่มีบทบ
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
446
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
…าลม...นาติ ฯ อาลมพนสฺส กรณ์ อาลม...รณ์ ฯ ปวตฺตายาติ อิท อาหริตวา โยชิต ฯ ปวตฺตตีติ ปวตฺตา ยา วิถี ฯ โสตวิญญาณน สมพนฺธินี วีถี โสต...วิถี ๆ ปวตฺตน์ ปวตฺติ ฯ อุปปนฺนสฺส มโนทวารสุชาติ ปทสฺส วิวรณ์ นาม....ตานสสาติ…
เนื้อหานี้สำรวจเรื่องอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ซึ่งครอบคลุมการพัฒนาและการตีความในเรื่องวิญญาณและมโนทวาร การศึกษามโนทวารีและการเกี่ยวข้องต่อโลกที่เป็นสมมุติและปรมตฺถะ การจำแนกประเภทของอภิธานและวิญญาณที่มีภู
อภิธรรมตักขิณาในอัทยาน
76
อภิธรรมตักขิณาในอัทยาน
…ฯ จกฺขุสม วิญญาณ์ ตนนิสิตตตาติ จกฺขุวิญญาณ์ ฯ ตถาเหตุ จกฺขุสนนิสสิต- รูปวิชานนลกฺขนฺติ วุตต์ ฯ เอว์ โสตวิญญาณาที่สุปิยการหั ધ્વ ทฏฺฐพฺพ์ฯ ตถาติ อิมินา อุเปกขาสหคตภาว์ อติทิสฺสติ ฯ วิญญาณาธิฏฐิติ หุตวา สุณาตีติ…
เนื้อหานี้กล่าวถึงอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา และการอธิบายเกี่ยวกับจักษุและวิญญาณ โดยใช้ข้อความจากอภิธมฺมตฺถวิภาวินี ความสำคัญของการศึกษาสิ่งเหล่านี้มีอิทธิพลต่อการเข้าใจธรรมชาติต่าง ๆ ของสรรพสิ่งในชีวิต พร
อวิชชามาเนน-ประโยคในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
354
อวิชชามาเนน-ประโยคในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
…ตามลำดับ ฯ [สังคาคาถา] อรรถทั้งหลาย ที่เป็นอารมณ์แห่งมโน- ทวาร ซึ่งเกิดขึ้นในลำดับแห่งความเป็น ไปของโสตวิญญาณวิถี โดยกระแสเสียง ทางวาจา พ้นจากการรู้ชื่อนั้น บัณฑิตย่อม รู้ได้โดยกระแสแห่งนามบัญญัติใด นาม -
…นและสิ่งที่ไม่มี และการให้ความสำคัญกับการรู้ในแง่ของปัญญาและอภิญญา รวมไปถึงการวิเคราะห์ความเป็นไปของโสตวิญญาณซึ่งเชื่อมโยงมากับเสียงและนามบัญญัติ