หน้าหนังสือทั้งหมด

การหลุดพ้นและโมกษะ: ความเข้าใจในพรหมัน-อาตมัน
56
การหลุดพ้นและโมกษะ: ความเข้าใจในพรหมัน-อาตมัน
โมกษะ… ลุดจาก ภาวะหนึ่ง ไปสู่อีกภาวะหนึ่ง ?? ด้วยสาเหตุในบันทึก ส่งผลให้พวกเราต้องตอบข้อสรุปเกี่ยวกับเรื…
บทความนี้สำรวจแนวคิดเกี่ยวกับการหลุดพ้นหรือ "โมกษะ" ซึ่งเกี่ยวข้องกับสภาวะของ "พรหมัน" และ "อาตมัน" โดยกล่าวถึงความสัมพันธ์ระหว่างดวงวิญญาณที่ต้องเวีย…
อานิสงส์: อาสรม ๕ และทางสู่โมกษะ
62
อานิสงส์: อาสรม ๕ และทางสู่โมกษะ
…อง “พระมหา-อามัน” ขึ้น เพื่อตอบปัญหาเรื่องการเวียนว่ายตายเกิดในสังสารวัฏและความหลุดพ้น ที่เรียกว่า “โมกษะ” โดยหลักปฏิทิน “อาสรม ๕” โดยเฉพาะอย่างยิ่งในช่วงของ “สันนาสี” ขึ้นมา เพื่อปะโจทย์ผู้สงสัยในเรื่องกา…
…นาสิ โดยแสดงถึงลำดับขั้นในการดำเนินชีวิต ตั้งแต่การเรียนรู้ ไปจนถึงการบรรลุเป้าหมายสูงสุดของชีวิตคือโมกษะ พร้อมกับส่วนสำคัญในแนวคิดเกี่ยวกับการเวียนว่ายตายเกิดและการบรรลุพระหนุนในยุคต่างๆ ที่มีกระแสแนวคิดเ…
การเกิดและตายในศาสนาฮินดู
96
การเกิดและตายในศาสนาฮินดู
…ั้นเอง วิญญาณจะไปถือเอาร่างใหม่หรือที่ เรียกว่าสังสารวัฏ เวียนว่ายตายเกิดอยู่ร่ำไปตราบที่ยังไม่บรรลุโมกษะ ชาวฮินดูเชื่อว่า โมกษะ เป็นจุดหมายสูงสุดของชีวิต ผู้เข้าถึงโมกษะจะไปอยู่กับพระพรหมชั่วนิรันดร ไม่ต้…
บทความนี้สำรวจแนวคิดการเกิดและตายในศาสนาฮินดู โดยอธิบายถึงการเวียนว่ายตายเกิดและวิถีทางในการบรรลุโมกษะ ซึ่งเป็นจุดหมายสูงสุดของชีวิต ในการปฏิบัติเพื่อบรรลุโมกษะจะต้องปฏิบัติตามหลักการ 4 ประการ ได้แก่ กร…
หลักธรรมในศาสนาเชน
122
หลักธรรมในศาสนาเชน
… 6. พันธะ ได้แก่ ความผูกพัน 7. สังสาระ ได้แก่ ความเวียนว่ายตายเกิด 8. นิรชระ ได้แก่ การทำลายกรรม 9. โมกษะ ได้แก่ ความหลุดพ้น 4.4.3 หลักโมกษะ โมกษะ คือการหลุดพ้น หรือความเป็นอิสระของวิญญาณ ซึ่งศาสนา เชนเชื่…
อชีวะหรือสสารมีองค์ประกอบ 5 ประการ ได้แก่ การเคลื่อนไหว, การหยุดนิ่ง, อวกาศ, อากาศ, และกาล ซึ่งทั้งหมดเป็นนิรันดร โดยชีวะหรือวิญญาณเป็นสิ่งมีชีวิตที่หลุดพ้นจากสสาร เมื่อวิญญาณหลุดพ้นจะไปอยู่ในเอกภาพที
แนวคิดเกี่ยวกับพรหมัน-อาตมันในคัมภีร์อัปนิษฐ์
60
แนวคิดเกี่ยวกับพรหมัน-อาตมันในคัมภีร์อัปนิษฐ์
