หน้าหนังสือทั้งหมด

การวิเคราะห์ธาตุในไวยากรณ์ไทย
77
การวิเคราะห์ธาตุในไวยากรณ์ไทย
… ช้อน คุ ได้ ว่า ปฏพุทธ-ดี ปฏายยู. (ที่ใด)(เตน อันนา) พึงถึง เหตุนี้นะ (ที่น้น) ถือว่า อันเทพดี เป็นกัมมรูป กัมมารณะ ๓. แปลง ต แหง ต๋ย เป็นอย่างอื่น แล้วมาที่สุดธาตุ ลักษณะนี้ อญฺ โลดตนต๔ ปัจจัยในกริยกิตติได…
บทความนี้จะพูดถึงการอธิบายธาตุในไวยากรณ์ไทย โดยแบ่งออกเป็นธาตุตัวเดียวและธาตุสูง นอกจากนี้ยังมีการนำเสนอวิธีการแปลงธาตุต่างๆ พร้อมทั้งตัวอย่างที่เข้าใจง่าย ใช้เพื่อการศึกษาและเข้าใจการทำงานของธาตุในภา
อิ่มเต็มละมุน
87
อิ่มเต็มละมุน
…ปในคราวเย็นนี้เองไม่ถึง คราวร้อน เหตุนี้น อุดมรูปนั่นจึงชื่อว่าไม่เที่ยงเป็นทุกข์เป็นอนัตตา [มนสิการกัมมรูป] กันมชู (รูปเกิดด้วยกรรม) ย่อมปรากฏด้วยอำนาจอายตนะ ทาวร (ทาวคืออายตนะ) จริงอยู่ ในกายทวาร มีมชูรูป …
เนื้อหาพูดถึงการยกขูปปั้นขึ้นสู่ไตรลักษณ์ โดยมีการอธิบายรูปอ้อนและรูปล้อนในแต่ละสภาวะ และการปรากฏของมชูรูปซึ่งถูกแบ่งออกเป็นกลุ่มต่างๆ ตามกรรมและอายตนะ นอกจากนี้ยังมีการเน้นถึงความไม่เที่ยงและอนัตตาขอ
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์
53
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์
…] ชื่อว่าเป็น เครื่องอันท่านพรรณนาพร้อม [แห่งเนื้อความ]. ส์ เป็นบทหน้า วณฺณ ธาตุ ในความ พรรณนา, เป็นกัมมรูป กรณสาธนะ สยนฺติ เอตฺถา - ติ สยน. [เขา ท.] ย่อมนอนในที่นั่น, เหตุนั้น [ที่นั่น] ชื่อว่าเป็นที่นอน [แ…
…ารทำ กรรม และการพรรณนา ที่อิงจากธาตุ หรือประเภทต่างๆ ของคำและความหมายที่เกี่ยวข้อง เช่น กัตตุรูป และกัมมรูป เป็นต้น นอกจากนี้ยังมีการอภิปรายถึงการใช้ธาตุในรูปแบบต่างๆ รวมถึงการแยกประเภทของกิตก์ที่ส่งผลต่อการ…
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์
52
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์
…ค - บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์ - หน้าที่ 201 เป็น มุ ด้วยนิคคหิตสนธิ (๓๒), เป็นกัมมรูป กัมมสาธนะ, คจฉนฺติ เอตฺถา - ติ คติ. (ชน ท.] ย่อมไป ในภูมินั่น, เหตุนั้น [ภูมินั่น] ชื่อว่าเป็นที่ไป…
เนื้อหานี้เกี่ยวกับบาลีไวยากรณ์ในภาคที่ ๒ ของวจีวิภาค โดยกล่าวถึงการใช้ธาตุและกัมมรูปในความหมายต่างๆ รวมถึงการอธิบายถึงเจตนาและธรรมชาติของความคิดและความรู้สึกในบริบทของภาษา พร้อมชี้แจงแ…
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒
49
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒
…ขาศึกษา อีก อย่างหนึ่ง ความศึกษา ชื่อว่าสิกขา, ภิกขุ ธาตุ ในความ ศึกษา, สำเหนียก, วิเคราะห์หน้า เป็นกัมมรูป กัมมสาธนะ, วิเคราะห์หลัง เป็นภาวรูป ภาวสาธนะ วิเนติ เตนา - ติ วินโย [บัณฑิต] ย่อมแนะนำ ด้วยอุบาย นั…
