หน้าหนังสือทั้งหมด

การปฏิบัติธรรมและความต่อเนื่องในการนั่งสมาธิ
45
การปฏิบัติธรรมและความต่อเนื่องในการนั่งสมาธิ
…ธิอย่างต่อเนื่องจะทำให้จิตใจเราจะถูกขัดเกลาให้สะอาด ให้บริสุทธิ์เพิ่มขึ้น และทำให้ใจคุ้นกับศูนย์กลางกายฐานที่ 7 3) การปฏิบัติธรรมอย่างต่อเนื่องเป็นหัวใจของการเข้าถึง” เป็นการเตรียมตัวให้พร้อมเสมอ ที่จะเข…
…การปฏิบัติอย่างสม่ำเสมอจะส่งผลดีต่อจิตใจ และเป็นแนวทางสำคัญสู่การเข้าถึงธรรมภายใน การทำความบริสุทธิ์กาย วาจา ใจ ช่วยเสริมการปฏิบัติให้มีประสิทธิภาพ เพื่อให้เกิดสมาธิและการหยุดนิ่งใจอย่างแท้จริง แม้ในวันท…
การต้องได้มาซึ่งผัสสาหารและการพิจารณาธรรม
122
การต้องได้มาซึ่งผัสสาหารและการพิจารณาธรรม
เมื่อจะต้องได้มาซึ่งผัสสาหาร เช่น ตามองเห็นรูป หูได้ยินเสียง จมูกได้ดมกลิ่น ลิ้นได้ รับรส กายได้สัมผัสถูกต้อง ให้ปลงใจพิจารณาระแวดระวัง ประดุจเป็นโคที่ไม่มีหนังหุ้มร่าง มีแต่เนื้อสดอยู่ทั้งตัว …
บทความนี้เสนอการพิจารณาผัสสาหารที่เข้ามากระทบทางตา หู จมูก ลิ้น กาย ดุจโคที่ไม่มีหนังหุ้มร่าง ซึ่งต้องมีความระมัดระวังจากภัยต่าง ๆ เพื่อไม่ให้ตกไปในทุกข์ เหมือนหลุมเพล…
กิเลสและการเปลี่ยนแปลงในระดับต่างๆ
46
กิเลสและการเปลี่ยนแปลงในระดับต่างๆ
…ับ ปริยุฏฐานกิเลส เมื่อกิเลสถูกกระทบหนักเข้าๆก็จะขุ่นหนักเข้าจนในที่สุดก็จะแสดงออกมาทางการกระทำ ด้วยกาย ด้วยวาจา เรียกว่า วีติกกัมมกิเลส 2.6 กิเลสในกายต่าง ๆ กิเลสเป็นสิ่งที่มีอยู่ในตัวของสรรพสัตว์ แต่ว่…
…ส่วนปริยุฏฐานกิเลสแสดงตัวเมื่อถูกกระทบ และวีติกกัมมกิเลสเป็นการแสดงออกผ่านการกระทำ กิเลสแบ่งเป็น 18 กาย ตั้งแต่กายมนุษย์หยาบถึงกายธรรมพระอรหัตต์ สัมพันธ์กับการบังคับของกิเลสในแต่ละกาย ที่อยู่ในภพและนอกภพ
สังขารขันธ์ และ วิญญาณขันธ์ ในพระพุทธศาสนา
104
สังขารขันธ์ และ วิญญาณขันธ์ ในพระพุทธศาสนา
…์ ความรับรู้เรื่องราว ต่าง ๆ ได้ คือ ความรู้แจ้งทางทวารทั้ง 6 ได้แก่ ทางตา ทางหู ทางจมูก ทางลิ้น ทางกาย และ ทางใจ หรือเป็นความรู้ที่เกิดขึ้นเมื่ออายตนะภายในและอายตนะภายนอกกระทบกัน วิญญาณมีอยู่ 2 อย่าง คื…
… ในขณะที่วิญญาณขันธ์เกี่ยวข้องกับการรับรู้อารมณ์ผ่าน 6 ช่องทางที่มีอยู่ในชีวิต เช่น ตา หู จมูก ลิ้น กาย และใจ โดยทั้งสองมีความเชื่อมโยงกันในกระบวนการสร้างจิตและอารมณ์ จุดสำคัญคือการเข้าใจว่าสังขารขันธ์มี…