…ได นอกจากนั้นยังมีการกล่าวสําทับลงไปอีกว่า... "แม้ผู้ที่ฉลาดในพระเวท ก็ยังมีอจลากูพันจากทุกสิ่งหรือโมกษะ (moksa) ได้ ทั้งนี้เป็นเพราะเขายังไม่รู้จักพรหมัน แต่ว่าผู้รู้จักพรหมัน แม้จะไม่รู้จักพระเวทเลย ย่อ…
…้สำคัญเพื่อเข้าใจวิวัฒนาการของคำสอนในศาสนาพราหมณ์ และความแตกต่างกับพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะแนวคิดเรื่องโมกษะ สามารถนำไปศึกษาต่อได้ที่ dmc.tv
ศาสนาพราหมณ์ในยุคพระเวท
82
ศาสนาพราหมณ์ในยุคพระเวท
… โดยอาศัยคัมภีร์พระเวท ส่วนจุดมุ่งหมายสูงสุดนั้นไม่ด้ามชัดในยุคพระเวทนี้แล้วเป้าหมายสูงสุดในเรื่อง "โมกษะ" (moksa) หรือเทพเจ้าสูงส่งสรรพสิ่งอย่าง "พระพรหม" (Brahma) ที่เราไม่พบในคัมภีร์ยุคพระเวทอย่าง "คัมภ…
บทนี้สำรวจศาสนาพราหมณ์ในยุคพระเวท ระหว่าง ๘๐๐-๓๐๐ ปีก่อนพุทธศักราช โดยเฉพาะความเชื่อในเทพเจ้าต่างๆ เช่น พระอินทร์ เรื่องราวเกี่ยวกับคัมภีร์พระเวทที่เป็นพื้นฐานของพิธีกรรม และการสื่อสารผ่านพราหมณ์ ในยุ
นิกายไศวะและศาสนาในพระศิวะ
103
นิกายไศวะและศาสนาในพระศิวะ
…าสีขาวหรือสีเทา เขียนเป็น เส้นนอนตรงซ้อนกัน 3 เส้นที่หน้าผาก จุดหมายสูงสุดของผู้นับถือนิกายไศวะ คือ โมกษะ หรือ การบรรลุความหลุดพ้นโดยการเข้าถึงความเป็นเอกภาพกับพระศิวะ นิกายนี้ประพฤติตนตาม แบบ อัตตกิลมถานุ…
นิกายไศวะ เป็นนิกายที่นับถือพระศิวะซึ่งเชื่อในความหลุดพ้นหรือโมกษะ โดยการเข้าถึงความเป็นเอกภาพกับพระศิวะ มีการแบ่งนิกายอย่างชัดเจน เช่น นิกายฝ่ายเหนือและฝ่ายใต้ โดยมี…
ความเชื่อและหลักธรรมของศาสนาฮินดู
95
ความเชื่อและหลักธรรมของศาสนาฮินดู
… 3 รูป ได้แก่ พระพรหม พระวิษณุ พระศิวะ ดังนั้น จุดหมายสุดท้ายของศาสนาฮินดูในปัจจุบัน คือ การเข้าสู่ โมกษะ ซึ่งผู้ที่จะเข้าถึงได้ต้องสามารถหลุดพ้นจากกองกิเลสและกองทุกข์ เมื่อหลุดพ้นแล้วจะ เป็นหนึ่งเดียวกับพ…
…ชีวิตของผู้คนเป็นไปตามพรหมลิขิต แต่ยังสามารถเปลี่ยนแปลงได้ด้วยการกระทำดีและการบูชาพระองค์ การเข้าสู่โมกษะเป็นเป้าหมายสูงสุดของชีวิต เมื่อหลุดพ้นจากกองกิเลสและกองทุกข์ และกลายเป็นหนึ่งเดียวกับพระปรมาตมัน ซึ…
หลักการและแนวทางของอาศรมในศาสนาฮินดู
91
หลักการและแนวทางของอาศรมในศาสนาฮินดู
…ูอาจารย์ อาศรมที่ 4 คือ สันยัสตาศรม อยู่ในช่วงอายุตั้งแต่ 75 ปีขึ้นไป สำหรับผู้ปรารถนา ความหลุดพ้น (โมกษะ) จะออกบวชเป็น “สันยาสี” เมื่อบวชแล้วจะสึกไม่ได้ บำเพ็ญสมาธิ แสวงหาความหลุดพ้นตามหลักกรรมโยคะต่อไป 3…
