จตุธาตุ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 4 / 5

…ปัสสนาไม่ได้ ภูมิสมถะ มี ๔๐ กสิณ ๑๐ อสุภะ ๑๐ อนุสติ ๑๐ อาหาเรปฏิกูลสัญญา ๑ (กำหนดอาหาร เป็น ปฏิกูล) จตุธาตุววัตถาน ๑ (กำหนดธาตุ ดิน น้ำ ลม ไฟ) พรหมวิหาร ๔ อรูปฌาน ๔ ภูมิวิปัสสนา ตาธรรมกายเห็นความไม่เที่ยง เป…

บทความนี้ศึกษาเกี่ยวกับนิพพานและการบรรลุธรรมของพระพุทธเจ้า โดยกล่าวถึงความสำคัญของธรรมกายในการเข้าถึงความสงบและความรู้ที่ลึกซึ้ง นิพพานถือเป็นเป้าหมายหลักของบัณฑิตผู้ฝึกฝนปฏิบัติ พร้อมทั้งตีแผ่กิเลสแล

…สนา” สมาธินอกพุทธศาสนา ที่พระพุทธเจ้าทรงรับรองอนุโลม มี กสิณ ๑๐ อสุภะ ๑๐ อาหาเรปฏิกูลสัญญา เดียว” ด จตุธาตุววัตถาน ๑ รวมเป็น ๓๒ เป็นสมาธิโดยปริยายเบื้องต่ำ “แต่ว่าสมาธิโดยทางปริยัติไม่เห็น...ถ้าสมาธิในทางปฏิ…

บทความนี้กล่าวถึงสาระสำคัญของพระธรรมเทศนาเกี่ยวกับสมาธิในพุทธศาสนา โดยชี้ให้เห็นถึงความสำคัญของการสละอารมณ์และการเข้าถึงฌาน ซึ่งทำให้ผู้ปฏิบัติสามารถเข้าใจธรรมชาติที่แท้จริงของจิตได้อย่างชัดเจน นอกจาก

บิล ธิรา จา จตุธาตุววัตถาน ๑ อรูปฌาน ๔ ทั้ง ๔๐ นี้ เป็นภูมิของสมถะ วิปัสสนามีภูมิ ๖ ขันธ์ ๕ อายตนะ ๑๒ ธาตุ ๑๘ อินทรีย์ …

เอกสารนี้กล่าวถึงบิลธิรา จา และการศึกษาภูมิของสมถะและวิปัสสนาในพระพุทธศาสนา โดยแบ่งออกเป็นส่วนต่างๆ เช่น อรูปฌาน ๔, วิปัสสนามีภูมิ ๖, ขันธ์ ๕, อายตนะ ๑๒ และอื่นๆ โดยใช้หลักการเจริญภาวนา สมถะและวิปัสสน

…นหญิง เป็นชาย ดังนั้น จึงควรพิจารณาให้เห็นว่า เพราะร่างกายนี้ประกอบด้วยธาตุ 4 จึงเป็นร่างกายอยู่ได้ จตุธาตุววัตถา น DOU 135

เนื้อหาเกี่ยวกับธาตุ 4 ในร่างกายมนุษย์ ซึ่งประกอบไปด้วย ปฐวี (ดิน), อาโป (น้ำ), เตโช (ไฟ) และ วาโย (ลม) โดยแต่ละธาตุมีบทบาทที่สำคัญในความเป็นอยู่ของร่างกาย ซึ่งปฐวีมีส่วนช่วยในการสร้างโครงสร้างของร่าง

…กายเหมือน กันหมด ๔๐ วิธีนั้นคือ กสิณ ๑๐ อสุภะ ๑๐ อนุสติ ๑๐ อัปป มัญญา ๔ อรูป ๔ อาหาเรปฏิกูลสัญญา และจตุธาตุววัฏฐาน เช่นถ้าเริ่มจากกสิณ ๑๐ สมมติว่าเรากำหนดกสิณนํ้า เป็นอารมณ์ พอใจหยุดถูกส่วน ภาพน้ำนั้นก็หายไป…