การปล่อยเบญจขันธ์ทั้ง 5
113
การปล่อยเบญจขันธ์ทั้ง 5
…หนักจริงๆ นะ รู้ว่าเป็นของหนักแล้ว เริ่มต้นทีเดียว เมื่อเห็นว่าหนักละก็เริ่มต้นสำรวม ตา หู จมูก ลิ้นกาย ใจ เลยทีเดียว สำรวมระวังไว้ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ในเวลาที่รูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ ธรรมารมณ์มา…
…บญจขันธ์ทั้ง 5 ซึ่งเป็นวิธีการเพื่อหลุดพ้นจากการยึดติดในสังขาร โดยเฉพาะการสำรวมระวังตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ เพื่อให้สามารถสละความยินดีและความไม่ยินดีออกไป จากนั้นต้องมีความขยันและศรัทธาในการปล่อย เมื่อไรท…
การเปลี่ยนแปลงจากมนุษย์ธรรมดาเป็นมนุษย์เทวดา
118
การเปลี่ยนแปลงจากมนุษย์ธรรมดาเป็นมนุษย์เทวดา
…ระ ถ้าบวชเป็นพระก็จะเป็นพระที่บริสุทธิ์ เท่าที่ตาเนื้อเห็น ส่วนที่มองไม่เห็นมีอีกอยู่ข้างใน คือ 2.1 กายมนุษย์ละเอียด ผู้มีศีล 5 บริสุทธิ์ กายมนุษย์จะละเอียดผ่องใส 2.2 กายทิพย์ ผู้มีศีล 8 บริสุทธิ์ มีหิริ…
…ามนี้กล่าวถึงการเปลี่ยนแปลงจากมนุษย์ธรรมดาไปสู่การเป็นมนุษย์เทวดา โดยการบวชหรือรักษาศีล เพื่อเข้าถึงกายมนุษย์ละเอียดและกายทิพย์ รวมถึงการปฏิบัติธรรมเพื่อปล่อยขันธ์ 5 ซึ่งเป็นการลดการยึดมั่นถือมั่นที่นำไป…
การสำรวจอายตนะ 12 ในพระอภิธรรมปิฎก
127
การสำรวจอายตนะ 12 ในพระอภิธรรมปิฎก
…ู่เสมอ จะเกิดในชาติใดภพใดก็ตาม วิถีจิต ไม่เกิดที่อื่น ต้องเกิดตามอายตนะเหล่านี้ คือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ 2. อายตนะภายในเหล่านี้ มีลักษณะเหมือนเป็นที่อยู่ของวิถีจิต เหมือนพิณ เมื่อมีผู้ดีด ก็จะมีเสียงดั…
อายตนะมีคุณสมบัติสำคัญแบ่งออกเป็น 5 อย่าง โดยอายตนะภายในเป็นที่เกิดของวิถีจิตและมีอายตนะภายนอกทำหน้าที่เป็นที่ประชุมของวิถีจิต ทั้งภายในและภายนอกมีทั้งหมด 12 ประการ รวมถึงจักขายตนะ, โสตายตนะ และรูปายต
กระบวนการรับรู้และวิญญาณ
131
กระบวนการรับรู้และวิญญาณ
…ิดความรู้คือ ฆานวิญญาณ ได้กลิ่น 4. ชิวหา ลิ้น เป็นแดนรับรู้รส เกิดความรู้คือ ชิวหาวิญญาณ - รู้รส 5. กาย กาย เป็นแดนรับรู้โผฏฐัพพะ เกิดความรู้คือ กายวิญญาณ รู้สิ่งต้องกาย 6. มโน ใจ เป็นแดนรับรู้ธรรมารมณ์ …