เนื้อหาภายในหน้านี้กล่าวถึงการศึกษาในด้านบาลีไวยากรณ์และวจีวิภาค โดยพูดถึงคำต่าง ๆ เช่น 'อันเขาศึกษา', 'ความศึกษา', และ 'สมบัติใดอันเขาฝังไว้' พร้อมอธิบายถึงความหมายและการวิเคราะห์ในบริบทต่าง ๆ ของคำ
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์
47
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์
…ตุนั้น [กรรมนั้น] ชื่อว่าอันเขาพึงทำ, กรุ ธาตุ ในความ ทำ, พฤทธิ์ อ เป็น อา อิ อาคม, ลบ ณุ เสีย, เป็นกัมมรูป กัมมสาธนะ เนตพฺพน-ติ เนยฺย์. [สิ่งใด) อันเขาจึงนำไป, เหตุนั้น [สิ่งนั้น] ชื่อว่าอันเขาจึงนำไป. นี้ …
บทนี้กล่าวถึงการวิเคราะห์บาลีในกรรมต่างๆ ที่ใช้ในภาษาบาลี เช่น อาการของกรรม รวมถึงคำที่ใช้สื่อความหมายในบาลี โดยเน้นที่ธาตุและพฤติกรรมต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับกระบวนการพูดและการกระทำในบริบทของไวยากรณ์บาล
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค: อาขยาต และ กิตก์
42
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค: อาขยาต และ กิตก์
…วก คือ กิตปัจจัย สำหรับประกอบกับศัพท์ที่เป็นกัตตุรูปอย่างเดียว กิจปัจจัย สำหรับประกอบกับศัพท์ที่เป็นกัมมรูปและภาวรูป กิตกิจจุปัจจัย สำหรับประกอบกับศัพท์แม้ทั้ง ๓ เหล่า ๑. ๑) กิตปัจจัย อย่างนี้ :- กวี, ณี, นว…
ในบทความนี้มีการวิเคราะห์ปัจจัยที่ใช้ประกอบนามกิตก์ในบาลีไวยากรณ์ พร้อมอธิบายถึงกลุ่มปัจจัยหลัก 3 ประเภท ได้แก่ กิตปัจจัย, กิจปัจจัย และกิตกิจจุปัจจัย โดยจัดเรียงเป็นหลักฐานสำหรับนักศึกษา แต่ละประเภทม
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์
41
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์
…ที่ยืน, อาสน์ ที่นั่ง, สยน์ ที่นอน, ชื่อว่าอธิกรณสาธนะ ๆ ที่เป็น กัตตุรูป แปลว่า "เป็นที่--" ที่เป็นกัมมรูป แปลว่า "เป็นที่อันเขา." ဆ (๑๓๓) รูปวิเคราะห์แห่งสาธนะ จัดเป็น ๓ ตามวาจกทั้ง ๓ ที่ กล่าวแล้วในอาขยาต…
เนื้อหาในบทนี้เกี่ยวกับการวิเคราะห์รูปวาทะในบาลี โดยแบ่งออกเป็น ๓ ประเภท ได้แก่ กัตตุวาจก, เหตุกัตตุวาจก และกัมมวาจก ซึ่งมีความสำคัญในภาษา มคธ และการแต่งหนังสือในภาษาไวยากรณ์ การใช้ศัพท์ต่าง ๆ เช่น ฐา
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
303
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…มมชรูปยังไม่เกิดขึ้น เพราะไม่มีความตาย ในเมื่อกัมมชรูปนั้นบังเกิดฯ สัตว์ที่ท่านเรียกว่า ตาย เพราะขาดกัมมรูปไป ฯ สมดังที่ท่านโบราณาจารย์กล่าวไว้ว่า ธรรม ๓ อย่างเหล่านี้ คือ อายุ ๑ ไออุ่น ๑ วิญญาณ ๑ ละกายนี้ไป…
เนื้อหานี้กล่าวถึงการเชื่อมโยงระหว่างอาหารที่มารดากินและการเกิดจิตในสรีระ ตามแนวคิดในอภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฏีกา อธิบายว่าจิตเริ่มเกิดขึ้นก่อนกัมมชรูป และการกำหนดอายุ ไออุ่น และวิญญา