เนื้อหาเสนอวิธีการ ๔๐ ประการที่สามารถใช้ในการเข้าถึงพระธรรมกาย โดยมีการอธิบายลำดับวิธีการปฏิบัติตามหลักสติปัฏฐาน ๔ ซึ่งมีทั้งกสิณ ๑๐ อสุภะ ๑๐ อนุสติ ๑๐ อัปปมัญญา ๔ อรูป ๔ และอื่น ๆ การเริ่มต้นด้วยกสิณ

…ที่ตั้งแห่งการงานของใจ กัมมัฏฐาน ๔๐ คือ กสิณ ๑๐ อสุภะ ๑๐ อนุสสติ ๑๐ พรหมวิหาร ๔ อาหาเรปฏิกูลสัญญา ๑ จตุธาตุววัตถาน ๑ อรูป ๔ ส่วนที่ปรารถนาน่าใคร่มี ๕ อย่าง คือ รูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ ที่น่าใคร่น่าพอใจ ค…

เนื้อหานี้เสนอความหมายของกฐินในพระวินัยและหน้าที่ของกตัญญูในอดีต รวมถึงการอธิบายถึงการทำบุญกฐินซึ่งเป็นสังฆกรรมที่พระพุทธเจ้าทรงอนุญาตแก่สงฆ์ ผู้จำพรรษา ขยายความเข้าใจเกี่ยวกับกรรมและกามคุณ รวมถึงความ

…ที่ตั้งแห่งการงานของใจ กัมมัฏฐาน ๔๐ คือ กสิณ ๑๐ อสุภะ ๑๐ อนุสสติ ๑๐ พรหมวิหาร ๔ อาหาเรปฏิกูลสัญญา ๑ จตุธาตุววัตถาน ๑ อรูป ๔ ส่วนที่ปรารถนาน่าใคร่มี ๕ อย่าง คือ รูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ ที่น่าใคร่น่าพอใจ ค…

กฐินหมายถึงไม้สะดึงสำหรับทำจีวร และเป็นชื่อเรียกสังฆกรรมที่พระพุทธเจ้าทรงอนุญาตแก่สงฆ์ ผู้จำพรรษา โดยมีความสำคัญด้านการสร้างกุศลและกตัญญูเป็นหลักการที่นิยมในหลักธรรมะ ในบทนี้ยังกล่าวถึงองค์ประกอบต่าง

…ที่ตั้งแห่งการงานของใจ กัมมัฏฐาน ๔๐ คือ กสิณ ๑๐ อสุภะ ๑๐ อนุสสติ ๑๐ พรหมวิหาร ๔ อาหาเรปฏิกูลสัญญา ๑ จตุธาตุววัตถาน ๑ อรูป ๔ ส่วนที่ปรารถนาน่าใคร่มี ๕ อย่าง คือ รูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ ที่น่าใคร่น่าพอใจ ค…

กฐิน มีความหมายว่า ไม้สะดึง ที่ใช้ทำจีวรในพระพุทธศาสนา เป็นสังฆกรรมที่พระพุทธเจ้าทรงอนุญาตแก่สงฆ์ที่จำพรรษา ความเป็นกตัญญู คือการรู้คุณ โดยมีการกล่าวถึงกรรมสักและวัตถุอันจูงใจในการเพ่งสมาธิ สำหรับกสิณ

…ทั่วร่างกาย 6. อสฺสาสปสฺสาสวาโย ลมหายใจเข้าออก ซึ่งลักษณะและหน้าที่ของธาตุ 4 ได้กล่าวไว้แล้วในเรื่องจตุธาตุววัตถาน 2. อุปาทายรูป หมายถึง รูปที่อาศัยมหาภูตรูปเกิด (คุณสมบัติที่มีอยู่ในรูป) ถ้าไม่มี มหาภูตรูป …

… ประสาทตาและประสาทหู บทความนี้เป็นการสรุปสาระสำคัญเกี่ยวกับการทำงานของธาตุทั้ง 4 ที่กล่าวถึงในเรื่องจตุธาตุววัตถาน รวมถึงการทำหน้าที่ต่างๆของประสาทสัมผัสในร่างกายเพื่อเข้าใจความสัมพันธ์ของธาตุและโครงสร้างทาง…