การรับรู้เกิดจากการสัมผัสเมื่ออายตนะ อารมณ์ และวิญญาณมาบรรจบกัน โดยมีช่องทางต่างๆ ของอายตนะ เพื่อเสริมสร้างความรู้และความรู้สึกต่ออารมณ์ที่รับรู้ ซึ่งสามารถแยกออกเป็นระดับต่างๆ ซึ่งรวมถึงสุข ทุกข์ และ
อายตนะ 12 ตามทัศนะของพระมงคลเทพมุนี
133
อายตนะ 12 ตามทัศนะของพระมงคลเทพมุนี
…ดของตาดึงดูดรูป บ่อเกิดของหูดึงดูดเสียง บ่อเกิดของจมูกดึงดูดกลิ่น บ่อเกิด ของลิ้นดึงดูดรส บ่อเกิดของกายดึงดูดสัมผัส บ่อเกิดของใจดึงดูดธรรมารมณ์” ซึ่งเราสามารถจับคู่ได้ดังนี้ ตา ดึงดูดกับ รูป หู ดึงดูดกับ…
บทความนี้เสนอความหมายของอายตนะตามทัศนะของพระมงคลเทพมุนี โดยแบ่งอายตนะออกเป็น 2 ประเภท คือ โลกายตนะที่ดึงดูดสรรพสัตว์ไปตามภพภูมิ และธัมมายตนะที่ดึงดูดสรรพสัตว์ที่หมดกิเลส โดยอธิบายถึงความสัมพันธ์ร…
มโนวิญญาณธาตุ: ความเข้าใจเกี่ยวกับจิตและอารมณ์
153
มโนวิญญาณธาตุ: ความเข้าใจเกี่ยวกับจิตและอารมณ์
…ีการ ประชุมร่วมกันระหว่างของ 3 อย่าง คือ ทวาร อารมณ์ วิญญาณ ทวาร โดยปกติแปลว่า ประตู ทาง ช่องตามร่างกาย แต่ในที่นี้หมายถึง ทางรับรู้อารมณ์ มี 6 ทาง คือ ทางตา หู จมูก ลิ้น - กาย และใจ อันเป็นอายตนะภายใน อ…
…้งนี้ ทวารมีความหมายว่า ช่องทางหรือประตูรับรู้อารมณ์ มีทั้งหมด 6 ช่องทาง ได้แก่ ตา, หู, จมูก, ลิ้น, กาย และใจ อารมณ์จะเป็นเครื่องยึดหน่วงของจิตใจที่เกี่ยวข้องกับอายตนะภายนอก เช่น รูป, เสียง, กลิ่น, รส, โ…
ธาตุ 18 และวิญญาณในสรรพสิ่งที่มีชีวิต
154
ธาตุ 18 และวิญญาณในสรรพสิ่งที่มีชีวิต
…รู้ที่เกิดขึ้นเมื่ออายตนะภายนอก และภายในกระทบ มี 6 อย่างเหมือนกันคือ การรู้อารมณ์ทางตา หู จมูก ลิ้น กาย และใจ ทวาร 6 อารมณ์ 6 และวิญญาณ 6 รวม 18 นี้เอง เรียกว่า ธาตุ 18 ดังนั้น ความเป็นไปทั้งมวลในสรรพสิ่…
…จากการกระทบกับอายตนะทั้งภายนอกและภายใน หนุนสำรวจธาตุ 18 ที่รวมการรู้ต่างๆ ที่เกิดจากตา หู จมูก ลิ้น กาย และใจ ความเป็นไปของชีวิตทั้งหมดจึงสัมพันธ์กับธาตุเหล่านี้ ซึ่งมีแสดงภาพสีหรือเสียงได้ตามธาตุที่ถูกก…
ความรู้เกี่ยวกับอินทรีย์ในพระพุทธศาสนา
174
ความรู้เกี่ยวกับอินทรีย์ในพระพุทธศาสนา
…91 ในอินทรีย์ 22 นับตั้งแต่ข้อที่ 1 ถึงข้อที่ 6 เป็นเรื่องของอายตนะภายนอกทั้ง 6 คือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ตามลำดับ ทั้งนี้เพราะเป็นสิ่งที่เห็นได้ชัดมากที่สุด ทำให้เข้าใจได้ง่าย จึงเรียงมาเป็นอันดับแรกใน…
