แนวคิดเกี่ยวกับพรหมัน-อาตมันในคัมภีร์อัปนิษฐ์ : หน้า 60/64

คําถามใน "คัมภีร์อัปนิษฐ์" เป็นแนวคิดที่ ลึกลึกซึ้ง และยากต่อการเข้าใจ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในเรื่อง "พรหมัน-อาตมัน" ซึ่งเป็นสิ่งใหม่ ไม่ปรากฏอยู่ในคัมภีร์คุตนอย่าง "คัมภีร์พระเวท" แต่งได นอกจากนั้นยังมีการกล่าวสําทับลงไปอีกว่า... "แม้ผู้ที่ฉลาดในพระเวท ก็ยังมีอจลากูพันจากทุกสิ่งหรือโมกษะ (moksa) ได้ ทั้งนี้เป็นเพราะเขายังไม่รู้จักพรหมัน แต่ว่าผู้รู้จักพรหมัน แม้จะไม่รู้จักพระเวทเลย ย่อมสามารถทำจนให้หลุดพ้นจากทุกได้" ทั้งนี้เป็นเพราะว่า "คัมภีร์พระเวท" ซึ่งถือว่าเป็นฉบับจําของพระผู้เป็นเจ้าโดยตรงนั้น แท้ที่จริงแล้วเป็นสิ่งที่เกิดมาจาก "พรหมัน" กล่าวคือ ออกมกับลมหายใจของพรหมันนั่นเอง ดังนั้น "คัมภีร์อัปนิษฐ์" จึงมีความสำคัญเนื่องกว่า "คัมภีร์พระเวท" ด้วยเหตุนี้ ในตอนต่อไปเราจะมาพูดถึงแนวคิดในเรื่อง "พรหมัน-อาตมัน" กับ "การหลุดพัน" หรือ "โมกษะ" เพื่อให้เห็นถึง วิวัฒนาการด้านคำสอนของศาสนาพราหมณ์ในอินเดียโบราณ ก่อน จะมีกาศิกรบาของศาสนาที่มีแนวคิดตรงกับข้าม... อย่างพระพุทธศาสนา