เมื่อหลวงพ่อไปถวายจตุธาตุครั้งแรกที่บ้านนี้ คุณยายก็ทักด้วยประโยคที่หลวงพ่อไม่อาจเข้าใจได้ในเวลานั้นว่า "คุณนะ หลวงพ่อวัดปากน…

ในเรื่องนี้เล่าถึงความสัมพันธ์ที่ลึกซึ้งระหว่างหลวงพ่อและคุณยาย ที่หลวงพ่อได้เรียนรู้การปฏิบัติธรรมจากคุณยายโดยไม่ตั้งคำถามใด ๆ คุณยายมีบทบาทสำคัญในการนำหลวงพ่อให้เติบโตในทางธรรม แม้จะมีความยากลำบากใน

…งให้เห็นตัวธาตุจริง ๆ ทั้งหยาบละเอียด ที่มีอยู่ในกาย จนเห็นธาตุทั้ง 4 โดยความเกิดดับ อันเป็นการเจริญจตุธาตุววัตถานในส่วนของ วิปัสสนา 5.5 อานิสงส์ 8 ประการที่ได้รับจากการเจริญธาตุทั้ง 4 1. สุญญติ อวคาห อนัตตล…

การเจริญจตุธาตุววัตถานมีอานิสงส์ 8 ประการ เช่น สุญญติ อวคาห และสตฺตสญฺญ์ ที่ช่วยให้ละความเห็นว่าเป็นสัตว์ การมีจิตใ…

… แล้ว ธาตุทั้งหลายย่อมจะปรากฏ เมื่อนึกหน่วง ธาตุเหล่านั้นเนืองๆ อุปจารสมาธิย่อมเกิดขึ้น 5.4 การเจริญจตุธาตุววัตถานเพื่อให้เข้าถึงพระธรรมกาย ในคัมภีร์วิสุทธิมรรคอธิบายว่า การเจริญจตุธาตุววัตถานนี้ เมื่อพิจารณ…

การเจริญจตุธาตุววัตถานในคัมภีร์วิสุทธิมรรคอธิบายว่า ธาตุทั้ง 4 ในร่างกายเป็นปรากฏการณ์ที่ต้องใช้ปัญญา สามารถเข้าถึง…

…ที่ตั้งแห่งการงานของใจ กัมมัฏฐาน ๔๐ คือ กสิณ ๑๐ อสุภะ ๑๐ อนุสสติ ๑๐ พรหมวิหาร ๔ อาหาเรปฏิกูลสัญญา ๑ จตุธาตุววัตถาน ๑ อรูป ๔ ส่วนที่ปรารถนาน่าใคร่มี ๕ อย่าง คือ รูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ ที่น่าใคร่น่าพอใจ ค…

เนื้อหานี้พูดถึงกฐิน ซึ่งเป็นไม้สะดึงสำหรับทำจีวรที่พระพุทธเจ้าทรงอนุญาตแก่สงฆ์ที่จำพรรษา โดยเน้นความสำคัญของความกตัญญูและการรู้คุณในทางพระพุทธศาสนา รวมถึงการใช้กามคุณและการทำจิตให้เป็นสมาธิทั้งในรูปแ

…อาลักษณะที่ ร้อนในโกฏฐาส 12 นั้นว่า ธาตุไฟ จึงกำหนดเอาลักษณะที่เขยื้อนได้ในโกฏฐาส 12 นั้นว่า ธาตุลม จตุธาตุววัตถา น DOU 133

บทความนี้สำรวจลมในร่างกายที่เป็นโกฏฐาสซึ่งไม่มีความคิดและวิญญาณ โดยแบ่งออกเป็นหลายกลุ่มตามลักษณะของธาตุ เพื่อพัฒนาสมาธิและการเจริญธรรมต่างๆ ผู้ปฏิบัติต้องพิจารณาลักษณะของธาตุต่างๆ อย่างละเอียด เพื่อให

…่งกระดูก ประมาณ 180 แห่ง ในที่ต่อ 180 แห่งกับไขข้อนั้น ที่ต่อ 180 แห่งหารู้ไม่ว่า ไขข้อทาเราติดอยู่ จตุธาตุววั ต ถ า น DOU 131