บทความนี้กล่าวถึงการเข้าใจอินทรีย์ในพระพุทธศาสนา ซึ่งประกอบด้วยอินทรีย์ 22 ชนิด และอธิบายถึงความสำคัญของอินทรีย์ทั้ง 6, 3 และ 5 ประการ โดยมีเนื้อหาที่สำคัญเกี่ยวกับการตระหนักถึงความเกิดและดับซึ่งนำไปส
องค์แห่งปฏิจจสมุปบาท
212
องค์แห่งปฏิจจสมุปบาท
…ี่ให้ถึงความดับแห่งทุกข์) 2. สังขาร หมายถึง ความคิดปรุงแต่ง ความจงใจที่ประกอบด้วยเจตนาอันแสดงออกทาง กาย เรียกว่า กายสังขาร (สภาวะที่ปรุงแต่งกาย) แสดงออกทางวาจา เรียกว่า วจีสังขาร (สภาวะที่ ปรุงแต่งวาจา) …
ปฏิจจสมุปบาท ประกอบด้วย 12 องค์ที่สำคัญ ได้แก่ อวิชชา (ความไม่รู้), สังขาร (ความคิดปรุงแต่งและการแสดงออก) และวิญญาณ (การรู้แจ้งอารมณ์ต่าง ๆ) ซึ่งมีการจำแนกไว้เพื่อให้ง่ายต่อการศึกษา นอกจากนี้ยังมีการส
ผัสสะและเวทนาในพระพุทธศาสนา
214
ผัสสะและเวทนาในพระพุทธศาสนา
… 2. โสตสัมผัส (ความกระทบทางหู) 3. ฆานสัมผัส (ความกระทบทางจมูก) 4. ชิวหาสัมผัส (ความกระทบทางลิ้น) 5. กายสัมผัส (ความกระทบทางกาย) 6. มโนสัมผัส (ความกระทบทางใจ) ความสัมผัส 3 อย่างนี้ จะต้องมีธรรม 3 อย่างมาป…
ผัสสะมี 6 อย่าง ประกอบด้วยจักขุสัมผัส โสตสัมผัส ฆานสัมผัส ชิวหาสัมผัส กายสัมผัส และมโนสัมผัส โดยแต่ละสัมผัสต้องมีธรรม 3 อย่างมาประจวบกันจึงเกิดผัสสะ ส่วนเวทนานั้นเป็นการเสวย…
ดวงอินทรีย์ในมนุษย์
247
ดวงอินทรีย์ในมนุษย์
…กขุนทรีย์ เห็นเป็นใหญ่ โสตินทรีย์ ฟังเป็นใหญ่ ฆานินทรีย์ ดมกลิ่นเป็นใหญ่ ชิวหินทรีย์ ลิ้มรสเป็นใหญ่ กายินทรีย์ สัมผัสเป็นใหญ่ มนินทรีย์ ใจเป็นใหญ่ ทั้ง 6 มีลักษณะเป็น ดวงกลมสีขาว ใส สะอาดบริสุทธิ์ อยู่ซ้…
…กถึงดวงอินทรีย์ 6 ดวง และ 3 ดวงในมนุษย์ที่มีบทบาทสำคัญในการควบคุมประสาทสัมผัสต่าง ๆ เช่น ตา หู ลิ้น กาย และใจ โดยอธิบายลักษณะของดวงอินทรีย์ที่แสดงถึงเพศชายและเพศหญิง รวมถึงบทบาทของชีวิตินทรีย์ที่ทำให้กาย
ดวงปัญญาและอริยสัจ 4
255
ดวงปัญญาและอริยสัจ 4
…ในมรรคอริยสัจแต่ละดวงนี้ก็ยังมีหุ้มซ้อนอีก 4 ชั้น คือ เห็น จำ คิด และรู้ ซึ่ง ขยายส่วนหยาบออกมาเป็น กาย ใจ จิต วิญญาณ (ญาณ) ของพระธรรมกายตั้งแต่พระโสดาหยาบ (ปัตติมรรค) ขึ้นไป กล่าวคือ กาย เป็นพระพุทธรัตน…
…นแต่ละดวงของมรรคอริยสัจยังมีการหุ้มซ้อนอีก 4 ชั้น ประกอบด้วย เห็น จำ คิด และรู้ ซึ่งเป็นส่วนสำคัญของกาย ใจ จิต วิญญาณ ตามแนวทางของพระธรรมกายจากพระโสดาและปัตติมรรค คุณลักษณะของอริยสัจทั้ง 4 โดยการพิจารณาม…