…ชื่อมโยงกันของทุกสิ่งในสากลโลก วิญญาณของสัตว์โลกตามหลักอาตมันถูกแยกออกจากวิญญาณรวมของพรหม รวมถึงหลักโมกษะซึ่งเป็นเส้นทางสู่การหลุดพ้นจากสังสาระ โดยการเข้าใจอาตมันในตนเอง และประพฤติตามหลักธรรมระเบียบต่าง ๆ …
ปรัชญาโยคะและสางขยะ
76
ปรัชญาโยคะและสางขยะ
…่นคือมีลักษณะเป็นแบบทฤษฎีแต่สำหรับ ปรัชญาโยคะแล้วมุ่งในทางปฏิบัติมากกว่าเพื่อให้ถึงซึ่งความหลุดพ้น (โมกษะ) ปรัชญาโยคะจึง มีลักษณะเป็นแบบเทวนิยม (theistic) มากกว่าสางขยะ เพราะยอมรับในความมีอยู่ของพระผู้ เป็…
…อกจากนี้ยังมีการพูดถึงมีมามสาและเวทานตะ ซึ่งมาเชื่อมโยงกันด้วยคำสอนในพระเวท โดยมีจุดหมายในการเข้าถึงโมกษะอย่างเด็ดขาด
การพัฒนาพราหมณ์และแนวคิดปรัชญา
70
การพัฒนาพราหมณ์และแนวคิดปรัชญา
…อะไรก็ตามคงต้องผจญกับความทุกข์ เรื่อยไป เมื่อใดก็ตามที่วิญญาณหลุดพ้นจากภาวะเวียนว่ายตายเกิดเรียกว่า โมกษะ วิญญาณ ดวงนั้นจะกลับไปรวมกับพรหมเช่นเดิม การที่จะหลุดพ้นจากการเวียนว่ายตายเกิดได้ก็ด้วย การยุติการก…
นักบวชพราหมณ์ในเมืองตักสิลาได้พัฒนาให้พิสดารมากขึ้น โดยเน้นความสำคัญของพรหมาเป็นศูนย์กลางแห่งความรู้ วิญญาณทุกดวงเกิดจากพรหมาและต้องเวียนว่ายตายเกิดตามกรรมเก่า เมื่อวิญญาณหลุดพ้นจากเวียนว่ายตายเกิดจะก
ความรู้เกี่ยวกับศาสนาพราหมณ์-ฮินดู
62
ความรู้เกี่ยวกับศาสนาพราหมณ์-ฮินดู
…์ 3. หลักคำสอนของศาสนาพราหมณ์-ฮินดู ที่สำคัญมีอยู่ 3 ประการคือ 1) หลักอาศรม 4 2)หลักปรมาตมัน 3) หลักโมกษะถือว่าเป็นหลักความดีสูงสุดในศาสนา และในศาสนาพราหมณ์- ฮินดูมีจุดหมายสูงสุดของชีวิตอันเป็นความสงบสุขชั…
…ะ คัมภีร์แบ่งเป็น 2 ส่วน ได้แก่ ศุรติและสมฤติ หลักคำสอนสำคัญได้แก่ หลักอาศรม 4, หลักปรมาตมัน และหลักโมกษะ ซึ่งมีจุดหมายสูงสุดคือความกลมกลืนกับพระพรหม ศาสนานี้มีนิกายใหญ่ ๆ 3 นิกาย คือ ไวษณวะ ไศวะ และศักติ …
การศึกษาและศรัทธาในสมัยอุปนิษัท
71
การศึกษาและศรัทธาในสมัยอุปนิษัท
…ง พระสัมมาสัมพุทธเจ้า พวกพราหมณ์ในลัทธิอุปนิษัท ได้สร้างคัมภีร์อุปนิษัทว่าด้วยปรมาตมัน และการเข้าถึงโมกษะ คัมภีร์อุปนิษัทนี้ได้ใช้เป็นตำราเรียนภาคสุดท้ายต่อจากพระเวท เรียกชื่อ อีกอย่างหนึ่งว่า เวทานตะ แปลว…
…สนาเชน และศาสนาพุทธที่มีแนวคิดขัดแย้งกับแนวคิดเดิมและมีการสร้างคัมภีร์อุปนิษัทเพื่อศึกษาและเข้าใจถึงโมกษะ ซึ่งจะมีบทบาทสืบต่อจากพระเวท.