บทความนี้สำรวจสาระเกี่ยวกับอาโปธาตุในร่างกาย อธิบายลักษณะของของเหลวที่มีอาการซึมซาบ เช่น น้ำลาย น้ำมูก และไขข้อ โดยใช้การเปรียบเทียบเชิงสัญลักษณ์เพื่อทำให้เข้าใจง่ายขึ้น ซึ่งอาโปธาตุถูกมองว่าเป็นสิ่งท

…ห้เปียก ฉันใด ที่ส่วนล่างของตับก็ดี ไตเป็นต้นก็ดี หารู้ไม่ว่าโลหิตขังอยู่ในเรา หรือว่าโลหิตทำเราให้ จตุธาตุววัตถา น DOU 129

เนื้อหาเกี่ยวกับธรรมชาติของน้ำฝน เสมหะ น้ำหนอง และเลือดในร่างกายมนุษย์ ว่ามีคุณสมบัติอย่างไร ทำหน้าที่อะไร และการมีอยู่ของมันในร่างกายมนุษย์อธิบายถึงความสัมพันธ์ระหว่างสิ่งเหล่านี้ โดยไม่มีความคิดหรือ

…งหารู้ ไม่ว่า อาหารใหม่อยู่ในเรา อาหารใหม่เล่าก็หารู้ไม่ว่า เราอยู่ในท้อง เปรียบเหมือนในรากสุนัขที่ จตุธาตุววัตถา น DOU 127

เนื้อหานี้สำรวจโครงสร้างทางสรีรวิทยาของร่างกายมนุษย์ โดยเริ่มต้นจากการอธิบายเกี่ยวกับปอด ว่ามันห้อยอยู่ภายในร่างกายเราจริงๆ และไม่มีความคิดหรือวิญญาณ สิ่งนี้อธิบายถึงการเชื่อมโยงระหว่างปอดและส่วนต่างๆ

…ดูก อกกับหัวใจนั้น ภายในซี่โครงกระดูกอกหารู้ไม่ว่า หัวใจอาศัยเราอยู่ หัวใจเล่าก็หารู้ไม่ว่าเราอาศัย จตุธาตุววัตถา น DOU 125

เนื้อหานี้จัดเตรียมความรู้เกี่ยวกับการทำงานของกระดูกและอวัยวะสำคัญๆในร่างกายมนุษย์ เช่น การเชื่อมโยงระหว่างกระดูกต่างๆ และบทบาทของอวัยวะเช่น เยื่อในกระดูก ไต และหัวใจที่ทำงานร่วมกันอย่างไม่มีความคิดคำ

…แผนกหนึ่งในร่างกายนี้ ไม่มีความคิด เป็นของกลาง ๆ ว่างเปล่า ไม่มีวิญญาณ เป็นของแข้นแข็ง เป็นปฐวีธาตุ จตุธาตุววัตถา น DOU 123

เนื้อหานี้เกี่ยวข้องกับการอธิบายการเกิดขึ้นของส่วนต่างๆ ของร่างกายมนุษย์ ซึ่งประกอบด้วย ผม, ขน, เล็บ, และฟัน โดยส่วนประกอบเหล่านี้ถูกนำเสนอผ่านการเปรียบเทียบกับสิ่งต่างๆ ในธรรมชาติ ซึ่งไม่มีความคิดและ

…ย วิตฺถมฺภนภาโว วา สมุ ทีรณภาโว วา อย์ วาโยธาตุ ฯ 1 ทีฆนิกาย มหาวรรค อรรถกถา, มก. เล่ม 14 หน้า 304. จตุธาตุววัตถา น DOU 121

เนื้อหานี้พูดถึงการพิจารณาร่างกาย ว่าประกอบไปด้วยธาตุต่างๆ โดยเฉพาะการอาศัยของไม้ อิฐ ปูน และร่างกายที่ประกอบด้วยกระดูก เส้นเอ็น และหนัง การมองเห็นด้วยใจตามหลักที่พระสารีบุตรแนะนำให้รู้ว่า ที่อาศัยของ