การปฏิบัติธรรมและการพัฒนาจิตใจ
70
การปฏิบัติธรรมและการพัฒนาจิตใจ
…5 ใหญ่ไปเรื่อยๆ มีความสุข อิสระเสรีบอกไม่ถูก ใครจะเอาอะไร มาแลกก็ไม่ยอม ตอนนั้นพี่เณรเห็นองค์พระธรรมกายชัดใสสว่าง ตลอดเวลา ปีถัดมาได้มีโอกาสขึ้นดอยสุเทพ จังหวัดเชียงใหม่ บรรยา กาศที่นี่สบายดีมาก ทำให้จิต…
…ตใจสบายและมีความสุข การนั่งสมาธิเป็นประจำทำให้เกิดความบริสุทธิ์ในใจและพัฒนาความรู้เกี่ยวกับวิชชาธรรมกายอย่างลึกซึ้ง มีการฝึกกลุ่มและการติวธรรมะเพื่อให้ทุกคนเป็นหนึ่งเดียวกันในการปฏิบัติธรรม ที่มาเงียบสงบ…
ธรรมะเพื่อประชาชน
157
ธรรมะเพื่อประชาชน
…์เรื่องอายตนะภายในกับอายตนะภายนอกว่า “ดูก่อนน้องหญิง พวกเธอเข้าใจว่าอายตนะภายใน คือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ และอายตนะภายนอก คือ รูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส และธรรมารมณ์ทั้งหลาย เมื่อเกิดการกระทบกัน จึงเกิดค…
พระนันทกเถระได้เทศน์ให้ภิกษุณีฟังเกี่ยวกับอายตนะภายใน ได้แก่ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ และอายตนะภายนอก ได้แก่ รูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส เมื่อสิ่งเหล่านี้เกิดการกระทบกันจะเกิดความรู้แจ…
ธรรมะเพื่อประชา
131
ธรรมะเพื่อประชา
…เป็นบุคคลที่มีประโยชน์ต่อโลกและสรรพสัตว์ทั้งหลาย คุณธรรมความดีในตัวของเราจะมีขึ้นได้ ต้องเริ่มต้นจากกาย วาจา ใจ ที่สะอาดบริสุทธิ์ผ่องใส ไม่เบียดเบียนตนเอง และผู้อื่นให้ เดือดร้อน กาย วาจาจะบริสุทธิ์ได้ต้…
…าพูดถึงการฝึกฝนตนเองให้มีความรู้และคุณธรรม ซึ่งเป็นประโยชน์ต่อโลก คุณธรรมเริ่มต้นจากความบริสุทธิ์ของกาย วาจา และใจ การอบรมภาวนาอย่างสม่ำเสมอช่วยให้สามารถเข้าถึงพระธรรมกายและเป็นผู้ที่มีชีวิตเพื่อประโยชน์…
ชีวิตและความบริสุทธิ์
206
ชีวิตและความบริสุทธิ์
…ค์ ในสมัยที่ยังเป็นพระ บรมโพธิสัตว์อยู่ ไม่ว่าจะเกิดมากี่ภพกี่ชาติก็ตาม ล้วนแต่แสวงหา ความบริสุทธิ์ กาย วาจา ใจ ด้วยกันทั้งสิ้น ท่านพยายามที่จะชำระกาย วาจา ใจ ให้สะอาด ให้บริสุทธิ์ ให้ผ่องใส จากความโลภ ค…
บทความนี้สำรวจความหมายของชีวิตและการเข้าถึงความบริสุทธิ์ผ่านการให้ทาน การรักษาศีล และการเจริญภาวนา ซึ่งช่วยในการพัฒนาจิตใจให้สามารถเสวยสุขได้อย่างเต็มที่ โดยพระราชภาวนาวิสุทธิ์ได้กล่าวถึงอุปสรรคในชีวิ