ข้อความต้นฉบับในหน้า
๓๔
เพราะฉะนั้นศีลข้อที่ ๒ จึงตามมา เพราะปกติ
ของทุกชีวิตอยู่ได้ด้วยสมบัติ ใครๆ ก็ต้องไม่โกงของใคร
ทำไมจึงห้ามประพฤติผิดในกาม
แม้ว่าจะไม่มีใครมาฆ่า ไม่มีใครลักขโมยสมบัติ
แต่ถ้ามีคนมาพรากเอาของรักไป ซึ่งของรักของมนุษย์
ก็ไม่เกินลูก ภรรยาหรือสามี มันทุกข์ทรมานเจ็บเข้าไป
ในอก อยากจะตายเสียให้รู้แล้วรู้รอดไป มันตายทั้งเป็น
เพราะว่าใครๆ ก็รักลูก ภรรยาหรือสามี และ
ของรักของตัวเองทั้งนั้น สามัญสำนึกจึงเตือนตัวเอง
ว่า ใครๆ ก็ต้องไม่ประพฤติผิดในกาม นี้คือความ
สำคัญของศีลข้อที่ ๓
ทำไมจึงห้ามโกหก
เพราะการไม่โกหก คือเครื่องหมายของความ
จริงใจต่อกัน
ถึงแม้ความรักที่มีให้ลูกรัก ภรรยาที่รัก สามี
ที่รักมากมายมหาศาลแค่ไหน แต่อย่าให้พบว่าได้ขาด
ความจริงใจต่อกันเมื่อไร แม้รักแสนรักแค่ไหน ก็จะ
หมดรัก รักกันไม่ไหว คนรักที่แม้มีตั้งเยอะเท่าไรก็จะ
หมดลงไปทุกวัน ในที่สุดความแตกแยกหวาดระแวง
จะตามมา
๓๕
เพราะฉะนั้นศีลข้อที่ ๔ จึงตามมา ใครๆก็ต้อง
ไม่โกหกกัน เพราะทุกคนก็อยากได้ความจริงใจทั้งนั้น
ทำไมจึงห้ามดื่มสุราของมึนเมา
พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงชี้ให้เห็นต่อไปว่า
การที่ใครจะไม่ฆ่า ไม่ลัก ไม่เจ้าชู้ ไม่โกหก
จะไม่ทำความผิดพลาดเสียหายทั้ง ๔ ประการนี้ ก็ต่อ
เมื่อยังมีสติอยู่ ถ้าหมดสติเมื่อไร โอกาสที่จะกลายเป็น
สัตว์ในร่างคนทำความฉิบหายให้แก่สังคมก็มีขึ้นเมื่อนั้น
สติเป็นของแปลก แม้ว่าจะป่วยแทบตาย หิว
แทบตาย อดแทบตาย ถ้ายังมีสติอยู่ ก็ยังห้ามใจตัว
เองไม่ให้ไปฆ่า ไม่รัก ไม่เจ้าชู้ ไม่โกหกได้ แต่ว่าถ้า
เมาเท่านั้น ฆ่าได้ ลักได้ เจ้าชู้ได้ โกหกเก่งทีเดียว
เพราะฉะนั้นเพื่อที่จะรักษาความดีทั้ง ๔ ประการ
นี้เอาไว้ ใครๆ ก็ต้องไม่กินเหล้า ไม่เสพยาเสพย์ติด เพื่อ
รักษาสติของตัวเองเอาไว้ให้เป็นปกติ ศีลข้อที่ ๕ จึงได้
มีขนมา"
แต่ว่าเมื่อเราเอาศีล ๕ มาตรวจวัดเมืองไทย
ในขณะนี้ เราจะเห็นว่าปัญหาเศรษฐกิจตกต่ำที่กำลัง
เผชิญอยู่ขณะนี้ เป็นปัญหาศีลธรรมในบ้านเมือง