ประวัติศาสตร์และปรัชญาของฮินดู
72
ประวัติศาสตร์และปรัชญาของฮินดู
…รรพสิ่งทั้งหลาย หน้าที่ของมนุษย์ก็คือการศึกษาและปฏิบัติให้เข้าถึงเอกภาวะนี้จึงจะเรียกว่า ได้บรรลุถึงโมกษะ อุปนิษัทนี้อาจนับได้ว่าเป็นรากฐานของปรัชญาในภควัทคีตา นักบวชพราหมณ์ที่ประสงค์บำเพ็ญพรตเป็นดาบสต้องศ…
เนื้อหานี้กล่าวถึงการพัฒนาของปรัชญาฮินดูตั้งแต่สมัยพระเวท โดยมีการเชื่อในพระเจ้าหลายองค์และยัญพิธี ต่อมาได้เกิดการเปลี่ยนแปลงไปสู่การเน้นเอกนิยมในอุปนิษัท ซึ่งเชื่อว่าเป็นรากฐานของปรัชญาในภควัทคีตา อธ
การปรับตัวของศาสนจักรในยุคพระพรหม
59
การปรับตัวของศาสนจักรในยุคพระพรหม
…ุปนิษัทคือการกลับไปสู่พระเจ้า จึงสำคัญกว่าคำกล่าวว่า “แม่ผู้กาลในพระเจ้า ก็ยังมอาจสูดพันจากทุกข์หรือโมกษะได้ เพราะเขายังไม่รู้จักพรหมมันแต่ถูกผู้รู้จักพรหมมัน แล้วจะไม่รู้จักพระเจตเลย ย่อมสามารถศึกษาตนให้ห…
เนื้อหานี้สำรวจการปรับตัวของศาสนจักรในยุคต่าง ๆ ตั้งแต่การบูชายัญจนถึงพระพรหมและอาตมัน โดยเริ่มจากการสร้างคัมภีร์ไตรเทวและอรรถราวี่ จนถึงแนวคิดเรื่องพระมหมันและคัมภีร์อุปนิษัทที่เกี่ยวข้องกับการพ้นทุก
การปฏิบัติและปรัชญาโยคะในระบบคิดของอินเดีย
48
การปฏิบัติและปรัชญาโยคะในระบบคิดของอินเดีย
…ายามอธิบายแนวความคิดเกี่ยวกับความ เป็นจริงนั้น ๆ สะท้อนออกมาเป็นปรัชญาชีวิต เพื่อประโยชน์แก่การบรรลุโมกษะหรือการ หลุดพ้น ซึ่งถือว่าเป็นเป้าหมายสูงสุดของทุก ๆ ชีวิต 1 พระมหาสมจินต์ สมมาปญฺโญ, พุทธปรัชญา สาร…
บทความทำการสำรวจแนวคิดและวิธีการปฏิบัติในโยคะ รวมถึงหลักการของลัทธิมิมางสา โดยเน้นที่การพัฒนาจิตและการแสวงหาความเป็นจริงสูงสุดในชีวิต ทั้งนี้ สอนว่าแม้ว่าจะมีความแตกต่างในรายละเอียด แต่ทุกสำนักต่างมีเ
ลัทธิต่าง ๆ ในปรัชญาอินเดีย
47
ลัทธิต่าง ๆ ในปรัชญาอินเดีย
…ปร่าง และเป็นผู้สร้างสากลโลกขึ้น จิตอัน ยิ่งใหญ่นี้ได้แยกส่วนเป็นวิญญาณส่วนบุคคลที่เรียกว่าชีวาตมัน โมกษะหรือความหลุดพ้นจาก ทุกข์ของชีวาตมัน จึงสามารถเข้าถึงได้ด้วยการขจัดอวิชชา (อวิทยา) ให้หมดไป และทำความ…
…ไม่เห็นและแนวคิดเกี่ยวกับจิตอันยิ่งใหญ่ของปรมาตมันที่สร้างสรรค์สากลโลก ผ่านการขจัดอวิชชาเพื่อเข้าถึงโมกษะ ในขณะเดียวกัน สางขยะช่วยนำเสนอว่ามนุษย์ถูกขังอยู่ในประกฤติและต้องถอนวิญญาณออกเพื่อหลุดพ้น นอกจากนี้…
ความเชื่อในศาสนาเชนและการดำรงชีวิตของศาสนิกชน
62
ความเชื่อในศาสนาเชนและการดำรงชีวิตของศาสนิกชน
…ลมถานุโยค” คือ เป็นลัทธิที่ถือว่าการทรมานตนเองเป็นการเผากิเลส เป็นทางนำไปสู่การ บรรลุธรรมที่เรียกว่าโมกษะผู้ที่ฝึกฝนดีแล้ว ย่อมไม่หวั่นไหวต่อทุกสิ่งทุกอย่างที่เกิดทางกายวาจา ใจ ศาสนาเชนสอนว่า แก้ว 3 ดวง คื…
ลัทธิของนิครนถนาฏบุตรที่เรียกว่า ศาสนาเชน เป็นลัทธิที่ถือว่าการทรมานตนเองเป็นทางนำไปสู่การบรรลุธรรม โดยมีแก้ว 3 ดวง คือ ความเห็นชอบ ความรู้ชอบ และความประพฤติชอบ ศาสนานี้ยังเน้นความไม่เบียดเบียนและการร
ศาสนาเชน: การเดินทางสู่การหลุดพ้น
118
ศาสนาเชน: การเดินทางสู่การหลุดพ้น
…วกับพระสัมมาสัมพุทธเจ้า พระมหาวีระทรงยอมรับความเชื่อในสังสารวัฏ และความหลุดพ้นขั้นสูงสุดในนิรฌานหรือโมกษะ แต่มาถึงตอนนี้ ทั้งพระสัมมาสัมพุทธเจ้าและพระมหาวีระทรงมีทัศนะขัดแย้งกับ ศาสนาพราหมณ์หรือฮินดู ทั้งส…
พระมหาวีระทรงเป็นผู้ก่อตั้งศาสนาเชนที่เน้นการเอาชนะตนเองและการค้นหาความหลุดพ้นในตัวเอง โดยทรงรับหลักการของกรรมและสังสารวัฏจากศาสนาพราหมณ์ แต่ทรงปฏิเสธระบบวรรณะและการอ้อนวอนในศาสนานั้น ศาสนาเชนมีสาวกที
แนวคิดและสาระสำคัญของศาสนาเชน
110
แนวคิดและสาระสำคัญของศาสนาเชน
…กในศาสนา 2. ศาสนาเชนได้แบ่งหลักคำสอนที่สำคัญออกเป็น 3 หลักคือ 1) หลักอนุพรต 5 2) หลัก ปรัชญา 3) หลักโมกษะ พิธีกรรมที่สำคัญของศาสนาเชน คือ พิธีการยุสะนะ หรือพิธีปัชชุสนะ เป็นงานพิธีรำลึกถึงองค์ศาสดามหาวีระ …
…้นการประพฤติปฏิบัติของนักพรตและครูบ้าน หลักคำสอนแบ่งเป็น 3 ส่วนหลักคือ หลักอนุพรต หลักปรัชญา และหลักโมกษะ โดยมีพิธีกรรมที่สำคัญคือพิธียุสะนะซึ่งเป็นการรำลึกถึงมหาวีระ จุดหมายสูงสุดคือการหลุดพ้นจากวัฏจักร ช…